„Werken zonder baas" bij Tornado
Vrees voor burgerkrijg neemt nog toe
BESTEM
IS
UW ZOON
15 OF 16 JAAR?
ZUIDWEST-
Bestand in
suiker
oorlog
gevraagd
li
Kinderen van Bogside
maken bensine-bommen
voor barricadenstrijd
Man in Terneuzen door
stroom gedood
andaag
in
Grote order
Rijn-Schelde
Noodweer in Frankrijk
nor
Buikgriep
plaagt
kinderen
Kritiek op
Rode Kruis
JAMIN
no. 26198
vrijdag 15 augustus 1969
weerbericht
Zonnig
(Van onze redactie buitenland)
LONDONDERRY - In Noord-Ier land neemt de vrees voor een totale
burgeroorlog toe. Dit ondanks het feit dat gisteren Britse soldaten Lon
donderry binnentrokken om de in opstand zijnde en met barricades ver
sterkte katholieke wijk Bogside te omsingelen.
'ranse spion bekent
Hongaar vlucht
per parachute
Flatbewoners
dagje uit
op kosten
van de
gemeente
(Nog) geen regeling
minimum-prijs
Dubbeltje toe
Ondanks BTW geen
prijsverhoging.
Dus 10% korting op de
nieuwste modellen,
I tot 31 augustus.
De kollektie 1969/70 is nu
op z'n mooist. Vraag om de
bont-folder voor dit seizoen.
roomboterkoekjes
2SO gram van 109 voor 95
niet te geloven voor die prijs!
109e jaargang
EDITIE voor
zeeland
Directeur: Dr. W. A. J. M. Harkx
Hoofdredacteur: L. Leijendekker
Hoofdkantoor: Breda, Reigerstr. 16
Telefoon 22341, Postgiro 1114111
Zonnige perioden met in het z.o.
enkele lokale regen- of onweers
buien. Matige noordelijke wind.
Geen verandering in temperatuur.
KANTOREN: ROOSENDAAL, MOLENSTRAAT 45, TEL. 37150
BERGEN OP ZOOM, ZUIVELSTRAAT 26, TEL. 6850
OOSTERHOUT, ARENDSTRAAT 14, TEL. 4957
GOES, KLOKSTRAAT 1, TEL. 8030
HULST, STEENSTRAAT 14, TEL. 3751
(Van een onzer verslaggevers)
ETTEN-LEUR/DORDRECHT
Tornado N.V. heeft de eerste stap
oezet op de weg naar een werkkli
maat, dat door veel werknemers
geambieerd wordt en dat populair
omschreven zou kunnen worden
als „het werken zonder baaS".
Tornado heeft 1 juli j.l. zowel in de
vestiging in Etten-Leur als in de fa
briek in Zwijndrecht bij wijze van
experiment een produktiegroep ge
formeerd. De leden van deze pro
duktiegroep hebben inspraak in de
planning van de produktie en zijn
zowel individueel als collectief ver
antwoordelijk voor de produktie van
de groep. Als het experiment slaagt,
zal Tornado deze democratisering van
het produktieproces in het gehele
concern volledig doorvoeren en in
iedere vestiging meerdere produktie-
groepen stichten. He experiment zal
een jaar duren.
De directie van Tornado streeft, zo
werd ons meegedeeld, een tweeledig
doel na. In de eerste plaats wil men
komen tot een efficiënte opzet van de
produktie. In de tweede plaats hoopt
men het werkklimaat zo te verbete
ren, dat het aantrekken van nieuw
personeel gemakkelijker wordt, ter
wijl daarnaast verwacht wordt, dat
het verloop aanzienlijk minder zal
worden.
Bij Tornado werken veel onge
schoolde werknemers, zij het dan dat
de betiteling „ongeschoolde" eigenlijk
beter vervangen kan worden door
„geoefende". De directie van Tornado
is er zich van bewust, dat het een
onhaalbare kaart is deze mensen ver
antwoordelijk te stellen voor de pro
duktie zonder dat zij een inzicht heb
ben in de produktie.
Daarom zal in eerste instantie voor
deze groep een algemeen vormende
opleiding worden opgezet. De onge
schoolde werknemer wordt geschoold
tot bedieningsvakman. Deze opleiding
die de man inzicht verschaft in orga
nisatie, produktie, kwaliteit en ma
chinebediening en die de man daar
naast een flinke brok algemene ont
wikkeling bijbrengt.
De opleiding is niet bedrijfsgebon
den. Tornado mikt bij deze opleiding
vooral op de jonge ongeschoolden.
