Feitjes
F
ndperan
cool
buitenlanders komen kijken naar technische primeurs
PRINSES BEATRIX
OPENT MORGEN
DE METRO VAN
ROTTERDAM
GENERAAL GIAP: DE MAN ACHTER HIT OFFENSIEF
I )e^e|yd
Vóórgeschiedenis van Dien Bien Phoe herhaalt zich
nklare
Geniaal
Tramtunnel
Tekort
Moeilijk
Revolutie
Burgers
J
Historie
Vierde
bijeenkomst
„Pueblo" weer
zonder resultaat
Xe
n
DAGBLAD DE STEM VAN DONDERDAG 8 FEBRUARI 1968
raai strekt-
(Van onze correspondent)
ROTTERDAM Onder de vijftig metrolijnen, die over de gehele
wereld op het ogenblik uitgewerkt, aangelegd of uitgebreid worden
speelt de Rotterdamse metro, die morgen door prinses Beatrix ge
opend wordt, een vooraanstaande rol. Tot grote verbazing van de
Rotterdamse metrobouwers komen uit alle delen van de wereld
technici naar de Maasstad om de reeks uitvindingen en primeurs te
bestuderen, die de Rotterdamse directeur van gemeentewerken, ir.
G. Plantema, en zijn staf hebben verwerkt in een traject van nau
welijks zes kilometer.
Het opzienbarendste van alle
ideeën van ir. Plantema is de zo
genaamde „natte bouwmethode" ge
weest. In principe had hij niets
aan de ervaring, opgedaan bij de
bouw van de vijftig bestaande me
tro's in allerlei wereldsteden, om
dat Rotterdam de eerste stad
was die een metro in veengrond
wilde laten rijden. Om te voorko
men dat door onttrekking van het
grondwater uit droge bouwput de
hele binnenstad zou verzakken,
liet Plantema van het Centraal Sta
tion tot aan de oever van de ri
vier een kanaal graven, waarin hij
het ene tunnelstuk na het ande
re liet binnenvaren en afzinken.
Nu was dat afzinken in Neder
land al vaker vertoond, maar het
waterdicht verbinden van 2 tun
nelstukken had tot op dat moment
ingewikkelde manoeuvres met gi
gantische duikklokken vereist. De
veel eenvoudiger oplossing van
Plantema was een soort rubber
weckring, die om de tunnelrand
werd geplakt en waarin het vol
gend tunnelsegment dan geschoven
kon worden. Deze manier is in de
tunnelbouw nu al klassiek. Even
geniaal is trouwens de opblaasbare
paalkop, die Plantema gebruikt
heeft om zijn tunnelsegmenten in
de rivier overal op dezelfde diepte
te krijgen. Hij liet domweg 3000
palen in de moerasbodem van de
rivier slaan zonder zich om een
centimeter meer of minder druk
te maken- Op de koppen van deze
palen liet hij plastic hoezen aan
brengen, die vol beton werden ge
spoten zodra een tunneldeel ge
plaatst was en duidelijk was hoe
hoog uiteindelijk iedere paal moest
oprijzen.
Primeurs voor de wereld-metro-
bouw zijn ook de stalen banden
met een rubberen binnenstrip, die
de metro ook in de buitenlucht in
Rotterdam-Zuid geruisloos Iaat rij
den; de automatische treinbeïnvloe
ding, die de metro geen meter op
onveilig spoor toelaat en waarin
een eventuele volautomatische be
sturing al ingebouwd is; de auto
matisering van de kaartverkoop en
kaartencontrole en een gesloten
televisiecircuit waarop alles wat er
op de perrons gebeurt te zien is.
Opmerkelijk is dat wat nu Ne
derlands eerste metro is aanvan
kelijk is opgezet als een tramtun
nel om tijdens het spitsuur Rotter
dam-Noord en Zuid beter bereik
baar te maken.
In het centrum van Rotterdam
met zijn brede boulevards was toen
nog geen sprake van verkeerscon-
gestie. Na enig rekenwerk in 1958
kwam men echter tot de conclusie,
dat de Rotterdamse trams alle tun
nels ten spijt, toch nooit meer dan
10.000 mensen in één uur over de
rivier zouden kunnen brengen,
maar dat b.v. een metro, die he
lemaal uit het straatverkeer geno
men zou kunnen worden goed was
voor 40.000 passagiers per uur in
één richting. Het Rotterdamse me
troplan was geboren en op 14 mei
1959 viel de raadsbeslissing. Eén
stem tegen, alhoewel toch velen in
principe het plan om een stad van
nog geen miljoen inwoners met een
metro uit te rusten erg gedurfd
vonden. In 8 jaar hebben de ont
werpers het gelijk aan hun zijde
gekregen. Alleen openbaar vervoer
(onder de grond) kan Rotterdam
van zijn verkeerschaos enigszins
verlossen.
