aO
KAMER TERUGHOUDEND OVER "INDONESIA
Regeringspartijen
in verzet tegen
een parlementair onderzoek
Prins van Wales gekroond
Rumoer
rond
Caernarvon
Nederland wijst
MRCA-vliegtuig
af maar wil in
de club blijven
Kampleider verliest vakantiepot
J
DAGBLAD VOOR ZUIDWEST-NEDERLAND
DESTEM
Bijeenkomst NPD
in Dachau?
MARKTONDERZOEK NAAR
GOEDKOPERE JAGER
nieuwe speciale
aanbiedingen op
Shell-Stations
ik
geld..
andaag
in
Ook Senaat
aanvaardt
herindeling
Z.-Beveland
Gedrukte stemming op Chaamse boerderij
FOUT IN
CARAVAN
OORZAAK
ONGELUK
editie voor
ZEELAND
WEERBERICHT
SCHULDIGE
WESTERLING
Nog geen einde
aan modelactie
verkeersleiders
Know-how
Evaluatie
Suggestie
Brood vergiftigd:
135 mensen ziek
Zie elders in
dit blad
>ket bij de
oplossing
levolle
trouwen
ezorgd.
Jl09e jaargang no. 26160
Directeur: Dr. W. A. J. M. Harkx
Hoofdredacteur: L. Leijendekker
Hoofdkantoor: Breda Reigerstr. 16
Telefoon 22341, Postgiro 1114111
CB 69-05
3e wind door je
itsend, met een
resentatief zijn
traditie,
ruim 150 km/u.
Noord', Th P. v. d
01100-7991
1. HAMERS
4583
KEIJZER EN ZN
i 25 Tel. 01150-4564
5ELS
■2303
DN"
0-2255
woensdag 2 Juli 1969
Vrij zonnig
Over het algemeen vrij zonnig.
Later op de dag wat bewolking
maar geen regen van betekenis.
Zwakke westelijke wind.
KANTOREN, ROOSENDAAL, MOLENSTRAAT 45, TEL. 37150
BERGEN OP ZOOM, ZUIVELSTRAAT 26, TEL. 6850
OOSTERHOUT, ARENDSTRAAT 14, TEL. 4957
SCHMELZER
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG De kans dat de Tweede Kamer een parle
mentaire enquêtecommissie belast met een nader onder
zoek van liet Indonesiëbeleid tussen 1945—1950 is
uiterst klein.
De regeringspartijen hebben zich hiertegen gisteren tijdens het debat
over de Indonesië-nota van de regering al verzet.
Wel willen deze fracties het aan het oordeel van de geschiedkun
digen overlaten waar de verantwoordelijkheid ligt voor het optreden
van de Nederlandse militairen in Indonesië, voor de excessen die
hebben plaatsgevonden en voor de waas van duisternis die het totale
Nederlandse beleid in deze periode nog steeds schijnt te omringen.
Maar de historici moeten hierin volgens de KVP ook de periode
1940—1945, toen Japan het toenmalige Nederlands-Indië bezet had,
betrekken.
De socialisten verzetten zich giste
ren tijdens dit debat fel tegen deze
gang van zaken. De Partij van de Ar
beid zal vandaag na het antwoord
van minister-president De Jong een
uitspraak van de kamer_ vragen of
een parlementaire enquête-commis
sie noodzakelijk is om het optreden
in Zuid-Celebes van de Nederlandse
troepen onder bevel van de toen
malige kapitein Westerling diep
gaand te onderzoeken.
„Niet de gewone Nederlandse mi
litair is verantwoordelijk, maar het
gezag in Batavia en de regering en
het parlement in Nederland van die
dagen", aldus de socialist drs. J. den
Uyl, die de regering-De Jong verweet
in de Indonesië-nota over de militaire
excessen geen enkele verantwoorde
lijkheid te hebben willen vastleggen,
De Tweede Kamer behandelde het
optreden van de Nederlandse mili
tairen in Indonesië met grote terug
houdendheid.
