Parlementaire enquête naar
economische machtsvorming
Bisschoppen voor
geweldloos verset
tegen het onrecht
Moskou bereid tot
gesprek met V.S.
over raketten
GALALUNS
Massale
rouwtocht
in Praag
NIXON
I
I'weede kamer
fractie groep-
\harden vraagt:
MERTENS: WELLICHT TAAK VOOR SER'
Sam
IN HERDERLIJKE BRIEF
Onderzoek gevraagd
naar oorlogsmisdaden
in Nederlands-Indië
Directeur NVSH
neemt ontslag
Landbouwers
zoon bang
dat boerderij
hem zou
ontgaan
te
en
P-
lillen.
f 1.45
Onverantwoord
WAPENSCHANDAAL
IN ZWITSERLAND
en vooruit
FOUTEN
MEER INZICHT
Risico's
DEMONSTRATIE
DRAMA IN VOORST
Ook met mes
De buren
I en/DSM.
G.
DË STEM VAN DtNSDAG 21 JANUARI 1969
11
UTRECHT (ANP) De voorzit
ter van het Nederlands Katholiek
Vakverbond, de heer P. J. J. Mer
tens, die enkele maanden geleden
in Sneek de kwestie van de econo
mische machtsconcentraties vzoor
het eerst aan de orde stelde („de
200 van Mertens"), zei in een com
mentaar op de mededelingen van
de PPR, dat hij elk onderzoek naar
concentraties van economische
macht en fusie toejuicht.
„Zaak is, dat in Nederland dui
delijk wordt, hoe de economische
machten zijn samengesteld, wie de
werkelijke macht in handen hebben
en of er voldoende controlemoge
lijkheden op die machten zijn", al
dus de NKV-voorzitter.
Tegelijkertijd zou volgens hem
openbaar kunnen worden gemaakt
wie de commissarissen in de open
en besloten vennootschappen zijn
en hoe de onderlinge verbindingen
tussen deze commissarissen liggen.
Het wil de heer Mertens voor
komen, dat een dergelijk onderzoek
wellicht ook aan de Sociaal-Econo
mische Raad kan worden opgedra
gen, temeer waar hem de afgelopen
maanden is gebleken, dat en bij de
voorzitter van de SER als ook bij
vele werkgevers een dergelijke
openheid op prijs wordt gesteld.
- ardinaal Alfrink heeft duidelijk
Kuitgesproken dat de bisschop
pen van Nederland niet van
"l, zijn, op eigen gezag een uit-
—Jering te maken op de celibaats-
«Idoor aan gehuwde priesters toe
staan, hun ambt te blijven uit
jeoen.
Lr dit zo duidelijk te stellen,
leeft hij een bijdrage geleverd aan
binnenkerkelijke dialoog over dit
igstuk.
van de voorwaarden voor
vruchtbare dialoog is nu een-
dat de gesprekspartners elkaar
ien waar zij staan. Kardinaal Al-
ik en zijn collega-bisschoppen
iben gekozen voor de lange weg,
[weg van het overleg met de epis-
jten van andere landen en met
hoofd van het wereldepiscopaat,
isschop van Rome.
Het woord is nu aan degenen die
T pleidooi hebben gehouden voor
'korte weg, de weg van het open
:licf, waarbij Nederland gehuw-
priesters in de ambtsbediening
en verder maar afwacht, wat
repercussies in de wereldkerk
|en zijn.
Kijven zij op hun standpunt
in? En welke consequenties den-
i zij uit dit standpunt te trekken?
lit de toespraak van kardinaal
link is duidelijk gebleken dat hij
libaatswef, zoals zij momenteel
Ie Latijnse kerk bestaat, een dis-
ibele zaak vindt. Hij wil erover
jlen, naar binnen zowel als naar
len.
lit het fe't dat hij de zinvolheid
het priesterlijk celibaat heeft
ledigd, mag niet worden afge-
I, dat hij de verplichte koppe-
van priesterschap en celibaat
se gehandhaafd wil zien.
lit eerdere toespraken en stand-
itsbepalingen is voldoende ge
ien dat dit niet het geval is. Kar-
jaal Alfrink weigert alleen om in
te zaak een oplossing te forceren,
allerwaarschijnlijkst geen oplos-
zal zijn, omdat zij voor de Ne-
landse kerk tot fatale gevolgen
al- leiden.
