eet .X'
c gaat)
\iet motor achterin meer risico
Auto-industrie moet veiliger
modellen gaan construeren
Aan
de
rol
Haal heerlijke
knakworst in huis!
Duizenden Franse
kinderen „vliegen
door Nederland
NEEM NO
IN BUK
ZWANENBERG
is
Tips-tips-tips-tips
Het kan
Schijntje
Patat Frites op tafel?
Contactpuntjes
Zeven jaar celvoor
Engelse pyromaan
De kilometer-vreter! De man die wellicht te vèel van
SHELL
BIEDT
MÉÉR!
VOLOP KEUS,REDELIJKE PRIJZEN!
VIJFTIEN UUR
OVERLADEN
EUROPA-RAKET
OP 19 MEI
DE RUIMTE IN
Sterke stijging in
produktie cement
Zeg
liet niet
bloemen
Leve de lekker-zittende, fijn-dragende,
goed-gesneden lichtgewicht
kamerjassen van soepel niéuw
ViVa Terlenka. Vraag het Sir Edwin!
Sir Edwin maakt er wat van.
Van ViVa Terlenka.
leerwol:
tdessin,
irg
13
DAGBLAD DE STEM VAN VRIJDAG 22 APRIL 1966
Er zijn enkele veiligheidsauto's
geconstrueerd, maar ze kwamen
niet van de grote automobielin
dustrie. Recente modellen zijn bij
voorbeeld de Sigma van Pininfa-
rina en de Secura van OSI, een
ander Italiaans koetswerkbedrijf.
Deze prototypen hebben een nor
male, estetisch verantwoorde car-
rosserievorm en ze leveren het be-
wijs dat ingebouwde veiligheid
niet leidt tot onaantrekkelijke en
onmodieuze lijnen. Een veilig
heidswagen hoeft niet lelijk te
zijn, zoals sommige eivormige ont
werpen, die hier en daar zijn op-
gedoken. Het is echter typerend
dat de grote autoconcerns, die
jaarlijks astronomische bedragen
besteden aan de vormgeving van
hun produkten, liever niet begin
nen aan constructies, die aan ele
mentaire veiligheidseisen voldoen.
Commerciële argumenten geen ds
doorslag en hiervoor moeten tech
nisch gefundeerde veiligheids
eisen wijken.
werken en hem van de wal in de sloot
helpen. Proefnemingen hebben aange
toond dat bepaalde constructies een ne-
Onze auto's, waarin we gatieve invloed hebben op de veilig-
dagelyks rijden, kunnen heid Ondanks alle kritiek en ernstige
vrilirpr worden tremaakt aanbevelingen zijn invloedrijke auto-
veiliger worden gemaakt. firma-s rustig doorgegaan met hun con-
Hoewl de automdustrie structies, die hebben bewezen dat ze
langzamerhand wel een om redenen van verkeersveiligheid min-
aantal veiligheidsvoorzie- dei, geschikt zijn.
ningen treft en meer re- Amerikaanse experimenten hebben
kening houdt met de ad- 0 a aan hel yÏC^ gebracht dat kleine
viezen van internationaal wagens met de motor achterin in be-
erkende deskundigen, paaide gevallen eigenschappen hebben,
wordt er nog geen enke- dje een ongeluk in de hand werken.
Ie wagen gebouwd, die Alle experts zijn het erover eens dat
voldoet aan de eisen die een wagen, die voor massaal gebruik gering reeds bij het Congres een aantal
Wagens met de motor achterin
kunnen in bepaalde gevallen een
ongeluk in de hand werken. Deze
constructie is van nature minder
koersvast.
H.
ding maakt uit welk ontwerp in pro
duktie komt".
Omdat de autofabrieken vrijwillig
geen radicale veiligheidsverbeteringen
zullen bewerkstelligen en energieke
consumentenvoorlichting niet veel helpt
blijft alleen overheidsingrijpen over.
