Stop
een
Mao
in
uw
tank
Laatst zei iemand dat je
voor Royal Club Tonic veel meer
betaalt dan voor gewone tonic
Rode Top: Massale
demonstratie
van verdeeldheid
VENUS VOOR DE MENS AFGESCHREVEN
In 1985 mens op Mars?
RODE BOEKJES AAN DE LOPENDE BAND, MAAR AUTO'S
CPN HOUDT
HANDEN VRIJ
Geen totalen
door
Colin McCullough
1 Terughoudend
Met de hand
Enthousiasme
Begrijpelijk. Royal Club Tonic is
ook zo goed. En toch is de prijs
maar 75 cent voor een grote fles.
DIEPGAAND
NEDERLAND
POLEMIEK
DE STEM VAN DONDERDAG 5 JUNI 1969
Ongeveer twintig jaar geleden bracht ik de tijd zoek (ik durf niet
te beweren dat ik er gewerkt heb) in de Ford Automobielfabriek in
Windsor, Ontario, toen ik daar een vakantiebaantje had. Ik werkte
op de verfafdeling, dat wil zeggen dat ik motorkappen en spatbor
den maakte aan een lopende band, die naar een verfbad liep. Zo
nu en dan ging ik een kijkje nemen in de gieterij en bij de eind-
assemblage, maar deze zijdelingse uitstapjes werden meer door
verveling ingegeven dan door nieuwsgierigheid.
Ik wil hier slechts mee zeggen dat ik, toen ik onlangs een bezoek bracht
aan de autofabriek in Kwanchow, dat ongeveer 50 kilometer van Kanton
ligt, me bepaald geen expert kan noemen. De excursie, die als een uiistpje
was bedoeld voor ongeveer tweehonderd zakenmensen nit diverse landen,
die voor de jaarlijkse voorjaarsbeurs in Kanton waren, vond plaats op een
hete en vochtige zondagmorgen.
We werden in een grote hal bin
nengeleid, waar we op banken, voor
een podium gezeten, thee dronken,
terwijl een lid van het revolutionai
re comité van de fabriek in het kort
de geschiedenis van de fabriek
voorlas.
Voor de bevrijding in 1949, aldus
spreker, was er in Kanton geen fa
briek voor vrachtauto's of zelfs
maar voor reserve-onderdelen. De
betrokken fabriek had maar een
handjevol arbeiders wier werk be
stond uit het repareren van fietsen
en riksja's of fietswagentjes.
Na de bevrijding werd een fa
briek opgericht, ondanks „kapita
listische transporteurs", die be
weerden dat zelfs de arbeiders kans
zagen een vrachtauto in elkaar te
zetten die naar Kanton kon rijden
hetgeen twijfelachtig mocht he
ten hij de afstand terug naar de
labriek zeker niet zou halen.
Veel van wat spreker verder nog
zei, was gewijd aan hoe de „agen
ten" van Lioe Tsjao Tsji probeer
den de fabriek „de das om te doen"
m de jaren 19641967, met andere
woorden tussen het einde van „de
Grote Sprong Voorwaarts" en de
culturele revolutie. Om te bewij
zen dat tijdens de Grote Sprong
Voorwaarts de outillage was uit
gebreid en de produktie toegeno
men, maar de volgende jaren door
Lioe's invloed was teruggelopen,
aT
noemde hij percentages, maar geen
totalen.
Dit teruggrijpen naar de dagen
van „de grote sprong voorwaarts"
past ook in het kader van de inten
sieve campagne, die sinds een paar
maanden in alle takken van indus
trie en natuurlijk ook in de land
bouw gevoerd wordt, en waarbij
Kijkje in de vrachtwagenfabriek
in Kwanchow.
deze periode steeds tot voorbeeld
gesteld wordt. Ook worden de ar
beiders aangespoord de produktie
op te voeren door de werkmetho
den uit de jaren van „de grote
sprong" weer in te voeren. Er wordt
echter bij aangetekend, dat een
zorgvuldige planning en realistische
doelstelling eveneens de nadruk
moeten krijgen.
--fi
Gewoonlijk zijn de Chinezen vrij
terughoudend in het geven van
exacte produktiecijfers en het enige
antwoord dat men mij op mijn
vraag naar het totale aantal door
de fabriek in Kwanchow geprodu
ceerde wagens gaf, was: „dat vari
eert naar gelang het aantal vracht
wagens, dat de staat gefabriceerd
wil hebben".
