De fles
wodka
mocht
niet
geopend
worden
ISRAËLS POLITIEK
STRANDT OP
VLUCHTELINGEN
Het bisdom Breda en de „chaos
Wflfipffll
Bijna twee jaar na de jiini-oorlog
25 stuks 1.75
DE EXPEDITIE NAAR NOORD PEARY LAND (2)
Stilte
Wodka
DALET BALSEM
DALET BALSEM
Hoge boetes voor
prijsovertreders in
Arnhemse Horecasector
T)
Produktiviteit
KNSM geremd
DE STEM VAN DINSDAG 13 MEI 1969
Ian Cox (links) en Hugh May met de Deense vlag die geplaatst is bij de steenhoop van Peary op Cap
Morris Jesup.
(Bijzondere correspondentie)
ELLESMERE EILAND Als je naar het uiterste puntje van de
wereld gaat zul je een fles wodka vinden, maar de kans is groot
dat je er geen slok van zal mogen nemen. Dit was althans het lot
van de Engelse Groenlandexpeditie, die op weg is naar Noord
Peary Land. Het uit twaalf man bestaande team kwam zaterdag
op cap Morris Jesup aan, het noordelijkste puntje land ter wereld.
Ze waren een dag later dan ze gehoopt hadden, maar in de pool
streek is dit een prestatie die boven het gemiddelde uitsteekt.
Door een gelukkig toeval hadden
zowel het vliegtuig, dat voor het
vervoer van de expeditie moest zor
gen, als het vliegtuig dat de voorra
den moest aanvoeren op een en de
zelfde dag, terwijl ze duizenden ki
lometers van elkaar verwijderd wa
ren, vertraging ondervonden; het
een moest uit Resolute Bay in het
noordwesten komen, het andere uit
Engeland.
De voorraden, die de ezpeditie
van Peacock met zich meegebracht
heeft, zijn indrukwekkend. Op het
station Nord stouwde Dick Deblic-
quy, van Atlas Aviation, de cabine
van zijn eenmotorige „Otter" vol
met ijsscooters, een trekslede, krat
ten en plunjezaken. Er was nog
maar net genoeg plaats voor vier
leden van de expeditie. Twee uur
later werd op cap Morris Jesup de
onwaarschijnlijk grote lading zon
der plichtplegingen uitgeladen op
een strook sneeuw, die Delbicquy
eerst in ogenschouw had genomen,
toen hij uit Resolute kwam en even
stopte om twee vaten brandstof ach
ter te laten.
Nadat het team de lading uitge
laden had, was de „Otter" binnen
een paar minuten hotsend en bot
send over de oneffen startbaan al
weer op weg om een pendeldienst
in stand te houden. In september zal
dit alles weer gebeuren, maar dan
in tegenovergestelde richting, als de
expeditie weer vertrekt. Deze dienst
zal, als de rekening gepresenteerd
wordt, 13.000 gulden blijken te kos
ten.
Toen het grootste gedeelte van
het team zich al op cap Morris Je
sup bevond, verscheen het Hercu
les-transportvliegtuig van de RAF
om in tien keer 50 kratten voorra
den te droppen. Chris Grant, de
verbindingsofficier van de expeditie
had een draagbaar radiobaken ge
ïnstalleerd, waar het vliegtuig zich
op kon oriënteren. De Hercules
vloog precies over de droppings-
plaats. Vier kratten zweefden aan
roze parachuten naar beneden en
kwamen op de gereedliggende zand
zakken terecht. Horrocks, de „jo
ker" in de ,stok kaarten" van Pea
cock, zegt tegen Grant: „Je moet
zeggen dat hij de volgende keer een
beetje meer naar links moet mik
ken". De volgende lading kwam
dan ook prompt meer naar links te
recht. Zelfs de lakonieke De-
blicque was onder de indruk. „Ze
komen steeds weer precies in het
miden van de cirkel terecht".
De enige schade bestaat uit een
paar gebroken palen, die wat har
der neergekomen z(jn dan de bedoe
ling was, omdat twee parachuten in
elkaar verstrikt raakten.