„De Nederlandse dienstplichtige
moest vechten in een omgeving die
hij niet kende, op een wijze waarop
hij niet voorbereid was en in een op
treden waarvan hij het doel betwij
felde", aldus drs. J. den Uyl.
„Niet het aanwijzen van de schul
dige op de eerste plaats moet het doel
zijn van dit debat, maar een hard
nekkiger en doelmatiger strijd tegen
onrecht en onderdrukking. Het gaat
om het antwoord op de vraag hoe wij
afschuwelijkheden als deze kunnen
voorkomen".
Al verschilden de fracties onder
elkaar van mening over het prakti
sche doel van dit Indonesië-debat,
ruim twintig jaar na de militaire ge
beurtenissen, zij waren het met elk
aar in ieder geval eens dat de zo
genaamde zuiveringsacties op Zuid-
Celebes waar volgens officiële cijfers
ruim 3000 doden gevallen zijn, door
niemand goed gepraat kunnen en mo
gen worden.
Fractie-voorzitter Mellema van de
CHU zei zelfs dat hij zeer geschokt
was over de gegevens uit de rege
ringsnota van dit optreden. Voor hem
was het dan ook onbegrijpelijk dat de
hierbij ten nauwste betrokken offi
cieren zoals de toenmalige kapitein
Westerling vrijuit gegaan zijn.
Dit was dan ook de reden waarom
de Partij van de Arbeid een parle
mentaire enquête-commissie wil om
deze affaire uit te zoeken en waarom
de PSP'er Gortzak aandrong op het
vastleggen met naam en toenaam
van de volledige politieke en militai
re verantwoordelijkheden voor het
totale militaire optreden.
„Het leert ons eens te meer dat ook
de Nederlanders in staat zijn tot ver
schrikkelijke dingen", aldus verder
de liberaal Toxopeus.
ZIE VERDER PAGINA 3
HET SOCIAAL werkgeversverbond
voor de confectie-industrie en de drie
werknemersorganisaties hebben over'
eenstemming bereikt over een uitke
ring ineens van 1 pet. wegens de ge
stegen kosten van het levensonder'
houd.
De Randstad dichter bij, dank zij
tunnel bij Heinenoord.
Pagina 3.
De maan bemand: inleiding tot
nog meer ontdekkingen.
Pagina 5
Zorgen om de universiteit.
Pagina 5
Nassi-goreng voorkwam massale
hongerstaking. Pagina 7
„Een kleine omroep kan zich
meer veroorloven dan een
grote", zegt nieuwe VPRO-voor-
zitter. Pagina 9
Jos Timmerman speelde de
clown in de Tour de France. Eric
Leman won de etappe.
Pagina 10
De halve-finales van Wimbledon
bleven voor Okker gesloten. Hij
verloor van Newcombe.
Pagina 11
Nog meer eendracht die macht
maakt: Fusie Delta-Nedlloyd.
Pagina 15
Tot commissaris
van
de N.V.
Uitgeversmaatschappij
De Stem
is benoemd mr.
H. Wiltink te
Breda.
DE
DIRECTIE.
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG Zuid-Beveland zal
per 1 januari 1970 vier gemeenten
hebben: Goes, Borssele, Kapelle en
Reimerswaal. De nieuwe gemeentera
den zullen dit najaar gekozen wor
den. Ze zullen een verlengde zittings
duur krijgen en aanblijven tot 1 sep
tember 1974. De normale gemeente
raadsverkiezingen in de loop van
1970 zullen voor Zuid-Beveland dus
worden overgeslagen.
Gisteren heeft de Eerste Kamer het
wetsontwerp voor de wijziging van de
gemeentegrenzen op Zuid-Beveland
(van 24 naar 4 gemeenten) zonder
hoofdelijke stemming aanvaard. De
Eerste Kamer heeft over het wetsont
werp zelfs niet meer gediscussieerd.