Men vertelde mij echter, dat de
fabriek ongeveer duizend mensen
in dienst heeft en een gebied van
omstreeks 28.000 vierkante kilome
ter als afzetgebied heeft. Het ge
middelde maandloon is ongeveer"
70 yuan oftewel omstreeks f 105,
We hebben twee afdelingen van
de fabriek gezien: één waar machi
nebankwerkers bezig waren, en een
andere, waar de gedeeltelijke as
semblage plaatsvindt.
Mannen en vrouwen bedienden
draaibanken en hoewel ik er één bij
zag die in Korea gemaakt was, kwa
men de meeste toch uit Sjanghai,
waar een van de grootste autofa-
brieken van het land staat. Geen
spoor van de assemblagetechniek
zoals ik die twintig jaar geleden in
Windsor zag, en veel van de arbei
ders schenen stukwerk te leveren.
Met de hand werd metaal uitge
klonken en gevijld. Er stonden on
geveer vijfentwintig half afgemaak
te vrachtauto's in de fabriek, die
klaarblijkelijk wachtten op het in
stalleren van de motor, het aan
brengen van bedrading, dashboards
en ramen.
Het lid van het revolutionaire co
mité vertelde, dat de fabriek twee
hoofdtypen vrachtauto's fabriceert
met een laadvermogen van 3,5 ton,
in twaalf verschillende uitvoerin
gen. Men hoopte weldra ook per
sonenwagens te gaan produceren.
Hij maakte ook duidelijk en
officiële pers na dat, hoewel de
hij praatte hier de artikelen uit de
Chinezen belangstelling aan de dag
leggen voor buitenlandse werkme
thoden, zij niettemin erop vertrou
wen hun eigen technieken te zullen
ontwikkelen.
Na een korte rondgang werden
we teruggeleid naar de grote hal,
waar de arbeiders een voorstelling
van revolutionaire dansen en liede
ren téh beste gaven. Ze droegen
geen speciale kostuums, al droegen
alle meisjes dezelfde witte bloesjes
en werkbroeken. Wel hadden zij
hun wenkbrauwen aangezet en hun
wangen rood gemaakt. Voor een
van de dansen, getiteld „Alle men
sen van de wereld houden van Pre
sident Mao" hadden drie mannen
hun gezichten zwart gemaakt; zij
moesten negers uitbeelden. Een an
dere dans heette „Weg met de nieu
we Tsaren" (de Russische leiders).
Een jongen speelde met veel ta
lent een solo op de traditionele
Chinese bamboefluit. Het lied,
waarschijnlijk zijn eigen composi
tie, droeg als titel „De werkende
klasse heeft onze grote leider Mao
gezien".
Toen we in vier bussen de fabriek
verlieten, stonden de arbeiders aan
twee kanten van de weg opgesteld.
Ze wuifden met hun rode boekjes
en een paar klapten in hun handen.
Terwijl we over de stoffige weg,
die naar de hoofdweg voerde, voort-
hobbelden, gonsde het in de bus van
de gesprekken en men vergeleek de
gemaakte aantekeningen. De zaken
mensen waren het erover eens, dat
ze in de fabriek weinig over auto-
fabrikage te weten waren gekomen,
maar ze moesten ook toegeven on
der de indruk te zijn gekomen van
het enthousiasme en de vastbera
denheid van de arbeiders en hun
militante loyaliteit ten opzichte van
het communistische systeem, het
geen waarschijnlijk de voornaamste
reden voor het organiseren van de
excursie is geweest.
(Copyright De Stem/Globe
and Mail, Toronto)
(ADVERTENTIE)
BREZNJEV
(Van onze redactie buitenland)
MOSKOU De rode top, die vandaag in Moskou begint, wordt
waarschijnlijk een zwakke afschaduwing van wat hij oorspronkelijk
had moeten worden: een massale demonstratie van eenheid. Vijf
jaar geleden immers, toen het Chinees-Russische conflict voor het
eerst in de openhaarheid kwam, had Moskou behoefte om zich voor
goed te vestigen als het „rode" Rome in de communistische wereld.
China in eerste instantie, later ook andere landen, hebben er echter voor
gezorgd dat de communistische wereld thans meer verdeeld is dan ooit
tevoren. Niet alleen verdeeldheid tussen de communistische „superdogs",
ook verdeeldheid tussen kleinere landen en zelfs verdeeldheid in de „safe"
Moskou-satellieten. Zelfs ook verdeeldheid in de bakermat van de rode
revolutie, de Sovjet-Unie, waar evenals in de westelijke wereld de jeugd en
de intelligentia niet meer wensen te leven met verouderde dogma's en
structuren van de gevestigde orde.