In de Verenigde Staten heeft de re-
men vandaag aan een
„veilige auto" mag stel
len.
wordt gemaakt, koersvast moet zijn, of
in elk geval de bestuurder tegemoet
moet komen als er een stevige zijwind
De meeste verkeersongelukken wor- s|;aat of als het wegdek glad is. De wa
den, zo wordt beweerd, veroorzaakt gen mag niet uit eigen beweging heen
door de menselijke factor. Maar zijn er en weer gaan slingeren en van de door
niet meer factoren? Natuurlijk, achter snee rijder ingrijpende stuurcorrecties
,,.1, vragen. Het verkeer is intens en een
het stuur zit een mens, die een ongeluk zijSpro>ngetje kan noodlottig worden,
kaa veroorzaken, maar hy is lang niet
altijd de enige schuldige. J\.OCUSVGSt
Er zijn ook nog autotechnische facto
ren, die een rol spelen, de mens-achter- Vóór de wereldoorlog kwam het er
het-stuur in moeilijke situaties tegen- minder op aan of een auto koersstabiel
was en een vloeiende rijstijl had. Het
was toen lang niet zo druk op de we
gen en de gemiddelde snelheid lag laag.
Nu is het anders, maar enkele grote
autofabrikanten bouwen nog steeds
rperugsch.TkeIen bü te hoge toerental- c)i(, „p het Iangzame, vrije ver
ten van de motor is funest voor de keer yan (]e veerUgcr jarcn waren bc.
motor en de transmissie. Er zijn dan rebej1(j en thans met alle (commerciële)
ook heel wat krukassen, drijfstangen en gew0|(, mee moeten rennen,
drjjfassen gesneuveld, omdat ze deze De constrUcties hebben wel diverse
hevige klap niet op konden vangen. detailverbeteringen ondergaan, maar
ze zijn niet overeenkomstig aan de
Ts de stand van uw koplampreflecto- moderne richtlijnen, en zeker niet in
1 ren wel zo als ze moeten zijn? Bij veiligheidsopzicht. De auto-industrie
dimlicht moet de scheidingslijn licht- weet dat een model met de motor ach-
donker, gezien vanuit het brandpunt terin minder koersvast is dan een wagen
van de lamp per meter afstand van met de motor onder cle voorkap. Maar
die lamp, één c.m. lager liggen. Is de ondanks het bewijs c^at een staartmotor
hoogte grond-lamp b.v. 75 cm. dan zal de rij-eigenschappen nadelig beïnvloedt
de scheidingslijn op 10 meter afstand en in bepaalde omstandigheden gevaar.
I (te meten op een muur) maximaal op lijk reageert, wordt hij nog toegepast
65 cm mogen vallen. Bij deze proef °P honderdduizenden wagens. De eerste
moet u wel een volwassen persoon op beginselen van een verkeersveilige con.
de achterbank laten plaatsnemen. struötie (o.a. wat de gewichtsverdeling
voor en achter aangaat) worden hier
Parkeerplaatsen zijn. net zo min als duidelijk genegeerd. Commerciële mo-
r de straat dit is, niet bestemd om tieven staan hier tegenover de verkeers-
I uw volle asbak te ledigen of om er an- veiligheid. De minder „koersvaste en
dere afval neer te gooien. Er zijn gele- ^windgevoelige constructies zijn name-
genheden genoeg om, zonder anderen goedkoper en de vraag is groot. In
ergernis te geven, uw afval op te rui- ?e reclame worden de vei igheidsaspec-
men. ten verdoezeld achter klinkende be
grippen zoals sportiviteit, elegantie,
fast back, modern interieur, zuinigheid
en bedrijfszekerheid. Het publiek vraagt
mooie auto's en hierop concentreert de
industrie zich.
wetsontwerpen ingediend, die bedoeld
zijn om de autoindustrie te dwingen be
paalde veiligheidsvoorzieningen te tref
fen. Hoewel de fabrikanten zich fel
verzetten en allerlei vroegere voorbeel
den aanhalen, waaruit moet blijken hoe
onoordeelkundige voorschriften de auto-
technische ontwikkeling hebben be
lemmerd, beginnen ze zich toch te rea
liseren dat er iets moet worden gedaan
tegen de massale dood op de weg.
