Stop een Mao in uw tank Laatst zei iemand dat je voor Royal Club Tonic veel meer betaalt dan voor gewone tonic Rode Top: Massale demonstratie van verdeeldheid VENUS VOOR DE MENS AFGESCHREVEN In 1985 mens op Mars? RODE BOEKJES AAN DE LOPENDE BAND, MAAR AUTO'S CPN HOUDT HANDEN VRIJ Geen totalen door Colin McCullough 1 Terughoudend Met de hand Enthousiasme Begrijpelijk. Royal Club Tonic is ook zo goed. En toch is de prijs maar 75 cent voor een grote fles. DIEPGAAND NEDERLAND POLEMIEK DE STEM VAN DONDERDAG 5 JUNI 1969 Ongeveer twintig jaar geleden bracht ik de tijd zoek (ik durf niet te beweren dat ik er gewerkt heb) in de Ford Automobielfabriek in Windsor, Ontario, toen ik daar een vakantiebaantje had. Ik werkte op de verfafdeling, dat wil zeggen dat ik motorkappen en spatbor den maakte aan een lopende band, die naar een verfbad liep. Zo nu en dan ging ik een kijkje nemen in de gieterij en bij de eind- assemblage, maar deze zijdelingse uitstapjes werden meer door verveling ingegeven dan door nieuwsgierigheid. Ik wil hier slechts mee zeggen dat ik, toen ik onlangs een bezoek bracht aan de autofabriek in Kwanchow, dat ongeveer 50 kilometer van Kanton ligt, me bepaald geen expert kan noemen. De excursie, die als een uiistpje was bedoeld voor ongeveer tweehonderd zakenmensen nit diverse landen, die voor de jaarlijkse voorjaarsbeurs in Kanton waren, vond plaats op een hete en vochtige zondagmorgen. We werden in een grote hal bin nengeleid, waar we op banken, voor een podium gezeten, thee dronken, terwijl een lid van het revolutionai re comité van de fabriek in het kort de geschiedenis van de fabriek voorlas. Voor de bevrijding in 1949, aldus spreker, was er in Kanton geen fa briek voor vrachtauto's of zelfs maar voor reserve-onderdelen. De betrokken fabriek had maar een handjevol arbeiders wier werk be stond uit het repareren van fietsen en riksja's of fietswagentjes. Na de bevrijding werd een fa briek opgericht, ondanks „kapita listische transporteurs", die be weerden dat zelfs de arbeiders kans zagen een vrachtauto in elkaar te zetten die naar Kanton kon rijden hetgeen twijfelachtig mocht he ten hij de afstand terug naar de labriek zeker niet zou halen. Veel van wat spreker verder nog zei, was gewijd aan hoe de „agen ten" van Lioe Tsjao Tsji probeer den de fabriek „de das om te doen" m de jaren 19641967, met andere woorden tussen het einde van „de Grote Sprong Voorwaarts" en de culturele revolutie. Om te bewij zen dat tijdens de Grote Sprong Voorwaarts de outillage was uit gebreid en de produktie toegeno men, maar de volgende jaren door Lioe's invloed was teruggelopen, aT noemde hij percentages, maar geen totalen. Dit teruggrijpen naar de dagen van „de grote sprong voorwaarts" past ook in het kader van de inten sieve campagne, die sinds een paar maanden in alle takken van indus trie en natuurlijk ook in de land bouw gevoerd wordt, en waarbij Kijkje in de vrachtwagenfabriek in Kwanchow. deze periode steeds tot voorbeeld gesteld wordt. Ook worden de ar beiders aangespoord de produktie op te voeren door de werkmetho den uit de jaren van „de grote sprong" weer in te voeren. Er wordt echter bij aangetekend, dat een zorgvuldige planning en realistische doelstelling eveneens de nadruk moeten krijgen. --fi Gewoonlijk zijn de Chinezen vrij terughoudend in het geven van exacte produktiecijfers en het enige antwoord dat men mij op mijn vraag naar het totale aantal door de fabriek in Kwanchow geprodu ceerde wagens gaf, was: „dat vari eert naar gelang het aantal vracht wagens, dat de staat gefabriceerd wil hebben". Men vertelde mij echter, dat de fabriek ongeveer duizend mensen in dienst heeft en een gebied van omstreeks 28.000 vierkante kilome ter als afzetgebied heeft. Het ge middelde maandloon is ongeveer" 70 yuan oftewel omstreeks f 105, We hebben twee afdelingen van de fabriek gezien: één waar machi nebankwerkers bezig waren, en een