Veel meer opschudding in Rotter
dam verwekte in 1961 het plan om
Rotterdam-Zuid geen metrotunnel,
maar een metroviaduct te geven
en zo 30 miljoen gulden en twee
bouwjaren uit te sparen. In Rotter
dam-Zuid (300.000 inwoners en in
feite het woongebied van de Rot
terdamse handwerksman) voelde
zich ernstig ten achter gesteld bij
het centrum „van de middenstand".
Het weinige stedeschoon dat Zuid
had zou nu door een betonbaan,
die van de Maasoever tot de
Schouwburg op het Zuidplein zou
reiken, geschonden worden en
voorts scheen het niet belangrijk
zo luidde de aanklacht dat
de zuiderlingen door een ratelende
metro uit hun slaap gehouden
zouden worden. In een bewogen
raadsvergadering op 1 februari 1962
gaf het geldelijk gewin met 24 te
gen 20 stemmen de doorslag. Be
loofd werd echter dat de metro
geruisloos zou zijn.
Toen Rotterdam zijn metroplan
nen opzette was de stad nog rijk.
De stad kende niet alleen sluiten
de gemeentebegrotingen, maar in
feite kon zij ook bouwen wat zij
wilde. Tegen de eerste kostenra
ming van 100 miljoen gulden (zon
der rollend materieel en uitrustin
gen) zag dan ook niemand op. Dat
is intussen wel anders geworden-
De 250 miljoen die aanleg, trein
stellen, inrichting van de stations
en signalering en beveiliging ge
kost hebben, drukken zwaar op
Rotterdam. Daarbij komt nog dat
bij veertig miljoen reizigers per
jaar de exploitatie 28 miljoen kost
en de opbrengst maar 10 miljoen
gulden bedraagt. Iets van de eer
ste aanleg terugverdienen is er du3
niet bij.
Nog erger is nog. dat het kwart
miljard gulden van de eerste zes
kilometer maar een kwart is van
het geld, dat Rotterdam nog zal
hebben om werkelijk iets van een
metronet met een oost-west- en
een noord-zuid-lijn te geven. Schra
le troost is dat voorlopig de eer
ste uitbreiding van de lijn Centraal
Station-Zuidplein verder naar
Hoogvliet maar 150 miljoen gul
den zal kosten en het rijk zal
meebetalen. Het heeft er zelfs even
naar Uitgezien, dat Rotterdam de
rest van zijn metroplannen in de
ijskast zou moeten zetten omdat
bij het beperkte plafond van de
gemeentefinanciën het kleine beetje
geld ,dat Rotterdam nog heeft, op
geslokt wordt door zijn Havenuit
breidingen.
Juist toen besloten werd zelfs
de fabriek te liquideren, die de
betondelen heeft geleverd voor
het viaduct in Rotterdam-Zuid, dat
verder doorgetrokken moet wor
den in de richting van Hoogvliet,
is er toestemming gekomen om
voor dertig miljoen in ieder geval
anderhalve kilometer aan de zes
van vandaag toe te voegen en aan
De metro verlaat een van de
vier ondergrondse stations en
schiet de metrotunnel in, die
ruim drie kilometer lang is. De
voornaamste taak van de be
stuurder is het laten stoppen en
weer op gang brengen van de
metro. Snelheid, afremmen en
stoppen bij gevaar of verkeerde
wisselstand en weer opvoeren
van snelheid wordt in principe
automatisch geregeld.
de Slinge een nieuw (eind) station
te bouwen.
Opent prinses Beatrix 's mor
gens het eerste metrolijntje, 's mid
dags zal de betonfabriek de eer
ste balk gieten voor de uitbreiding.
Metrodirecteur drs. C. van Leeu
wen maakt er een onderonsje van
voor alle buitenlandse metrodes
kundigen, die de opening luister
komen bijzetten. Pas zaterdag zul
len de Rotterdammers met de me
tro mogen rijden. Overigens heeft
burgemeester Thomassen wel zijn
stadgenoten twee gratis kaartjes
thuisgestuurd om iedere Rotter
dammer de kans te geven één keer
te oefenen met de verschrikkelijk
moeilijke apparatuur, die hij moet
passeren wil hij voor maximaal
tien minuten in een van Rotter
dams 28 metro-treinstellen plaats
nemen.