De Tweede Kamer heeft het wetsont
werp in maart van dit jaar vrijwel
ongeschonden aanvaard. Alleen het
amendement Van Bennekom (Kat-
tendijke in zijn geheel bij de nieuwe
gemeente Goes) werd door de Kamer
overgenomen.
De wet op de herindeling der ge
meenten op Zuid-Beveland zal waar
schijnlijk in september in het staats
blad verschijnen.
(Van onze redactie buitenland)
DACHAU De extreem rechtse
Westduitse partij NPD is van plan
eind deze maand een bijeenkomst te
houden in Dachau, de plaats waar de
nazi's tijdens de tweede wereldoorlog
een van hun beruchtste concentratie
kampen hadden gebouwd.
Een woordvoerder vain de NPD, die
door tegenstanders wordt aangeduid
ateneo-nazistische partij, zei gisteren,
komst zou leiden, met name in ver
band met het speciale karakter van
Dachau.
In West-Duitsland is van alle kan
ten geprotesteerd tegen het houden
van deze bijeenkomst.
Hoogtepunt van de kroningsplech
tigheid in kasteel Caernarvon.
(Van onze redactie binnenland)
SCHIPHOL/DEN HAAG. De
steeds scherper wordende modelactie
van de verkeersleiders op Schiphol
heeft ook gisteren weer tot zij het
nog geringe vertragingen geleid in
het aankomend en vertrekkend lucht
verkeer.
Voorlopig ziet het er niet naar uit
dat spoedig een oplossing gevonden
zal worden in het conflict.
(Van onze redactie buitenland)
CAERNARVON j— Een bom deed
de trein schudden waarmee gisteren
koningin Elizabeth en haar zoon
Charles, korte tijd later gekroond tot
prins van Wales, naar de installatie
plaats, kasteel Caernarvon, werden
gebracht.
De ontploffing, die overigens geen
schade veroorzaakte, zelfs niet aan de
rails, symboliseerde het verzet van
de extremistische nationalisten die
de kroiningsdaig zo rumoerig mogelijk
wilden laten verlopen. Tragisch voor
de bommengooiers was evenwel dat
de meeste gasten het geluid van de
ontploffing beschouwden als één van
de reeks saluutschoten die op dat
moment over het kasteel daverden.
Boegeroep weerklonk ook toen
prins Charles in een rijtuig bij het
kasteel arriveerde. Het was afkomstig
van een groep die zich tussen de me
nigte op straat bevond.
Een jongeman die een ei naar het
rijtuig van de koningin wierp, moest
door de politie tegen de menigte wor
den beschermd. Twee jongens zijn
aangehouden. Overigens jtuchte het
publiek de vorstelijke personen uit
bundig toe.
Koningin Elizabeth heeft haar oud
ste zoon tot Prins van Wales en erf
genaam van de troon gemaakt door
hem een gouden kroontje op het
hoofd te zetten. Zij stak hem een
gouden ring aan de vinger, de een
heid met Wales symboliserend, over
handigde hem een gouden staf als
symbool van de wereldse macht en
deed hem een hermelijnen schouder
mantel om.
Prins Charles legde geknield de
eed af. De plechtigheid in het mid
deleeuwse kasteel werd door 4000
mensen bijgewoond.
De prins zei in een toespraak tot de
bevolking van Wales dat hij haar
naar beste vermogen zal dienen. Hij
dankte het volk voor de hartelijkheid
tijdens zijn verblijf van twee maan
den in Wales.
Bij een ontploffing van een lading
springstof (geligniet) te Abergele
(Wales), werden de nacht tevoren
twee mannen gedood. Abergele ligt
slechts 50 km van het kasteel Caer
narvon.
Naar mededeling van de politie wa
ren beide slachtoffers van plan een
openbaar gebouw in de lucht te doen
vliegen. Hun stoffelijk overschot
werd achter het gebouw aangetrof
fen.