Sommige modellen vertonen reeds
enkele verbeteringen met het oog op de
veiligheid van de inzittenden. Het be
treft hier verscheidene details zoals be
klede instrumentenborden en zonne-
kleppen, verzonken knoppen en handels,
veiligheidsgordels vóór en achter, rui
ten van veiligheidsglas, veiligheidsslo
ten op alle portieren, veiligheidsstuur,
veiligheidsbanden, gescheiden rem-
systeem e.d.
Voor veiligheidsonderzoek wordt
maar een schijntje uitgegeven. Het
autoconcern in de wereld,
Motors besteedt er bijvoor-
gtoringen in het startcircuit komen
nogal eens voor. maar in nog geen
-0 procent van die gevallen moet men
j de fout bij de startmotor zelf zoeken.
Meestal is het een kwestie van een ont-
'aden batterij. losse of vervuilde contac-
ten een defect startrelais of startcon
tactslot c.q. de bedrading ervan.
U vraagt maar.
nu grootste
ue heer J. te Bergen op Zoom heeft General
zich volgens zijn schrijven verdiept in beeld nog niet één procent van de jaar-
het vraagstuk of het, terwille van vei- Iijkse winst aan. Bij andere fabrieken
ligheids- en-of economische redenen, al °°k in Europa, is het eender. Goede
dan niet noodzakelijk is regelmatig de raad van deskundigen en overlieidsin-
wielen van een auto van plaats te laten stanties hebben de laatste jaren weinig
wisselen. Hij wil graag antwoord heb- succes gehad.
hen op drie vragen, n.l. hoe te zien is Onlangs nam een van Europa's groot-
op welke wijze de wielen in de fabriek ?te atitofabrieken een moderne wind-
uitjrehalaiirf.cn.il i i tunnel o gebruik Een van de aanwezige
zyn' of ,lct wielemvis- autojournalisten vroeg wat er zou ge
ien aan te bevelen is en zo niet, wat beuren als de tunneltest ongunstig zou
uitvallen voor een model. Het antwoord
was: „Wij hoeven hier alleen maar con
structies te testen. De commerciële lei-
Constructief kunnen onze wagens vei
liger worden gemaakt door toepassing
van solider koetswerkdelen, speciaal
voor kwetsbare punten zoals het front,
de achtersteven en het dak. Bij vele
modellen laat het uitzicht, vooral naar
achteren, te wensen over, bijvoorbeeld
bij oudere concepties en zelfs bij de
actuele fast-back-vorm.
Storend zijn in verscheidene model
len nog de reflexen van decoratieve
instrumentenpanelen. Zonder hoge kos
ten kunnen de ruitewissers en -sproeiers
effectiever worden gemaakt. De opstel
ling van de bedieningsinstrumenten is
vaak nog onpraktisch. De houdbaarheid
van vitale onderdelen, zoals remlei
dingen en uitlaten, kan worden verbe
terd.
De lijst van veiligheidsvoorzieningen
is lang en ook duur. Alles kan niet in
één keer, maar het wordt hoog tijd dat
de automobielindustrie zich intens met
veiliger -constructies gaat bezighouden.
Safety first. Het is logisch dat veiliger
auto's ook duurder zullen worden. Maar
ze worden dan ook waardevoller. Het
autopubliek betaalt nu de verhoogde
omzetbelasting zonder protest, terwijl
het niet méér waar voor zijn geld krijgt.
Waarom zouden we voor een veiliger
auto dan niet meer willen uitgeven?
(Advertenties)
■tan de beste methode is van wielbalan-
cering.
f ,„H! !™m' meer yooi'. dat het begrip
I ,,,„.rans onafscheidelijk gekoppeld
m°' Het bet begrip bandensli'tage,
Km. ls ,toch maal' ten dele inist.
-n WIeIen. die zowel statisch als
a? tch yeomen in balans zijn zul-
ten. in a i? niet geUikmatig verslij
ten' .e genomen proeven heb-
lasp. dat de slijtagepercen-
Kii a de banden van een auto zelfs
piocent kunnen verschillen. Wel
50
Een uit 27 leden bestaande Russische
delegatie is in Rome aangekomen voor
besprekingen met personen van de Ita
liaanse automobielindustrie. Samen
werking op grote schaal met Fiat is
o.a. het onderwerp van gesprek.