andere, waar de gedeeltelijke as semblage plaatsvindt. Mannen en vrouwen bedienden draaibanken en hoewel ik er één bij zag die in Korea gemaakt was, kwa men de meeste toch uit Sjanghai, waar een van de grootste autofa- brieken van het land staat. Geen spoor van de assemblagetechniek zoals ik die twintig jaar geleden in Windsor zag, en veel van de arbei ders schenen stukwerk te leveren. Met de hand werd metaal uitge klonken en gevijld. Er stonden on geveer vijfentwintig half afgemaak te vrachtauto's in de fabriek, die klaarblijkelijk wachtten op het in stalleren van de motor, het aan brengen van bedrading, dashboards en ramen. Het lid van het revolutionaire co mité vertelde, dat de fabriek twee hoofdtypen vrachtauto's fabriceert met een laadvermogen van 3,5 ton, in twaalf verschillende uitvoerin gen. Men hoopte weldra ook per sonenwagens te gaan produceren. Hij maakte ook duidelijk en officiële pers na dat, hoewel de hij praatte hier de artikelen uit de Chinezen belangstelling aan de dag leggen voor buitenlandse werkme thoden, zij niettemin erop vertrou wen hun eigen technieken te zullen ontwikkelen. Na een korte rondgang werden we teruggeleid naar de grote hal, waar de arbeiders een voorstelling van revolutionaire dansen en liede ren téh beste gaven. Ze droegen geen speciale kostuums, al droegen alle meisjes dezelfde witte bloesjes en werkbroeken. Wel hadden zij hun wenkbrauwen aangezet en hun wangen rood gemaakt. Voor een van de dansen, getiteld „Alle men sen van de wereld houden van Pre sident Mao" hadden drie mannen hun gezichten zwart gemaakt; zij moesten negers uitbeelden. Een an dere dans heette „Weg met de nieu we Tsaren" (de Russische leiders). Een jongen speelde met veel ta lent een solo op de traditionele Chinese bamboefluit. Het lied, waarschijnlijk zijn eigen composi tie, droeg als titel „De werkende klasse heeft onze grote leider Mao gezien". Toen we in vier bussen de fabriek verlieten, stonden de arbeiders aan twee kanten van de weg opgesteld. Ze wuifden met hun rode boekjes en een paar klapten in hun handen. Terwijl we over de stoffige weg, die naar de hoofdweg voerde, voort- hobbelden, gonsde het in de bus van de gesprekken en men vergeleek de gemaakte aantekeningen. De zaken mensen waren het erover eens, dat ze in de fabriek weinig over auto- fabrikage te weten waren gekomen, maar ze moesten ook toegeven on der de indruk te zijn gekomen van het enthousiasme en de vastbera denheid van de arbeiders en hun militante loyaliteit ten opzichte van het communistische systeem, het geen waarschijnlijk de voornaamste reden voor het organiseren van de excursie is geweest. (Copyright De Stem/Globe and Mail, Toronto) (ADVERTENTIE) BREZNJEV (Van onze redactie buitenland) MOSKOU De rode top, die vandaag in Moskou begint, wordt waarschijnlijk een zwakke afschaduwing van wat hij oorspronkelijk had moeten worden: een massale demonstratie van eenheid. Vijf jaar geleden immers, toen het Chinees-Russische conflict voor het eerst in de openhaarheid kwam, had Moskou behoefte om zich voor goed te vestigen als het „rode" Rome in de communistische wereld. China in eerste instantie, later ook andere landen, hebben er echter voor gezorgd dat de communistische wereld thans meer verdeeld is dan ooit tevoren. Niet alleen verdeeldheid tussen de communistische „superdogs", ook verdeeldheid tussen kleinere landen en zelfs verdeeldheid in de „safe" Moskou-satellieten. Zelfs ook verdeeldheid in de bakermat van de rode revolutie, de Sovjet-Unie, waar evenals in de westelijke wereld de jeugd en de intelligentia niet meer wensen te leven met verouderde dogma's en structuren van de gevestigde orde. Voor de eerste maal sedert bijna negen jaar komen vandaag afgevaar digden van communistische partijen uit de gehele wereld in Moskou bij een om een nieuwe algemene lijn voor de partij op te stellen. Hand leiding voor de conferentie is het 143 paragrafen