■Wij menen aan diegenen, die
jWor „doordrukken" pleiten, te moe
iten vragen dat zij zich goed realise-
piwat dit in feite gaat betekenen
fjj|willen alieen een conflict, zeggen
engeen breuk. Maar het conflict
F al. En zijn zij er zo zeker van,
bij een cp de spits drijven van
[conflict de zaak hun niet uit de
I'd zal gaan lopen? Wat zij voor-
®n heeft ,n feite iets van de poli-
ik, waarmee een man als Dulles in
"nationale conflicten naam heeft
laakt: gaan tot de grens, poker
en en hopen dat de andere par-
hat eerst door de knieën gaat.
aen dergelijke politiek voelen
niets. In wereldlijke vraagstuk
J niet. En in kerkelijke nog min
Mr. 3. M. A. H. Luns, de mi
nister van buitenlandse zaken
was gisteren aanwezig bij de
nieuwjaarsreceptie van het ko
ninklijk paar. Hier de minister
bij zijn aankomst bij het paleis
op de Dam te Amsterdam, waar
de receptie gehouden werd.
BERN (Zwits. Persb./Reuter)
Het Zwitserse ministerie van justitie
heeft gisteren bekendgemaakt dat
een Zwitserse wapenfabriek op de
zwarte markt wapens verkocht heeft
ter waarde van 88,7 miljoen francs
(ongeveer 7Ï miljoen gulden).
De wapens gingen naar Egypte, Is
raël, Libanon, Saoedi-Arabië, Zuid-
Afrika en Nigeria. Deze landen staan
op de Zwitserse embargolijst.
Van <Jhe Great Society" naar
„Forward Together": de uit-
eindelijk toch niet „Grootse
Maatschappij" van Lyndon B. John-
~n gaat aan de hand van Richard
'xon „samen vooruit". Tenmin
*auS..President Nixon bereiken
I i hoopt te bereiken.
f.:? j 'nau9uratierede, ondanks het
at iedereen zei Nixon wel te
'nnen' net spanning tegemoet ge-
's geworden wat men er van
togen verwachten: een wat
'a9. oppervlakkig, maar ook hier
««ar realistisch betoog.
S Heest markant springt naar
at9®"e wat Nixon zei over
essbeven. Even opvallend
was he* ontbreken van grote
l on'verwijdende" en „visioe-
van vrede en welvaart opwek-
ilk in ^00rc'en- Nixon heeft zijn
(e bebhen9eV!' gisteren 9een gra
niet Mb, 9e<Joan, al kon hij het
«ren Amerika even te identi
fy datTj^r ei9en land"' het
I od heeft geroepen om de
zijn
wereld vrede en vrijheid te bren-
gen.
Ann de andere kant echter er
kende president Nixon dat de Ame
rikaanse samenleving van dit mo
ment nauwelijks kan dienen als in
spirerend voorbeeld van wat een
vrij en welvarend land moet zijn
Nixon heeft gezegd het bereiken
van vrede tof zijn centrale beleids
thema te zuilen maken en hij heeft
daarbij duidelijk gewezen op de
voetangels en klemmen waarmee de
weg naar die vrede is bezaaid. Hin
dernissen die ook het machtige
Amerika alleen maar met onuitput
telijk geduld en diplomatie zal kun
nen overwinnen, zo zei hij.
President Nixon riep tenslotte
„hen die tegenover ons staan" op
tot het aangaan van een vreedzame
wedijver ter verrijking van het le
ven van de mens. „We kunnen niet
verwachten aat we iedereen tot on
ze vriend kunnen maken, maar we
kunnen proberen niemand tot onze
vijand te maken". Vooral die laatste
zin klinkt prachtig realistisch en ge
nuanceerd en het is te hopen dat
wat hij hier zei bijvoorbeeld ook
China en Cuba geldt
Al gauw kan blijken wat Nixon
verstaat onder het streven naar vre
de: in het Midden-Oosten bijvoor
beeld en aan de onderhandelings
tafel in Parijs
Amerika en de rest van de wereld
kijken aandachtig naar de nieuwe
man in het Witte Huis. Niet met be
wondering, zoals destijds naar Ken
nedy, niet met grote verwachtingen
als ooit naar Johnson, maar met
argwaan en toch ook hoop.