(Van onze redactie buitenland)
Tegen het einde van het vorig jaar begin december verscheen op
de telex een berichtje dat de Noordvietnamese minister van defensie,
generaal Vo Ngoeyen Giap al enkele weken lang niet meer in Hanoi was
gezien. Uit zijn verband gehaald, zei dit bericht niet veel en dus bereikte
het nauwelijks de kolommen der dagbladen.
Sinds vorige week het Vietcong-offensief losbarstte, of eigenlijk al sinds
Noordvietnamese troepen in de omgeving van Khe Sanh worden samen
getrokken met de kennelijke bedoeling een groot, geconcentreerd offen
sief te openen, weet men waar generaal Giap mee bezig was.
Deze meester in de guerrillatech-
h'ek> uitvoerder °n uitbouwer van
Mao fse Toengs theorieën, trof de
laatste voorbereidingen voor de be
slissende slag tegen de Amerikanen
en Zuidvietnamezen. De naam van
generaal Giap is voor alfijd verbon
den aan Dien Bien Phoe, waar in
1954 de Fransen een verpletterende
en opzienbarende nederlaag leden.
Dat zijn naam voor de Amerikanen
iets onheilspellends heeft, hoeft niet
te verbazen wanneer men de onmis
kenbare overeenkomsten ziet tussen
de huidige gevechtshandelingen en
de beslissende acties van 1954.
Terwijl de Franse troepen overal
in het land gebonden waren in de
strijd tegen verspreid en krachtig op
tredende guerrilla's, bouwde Giap
rond de Franse versterking Dien
Bien Phoe rustig aan een sterke
strijdmacht, tot ieders verrassing vol
op voorzien van zware artillerie. Met
deze overmacht viel hij de ingeslo
ten Fransen aan. Na een lange, har
de strijd, vielen de laatste fortifica
ties van Dien Bien Phoe. Maar daar
mee waren de Fransen militair
gezien nog eigenlijk lang niet ver
slagen. Hun verliezen bedroegen
twaalfduizend man. Gip verloor min
stens eens zoveel soldaten. Maar po
litiek waren de gevolgen enorm.
Giap die niet op enkele honderden
doden meer of minder kijkt, was be
reid de strijd voort te zetten, maar
het Franse thuisfront dacht er an
ders over. Indo-China was dergelijke
Sffers niet waard, redeneerde men
*u dus trok Frankrijk aan het kort
ste eind. Het gaf Indo-China op. Zo
werd Giaps strategisch gezien slechts
beperkte overwinning toch een totale
zij het in politieke betekenis. Ook nu
vecht generaal Giap met één oog ge
richt op de Amerikaanse televisie,
die de gruwelen van de oorlog elke
dag tot in elke huiskamer brengt.
Giap gaat er van uit dat elke voor
de t.v.-camera's gesneuvelde Ameri
kaan aan het thuisfront telkens weer
een brokje wil om door te vechten
wegslaat.
Desondanks is het nog de vraag
of een onder de voet lopen van de
basis IJie Sanh, slechts bezet door
5.000 mariniers en wat Zuidvietna-
mese hulptroepen, eenzelfde politiek
effect zal hebben als destijds Dien
Bien Phoe. Maar dan is ook de
tweede doelstelling voor de Noord-
vietnamezen en de Vietcong nog al
tijd de moeite waard; namelijk hel
verwerven van een zo stevig moge
lijke uitgangspositie bij eventuele
onderhandelingen.
Hoewel generaal Giap, die nu 56
jaar is, de guerrilla als effectieve
methode om een overmacht te be
strijden, in China bestudeerde, was
het toch niet de grote guerrilla-theo
reticus Mao Tse foeng die hem het
vak leerde. Wel verslond Giap Mao's
geschriften over dit ondewerp maar
zijn eigenlijke leermeester was Peng
Teh Hoeai, thans in Peking als „re
visionist" al weer verguisd. Giap
werd geboren* in Annam als zoon van
GENERAAL VO NGOEYEN GIAP
het revolutionaire geweld der massa's
een rijstboer. Op 14-jarige leeftijd al
liet hij zich in met revolutionaire
activiteiten. Hij werd lid van een
communistische groepering. Toen hij
achttien jaar was raakte hij voor het
eerst in een Franse gevangenis ver
zeild. Tijdens de tweede wereldoor
log zat Giap, zoals zoveel Vietna
mese revolutionairen, in China. In
die tijd werd zijn vrouw door de
Fransen gevangen gezet. Zij stierf in
de gevangenis en sindsdien werd Giap
beheerst door een nietsontziende haat
tegenover de Fransen, een haat die
hij later gemakkelijk kon overbren
gen op de Amerikanen. Giap ging
haat ook gebruiken als factor in de
strijd. Hij leerde het zijn vechtsolda-
ten even grondig als de wapenhan
del en de guerrillatactiek.