Op de vlucht naar cap Morris Je
sup waren inderdaad (zoals voor
speld) kleine kudden muskusossen
waar te nemen. Verstoord door het
geluid van de vliegtuigmotor ren
den ze naar elkaar toe en gingen
naast elkaar in een kring staan
de staart naar binnen en de kop
naar buiten om op die manier elke
aanvaller, uit welke richting die ook
mocht komen, het hoofd te kunnen
bieden.
De schitterende poolzon, op een
hoogte van 20 graden boven de ho
rizon, de heldere lucht en de grote
stilte zijn geen stimulans om vroeg
in de slaapzak te kruipen. Om vier
uur in de ochtend maakten de ex
peditie-leden een wandebngetje
over de Poolzee, een enorm grote
zee die tijdens een storm bevroren
is. Ze hakten zich een weg tussen
de steile ijswanden, glanzend blauw
en schitterend wit kristal.
Maar om terug t.e komen op de
fles wodka. Nadat het kamp was
opgeslagen, was de eerste plaats
waar gestopt werd tijdens de tocht
om de cap de steenhoop, die Robert
Edwin Peary hier 70 jaar geleden
heeft opgericht. Als hij een bood
schap heeft achtergelaten, is deze
nooit gevonden. Maar er zijn din
gen die op meer recente bezoeken
wijzen. Er bevindt zich een Deense
vlag in een koperen buis, en korte
berichtjes van Amerikaanse en Ca
nadese teams, die geprobeerd heb
ben wat deze expeditie morgen ook
hoopt te ondernemen, n.l. het bepa
len van de juiste positie van cap
Morris Jesup. En dan is daar plotse
ling, in een blok bevroren sneeuw,
de borrel, achtergelaten door man
nen van de koninklijke Deense sle
depatrouille, maar het addertje on
der het gras schuilt in een begelei
dend briefje waarop te lezen staat:
„De wodka is alleen bedoeld voor
diegenen die per hondeslee komen".
De leden van de expeditie hebben
hun heil toen maar in de zelf mee
gebrachte drank gezocht.
(Copyright De Stem/The Guardian)
(Van onze correspondent
Walter Schwarz)
TEL AVIV Bij elke Israëlische
poging om de vredesvoorwaarden in
het Midden-Oosten te bepalen, zijn
de vluchtelingen de rots waartegen
deze pogingen te pletter kunnen lo
pen. Israël begint nu elke discussie
met de Arabieren aan de joden onder
de vluchtelingen te herinneren, die
zich opnieuw in Israël gevestigd heb
ben. Maar de Arabieren zeggen op
hun beurt dat dit niet terzake doet,
omdat Israël deze immigratie wilde
en zelfs aanmoedigde. Elke nieuwe
Israëlische beginselverklaring zou
repatriëring, compensatie en gelegen
heid tot vestiging elders moeten in
houden. In het privé-leven zijn de
meeste Israëliërs en Arabieren het er
echter wel over eens, dat, als de
vluchtelingen de vrije keus werd ge
laten, minder dan tien procent naar
Israël terug zou willen. Om de goe
de wil te tonen zou Israël onmiddel
lijk een begin kunnen maken met het
scheppen van mogelijkheden voor die
vluchtelingen, die nu onder de Israë
lische rechtspraak vallen, om zich
opnieuw in de bezette gebieden te
vestigen.
Een Israëlische uitspraak inzake
vredesvoorwaarden zou niet onmid
dellijk in Cairo, Amman of Damas
cus tot vredesbesprekingen leiden,
maar op die manier zou de weg vrij
gemaakt worden voor besprekingen
met die Arabieren, die hier zowel
voor openstaan als het meest direct
betrokken zijn bij het dispuut de
bezette Palestijn-en. Na de oorlog
toonden de Israëlische autoriteiten
hier belangstelling voor. Ze hielden
een intensief politiek onderzoek op
de westelijke oever en in Gaza. Toen
schonk men verder geen aandacht
aan dit idee. Mevr. Meir maakte er
zich onlangs op een weinig overtui
gende manier van af door te zeggen
dat ze er het nut niet van inzag om
„nog een Arabische staat in het le
ven te roepen".