Moge het president Nixon gege
ven zijn in elk geval de eenheid in
zijn eigen land te herstellen en de
wereld een stap voorwaarts te bren
gen op de weg naar de vrede, waar
op hij in elk geval de hindernissen
blijkt te hebben gezien.
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG „iNet iedere bedrijfsfusie is gerechtvaardigd, ook
niet iedere manier waarop fusies tot stand komen. Bovendien heb
ben de leiders van ondernemingen onvoldoende verantwoording.
Hier en daar ontbreekt het hieraan zelfs geheel. Dit zijn de redenen,
dat de publieke opinie zich in toenemende mate (en naar de mening
van de Politieke Parij Radikalen terecht) zorgen maakt", aldus de
P.P.R.
De Tweede-Kamerfractie van de P.P.R. (de groep-Aarden) is daar
om met een voorstel gekomen een parlementair onderzoek in te
stellen naar de economische machtsvorming in Nederland tussen
1964 en 1968. In één jaar kan een commissie van vijftien dit onder
zoek houden, aldus het voorstel, dat de groep-Aarden gisteren bij
de Tweede Kamer heeft ingediend. De fractie kan nu reeds rekenen
op steun van de PvdA, D'66, de PSP en de CPN.
Het voorstel heeft echter weinig
kans van slagen omdat de regerings
partijen er zich niet achter zullen
stellen.
Men gaat er bij het voorstel van
uit, dat tussen 1958 en 1969 zeker
vijfhonderd fusies tot stand geko
men zijn. De groep-Aarden wil thans
laten onderzoeken hoe de econo
mische machten geconcentreerd zijn
door deze fusies en door het samen
gaan van ondernemingen.
Zoals bekend heeft de heer P. J. J.
Mertens, voorzitter vam het N.K.V.,
destijds nogal opzien gebaard met
zijn mededelingen, d-ait de economi
sche macht in Nederland -in handien
is vam misschien ma-ar 200 onderne
mers. Dit heeft in allerlei kringen
reacties veroorzaakt. Gelijktijdig was
ook die groep-Aarden met deze eco
nomische machtsvorming bezig, om
dat bij de Politieke Partij Radikalen
ook veel klachten over de machts
vorming binnengekomen waren.
Nadien heeft de partij nauw con
tact onderhouden met het N.K.V. om
toit een afgerond voorstel té komen
voor e-en parlementair onderzoek
naar deze verhoudingen.
De fractie wijst in haar voorstel
nadrukkelijk op de. opmerkingen
hierover van minister De Block van
Economische Zaken„Er worden fou
ten gemaakt en zelfs ka-pitale", a-ldus
de minister destijds toen de kamer
leden hem vroegen naar d-e gang van
zaken rond d'e fusies. De fractie wiist
er tegelijk op, dat d-e technologische
ontwikkelingen, d-e grotere markt, de
toenemende internationale concur
rentie tot concentraties dwingen in
het bedrijfsleven. „Maar hiermee is
niet elke fusie of de wijze waarop
zij tot stand komt gerechtvaardigd",
aldus de toelichting.
Het gaat nu om een onderzoek wat
wel en wat niet gerechtvaardigd is,
wat een go-ede fusie en wat een ver
keerd toegepaste fusie geweest is, of
de verhoudingen goed terechtgeko
men zijin, of dat er teveel macht in
één hand verzameld is. „Ma-ar wij
willen het onderzoek vooral laten
richten op de feitelijkheid van on
voldoende gecontroleerde, ongecon
troleerde of oncontroleerbare macht,
meer nog dan een onderzoek naar
foutieve beslissingen en machtsmis
bruik", aldus de fractie.