De definitieve opzet van de oplei
ding is nog niet rond. Tornado zou
hiervoor een aparte afdeling willen
stichten. Deze afdeling zou zich dan
ook bezig moeten gaan houden met
de verdere vorming van de geschool
de werknemers in het bedrijf. De
huidige bedrijfsopleidingen leveren
namelijk wel uitstekende vakmensen
op, maar doen te weinig aan algeme
ne vorming.
De democratisering, die de directie
voorstaat werkt ais volgt. In iedere
produktiegroep worden de problemen
besproken en opgelost door een chef
en een aantal afgevaardigden uit de
groep. Het besprokene moet uitgedra
gen worden over de hele groep. De
bedoeling is dat er iedere vier weken
vergaderd wordt. Tijdens die verga
deringen worden de produktieresul-
taten van de afgelopen werkperiode
van vier weken besproken en aan de
hand daarvan wordt de planning voor
de volgende werkperiode doorgeno
men. De afdelingschef geeft wel lei
ding, maar doet dat alleen in over
leg met de groep. Beslissingen moet
hij motiveren. Hij is zowel naar Do
ven ais naar beneden verantwoording
verschuldigd, wat overigens zijn taak
er niet gemakkelijker op zal maken.
(ZIE VERDER PAGINA 3)
BRITS LEGER
JACK LYNCH
...V.N....
HAROLD WILSON
...interventie...
IN
Onze Londense correspondent
is gisteren in Londonderry
aangekomen om daar de ge
beurtenissen voor onze lezers
te verslaan. Zijn eertse ana
lyse van de toestand op pa
gina 9.
De betogers van Bogside juichten de Britten toe toen dezen
tie merendeels protestantse politietroepen aflosten. Parle
mentslid Bernadette Devlin waarschuwde echter niet te vroeg
te juichen.
In Londonderry was het overigens gisteravond betrekkelijk
rustig, hoewel de sfeer zeer gespannen was.
Men probeerde er de branden te blussen. De schade is nau
welijks nog te schatten, maar het is niet daarom dat de Noord-
ierse regering zich het meest zorgen maakt.
Men vreest dat er geen terugweg
mogelijk is en dat het geweld zal
toenemen in alle delen van het land.
De Noordierse regering is vooral
bevreesd voor het eventuele optre
den yan het verboden Ierse Repu
blikeinse Leger (IRA), dat streeft
mm de hereniging van Noord-Ier-
land met de Ierse Republiek.
Donderdag zouden rond 300 men
sen de grens tussen Eire en Ulster
overgetrokken zijn om de rebellen te
belpen die een politiebureau in de
pensstad Newry hebben aangeval-
Een van de verenigingen van ka
tholieken in Londonderry heeft al de
hulp van de Ierse republiek ingeroe
pen bij de strijd tegen de voor het
Smotste deel uit protestanten be
staande Noordierse politie.
De betogers van Bogside, die twee
"a§en lang gestreden hebben om de
Protestantse politiemannen uit hun
WlJk te houden, hebben veel steun
Sonad van kinderen. Dezen voorza-
Ssn hen van brandbommen, vervaar
den op de daken van verschillende
gebouwen.
Gisteren kon men Bernadette Dev-
l'n> de felle voorstandster van gelijke
burgerrechten, maar op het laatste
™Ppertje ervan weerhouden een aan-
st te leiden tegen een gebouw in
ogside, dat door de politie na hevige
Bevechten was bezet. Haar medestan
ders vertelden haar vlak voor de
enval geopend zou worden, dat er
nog burgers in het gebouw wa-
,JJe' hesluit om Britse troepen in te
»„'eaa kwam op een dag, zoals
1 ord-Ierland niet meer heeft mee-
Fr^USSEL (A.F.P.) De 40-jarige
S "«l NAVO-functionaris Francis
schuw' die is gearresteerd op be-
lli,i,i van spionage voor een
'urmi europees lan<T'> heeft na een
verhoor een bekentenis af
man had geheime NAVO-docu-
De
schit.? en mioro-flimpjes ter be-
genrti Ses'eld van de inlichtin-
hbemd1]^ een met name ge"
(ZIE OOK PAGINA 1)
gemaakt sinds de scheiding van de
rest van Ierland in 1920. Overal in
het land laaiden gevechten op. In de
hoofdstad van de Ierse republiek be
legerden massa's boze Ieren de Britse
ambassade.
Premier Jack Lynch had de avond
tevoren olie op het vuur gegooid door
er de Verenigde Naties bij te willen
halen. Men wist gistermorgen niet
meer in Noord-Ierland of men van
een burgeroorlog moest spreken of
van een toestand die daaraan grens
de.
In Cornwall confereerden de Britse
premier Wilson en zijn minister van
binnenlandse zaken Callaghan. „Dra
matische beslissingen" werden niet
genomen, zo verluidde het, maar wel
hechtten beide staatslieden hun
goedkeuring aan de Britse militaire
interventie. Het besluit om deze troe
pen in te zetten werd echter door de
Noordierse regering in Belfast geno
men.