Voor de eerste maal sedert bijna
negen jaar komen vandaag afgevaar
digden van communistische partijen
uit de gehele wereld in Moskou bij
een om een nieuwe algemene
lijn voor de partij op te stellen. Hand
leiding voor de conferentie is het 143
paragrafen omvattende document
„de taak van het bestrijden van het
imperialisme in de tegenwoordige
tijd en de eenheid van de comunisti-
sche- en arbeidspartijen evenals alle
anti-imperialistische krachten", een
titel die tevens ook programmatisch
het doel van de conferentie aanduidt.
Oorspronkelijk had de conferentie
reeds in de herfst van het vorig jaar
moeten plaatsvinden. Heftige reacties
van leidende communistische partijen
in het westen op de inval in Tsjecho-
slowakijë echter noopten Moskou er
toe de conferentie tot een latere da
tum uit te stellen.
Het totale aantal deelnemers is nog
niet bekend. Op de laatstgehouden
communistische „top", in november
1960, waren 81 partijen vertegenwoor
digd. Zeker is dat nu minstens 71 par
tijen aanwezig zullen zijn de deelne
mers aan de eerste vorige week ge-
eindigde voorbereidende conferentie.
Het is echter niet uitgesloten dat nog
meer partijen afgevaardigden zullen
zenden.
Uit Duitsland komen de Oostduitse
SED en haar Westberlijnse afdeling
de SEW, evenals de verboden KPD.
De onlangs in West-Duitsland opge
richte KPD zal in Moskou niet aan
wezig zijn.
Wegens zeer diepgaande ideologi
sche en politieke verschillen met Mos
kou zullen de communistische par>
tijen van China en Albanië niet aan
de conferentie deelnemen. Beide par
tijen waren er op de bijeenkomsten
van 1957 en 1960 nog wel bij. Bij de
afwezigen zullen ook de communis
tische partijen en groepen behoren
van de Aziatische landen die onder
invloed van China staan: Birma, Thai
land, Laos, Cambodja, Noord-Korea
en Vietnam. Het bericht dat juist uit
Vietnam, het land dat het heftigst
tegen het imperialisme strijdt, geen
vertegenwoordiger komt, zal in Mos
kou met lede ogen zijn ontvangen.
Joegoslavië stuurt om principiële
redenen geen vertegenwoordiger. Uit
Cuba zullen alleen waarnemers over
komen. Drie communistische partijen
die aan de conferentie deelnemen,
willen uit veiligheidsoverwegingen
anoniem blijven. Men vermoedt
dat zij uit landen komen, waarmee
Moskou goede betrekkingen onder
houdt, die het niet graag wil versto
ren.
Ook de Nederlandse CPN zal niet
in Moskou vertegenwoordigd zijn. Het
partijbestuur van de CPN acht bij
eenkomsten, die zich ten doel stellen
in verklaringen en resoluties binden
de voorschriften voor hun activiteit
aan de communistische partijen op te
dringen, in strijd met de leninistische
normen voor de betrekkingen tussen
de communistische partijen en scha
delijk voor de ontwikkeling van de
strijd van de partijen.
In de op verscheidene voorberei
dende conferenties opgestelde hand
leiding zijn de meningsverschillen met
Peking niet vermeld. Op grond van
de houding van enkele partijen met
name de Roemeense en Italiaanse
partij mag men aannemen dat men
het op de conferentie over een uit-
MOSKOU (ANP/Reuter/DPA)
Afgeschreven voor bemande
ruimtevaart: de planeet Venus,
«e dichtstbijzijnde van de twee
.binnenplaneten", die altijd in
wolken is gehuld en het daardoor
uo sterrenkundigen steeds zo
moeilijk heeft gemaakt om er
meer van te weten te komen.
de gegevens, die de Sovjet-
russische sondes Venus 5 en 6 naar
u e 1,ebben geseind, is nu nog
6b v vest'Scl wat al eerder door
ri„Bte?Us 4 en de Amerikaanse Ma-
iriBm w?.s gemeten, n.l. dat een
riiimt ''Wens de afdaling in een
hlp in omstandigheden te
nia bomt ('ie binnen zeer korte
t,JÜ Z|.m dood betekenen.
a?vno™aamste bevindingen van
mi Yjetrussische ruimtesondes 5
l„na een reis van 350 mil-
miemeter vorige maand nog
seen 24 uur na elkaar in de atmos-
ïui „Jan,_ ,':e P'aneet wegzakten, zijn
Db pi. eerd in een rapport van
tcncBi!! russ'sche academie van we-
oaBin "et beslaat anderhalve
krLt8 van aIle Sovjetrussische
kranten van woensdag.