De groep-Aarden wil met dit par
lementair .onderzoek niets vertragen:
niet de spelregels, die de mi-nister vain
Economische Zaken voor fusies wil
opstellen, ook niet de behandeling
van wetsvoorstellen over die struc
tuur van de onderneming. Wel wil zij
bevorderen, da-t ook de re-gering meer
inzicht in deze materie krijgt en dat
er meer bekend wordt over d-e ver
houdingen, die thans het economisch
leven beheersen.
Het ond-erzok moet zich beperken
tot:
de manier waarop fusies en der
gelijke vormen van samenwerking
tussen ondernemingen tot stand
komen:
de werkwijze van d-e fusies;
de belangen van hen, die bij de
fusies betrokken zijn
Geruime tijd geleden heeft die re-
ge-ring al een overzicht gegeven van
fusies tussen 1958 en 1964 in: die che
mische industrie, de metaalindustrie,
de textielindustrie, de papierindu
strie, de rubberindustrie, de kerami
sche industrie, die tabakverwerkende
industrie, de banken, het verzeke
ringswezen. Steekproefsgewijze zou,
aldus de groep-Aarden, in deze sec
toren het cnd™-zoek kunnen plaats
vinden tof 1968 Maar aanbevolen
wordt ook na te ga-a-n boe het ge-gaan
is in: de vo-e-dings. en genotmiddelen-
seclor, d-e scheepvaart, de groothan
del, het gro'otwinkelbedriif het pe-rs
wezen tussen 1964 en 1968
Hoewel de groep-Aaarden op het
standpunt staat, dat het parlementair
nnde»-7e">k or>enbaair moet zijn, meent
zii_ tot da-t het horen van getuigen
(directies, personeelsledien, aandeel
houders. werkgevers- en werknemers
organisaties. ambten-aren, de effec-
fenHandri enz.) riet in het openbaar
moet "ebeuren..Dit zou de belangen
van de oe'ie-nomjnven ernstig kun
nen schaden" nit-: de toeliob+irg op
het voorstel
Drs. J. M. Aarden verwacht dat de
Tweede Kamer in april zal beslissen
over het al of niet laten doorgaan
van dit parlementair onderzoek.
Fractievoorzitter drs. J. den Uyl
van de P.v.d.A. noemde het gister
avond een goed voorstel dat volgens
hem steun verdient. Hij vond het
verstandig dat de groep-Aarden de
wetgeving rond de hervorming van
de onderneming niet wil doorkruisen
met dit voorstel.
Drsa W. K N. Schmelzer van de
K.V.P. merkte in dit verband op dat
een onderzoek naar de wijze waarop
fusies tot stand komen, een goede
zaak is. „Er zijn in het recente verle
den inderdaad wel fouten gemaakt",
aldus de K.V.P.-fractievoorzitter. Nu
de regering echter bezig is met het
zoeken naar regelingen voor derge
lijke fusies, acht de heer Schmelzer
het minder gewenst dat ook het par
lement nog een onderzoek instelt.
(Van onze redactie buitenland)
PRAAG Tienduizenden Tsje-
choslowaken zijn gisteren in een kal
me, plechtige processie door de mis
tige straten van Praag getrokken als
eerbewijs aan de nagedachtenis van
Jan Palach. Een enorme menigte van
naar schatting 150.000 mensen verza
melde zich op het Wencesias plein
en trok van daar naar de filosofische
faculteit, waar Palach studeerde.
De mars was onderdeel van een
actie van de studenten, die beloofd
hebben de strijd tegen de Russische
verdrukking opnieuw te beginnen.
Ook in andere steden zijn dergelijke
rouwaeties georganiseerd. De Tsje
chische regering wil nog deze week
een buitengewone kabinetszitting
wijden aan de nieuwe onrust.
De daad van Palach heeft de breuk
tussen publiek en leiders die zich
meer en meerbegon aan te passen
aan het Russische standpunt, ver
groot.
Uit solidariteit zijn gisteravond 20
Tsjechische studenten, die in Neder
land verblijven, begonnen aan een
protestmars van Utrecht naar Den
Haag. Daar volgt vandaag een zit-
demonstratie voor de Russische am
bassade. Een groot aantal Neder
landse studentenorganisaties heeft
opnieuw het vertrek van de Russen
uit Tsjechoslowakije geëist.