Elke straat in Bogside heeft nu zijn
eigen defensiecomité, verantwoorde
lijk tegenover een overkoepelend
wijkorgaan, voor de oprichting van
barricaden en de medische hulpver
lening.
In de loop van gisteren, toen de po
litie zich onder het aanhoudende
bombardement met stenen en brand
bommen terugtrok op de stellingen,
die zij donderdagmorgen vroeg in
nam, richtten de katholieke rebellen
nieuwe barricaden op. Daarmee bezit
de wijk nu twee verdedigingslinies.
De spanning steeg toen extremisti
sche protestanten de katholieken
achter de barricaden begonnen uit te
schelden. Ondanks alle druk van po
litie en protestanten zijn de katholie
ken vastbesloten geen duimbreed te
wijken.
Gisteravond wapperde de vlag van
de Ierse republiek nog steeds op het
hoogste gebouw in Bogside.
Bij de strijd zijn tot nu toe min
stens 160 politiemannen gewond ge
raakt. Het totale aantal gewonden
loopt in de honderden. De meesten
zijn getroffen door stenen of stukken
hout of hebben brandwonden opge
lopen door de benzinebommen.
Finbarr O'Docherty, secretaris van
een groepering, die strijd voor gelij
ke burgerrechten voor katholiek en
protestant, verklaarde dat het defen
siecomité van Bogside voor de te vol
gen strategie adviezen krijgt van
Franse en andere Europese studen
ten.
(Van een onzer verslaggevers)
BREDA Het aantal buikgriep
gevallen is in de afgelopen week,
vooral onder kinderen, sterk toege
nomen. Verschillende huisartsen
deelden ons mee dat dit een nor
maal verschijnsel is. Meestal neemt
het aantal mensen met buikklachten
na een lange, warme periode toe.
De oorzaak hiervan is het geringe
aanpassingsvermogen voor wat be
treft de stofwisseling aan het warme
weer. Overigens zijn de klachten in
de meeste gavallen van onschuldige
aard. De griep begint vaak met bra
ken en een lichte koortsaanval. Na
enkele dagen zijn de klachten in de
regel verdwenen.
Volgens enkele huisartsen moet
echter het verschijnsel schoolziekte
niet alleen aan stofwisselingsfactoren
geweten worden. Vaak heeft de ziek
te ook een psychologische oorzaak.
UDINE (A.P.) Een piloot van ue
Hongaarse luchtmacht is gisteren bo
ven Noord-Italië uit zijn Mig-15 ge
sprongen en heeft de autoriteiten om
politiek asiel verzocht, aldus deelt de
politie mee.
Het toestel stortte neer op een ver
laten vliegveld.
Politiemannen dragen een melk-
krat vol molotov-cocktails uit de
wijk Bogside.
DIEVEN HEBBEN in Gonda de goud
etalage van een juwelier leeggeroofd.
De buit heeft een waarde van 50.000
gulden.
DE METZ Houtindustrie in Voor
schoten heeft het uit 9 meubelmakers
bestaande personeel tijdelijk op straat
moeten zetten. De reden: gebrek aan
orders.
DE SCHADE bij de brand op de Che
vron-raffinaderij in Pernis blijkt mee
te vallen. Vanmorgen zal men weer
zo goed als normaal kunnen draaien.
IN HET kader van na-calculaties van
de salaris-trend 1969 aan ambtenaren
zal een uitkering volgen van 0,39
procent van het jaarsalaris.
GENèVE (D.P.A.) De in Biafra
werkzame arts Herman Middelkoop
heeft gisteren op een persconferentie
in Genève kritiek geleverd op de
houding van het internationale Ro
de Kruis in het conflict tussen Nige
ria en Biafra.
Volgens dr. Middelkoop moet het
Rode Kruis in staat zijn geweest, on
danks de tegenwerking van de Nige-
riaanse regering, de hulpvluchten
naar Biafra voort te zetten, evenals
het internationale kerkelijke hulp
werk dit heeft gedaan.
(Van onze correspondent)
TERNEUZEN Gisteren is de 29-
jarige elektro-monteur F. Alkema uit
Amersfoort door elektrische stroom
op slag gedood. Het slachtoffer was
in dienst van „Elektrotechnische In
dustrie" te Amsterdam en werkzaam
aan een installatie voor de nieuwe
plant bij Dow Chemical Terneuzen.
Hij had, toen hij aan de installatie
ging werken, de stroom (380 volt)
niet uitgeschakeld. Hij was gehuwd
en had een kind.
(Van onze correspondent)
DORDRECHT Twaalf
Dordtse gezinnen krijgen van de
gemeentelijke woningstichting
een bedrag van vijftig gulden
om een dagje uit hun woning te
verdwijnen.