omvattende document „de taak van het bestrijden van het imperialisme in de tegenwoordige tijd en de eenheid van de comunisti- sche- en arbeidspartijen evenals alle anti-imperialistische krachten", een titel die tevens ook programmatisch het doel van de conferentie aanduidt. Oorspronkelijk had de conferentie reeds in de herfst van het vorig jaar moeten plaatsvinden. Heftige reacties van leidende communistische partijen in het westen op de inval in Tsjecho- slowakijë echter noopten Moskou er toe de conferentie tot een latere da tum uit te stellen. Het totale aantal deelnemers is nog niet bekend. Op de laatstgehouden communistische „top", in november 1960, waren 81 partijen vertegenwoor digd. Zeker is dat nu minstens 71 par tijen aanwezig zullen zijn de deelne mers aan de eerste vorige week ge- eindigde voorbereidende conferentie. Het is echter niet uitgesloten dat nog meer partijen afgevaardigden zullen zenden. Uit Duitsland komen de Oostduitse SED en haar Westberlijnse afdeling de SEW, evenals de verboden KPD. De onlangs in West-Duitsland opge richte KPD zal in Moskou niet aan wezig zijn. Wegens zeer diepgaande ideologi sche en politieke verschillen met Mos kou zullen de communistische par> tijen van China en Albanië niet aan de conferentie deelnemen. Beide par tijen waren er op de bijeenkomsten van 1957 en 1960 nog wel bij. Bij de afwezigen zullen ook de communis tische partijen en groepen behoren van de Aziatische landen die onder invloed van China staan: Birma, Thai land, Laos, Cambodja, Noord-Korea en Vietnam. Het bericht dat juist uit Vietnam, het land dat het heftigst tegen het imperialisme strijdt, geen vertegenwoordiger komt, zal in Mos kou met lede ogen zijn ontvangen. Joegoslavië stuurt om principiële redenen geen vertegenwoordiger. Uit Cuba zullen alleen waarnemers over komen. Drie communistische partijen die aan de conferentie deelnemen, willen uit veiligheidsoverwegingen anoniem blijven. Men vermoedt dat zij uit landen komen, waarmee Moskou goede betrekkingen onder houdt, die het niet graag wil versto ren. Ook de Nederlandse CPN zal niet in Moskou vertegenwoordigd zijn. Het partijbestuur van de CPN acht bij eenkomsten, die zich ten doel stellen in verklaringen en resoluties binden de voorschriften voor hun activiteit aan de communistische partijen op te dringen, in strijd met de leninistische normen voor de betrekkingen tussen de communistische partijen en scha delijk voor de ontwikkeling van de strijd van de partijen. In de op verscheidene voorberei dende conferenties opgestelde hand leiding zijn de meningsverschillen met Peking niet vermeld. Op grond van de houding van enkele partijen met name de Roemeense en Italiaanse partij mag men aannemen dat men het op de conferentie over een uit- MOSKOU (ANP/Reuter/DPA) Afgeschreven voor bemande ruimtevaart: de planeet Venus, «e dichtstbijzijnde van de twee .binnenplaneten", die altijd in wolken is gehuld en het daardoor uo sterrenkundigen steeds zo moeilijk heeft gemaakt om er meer van te weten te komen. de gegevens, die de Sovjet- russische sondes Venus 5 en 6 naar u e 1,ebben geseind, is nu nog 6b v vest'Scl wat al eerder door ri„Bte?Us 4 en de Amerikaanse Ma- iriBm w?.s gemeten, n.l. dat een riiimt ''Wens de afdaling in een hlp in omstandigheden te nia bomt ('ie binnen zeer korte t,JÜ Z|.m dood betekenen. a?vno™aamste bevindingen van mi Yjetrussische ruimtesondes 5 l„na een reis van 350 mil- miemeter vorige maand nog seen 24 uur na elkaar in de atmos- ïui „Jan,_ ,':e P'aneet wegzakten, zijn Db pi. eerd in een rapport van tcncBi!! russ'sche academie van we- oaBin "et beslaat anderhalve krLt8 van aIle Sovjetrussische kranten van woensdag. Het blijkt dat er niet meer dan 0,4 pet zuurstof in de atmosfeer vatn de planeet aanwezig is. Zuurstof is onmisbaar voor het leven, de lucht die wij naderen bestaat voor een vijfde deel uit dit gas. De atmosfeer van Venus blijkt