Het huis van Henk J„ waar het drama zich afspeelde, en dat hij later in
brand stak.
(Van een onzer redacteuren)
UTRECHT De bisschoppen van Nederland hebben onder de titel „Oor
log in de ban" een pastorale brief over de vrede uitgegeven, waarin zij hun
gelovigen de weg naar de vrede proberen te wijzen. Zij doen dat „niet
omdat zij politiek willen bedrijven, maar omdat zij het als een deel van
hun pastorale opdracht beschouwen, om op te roepen tot vreedzame inter
nationale verhoudingen".
De bisschoppen zeggen goed te
weten, dat vrede heel wat meer is
dan afwezigheid van oorlog. Niette'
min beschouwen zij het in onze tijd
als een taak „allereerst te zorgen
voor dat minimum aan vrede, dat
bestaat in het vermijden va-n oor
log".
Hoewel de oorlog voor ons zijn
grootse en fascinerende trekken ver
loren heeft, berusten velen erin als
in iets onvermijdelijks. De bisschop
pen bestrijden deze opvatting.
Omdat, aldus de bisschoppen, de
moderne wapens een ongehoorde
vernietigingskracht bezitten, is oor
log een zinloze onderneming gewor
den. Oorlog kan niet meer beschouwd
worden als een middel, ook niet als
het uiterste middel om het recht te
handhaven of te herstellen.
De bisschoppen onderstrepen dat
in alle mensen een fundamentele
ommekeer zal moeten plaatshebben.
Wij moeten de berusting van ons af
schudden en echt op vrede uitgaan,
risico's nemen, de eerste stappen zet
ten om de tegenpartij van onze vre
deswil te overtuigen. Ook zullen wij
ons het lot van de rechtelozen moe
ten aantrekken.
Wij dienen ons daarbij, aldus de
bisschoppen, in te stellen en voor
te bereiden op een geweldloze vorm
van verzettegen het onrecht. Zij
verwijzen naar Ghandi, Martin Lu
ther King en andere pioniers van de
geweldloze politieke actie. Ook het
geweldloos verzet van de bevolking
van Tsjechoslowakije wordt ten
voorbeeld gesteld. De bisschoppen
noemen deze vorm van verzet in
overeenstemming met het evangelie.
Over de diensplicht zeggen de bis-
MOSKOU (Reuter) De Sovjet-Unie heeft zich gisteren opnieuw bereid
verklaard tot overleg met de Verenigde Staten over een beperking van de
ontwikkeling van offensieve en defensieve raketstelsels. Dit gebeurde bij
monde van Leonid Zamjatin, hoofd van de voorlichtingsdienst van het
ministerie van buitenlandse zaken, bij het uiteenzetten van Russische ont
wapeningsvoorstellen.
Het initiatief tot een dergelijk over
leg was ongeveer twee jaar geleden
uitgegaan van de Amerikaanse rege
ring. Officieel gingen de Russen
hierop in op 27 juni van het vorige
jaar. Enkele dagen nadien maakten
de twee landen bekend, dat zij over
eenstemming hadden bereikt over
het openen van besprekingen.
Tengevolge van de spanning om
Tsjechoslowakije en de daarop ge
volgde Oosteuropese invasie in dat
land is er van deze onderhandelingen
nooit iets gekomen.
De Russische voorstellen tot ont
wapening waarover Zamjatin sprak,
dateren uit de afgelopen herfst. In
een memorandum aan alle landen
pleitte Moskou toen o.m. voor een
verbod op ondergrondse kernproeven,
een verbod om met vliegtuigen met
kernwapens te vliegen buiten het
eigen grondgebied, alsmede een be
wegingsbeperking van kernonderzee
boten, een verbod van chemische en
bacteriologische wapens, de opheffing
van alles basissen in het buitenland
en de instelling van kernwapenvrije
zones.
Ook de aftredende Amerikaanse
minister van defensie, Clark Clifford
heeft in zijn laatste rapport ervoor
gepleit, dat de regering-Nixon spoed
maakt met het openen - van bespre
kingen met de Russen over beper
kingen op het gebied van de strate
gische wapens. Hij waarschuwde dat
de strategische aanvalskracht van de
Sovjet-Unie snel toeneemt.