(Van onze luchtvaartredacteur)
DEN HAAG Nederland ziet af van het door een Westduits-Brits-
Italiaans-Nederlands consortium ontwikkeld gevechtsvliegtuig ter
vervanging van de F 104 Starfighter.
Zoals wij destijds meldden stond ten tijde van de Parijse luchtvaartsalon,
al vrijwel vast dat het nu op de tekentafels van het MRCA-consortium ge
stalte krijgende vliegtuig, niet meer te combineren zou zijn met de Neder
landse eis dat het boven alles een eenvoudig jachtvliegtuig zou zijn met vaste
vleugels en niet te duur.
Dit zou betekenen dat Nederland,
destijds zelf initiatiefnemer tot de
vorming van het MRCA-consortium,
de club verlaat, ware het niet dat
de minister van defensie W. den
Toom een suggestie heeft gelanceerd
bij de partners, die er nog toe kan
leiden dat Nederland uitgenodigd
wordt toch lid van het consortium
te blijven.
Nederland hecht hieraan veel belang
omdat met deze zaak een stukje toe
komst van de Europese luchtvaart
industrie in het geding is, maar voor
al ook omdat de Nederlandse elek
tronische en vliegtuigindustrie zeer
gebaat is bij verdere deelname van
Nederland aan de research en de
ontwikkeling van het gecompliceer
de zeer gevanceerde MRCA-vlieg-
tuigproject. Een van de afspraken is
namelijk dat de partners elkaar al
le know-how beschikbaar stellen.
De Nederlandse industrie is bereid
een deel van de ontwikkelingskos
ten bij te dragen. Voor het overige
beschikt minister den Toom nog over
ruimte op de begroting 1969.
Voorwaarde voor Nederlands blij
vende deelname in het project is dan
echter dat binnen het kader van het
zelfde eventueel met meerdere
leden uit te breiden consortium
de evaluatie, modificatie en produk-
tie van een reeds eiders ontwikkel
de, eenvoudige jager volgens Neder
landse conceptie wordt aangepakt.
Er is al een aantal typen in zodanig
vergevorderde ontwikkelingsstadium
dat aangenomen mag worden dat de
ze vliegtuigen omstreeks 1975-'76
(het tijdstip waarop Nederland de
Starfighter wil vervangen) be
schikbaar kunnen zijn. Hiertoe beho
ren de SAAB-Viggen, de Mirage F
1 en de Mirage-G (die overigens ook
verstelbare vleugels heeft), de Lock
heed CL 981, de Northrop 530 en een
tweetal Westduitse ontwerpen die
nog geen naam hebben.
Blijft nog de mogelijkheid dat En
geland, Italië en West-Duitsland niet
ingaan op Den Tooms suggestie. In
dat geval zal Nederland zelf het ini
tiatief moeten nemen tot de evaluatie
van een bestaand jachtvliegtuig.
Daarbij zal dan echter wel ge
streefd worden naar samenwerking
met andere landen, die rond het
zelfde tijdstip met een ongeveer ge
lijk vervangingsprobleem zitten en
ook geen geld genoeg hebben om de
MRCA te kopen.
Tijdens een persconferentie wel
ke gisteren op de vliegbasis Ypen-
burg door minister Den Toom,
staatssecretaris Duynstee en lucht
machtbevelhebber generaal Woïff
werd gehouden, vielen de namen van
landen als Noorwegen, Canada, Au
stralië.
(ZIE OOK PAGINA 7)
(Van een onzer verslaggevers)
BREDA/CHAAM Er hing gis
teren in de kampeerboerderij van
S. Verkooyen aan de Schaanstraat
in Chaam onder de twintig Am
sterdamse kinderen en hun leiders,
die daar maandagmorgen uitgela
ten waren gearriveerd om er een
heerlijke vakantie door te bren
gen, een gedrukte stemming. De
reden: het kampgeld f 2400 in
totaal was sinds maandagmid
dag zoek en bleef zoek.