voor het overgrote deel uit koolzuurgas te bestaan, n.l. 93 tot 97 procent. De rest is stikstof- gas met sporen van edele gassen, samen 2 tot 5 procent- Aan water damp bevat de atmosfeer van Venus 4 tot 11 milligram per liter. Meteen dodelijk echter is de temp eratuur aan de oppervlakte van de planeet, namelijk tussen 400 en 530 graden celsius, vernietigend voor elk levend weefsel. De atmosferi sche druk ligt er tussen de 60 en 140 atmosfeer. Het nieuwe rapport vindt het dan ook waarschijnlijk dat tijdens de afdaling de instrumenten- afdeling van de Venus-4 in elkaar gedrukt is, en vermoedelijk is dat met 5 en 6 eveneens gebeurd, al wordt dat niet met zoveel woorden gezegd. In het rapport staat verder dat het onderzoek van de planeet zal worden voortgezet met nieuwe sondes. Al eerder hebben de Russen gezegd, in het huidige stadium niet van plan te zijn mensen naar de om geving van de planeet te zenden. Intussen is in Washington een een plan bekendgemaakt voor het zenden van ruimteschepen naar de „buitenplaneten", die verder van de zon af staan dan onze aarde. De Amerikanen willen, evenals de Rus sen, tegen het eind van de jaren ze ventig twee onbemande sondes een soort „slingerreis" laten maken naar de verste planeten. Voor het eerst sinds 179 jaar staan deze dan zo gunstig ten opzichte van elkaar, dat dit mogelijk wordt met de hui dige raketten. De sondes kruisen de baan van de planeet Jupiter, worden door diens aantrekkingskracht langs de planeet geslingerd en krijgen daardoor weer voldoende vaar omt in de buurt van de volgende planeet te komen. Op dezelfde manier slingert Saturnus de eerste van de twee, sonde A, in de richting van Pluto. Sonde B moet via Jupiter naar Uranus en Neptu- nus reizen. „De buitenplaneten zijn zeer aantrekkelijke objecten van on derzoek, die onze kennis van ont staan en opbouw van het zonnestel sel evenveel kunnen verdiepen als onze kennis van zogenaamde nieuwe werelden", heeft James E. Long in de juni-uitgave van „Austronautics and Aeronautics Magazine" (tijd schrift voor lucht- en ruimtevaart) geschreven. Long is lid van de staf voor de plannen op langer termijn van het instituut voor straalaandrijving in Pasadena, dat in de VS in opdracht van de NASA de leiding heeft van de onbemande verkenning van de ruim te. De A-reis naar Pluto zal volgens Long zeven tot acht jaar duren. Zon der de genoemde „slinger"-mogelijk- heid zou dat 41 jaar zijn geworden. Saturnus kan echter een gevaar vor men voor de sonde, die in de hoge massa-concentratie van de ring kan raken. Saturnus zou al in 1967 door aparte sondes kunnen worden onder zocht. Voor de B-reis wordt op ne gen jaar gerekend om Neptunus te bereiken. Daarna zweven de sondes ons zonnestelsel uit, de onmetelijke ruimte in- Pasadena is al met de voorbereidingen bezig. Daartoe be hoort het ontwikkelen van „doe-het- zelf "-rekenmachines, navigatiein- strumenten en krachtbronnen voor de sondes, die zichzelf bij uitputting weer moeten regenereren. Radiobe velen die reparaties kunnen bewerk stelligen, hebben ongeveer vier uur nodig om Neptunus te bereiken. Long schat dat de sondes ongeveer 550 kilo zullen wegen. Als energie bron zullen miniatuur - kernreac tors worden ingebouwd. (Van onze correspondent) LONDEN Televi sie-opnamen van de op pervlakte van Mars die door onbemande Ame rikaanse ruimtevaartui gen op 31 juli en 6 au gustus naar de aarde teruggezonden worden, zullen Amerikaanse ge leerden misschien laten weten of er biologisch leven op de planeet be staat en geleerden van Nasa helpen om tot een besluit te komen inzake de vraag of het de moei te waard is een beman de vlucht naar Mars te laten plaatsvinden. Dr. Thomas Paine van Nasa vertelde op een persconferentie in Lon den dat er de mogelijk heid bestaat dat de mens zich in 1985 op Mars bevindt. „We be vinden ons nu dichter by Mars dan we ons acht jaar geleden by de maan bevonden", zei hy. En het