DEN HAAG (ANP) De federatie
van Nederlandse oud-strijders orga
nisaties heeft in een brief aan minis
ter-president De Jong aangedrongen
op een onderzoek van regeringswege
naar de oorlogsmisdaden, begaan door
leden van de Nederlandse strijdkrach
ten in de periode 1945 1950 in Ne
derlands-Indië, zoals de heer J. E.
Huetink in een t.v.-uitzending heeft
gesteld.
schoppen: „De dienstplichtige staat
voor de vraag, of zijn militaire dienst
een dienst is aan de vrede. Niet allen
zullen daarover op rezelfde wijze
oordelen. Maar zowel hij die in mi
litaire dienst gaat als degene die dat
weigert, zal het moeten doen op
grond van een doordachte persoon
lijke beslissing."
Zij erkennen, dat in deze over
gangstijd de handhaving van het
recht iin de wereld is toevertrouwd
aan nationale legers en regionale
bondgenootschappen in afwachting
van de oprichting van een wereld-
gezag.
De bisschoppen zien ook een bij
zondere taak voor de kleine landen.
(VERVOLG VAN PAGINA 1)
woond op het ministerie van buiten
landse zaken. Daarna gebruikte het
gezelschap de koffie op het Witte
Huis met de scheidende president
Johnson en diens echtgenote-
Uitgebreide veiligheidsmaatregelen
waren langs de route tussen het Wit
te Huis en het Capitol genomen. Dui
zenden politiemannen, in hefschroef-
vliegtuigen, op daken van huizen, on
der de menigte en vooral in de on
middellijke omgeving van de belang
rijkste figuren, zorgden voor de vei
ligheid terwijl langs de route militai
ren waren opgesteld.
Nixon ging in zijn rede niet in op
het Russische aanbod aan de nieuwe
regering over beperking van de of
fensieve en defensieve raketstelsels
te gaan praten.
Negenmaal werd Nixons toespraak
door applaus onderbroken, maar uit
een groep „yippies" tegenover het
Capitol klonk enig gejoel.
De beëdiging werd vertraagd door
gebeden en zang van een koor mor
monen van 500 man.
Na het verlaten van het Capitool
zei oud-president Johnson zijn opvol
ger „alle geluk" toe te wensen. „Ik
zal voor hem bidden en hij heeft mijn
steun".
Langs de route tussen het Witte
Huis en het Capitol in Washington
raakten gisteren 400 demonstranten
tegen het Amerikaanse optreden in
Vietnam slaags met de politie. Zij
riepen: Ho, Ho, Ho Tsji Minh, het be-
vrijdingsfront wint" en „weer vier
jaren van de dood". Toen de demon
stranten de route van de parade
trachtten op te komen, voerde de po
litie charges uit. Eén betoger werd
neergeslagen en twee werden aange
houden.
DEN HAAG (A.N.P.) Mr. N. C.
van Zeist heeft met ingang van 1 mei
ontslag gevraagd als directeur van
de Nederlandse Vereniging voor
Sexuele Hervorming (N.V.S:H.) en
de Nederlandse stichting consultatie
bureaus voor huwelijks- en ge
slachtsleven.
Hij acht zich niet langer in staat
de verantwoordelijkheid te aanvaar
den voor de wijze waarop beide or
ganisaties thans noodgedwongen
moeten functioneren.
Mr. Van Zeist heeft bij de struc
tuurwijziging, resp. de splitsing der
beide organisaties ais eerste directeur
de spits afgebeten, aldus het hoofd
bestuur van de N.V.S.H Het gevolg
is geweest dat tal van weerstanden
en gevoelens van onlust op zijn per
soon werden geconcentreerd. Het
ontslag is mr Van Zeist op de meest
eervolle wijze verleend.