I de dütM e(ï onba'ans van hef wiel
I KS v^n de band zal bevorderen.
I er <iin I,,?e a,ste v>'aaS te beginnen:
I lit te ha]66 manlerc" om autowielen w
'Is gemonteerd™^". In'het'laatste'ge! Binnen 2 maanden zal de Chrysler
al wordt ook de remtrnmmel in het ba- CorP°ratlon een beslissing nemen ten
hef ?r2Cef berokken hetgeen echter w?10" Van verdere Plannen voor de
t""deel heeft, dat een dergelijk wiel bine-personenwagen. Thans hebben
^monteert op een andere plaats gebruikers met 50 turbine-auto's in
'irsehijnlijk weer in onbalans zal' f' in totaal bijna 2 miljoen km af-
*f" "1". He- Wielen Wisseïen za R/eds is geleken, dat de mees-
"'1 deze methode dan ook veelal door te ondfrd.e,len d? 16n0,"> km levensduur
opnieuw uitbalanceren gevolgd ?verscbrljden. die algemeen aanvaard-
1 i-n H,W:orden' Bii hE-t. met losse wie- wordt geacht voor personenauto's.
nodig u m^ereni' is dit uit«'aard niet
I die hftWw 1ST dat de £a" Da 4Ss.te automobieltentoonstelling
-mbcveling in ui e en n0R als \an Tm''in zal van .1-13 november wor-
heeft stain a a,a! 'nstractieboek. e den gehouden.
I 'fn heeft m,tLïïelen als "losse" wie-
Isren heeft^ balanceerd. De laatste
kiik^orl0^!,11100 ec,btor een heel andere Zweedse regering overweegt om
her. heoFt „flsseIPrt>bleem gekregen, "et alcoholgebruik voor automobilisten
andersom'' ontdekt dat door het belangrijk te beperken. Het strafbare
I sliitanp t„„a '°Pen van de band, Promillage zal teruggebracht worden
r "1 dan nJ mede omdat het pro- van 1,5 tot 1,0.
""Seboeen F a?dere kant w°rdt -
<o.mn ZBtt\
laniir.---«VV.M vo.m. vw) die het auto's in Amerika
•-eeriT als zodanig „ilt ^°r?fien ,Zljn van een reinigingsfUter °P
K,rh™ aanbeve- de ultlaat'
w lelpn ^aan met de aanwijzing
I <Mten or>nfoifn ?6 ,l3anden abnonnaal In ^eft Nederland voor
1 0{ de wiSnl,^ f' L595-120-000 aan automobielen en on-
icL?a< mat hat stijgen vTn'de um- d"rdl;len ingevoerd. Dat is een toename
let ÏÏSendbt Gc.on9>n"lische winst van van liefst 17,7 Pct in vergelijking met
l wel duidelijk klemGr zal worden 1964. De uitvoer van deze produkten
steeg vorig jaar 2,3 pet.
NORFOLK (UPI) De rechtbank
van Norfolk in Engeland heeft John
Chessman, een 22-jarige RAF-soIdaat,
tot zeven jaar gevangenisstraf veroor
deeld wegens het veroorzaken van een
brand die 't leven van 3 brandweer
mannen kostte en voor ruim 1,25 mil
joen pond sterling schade veroorzaakte
aan een geheim ondergronds radar
station.
Het station waaraan Chessman ver
bonden was heeft in februari drie
dagen lang gebrand.
zichzelf vergt, maar zeker niet van z'n kostbare automotor. Daar
heeft hij Shell Super motorolie voor gekozen. Dè olie voor alle
typen auto's - voor alle temperaturen - voor alle rij-stijlen - voor
alle rij-omstandigheden. Onder alle omstandigheden garandeert
Shell Super motorolie maximale motorbescherming! Shell Super
motorolie - voor smering in veelvoud!
(Van een onzer verslaggevers!