Onder vier ogen leggen Israëlische
ambtenaren uit dat er onder de Pa
lestijnen te grote onenigheid bestaat
en dat ze onder te grote invloed van
de „andere zijde van de rivier" staan
om besprekingen van enige betekenis
met Israël te kunnen voeren. Maar
ook dit is weinig overtuigend. De
Israëliërs zouden een grotere eenheid
onder de Palestijnen kunnen schep
pen door ze aantrekkelijke voorwaar
den voor een Palestijnse staat in het
vooruitzicht te stellen. En trouwens
de oppositie van de. andere zijde van
de Jordaan hoeft ook niet van blij
vende aard te zijn. Als koning Hoes
sein vred-e wilde, maar voelde dat
hij niet direct met de Israëliërs kon
onderhandelen, zouden de Palestij
nen hem dan niet gewoon links kun
nen laten liggen?
Hetzelfde geldt voor Nasser. Nu
zegt hij dat hij een vreedzame rege
ling wil, maar de Palestijnen het
recht moet laten om hun eigen strijd
te kunnen strijden. Zou het niet mo
gelijk zijn dat hij morgen zegt, dat
hij geen besprekingen met Israël kan
voeren, maar dat hij de Palestijnen
het recht moet laten om zelf tot een
regeling te komen?
Als Amman en Cairo een oogje
dichtdoen zou er met de Israëlisch-
Palestijnse besprekingen een begin
gemaakt kunnen worden en de Fe-
dayeen zouden hier weinig tegen kun
nen doen. Zolang de Israëliërs de lei
ders op de westelijke oever niet toe
staan te komen, blijven deze onder
Jordaanse invloed staan. Erger nog,
hierdoor is de onjuiste, maar wijd
verspreide theorie ontstaan dat Israël
geen onderhandelingen met de Pa
lestijnen wilden voeren, omdat men
hierdoor dan snel tot vrede en te
rugtrekking zou komen, wat de
Israëliërs in feite niet willen.
Om aan deze geruchten een eind
te maken zou Israël meer van de
„nieuwe" vluchtelingen, die in 1967
verdreven werden, terug kunnen ne
men. De Israëlische bewering dat
het de vluchtelingen zelf zijn die geen
genoegen nemen met het aantal men
sen dat terug zou mo-gen keren, is
misleidend. In feite mochten alleen
bepaalde leden van een gezin terug
keren, met uitzondering van jonge
mannen (en ook meisjes) die van de
„El Fatah-leeftijd" waren. Natuurlijk
hebben deze gezinnen geweigerd zon
der hun kostwinner te komen. De
Israëliërs zijn bang, dat, als ze de jon
ge mannen toelaten, zo voor grote
veiligheidsproblemen komen te staan.
Maar niets als dit draagt er toe bij
om het gevoel van onveiligheid onder
de Arabieren op de westelijke oever
te verhogen. Zij zien het als nog een
teken dat Israël de westelijke oever,
met zo weinig mogelijk Arabieren in
bezit wil houden.
Ongetwijfeld bestaat er geen ge
gronde reden voor deze achterdocht.
Maar de Israëliërs moeten nog steeds
een manier vinden om dit standpunt
en vele and-ere die van even groot
belang zijn by de mensen aan de
overzijde duidelijk te maken.
(copyright De Stem/The Guardian)
(ADVERTENTIE)
Als modieuze schoenen voor U ondra- 4;
geiijk zijn; door knobbels dan helpt
Zwellingen aan de grote teen be
hoeven U niet langer te kwellen.
Verkwikkende DALET BALSEM
dringt diep door in de huid,
heft de aandoening op en doet
de zwelling verminderen,waardoor
ook de pijn verdwijnt.