(VERVOLG VAN PAGINA 1)
De politie heeft vrij nauwkeurig
kunnen vaststellen wat Henk J. tot
de fatale woede-uitbarsting heeft ge
bracht. De landbouwerszoon leefde
de laatste maanden op zeer gespan
nen voet met zijn ouders en zijn
broer, omdat hij meende dat deze
bezwaar hadden tegen zijn plannen
om het boerenbedrijfje van zijn be
jaarde vader over te nemen. Henk
J. was er vast van overtuigd ge
raakt dat zijn eigen familie achter
zijn rug om land had verkocht, die
bij de boerderij hoorde. De landbou
werszoon dacht ook dat de familie
Klunder, althans de 42-jarige bouw
vakker Henk Klunder, bij deze trans
actie betrokken was. Vandaar ook
dat hij heeft geprobeerd de familie
Klunder uit te roeien, een poging die
door het potige verzet van de bouw
vakker niet lukte.
De politie zal overigens nog gerui
me tijd nodig hebben om precies vast
te kunnen stellen wat zich eigenlijk
in die vroege morgenuren van maan
dag in de landelijke buurtschap Pos
terenk heeft afgespeeld. Men kent
alleen de hoofdlijnen van het dra
ma, maar men kan nog met geen mo
gelijkheid zeggen of Henk J. al lan
ger met zijn moordplannen heeft
rondgelopen of dat hij zijn woede
uitbarsting pas kreeg nadat hij maan
dagochtend om 6 uur was opgestaan
om zoals elke dag de koeien te
gaan melken.
In ieder geval staat vast dat Henk
J., na te zijn opgestaan, direct een
hamer pakte en naar de achter het
boerderijtje gelegen stal ging, waar
na hij terugging naar de boerderij.
In de keuken werd de moeder het
volgende slachtoffer. De politie ver
moedt dat Henk J. zijn moeder niet
alleen met de hamer, maar ook met
een nies heeft aangevallen.
De verwondingen van de bejaarde
vrouw wijzen in die richting. Broer
Evert werd het derde slachtoffer.
Evert, die niet op de boerderij werkt,
lag nog in bed toen Henk J. hem
met de hamer verraste. Evert werd
door de hamerslagen zwaar gewond,
maar hij zag toch nog kans uit bed
te komen om te proberen hulp te
halen. Vlak bij zijn toen al overleden
moeder zakte hij in de keuken in
elkaar. Tijdens de eerste verhoren
door de politie verklaard» Henk J.
dat hij na zijn drie familieleden te
hebben belaagd, rustig het huis en de
schuur in brand heeft gestoken. „Al
les moest weg", verklaarde hij tegen
over de politie. Het boerderijtje
brandde geheel uit. De schuur kon
door de brandweer worden gered.
Na de moordpartij in het ouderlijk
huis rende Henk J. het smalle land
weggetje voor de boerderij op, om
naar de buren te gaan. De landbou
werszoon was opnieuw gewapend
met een hamer, maar het was een
andere dan de hamer welke hij in
zijn ouderlijk huis had gebruikt.
„Toen ik mijn moeder sloeg brak de
steel van de hamer. Ik heb toen een
andere genomen. Wij hebben nog
veel meer hamers in huis", vertelde
Henk J. de politie later.
Voordat hij het arbeidershuisje van
de familie Klunder binnendrong,
greep Henk J. eerst nog een mest
vork, die tegen het huis tond. Met
hamer en mestvork bracht de als een
waanzinnige te keer gaande man
eerst Riet Klunder zware verwondin
gen toe. De man en de drie kinde
ren, die op het hulpgeroep in nacht
kleding naar beneden waren gerend,
kregen toen met de razende Henk J.
te maken. Bouwvakker Klunder en
twee van de drie kinderen kregen
ook steek- en slagwonden, maar deze
bleken later niet ernstig te zijn.
Na een korte worsteling nam Henk
J. de benen. Hij vluchtte de weilan
den in naar de boerderij van de fa
milie Voskamp, goede bekenden van
de familie J. „Roep de politie, want
er is thuis iets ergs gebeurd". Een
half uur later verliet Henk J. de
Posterenk in een wagen van de poli
tie van Twello. „Zij kunnen me ha
len, als ze maar rustig blijven", had
Henk J. de politie via boer Voskamp
laten weten.