Sinds geruime tijd namelijk is
men bezig met herstelwerk
zaamheden aan hun flatgebouw
dat aan het verzakken is.
Het uithoren van oude beton-
palen levert zo'n onverdraaglij
ke geluidshinder op, dat men er
maar mee opgehouden is en dit
werk nu met inzet van meer ar
beidskrachten op één dag wil
klErciii
De gezinnen krijgen de vijf
tig gulden om de dag elders te
kunnen doorbrengen. Komen ze
thuis en hebben ze geen gele
genheid een warme maaltijd te
bereiden, dan kunnen ze boven
dien voor een klein bedrag eten
in de kantine van het Dordtse
stadskantoor.
Een onschuldig strovuur leidde
tot paniek uit vrees voor de
Zeeuwse pyromaan. Pagina 3.
Terneuzens silhouet wordt
grootsteeds. Pagina 5.
De Parijse schoenen zijn dit
jaar stevig en comfortabel, maar
niet altijd elegant. Pagina 7.
Bert Haanstra legt een stukje
„Alleman" in de nieuwe Hulot-
film van Tati. Pagina 11.
Moeizame overwinning van
Hajer in Scheveningen. Pag. 12.
De Italianen saboteren met hun
lage wolprijzen de harmonisatie
van de Europese textielindu
strie, zegt de Tilburgse statisti
cus g. Podt. Pagina 15.
(Van onze parlementaire
verslaggever)
DEN HAAG Vertegenwoor
digers van het Centraal Bureau
Levensmiddelenbedrijf hebben
gistermiddag bij staatssecretaris
Van Son (Econ. Zaken) aange
drongen op maatregelen om de
suikeroorlog stop te zetten.
Dat zou moeten gebeuren door het
afkondigen-van een minimum-prijs
regeling waarbij de suikerprijs ten
minste op 1,10 gulden per kilogram
zou worden bepaald. De staatssecre
taris is daar nog niet op ingegaan.
In een gesprek met de staatssecre
taris hebben de vertegenwoordigers
van het Centraal Bureau hun be
zorgdheid uitgesproken over het stun
ten met de suikerprijs.
Dit stunten gaat zover dat de sui
ker bij aankoop van een fles sherry
niet alleen voor 1 cent te koop is,
maar dat in Delft zelfs een dubbeltje
op de suiker wordt toegegeven als
die bij koffie wordt gekocht.
Staatssecretaris Van Son heeft ge
zegd dat de suikeroorlog te betreuren
maar overigens geen concrete toezeg
gingen over een minimum-prijsrege
ling gedaan. Het overleg zal spoedig
worden voortgezet.
(ZIE VERDER PAGINA 9)
(ADVERTENTIE)
Terlenka .Q
x—--Regenmantels 49,
Tergal - -
Ook een ruime sortering
mantelpakjes, costumes v.a. 98,—
japonnen v.a. 29,
TILBURG BREDA
Heuvelstraat 44 Elndstraat 1 4
Tel. 04250-31620 Tel. 01 600-31 086
DEN BOSCH
SCHAPENmarkt 17
Tel. 04100-39125
(Van een onzer verslaggevers)
ROTTERDAM/VLISSINGEN De
Rotterdamse Droogdokmaatschappij,
lid van de Rijn-Schelde-groep gaat
in opdracht van de Amerikaanse
maatschappij Sealand twee super
snelle containerschepen bouwen. Sea
land bestelde ook drie van dergelij
ke schepen bij een scheepswerf in
Bremen.
Met de order voor de Rijn-Schelde-
groep is een bedrag van ongeveer 230
miljoen gulden gemoeid. De schepen
worden bij de RDM gebouwd waarbij
Wilton Fyenoord in belangrijke mate
medewerking verleent.
De Koninklijke Maatschappij De
Schelde in Vlissingen zal aldus de
RDM zeer belangrijke onderdelen
voor de voortstuwingsinstallatie leve
ren."
Voor de RDM betekent de order
een van de belangrijkste die de Ne
derlandse scheepsbouw de laatste ja
ren toeviel dat uitgezien zal moe
ten worden naar meer werkkrachten.
PARIJS (A.F.P.) In bijna geheel
Frankrijk zijn gisteren hevige onwe-
ders losgebarsten. In Parijs was de
lucht inktzwart en de regen viel bij
stromen. Weerkundigen voorspelden
dat dit weer veroorzaakt door voch
tige en warme lucht van de Middel
landse Zee, een etmaal zou aanhou
den.
bont
OD
bont
Grote Markt 25,
+Ai ni«nn nc\anr\
Breda, tel. 01600-30650
vandaag
Zie advertentie elders in dit blad.