Maak Uw voeten weer pijnloos
slank met de beroemde Franse
bij apotheker en drogist
(Van onze correspondent)
ARNHEM De economische poli
tierechter in Arnhem heeft gisteren
verscheidene grote horeca-onderne-
mers uit Arnhem berecht wegens
overtreding van de prijzenbeschik-
king.
Onder hen waren de exploitanten
van de café-restaurants Rotonde en
Royal, Motel Arnhem, Jo's kelder en
het buffet van de stadsschouwburg.
De boeten varieerden van 100 tot
6000 gulden. In de meeste gevallen
ging het om de overpryzing van kop
jes koffie of thee.
(ADVERTENTIE)
SCHOL, SCHAR OFTONG^
ALAMEUNIÈRE
i 1 kg vis, zout, 1 ei,
11 lepel melk, bloem, boter
of margarine, 2 citroenen,
j peterselie. De vis met wat
I zout inwrijven en 20
minuten laten intrekken.
Door losgeklopt ei met melk
en vervolgens door bloem
wentelen. Bakken in veel
gebruinde boter of margarine
op niet te fel vuur. Wat
citroensap, fijn gehakte
peterselie en de
overgebleven boter
over de vis doen.
Vraag recepten bij uw
vishandelaar of bij het
Produktschap voor Vis
'^en Visprodukten,
Wassenaarseweg 20,
ft-. Den Haag,
„Afoeteu we eerst niet erkennen
dat we midden in de chaos, ja,
in de put zitten?" Het hoge woord
was eruit. Maar de verzamelde af
gevaardigde katholieken van het
bisdom Breda, samen het diocesaan
pastoraal beraad, hebben vorige
week woensdag deze vraag van een
hunner niet direct beantwoord. Na
een hele dag praten op Bouvigne
lag het antwoord echter wel zwij
gend midden in de zaal: Ja, we zit
ten in de put. Met z'n allen. Geen
van ons heeft al die andere vragen
waarmee we hierheen zijn gekomen,
kunnen oplossen. Er zijn alleen
maar meer vragen bij gekomen.
Oh, er werden oplossingen genoeg
aan de hand gedaan. Daar was op
ij eerste plaats de beleidsnota 1969-
1973 van de stuurgroep (iets nieuws,
want nu heeft de bisschop het niet
meer alleen gedaan). En er waren
andere constructieve voorstellen. In
terkerkelijke toeristenpastoraal in
Zeeland. Her. en bijscholingscursus
sen voor de priesters. Beter ge-
spreksgroepenwerk. Eenvoudiger
taalgebruik in de kerk. Betere ver
houding met pers, radio en t.v.
Catechese voor ouders, enz. enz.
Ideeën, waarmee best een aardig
stuk progressief beleid op poten ge
zet zou kunnen worden, ware het
niet.... dat er ook andere voorstel
len op tafel kwamen. Minder con
structief op het eerste gezicht. Het
waren ook vooral vragen. Zoals:
Hoe zien wij de kerk buiten de
kerk? Staan we als kerk niet buiten
de maatschappij? Durven wij opko
men tegen de macht van de indus
trie? Antwoord op sociaal onrecht
in eigen land, streek? Waar praten
we eigenlijk over als we het hebben
over kerk, pastoraal beled, cate
chese, open kerkgemeenschap? Moe
ten we niet eerst naar éen menta
liteitsvernieuwing toe?
Vragen die in een gezelschap dat
geacht wordt een beleid, een meer
jarenplan uit te stippelen, bijna on
gepast klinken. Niet constructief,
integendeel. Wie de beleidsnota en
de aanvullende of (opbouwend) kri
tiserende voorstellen als bouwste
nen beschouwen, deze laatste vra
gen vormden evenzovele tijdbom
men onder het bouwsel, dat een mo
dern opgezet bisdom moest worden.
Kon men tot voor kort de zaal
in zo'n situatie nog indelen in een
groep progressieven en een groep
behoudenden, dat ging nu niet meer
op. In deze zaal kon men nauwe
lijks iemand conservatief noemen.