Het blijkt dat er niet meer dan
0,4 pet zuurstof in de atmosfeer vatn
de planeet aanwezig is. Zuurstof is
onmisbaar voor het leven, de lucht
die wij naderen bestaat voor een
vijfde deel uit dit gas. De atmosfeer
van Venus blijkt voor het overgrote
deel uit koolzuurgas te bestaan, n.l.
93 tot 97 procent. De rest is stikstof-
gas met sporen van edele gassen,
samen 2 tot 5 procent- Aan water
damp bevat de atmosfeer van Venus
4 tot 11 milligram per liter.
Meteen dodelijk echter is de temp
eratuur aan de oppervlakte van de
planeet, namelijk tussen 400 en 530
graden celsius, vernietigend voor
elk levend weefsel. De atmosferi
sche druk ligt er tussen de 60 en
140 atmosfeer. Het nieuwe rapport
vindt het dan ook waarschijnlijk dat
tijdens de afdaling de instrumenten-
afdeling van de Venus-4 in elkaar
gedrukt is, en vermoedelijk is dat
met 5 en 6 eveneens gebeurd, al
wordt dat niet met zoveel woorden
gezegd. In het rapport staat verder
dat het onderzoek van de planeet
zal worden voortgezet met nieuwe
sondes. Al eerder hebben de Russen
gezegd, in het huidige stadium niet
van plan te zijn mensen naar de om
geving van de planeet te zenden.
Intussen is in Washington een
een plan bekendgemaakt voor het
zenden van ruimteschepen naar de
„buitenplaneten", die verder van de
zon af staan dan onze aarde. De
Amerikanen willen, evenals de Rus
sen, tegen het eind van de jaren ze
ventig twee onbemande sondes een
soort „slingerreis" laten maken
naar de verste planeten. Voor het
eerst sinds 179 jaar staan deze dan
zo gunstig ten opzichte van elkaar,
dat dit mogelijk wordt met de hui
dige raketten.
De sondes kruisen de baan van de
planeet Jupiter, worden door diens
aantrekkingskracht langs de planeet
geslingerd en krijgen daardoor weer
voldoende vaar omt in de buurt van
de volgende planeet te komen. Op
dezelfde manier slingert Saturnus de
eerste van de twee, sonde A, in de
richting van Pluto. Sonde B moet
via Jupiter naar Uranus en Neptu-
nus reizen. „De buitenplaneten zijn
zeer aantrekkelijke objecten van on
derzoek, die onze kennis van ont
staan en opbouw van het zonnestel
sel evenveel kunnen verdiepen als
onze kennis van zogenaamde nieuwe
werelden", heeft James E. Long in
de juni-uitgave van „Austronautics
and Aeronautics Magazine" (tijd
schrift voor lucht- en ruimtevaart)
geschreven.
Long is lid van de staf voor de
plannen op langer termijn van het
instituut voor straalaandrijving in
Pasadena, dat in de VS in opdracht
van de NASA de leiding heeft van de
onbemande verkenning van de ruim
te. De A-reis naar Pluto zal volgens
Long zeven tot acht jaar duren. Zon
der de genoemde „slinger"-mogelijk-
heid zou dat 41 jaar zijn geworden.
Saturnus kan echter een gevaar vor
men voor de sonde, die in de hoge
massa-concentratie van de ring kan
raken. Saturnus zou al in 1967 door
aparte sondes kunnen worden onder
zocht. Voor de B-reis wordt op ne
gen jaar gerekend om Neptunus te
bereiken. Daarna zweven de sondes
ons zonnestelsel uit, de onmetelijke
ruimte in- Pasadena is al met de
voorbereidingen bezig. Daartoe be
hoort het ontwikkelen van „doe-het-
zelf "-rekenmachines, navigatiein-
strumenten en krachtbronnen voor
de sondes, die zichzelf bij uitputting
weer moeten regenereren. Radiobe
velen die reparaties kunnen bewerk
stelligen, hebben ongeveer vier uur
nodig om Neptunus te bereiken.
Long schat dat de sondes ongeveer
550 kilo zullen wegen. Als energie
bron zullen miniatuur - kernreac
tors worden ingebouwd.
(Van onze
correspondent)
LONDEN Televi
sie-opnamen van de op
pervlakte van Mars die
door onbemande Ame
rikaanse ruimtevaartui
gen op 31 juli en 6 au
gustus naar de aarde
teruggezonden worden,
zullen Amerikaanse ge
leerden misschien laten
weten of er biologisch
leven op de planeet be
staat en geleerden van
Nasa helpen om tot een
besluit te komen inzake
de vraag of het de moei
te waard is een beman
de vlucht naar Mars te
laten plaatsvinden.