De groepsleider was maandag
middag vanuit Chaam naar Breda
gereisd om daar aan het station
zijn fiets op te halen. In de voor
middag was hij met de kinderen
op de Chaamse boerderij gearri
veerd, waar juist een vorige groep
kinderen was vertrokken. Er viel
daarom nogal wat te beredderen
en op orde te brengen. Voorzich
tigheidshalve stak de groepsleider
het kampgeld hij zich.
Aan het station in Breda haalde
hij zijn fiets op en werkte nog een
klusje af op het VVV-kantoor aan
de Willemstraat. Daar was hij nog
in het bezit van het kampgeld.
Van Breda fietste hij via Ulven-
hout naar Chaam, waar hij tot de
ontstellende ontdekking kwam,
dat hij al zijn geld miste.
Al werd de kinderen dan niet
vertelt wat er precies was ge
beurd, toch voelden ze automa
tisch aan dat er iets ernstigs aan
het handje moest zijn. De stem
ming daalde tot beneden het nul
punt.
Geen wonder. Het kampgeld,
gedurende een heel jaar met stui
vers, dubbeltjes, kwartjes en gul
dens bij elkaar gespaard, was weg
en bleef onvindbaar. Want de aan
gifte bij rijks- en gemeentepolitie
en ook een speurtocht langs de af
gelegde route leverden niets op.
Tot gisterenavond had zich geen
vinder gemeld.
De vakantie van de kinderen, in
leeftijd variërend van 8 tot 12 jaar
en afkomstig uit minder bedeelde
gezinnen in Amsterdam, is inmid
dels wat de financiële kant betreft
verzekerd. Maar dat neemt niet
weg, dat de organisators van deze
vakantieweken voor de Amster
damse jeugd, helemaal niet op een
extra-post van f 2400 hadden ge
rekend en nu op de een of andere
manier maar moeten proberen de
strop te boven te komen. Overi
gens ligt er voor de vinder van het
geld een beloning van honderd
gulden te wachten.
(Van een onzer verslaggevers)
BREDA Een van de schroeven
waarmee een raam in de caravan was
bevestigd, is in aanraking gekomen
met de elektrische bedrading. Als ge
volg daarvan is de aluminium bepla
ting van de caravan onder stroom
komen te staan.
Dat is de conclusie van het uitge
breide onderzoek door technische_ re
cherche en arbeidsinspectie dat dins
dagmiddag te Axel plaatsvond naar
de oorzaak van het noodlottige omge
val waarbij de negenjarige Martin
Schieman zaterdagmiddag te Bres-
kens om het leven kwam. Het proces
verbaal van het onderzoek wordt
thans naar de officier van justitie te
Middelburg gestuurd.
De fabrikant van de caravan meent
niet dat van een constructiefout kan
worden gesproken. Wel erkent hij
dat de plaats van de schroeven van
het raampje zo dicht bij de elektri
sche leiding ligt, dat hij een ongun
stige samenloop van omstandigheden
een kortsluiting mogelijk is. Hij heeft
onmiddellijk maatregelen getroffen
om op een ander bedradingssysteem
over te gaan. De controle op de
stroom zal worden verscherpt. De ca
ravans waren wel voldoende geaard.
Wij tekenen hierbij nog aan dat er
geen voorschriften voor de bouw en
installatie van caravans bestaan. Het
ongeluk te Breskens, evenals een
soortgelijk voorval dat vorig jaar bij
Moerdijk plaatshad, versterkt de
noodzaak om tot een doeltreffend toe
zicht op deze bedrijfstak te komen.
(Van onze redactie buitenland)
DAMASCUS In de Syrische hoofd
stad Damascus zijn in de nacht van
maandag op dinsdag 135 personen
met vergiftigingsverschijnselen in
een ziekenhuis opgenomen. Ze had
den brood gegeten dat met een insek-
tenverdelgingsmiddel in aanraking
was geweest. De bakker is gearres
teerd
(ADVERTENTIE)