Dus: nagenoeg alle aanwezigen wa
ren, de een meer de ander minder,
de een hier de ander daar, progres
sief ingesteld? Ja en nee. Er blijken
intussen nl. twee principieel ver
schillende soorten christelijke pro
gressiviteit te zijn gegroeid. Ook op
de jongste zitting van het pastoraal
concilie was dat te merken. Het ver
schil is misschien het best als volgt
te verklaren.
De ene groep (nog de grootste)
wil moderniseren binnen de be
staande structuur (o.a. de lijnen die
het episcopaat uitzet, de banden met
de wereldkerk, de banden met Ro
me. Typerend voor deze mentaliteit
is dat ze binnenkerkelijk opereert).
De andere groep wil juist buiten
de (bestaande) kerk opereren, de
bestaande structuur doorbreken of
desnoods laten vallen. Niet met de
bedoeling uit de kerk te stappen,
„af te vallen", maar wel om samen
als kerk voorlopig de kerk de kerk
te laten en de blik plus de energie
te richten op de wereld. D.i. niet
de wereld buiten de kerkmuren,
maar de wereld waar we allemaal,
kerk- en niet kerkleden in leven,
en waar de kerk nog veel te veel
(krachtens haar organisatie-struc
tuur?) boven zweeft.
Tijdens de vergadering van het
beraad bleken deze laatste gedach
ten zo sterk te leven, bij enkelen
bewust, bij de meesten onbewust of
als een onbehaaglijke kriebel. Maar
ze bleken de tijdbommen te zijn,
onder zoveel plannen dat niemand
meer wist wat te doen met de be
leidsnota. Niet aannemen, dan heb
ben we helemaal niets meer, wel
aannemen, dan plegen we geen wér
kelijke, tastbare, vernieuwing. De
nota kwam niet in stemming. De
voorzitter, die begreep dat iedereen
wilde weten waar men aan toe was,
stelde toen voor zich althans achter
het beleid-tot-nu-toe te stellen, om
elkaar zo in ieder geval enig posi
tief houvast te geven. Terecht be
greep men dat ook dat geen oplos
sing zou bieden. Samen daar in die
zaal, pastoor, arbeider, bankdirec
teur, bisschop, wist men niets meer
te zeggen.
Sommigen zullen in die stilte de
doodsklok over een stervende kerk
hebben horen luiden. Maar is dat
een wanhopen En als we goed ge
luisterd hebben, de hele dag door,
dan is daar geen enkele reden voor.
Want uit alle suggesties, voorstel
len en vragen klonk juist hoop op.
Niet meer de zekerheid vanuit 20
eeuwen traditie, maar de hoop op
wie-weet-hoeveel eeuwen toekomst.
Een van de gespreksthema's was:
open kerkgemeenschap. Terwijl de
een hierbij dacht aan oecumene,
vroeg de ander wat bedoelen we
ermee Iets van perspectief van
toekomst, waarin het niet meer zo
besloten en vastgelegd is, meende
de voorzitter.
En wie weet al hoe die toekomst
eruit zal zien Niemand. En daar
om had het ene lid van het beraad
niet meer gelijk dan het andere.
Binnen de structuren of erbuiten
Het zal allebei moeten gebeuren.
Samen, en vanuit die ene hoop, dat
Christus zijn beloften waar maakt.
Een wankel laddertje om uit de put
te komen, maar het is de enige uit
weg.
Een zéééér goede morgen, goed
geefse, goedlachse, zonovergoten, aan
vakantie-denkende en naar vrije
dag en-v erlangende Zuidwest-Neder
landers. Weertje, hè!
En dan wil ik bij deze ook de Bis
schop Bekkers-stichting wel even ge
lukwensen met het resultaat v£m de
vrijdag gehouden actie. Er zijn al
mensen, die een voorzichtige prognose
wagen in de richting van de zeven
miljoen gulden. Dat het streef
bedrag lag rond de 4,5 miljoen
is een felicitatie waard. Zeven mil
joen gulden voor de gehandicapte
kinderen. „Het is," zo drukte een van
de medewerkers van de stichting het
uit, „te mooi om waar te zijn".