UTRECHT „Au revoir chere Hol-
lande". 850 Denises, Gas tons, Germai-
nes en Roberts hebbeij, verward en ver
moeid door duizend vluchtige indruk
ken, afscheid genomen van het polder
en tulpenland, toen hun trein uit Rot
terdam vertrok om hen in de nacht
naar Parijs terug te brengen. Precies
15 uur tevoren waren zij met een spe
ciale nachttrein uit Parijs hier aange
komen en in de tussentijd hebben zij
meer van Nederland gezien dan een
geoefend sight-seeër zou klaarspelen.
Meer dan voldoende althans om voort
aan te weten, dat Nederland op zijn wa
terrijke bodem niet alleen kaas en bloe
men produceerd, al namen zij dan in
hun trein duizend boeketten tulpen en
675 kaasjes mee naar huis. Het was
de tweede groep van schoolkinderen
(van 12 tot 16 jaar) uit Parijs en omge
ving, die een dagtrip naar Nederland
maakten.
Twee dagen tevoren had de eerste
van in totaal 15 groepen Fransmanne
tjes en Fran$aisetjes in een onbarm
hartige regen met het drassig landje
kennis gemaakt. Tot in de tweede helft
van mei komen rond 12.000 Franse
schoolkinderen een bezoek aan Neder
land brengen. En dat alles is een onder
deel van 't immense programma ,,une
(Advertenties)
„...en toen zei ik tegen mijn verzeke
ringsadviseur: „u bent deskundig,
zegt u 't maar". Resultaat? Ik sloot een
levensverzekering bij De Nederlanden
van 1870. Hoe ik me nu voel? Bijzon
der plezierig natuurlijk! Trouwens,
dat plezierige gevoel wordt nog ver
sterkt door het feit dat de fiscus een
fors deel van de premie betaalt. Hele
maal geen bezwaar tegen..." Apropos,
hebt u uw verzekerings-adviseur al
gebeld?
DE NEDERLANDEN VAN 1870
EEUZ
GROENTEN
journey a l'étranger" van het Franse
ministerie van onderwijs: behalve de
12.000 die kozen voor een dagje uit
naar Nederland gaan er 22.000 naar Lon
den, 10.000 naar de Rijn, 5.500 naar Zwit
serland, 10.000 naar Venetië en 1200
haar België.
Vorig jaar stond Nederland voor het
eerst op het programma en toen kwa
men er 20.000. Maar dit jaar krijgen
de Lage Landen concurrentie van de
trip naar Venetië.
De kinderen, of hun papa's en ma
ma's, betalen voor de reis naar Ne
derland 93 franken en daar zit dan ook
alles in. Ze sparen er voor en met
verjaardagen en ander feesten krijgen
ze van ooms en tante's inplaats van een
cadeautje, een bijdragen in het reis-
potje, vertelde ons monsieur Guillau-
tot van het organiserende comité d'ac
cueil in zijn bureau aan de Parijse Rue
Belle Chasse. De reizen zijn bij de
schoolkinderen uit Parijs banlieu en en
kele wat verder gelegen plaatsen enorm
populair. Zij hebben er een heleboel
voor over om er aan deel te nemen.
Woensdag zaten zij nog de hele dag
op school en 's avonds tegen tienen
verschenen zij fris en monter, laaiend
van enthousiasme en verwachtingen bij
't Parijse Gard du Nord, Hele klassen
keurig in de rij. De meisjes vaak arm
in arm. De jongens wat branieachtiger,
maar vol ontzag voor de onderwijzer.
Een paar minuten nadat het station
vrijwel donker werd tengevolge van
de gas- en elektriciteit-staking vertrok
de trein naar het noorden. Een heel
zonderlinge trein, een rijdend school-
kamp van 15 wagons. Een friemelend
gekrioel van honderden jongens en
meisjes die hun slaapplaatsjes klaar
maken en toch nog lang niet van plan
zijn de oogjes te gaan sluiten. De meis
jes in nachtjaponnetjes vormen een rij
voor het toiletdeurtje, de knapen van
15 en 16 jaar schudden met enig bra-
vour de speelkaarten. Ondertussen ver
teld een zeer rustige stem, die toebe
hoord aan het ministerie van onderwijs,
over de geluidsinstallatie, wat er alle
maal gaat gebeuren. De voorbereidin
gen voor de nacht duren lang, maar
tenslotte krijgt het gezag van de leer
krachten de overhand.