Dr. Thomas Paine van
Nasa vertelde op een
persconferentie in Lon
den dat er de mogelijk
heid bestaat dat de
mens zich in 1985 op
Mars bevindt. „We be
vinden ons nu dichter
by Mars dan we ons
acht jaar geleden by de
maan bevonden", zei
hy. En het is nog waar
schijnlijker dat we rond
1975 een „laboratorium
in de lucht zullen heb-
drukkelijke veroordeling van China
niet eens zal worden.
Politieke waarnemers in Moskou
vonden het echter wel vreemd dat het
orgaan van het Russische ministerie
van defensie „Rode Ster" twee dagen
zoor de opening van de conferentie
van een „tweede front" sprak, dat de
Mao-gezinde communisten naast de
imperialisten tegen het socialisme op-
gerircht hebben.
De Chinezen van hun kant zetten
ondertussen hun polemiek tegen Mos
kou onverminderd voort en beschul
digen de Sovjet-Unie ervan troepen
samen te trekken langs de grens met
China. Ofschoon Peking niet officieel
buiten de communistische gemeen
schap is gesloten, zeggen de Russen
nu, dat op het negende partijcongres
in China wel duidelijk is geworden,
dat de Chinese communistische partij
in de ware zin van het woord eigen
lijk geen communistische partij meer
is. „Mao Tse Toeng en zijn groep heb
ben volledig met het marxisme—le
ninisme en het proletarisch-interna-
tionalisme gebroken" schreef Rode
Ste" dinsdag. Het blad maakte uit-
Chinese volk en het maoisme en ken-
drukkelijk onderscheid tussen het
schetste het voor de Sovjet-Unie als
een internationale plicht „het chauvi
nistische en anti-socialistische karak
ter van het maoisme te ontrafelen".
Dit zou erop kunnen wijzen dat Mos
kou het vraagstuk-China toch onder
werp van gesprek wil maken.
Of op de conferentie, die één tot
drie weken kan duren, alleen gespro
ken zal worden aan de hand van het
opgestelde document, of dat ook nog
andere besluiten zullen worden geno
men is niet bekendgemaakt. De lan
den van het Oostblok hadden de laat
ste tijd een opvallende activiteit ont
wikkeld om tot een Europese veilig-
heidseonferentie te komen. Het moet
niet uitgesloten worden geacht dat
met name de Europese communisti
sche partijen ook vraagstukken over
de Europese veiligheid zullen aan
roeren. De Tsj echoslowaken hebben
zich reeds voor de conferentie uitge
sproken tegen behandeling van de in
val in hun land.
ben. een permanent
ruimtestation dat rond
de aarde cirkelt en dat
via een door raketten
onderhouden pendel
dienst in directe verbin
ding met Amerika
staat". Elke raket „een
soort DC-10" zal tien
passagiers en astronau
ten kunnen vervoeren.
De raket die mogeiyk
ontwikkeld zal worden
door samenwerking van
de Nasa en de Ameri
kaanse luchtmacht zou
„de kosten van ruimte-
vluchten drastisch kun
nen verlagen".
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG De Communisti
sche Party Nederland (C.P.N.) zal
er niet by zyn als vandaag in Mos
kou de internationale conferentie van
communistische partijen uit de gehele
wereld begint.
De C.P.N. demonstreert door haar
afwezigheid opnieuw overduidelijk
haar los-van-Moskou-politiek, die
haar onder de Westeuropese commu
nisten een min of meer unieke en
ook enigszins geïsoleerde positie
heeft bezorgd.
In een verklaring in het partijblad
„De Waarheid" heeft de C.P.N.-top
haar besluit om niet te gaan kort en
bondig geformuleerd. De C.P.N.
meent dat het er de grote Russische
zusterpartij in Moskou alleen om te
doen is om de communistische par
tijen aller landen met bindende voor
schriften omtrent politieke stand
puntbepalingen te voorzien en dan
weer naar huis te sturen. Dat is vol
komen in strijd met de onder Paul
de Groot in de zestiger jaren ontwik
kelde strategie om met de zuster
partijen, waar ook, alleen contact te
onderhouden op basis van autono
mie.
Het CPN-besluit niet naar Moskou
te gaan zal in eigen gelederen niet of
nauwelijks op weerstand stuiten. De
genen onder de communisten die de
politieke lijn van de CPN-top ten op
zichte van Moskou niet steunen heD-
ben de partij reeds lang verlaten of
hebben zich volledig bij de strategie
van partijvoorzitter Hoekstra en
diens voorganger, de nog altijd zeer
invloedrijke Paul de Groot neerge
legd.