Generaal Giap telt een mensenle
ven niet. Hij heeft eens gezegd: „El
ke minuut sterven er over de hele
wereld honderdduizend mensen. Le
ven en dood van mensen betekenen
dus niets."
Hij telt alleen de resultaten. Het
succes van Dien Bien Phoe kostte
hem vele duizenden strijders. Zijn
operaties tegen de Amerikanen ken
merken zich ook weer door het vol
komen wegcijferen van lévens. Dat
geeft em natuurlijk als militair tac
ticus grote voordelen boven de wes
terse methode, waar bij uitzonde
ringen daargelaten een minimum
aan verliezen een belangrijke factor
is bij de opstelling van een krijgs
plan.
Ook tegenover de Zuidvietnamese
landgenoten, de boeren van het plat-
eland en de stedelingen, gedraagt
hij zich niet anders. Terreur, ge
mengd met propaganda moet de
boerenbevolking in het spoor van de
revolutie brengen. Terreur tegenover
le weerlozen is de enige methode
om zijn doel te bereiken: „Het poli-
,ieke leger van Je massa's dat al-
'e leefti;den en beide geslachten om
vat en dat gevestigd is in het hele
and, op elke plaats."
Een dergelijk „leger" is een moei
lijke tegenstander; zichtbaar maar
ook onzichtbaar, grijpbaar en tege
lijkertijd ongrijpbaar. Via miljoenen
t.v.-schermen riep vorige week nog
een officier van het Amerikaanse le
ger de wereld toe: „De grootste moei
lijkheid hier is, dat we niet weten
of we met gewone burgers of met
guerrilla's te doen hebben". Deze of
ficier had het over Saigon
Generaal Giap streeft uiteraard
geen volledige militaire overwinning
na. Hij is realist genoeg om te zien
MAO TSE TOENG
dat hij die nooit zal kunnen beha
len. Zijn doelstellingen zijn in
grote trekken her onder druk zet
ten van de Amerikaanse publieke
opinie om via deze de Amerikanen
concessies af te dwingen Dat is on
geveer hetzelfde ds de Amerikanen
beogen met hun militaire inspanning
in het algemeen en met de bombar
dementen op Noord-Vietnam in het
bijzonder Tegelijk probeert Giap
„door het ontketenen van het revolu
tionaire geweld der massa's" het be
wind in Saigon zodanig in diskre
diet te brengen, dat de bevolking het
vertrouwen er in verliest en de ge
neraals genoodzaakt zijn te wijken.
Generaal Giap, klein van stuk.
sterk verouderd maar met fel bran
dende ogen, doet zijn werk vakkun
dig en effectief. Hij behoort met Mao
Tse Toeng tot 's werelds grootste
guerrilla-specialisten. Het is eigenlijk
geen wónder Evenals Ho Tsji Minh
ontleende Giap zijn eerste revolu
tionaire impulsen aan een grote be
wondering voor de historie van zijn
land. Eerder nog dan de sociale wan
verhouding was het de vernedering
van Vietnam die hem aanzette tot
revolutionaire activiteit. Een van de
meest eervolle en glorieuze Vietna
mese historische tradities is de guer
rilla, de vrijheidstrijd. Vietnam heeft
er 2.000 jaai ervaring in. Verreweg
het grootste gedeelte van die 20
eeuwen vochten de Vietnamese vrij
heidsstrijders tegen de Chinese over
heersers.
Politieke deskundigen die in Hanoi
graag een Chinees-Russische contro
verse veronderstellen, een controver
se die zorgvuldig in evenwicht ge
houden wordt, delen Giap (evenals
Ho) altijd in bij de pro-Russische
groep. Voor een man die de geschie
denis van zijn land zo goed kent,
lijkt dat niet zo verwonderlijk.
WJC.
Vandaag, om te beginnen twee uit
spraken oven Rome achter elkaar. De
eerste is van pater dr. G. Mulders,
een van de samenstellers van de
Nieuwe Katechismus, wie dit boekje
zo ter harte gaat, dat hij kardinaal
Alfrink liet weten er geen wijzigin
gen in te kunnen aanbrengen. Do
tweede is van dr P. den Ottolander,
een voorman van de Confrontatie-
groep.