Al voor zes uur in de mogen worden
zij gewekt door de dezelfde stem in
de geluidsinstallatie. Roosendaal. Was
sen en aankleden, want over een uur
zijn we in Rotterdam. Dat is het begin
van het dagje Holland.
Na de haven zijn de jongelui in Vlaar-
dingen in hun trein gestapt en in een
ruk doorgereden naar Amsterdam.
pirekt na aankomst in de hoofdstad
gingen ze alle 850 tegelijk in een ge
reserveerde veerpont het IJ over. In
Noord stonden 20 bussen gereed en linea
recta ging het 't Nederlandse waterland
in. naar Volendam om te lunchen en
om met de guldens en rijksdaalders in
de hand besluiteloos te staan, buiten
en in de overladen souvenierwinkels,
Verscheidene jongelui hakten de knoop
door met het aankopen - van een zee
manspet.
De groep van woensdag ging niet
zoals alle andere groepen naar Marken,
maar bracht voordat de rondvaart door
de Amsterdamse grachten begon een
vluchtig bezoek aan het Rijksmuseum,
Enkele leerkrachten voerden hun leer
lingen mee voor bespiegeling over de
Nederlandse schilderkunst, maar voor
het overige werden de banken en stoel
tjes allen bezet door vermoeide rei-
zigertjes.
Een uurtje later konden ze weer
uitrusten in de rondvaartboten. Kris
kras door de waterstad werden de kin
deren teruggebracht naar het Centraal
station.
Daar stond de trein gereed die hen
naar het diner in Rotterdam bracht.
Om kwart over tien in de avond ten
slotte het afscheid na vijftien uur Ne
derland, terug naar Parijs, waar van de
week de kastanjes zich al met bloesem
hadden getooid in de zachte voorjaars
zon. „Het is hier beroerd weer", schreef
een van de meisjes op een kaart uit
Amsterdam aan een vriendinnetje in
Frankrijk.
ADELAIDE De Australiërs tref
fen uitgebreide veiligheidsmaatregelen
voor de eerste proeflancering van de
„Europa"-raket die op 19 mei vanuit
de Simpsonwoestijn zal worden afge
vuurd.
De drietrapsraket samengesteld
uit in Engeland, Frankrijk, West-Duits-
land en'Italië gebouwde onderdelen
zal wórden afgevuurd vanaf een lan-
ceertoren op een rots bij een droog
meer in de nabijheid van het dorp Woo
mera. De Europa I zal een afstand van
435 mijl met een snelheid van 5.800
mijl moeten afleggen alvorens weer in
de dampkring terug te keren en te ex
ploderen.
Vliegtuigen zullen de bewegingen van
de raket gadeslaan en hem per radio
signaal vernietigen ingeval de raket
van zijn koers afwijkt en een bewoond
gebied bedreigt.
ROZENBURG Tussen 1950 en 1965
zijn de verhoudingen tussen import en
eigen produktie van de Nederlandse
cementindustrie omgekerd: in 1950
werd in de cementbehoefte voor bijna
twee derden door invoer (ca. een mil
joen ten) voorzien. Hoewel sedertdien
de invoer op jaarbasis nog belangrijk
is toegenomen, is toch liet aandeel van
de nationale produktie in vijftien Jaar
gestegen tot ca. twee derden van de be
hoefte.
Dit deelde minister Den Uyl (econo
mische zaken) gisteren mee bij de ope
ning van de cementfabriek Rozenburg
in Rozenburg. De bewindsman wees er
verder op, dat het cementverbruik in
ons land sinds 1950 voortdurend is
toegenomen, tot rond 4,5 miljoen ton
vorig jaar, 2,85 maal het verbruik van
vijftien jaar geleeden.
(Advertenties)
22 april
Hang de bloemetjes buiten
Dat balkonhek ïs maar kaal, zo zon
der kleurtje. Ooit aan een bloemen-
Êak gedacht? Uw huis fleurt er hele
maal van op. Vraag eens advies aan
uw leverancier!