is nog waar schijnlijker dat we rond 1975 een „laboratorium in de lucht zullen heb- drukkelijke veroordeling van China niet eens zal worden. Politieke waarnemers in Moskou vonden het echter wel vreemd dat het orgaan van het Russische ministerie van defensie „Rode Ster" twee dagen zoor de opening van de conferentie van een „tweede front" sprak, dat de Mao-gezinde communisten naast de imperialisten tegen het socialisme op- gerircht hebben. De Chinezen van hun kant zetten ondertussen hun polemiek tegen Mos kou onverminderd voort en beschul digen de Sovjet-Unie ervan troepen samen te trekken langs de grens met China. Ofschoon Peking niet officieel buiten de communistische gemeen schap is gesloten, zeggen de Russen nu, dat op het negende partijcongres in China wel duidelijk is geworden, dat de Chinese communistische partij in de ware zin van het woord eigen lijk geen communistische partij meer is. „Mao Tse Toeng en zijn groep heb ben volledig met het marxisme—le ninisme en het proletarisch-interna- tionalisme gebroken" schreef Rode Ste" dinsdag. Het blad maakte uit- Chinese volk en het maoisme en ken- drukkelijk onderscheid tussen het schetste het voor de Sovjet-Unie als een internationale plicht „het chauvi nistische en anti-socialistische karak ter van het maoisme te ontrafelen". Dit zou erop kunnen wijzen dat Mos kou het vraagstuk-China toch onder werp van gesprek wil maken. Of op de conferentie, die één tot drie weken kan duren, alleen gespro ken zal worden aan de hand van het opgestelde document, of dat ook nog andere besluiten zullen worden geno men is niet bekendgemaakt. De lan den van het Oostblok hadden de laat ste tijd een opvallende activiteit ont wikkeld om tot een Europese veilig- heidseonferentie te komen. Het moet niet uitgesloten worden geacht dat met name de Europese communisti sche partijen ook vraagstukken over de Europese veiligheid zullen aan roeren. De Tsj echoslowaken hebben zich reeds voor de conferentie uitge sproken tegen behandeling van de in val in hun land. ben. een permanent ruimtestation dat rond de aarde cirkelt en dat via een door raketten onderhouden pendel dienst in directe verbin ding met Amerika staat". Elke raket „een soort DC-10" zal tien passagiers en astronau ten kunnen vervoeren. De raket die mogeiyk ontwikkeld zal worden door samenwerking van de Nasa en de Ameri kaanse luchtmacht zou „de kosten van ruimte- vluchten drastisch kun nen verlagen". (Van onze parlementaire redactie) DEN HAAG De Communisti sche Party Nederland (C.P.N.) zal er niet by zyn als vandaag in Mos kou de internationale conferentie van communistische partijen uit de gehele wereld begint. De C.P.N. demonstreert door haar afwezigheid opnieuw overduidelijk haar los-van-Moskou-politiek, die haar onder de Westeuropese commu nisten een min of meer unieke en ook enigszins geïsoleerde positie heeft bezorgd. In een verklaring in het partijblad „De Waarheid" heeft de C.P.N.-top haar besluit om niet te gaan kort en bondig geformuleerd. De C.P.N. meent dat het er de grote Russische zusterpartij in Moskou alleen om te doen is om de communistische par tijen aller landen met bindende voor schriften omtrent politieke stand puntbepalingen te voorzien en dan weer naar huis te sturen. Dat is vol komen in strijd met de onder Paul de Groot in de zestiger jaren ontwik kelde strategie om met de zuster partijen, waar ook, alleen contact te onderhouden op basis van autono mie. Het CPN-besluit niet naar Moskou te gaan zal in eigen gelederen niet of nauwelijks op weerstand stuiten. De genen onder de communisten die de politieke lijn van de CPN-top ten op zichte van Moskou niet steunen heD- ben de partij reeds lang verlaten of hebben zich volledig bij de strategie van partijvoorzitter Hoekstra en diens voorganger, de nog altijd zeer invloedrijke Paul de Groot neerge legd.

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1969 | | pagina 1