Mulders„Rome is een mytisch
woord. Daar moeten we vanaf. Er
hangt een sfeer van onfeilbaarheid,
We moeten veel meer in de richtingt
kardinaal die en die zegt dat. Als
de paus een uitspraak doet, dan is
dat voor mij geen punt. Dat aan*
vaard ik zonder meer. Laat hij het
dan ook eens doen. Over de pil heeft
hij ook al vijftien keer gezegd dat hij
het zou doen".
Den Ottolander: „Ik heb inderdaad
ook wel eens kritiek op kardinaal
Alfrink. Als de paus zou zeggen: Den
Ottolander, houd je mond, dan doe
ik dat. Als een bisschop het zou zeg
gen, zal ik me beraden of ik niet
eerder naar Rome moet luisteren".
Een bruidspaar in Milaan heeft zijn
receptie gegeven in een tram, die de*
zelfde route reed als waarop de twee
elkaar voor het eerst ontmoet heb
ben. De rit duurde drie uur en kostte
maar f 180.Romantiek heet dat,
„De VPRO vind ik erg goed, ze
vertegenwoordigt een stuk vrijzin
nigheid in de ether, dat coute que
coute moet blijven bestaan, dat heb
ik altijd gevonden en dat vind ik
nog".
(freule Wttewaal van Stoetwegen)
De croupiers van de speelzalen in
Duitsland hebben onlangs gestaakt
omdat ze zeer onregelmatige werktij
den hebben. De croupiers wonnen
het pleit na enkele weken. Geen won
der. Er werd niet gespeeld. Dat kost
te de casino's zo'n drie ton en de
staat had er circa lfi miljoen gulden
nadeel van.
Een groep socialistische studenten
in Hamburg heeft een kapitalistische
versie van het Onze Vader opgesteld
en dat op een teach-in onder luid
tumult geciteerd. De tekst luidt:
„Ons kapitaaldat in het westen zijt,
mogen uw investeringen royaal
eruit komen,
uw winsten mogen komen,
uw beurskoersen mogen stijgen,
zowel in Wallstreet als in
de Europese landen,
Geef ons heden onze dagelijkse omzet
en verleng onze credieten,
zoals ook wij onze gelovigen uitstel
van betaling verlenen,
En leid ons niet in concurrentie,
maar verlos ons van de vakbonden.
Want uwer is de halve wereld en
de rijkdom sinds twee eeuwen.
Mammon".
Gelezen in Nederlandse Gemeen
ten, het weekblad van de AR: „De
commissie van vier, die de mogelijk
dreigende scheuring in de KVP moet
voorkomen heeft om meer tijd voor
beraad gevraagd. Toch niet om een
bemiddelaar aan te trekken, die een
breuk in de commissie moet lijmen?"
Wie zou in dat geval de verzoener*
moeten verzoenen?
„Kandidaat-voorzitter mr. Van der
Stee geeft te pas en te onpas te ken
nen, het een verdienste te vinden
politiek een onbeschreven blad te
zijn maar zegt direct daarna een ge
trouw aanhanger van de lijn-Aalber-
se te zijn, zodat het blad direct vol
geschreven kan worden",
Uit Jongeren-Voorop van
de Jongeren KVP)
Een dame vraagt in een winkel om
een haarnetje, „maar het moet abso
luut onzichtbaar zijn". „Weest ge
rust, dame", zegt de winkelier, „mijn
haarnetjes zijn echt onzichtbaar, ik
heb ze drie weken niet in vooraad
gehad, maar ik verkocht ze nog elke
dag".
Ik weet niet of het u opgevallen
isi maar de dagen lengen al aan
zienlijk. De lente naakt!
MERIJN.
SEOEL (Reuter - AP) Amerika
en Noord-Korea hebben gisteren in
Panmoenjon hun vierde geheime bij
eenkomst gehouden over de „Pueblo",
Hierbij zou aanvankelijk een Ame
rikaanse nota van verontschuldiging
aan de communisten zijn overhan
digd, maar dit bericht werd later door
een Amerikaanse woordvoerder te
gengesproken. Volgens diplomatieks
kringen denkt Washington er ook in
het geheel niet aan verontschuldigin
gen aan te bieden, zoals Noord-Korea
verlangt.
De V.S. hebben inmiddels hun
vliegdekschip „Enterprise" opdracht
gegeven zich terug te trekken van de
Noordkoreaanse kust, zo meldt de
New York Times.
i