Het bedrag inderdaad. Toch zijn er
tijdens die uitzending met Mies weer
enige feiten opgevallen, die onver
brekelijk verbonden lijken te zijn met
een massale „actie voor het goede
doel" en die wel waar maar echt niet
zo mooi zijn. Ik denk hierbij vooral
aan die mensen, die zich zeer ver
dienstelijk hebben ingespannen voor
een actie maar 's avonds gegrepen
worden door een soort drang om zich
zelf nog eens extra op de borst te
slaan.
Dat zijn die mensen, die zeer ver
ongelijkt zijn als Mies niet meer dan
vier seconden aan hen besteedt, lou
ter en alleen omdat ze niet meer tqd
beschikbaar heeft. Over de reclame,
die niet „mag" maar er altijd door
komt, kan ik kort zqn. Waarom wel
de naam van individueel Albert, maar
niet die van firma Simon?
Dikwijls genoeg gaat het dan niet
meer om het goede doel maar om
eigenbelang. En dat is jammer. Hoe
wel die zeven miljoen meegenomen
zijn.
Mi(e)ss Bouw-man!
„Het heerlijke van eerste klas rei
zen in de trein is dat je er op de
duur alle linkse intellectuelen in te
gen komt. Dat is erg gezellig. Er
heerst daar toch meestal een prettige
sfeer: overal om je heen lezen ze Vrij
Nederland, soms ook De Groene. Ter
wijl in de tweede klas, daar zie ja
alleen De Telegraaf. Daar reist het
hele reactionaire klootjesvolk waar
tegen wij, in de eerste, onze revolutie
voorbereiden." (Tamar in VN)
Ook een vreemde zaak, met al die
heiligen die plotseling moeten ver
dwijnen, maar toch mogen blijven,
hoewel niet officieel! Met enige spijt
heb ik vernomen dat bijvoorbeeld
Christoffel, Eusebius, en Bacchus
heiligen waarmee je in de loop der
jaren toch min of meer bevriend bent
geraakt per 1 januari geschrapt
zullen worden. Om nog maar te zwij
gen over Respicius, Symphorosa en
haar zonen, Praxedes en Suzanne.
Van één is het me wel duidelijk.
Barbara levert mij geen moeilijkhe
den op. De oude kathedraal van Bre
da heette de Barbara-kerk en die is
gesloten en wordt afgebroken. Ergo....
„De manager die zegt, dat hij al
jaren geen vakantie heeft kunnen
nemen, was vroeger een idool, nu
een idioot." (Dr. Ernst Dichter)
Die collega van mij, die op vakan
te is geweest, rookt nog steeds.
tie is geweest, rookt nog
De Gaulle: Ierland is tenslotte ook
een eiland!
Als de ex-president van Frankrijk
zich nu maar niet gaat bemoeien met
de moeilijkheden in Ulster. Ik hoor
het hem al zeggen: Vive le libre
Ulster!
Ik groet u allen zeer. Houdt het
hoofd hoog. Dan wordt het nog bruin
ook.
MERIJN
J.L.
AMSTERDAM (ANP) Op de
buitengewone algemene vergadering
van aandeelhouders van de Kon. Ned.
Stoomboot Maatschappij n.v. is giste
ren van bestuurszijde meegedeeld dat
de produktiviteit in de eerste maan
den van 1969 nogal geremd is door
stakingen in het helé vaargebied. Men
is nu bezig de achterstand bij te spij
keren.
Met algemene stemmen keurde de
vergadering de statutenwyziging
goed, die o.m. de maatschappij veilig
moet stellen tegen „overvallen".
De verehiging effectenbescherming
was tegen de wijziging, omdat hier
door de invloed der risicodragende
kapitaalverschaffers ondergraven zou
worden. De gezochte beveiliging
schaadt volgens de vereniging de vrije
verhandelbaarheid en de waarde der
effecten, ook bij een bona fide over
namebieding.
(ADVERTENTIE)
caballero
toneelspeler en TV-acteur Huib Rooymans
