meer achter de tralies
ers en olifanten niet Diefstal of fraude kan
Rus het leven kosten
Leven van de gloeilamp hangt
aan een dun wolfraamdraadje
Een haar is er een
fors kabeltouw bij
REMINGTON
TIENJARENPLAN" VAN OUWEHAND
R0LLERSHAVE
Nü f 58^
Waterpartijen scheiden
publiek van de dieren
Misdrijven tegen communistische staat
METEN MET DUIZENDSTEN VAN
BOOMPJE
VERWISSELEN
Rendieren
Stukje bos
Pauw en schildpad
Doodvonnissen
zijn in strijd
met ideologie
Laffe nietsnutten
Hun
vergrijpen
Voorbeelden
TREKKEN
DOOR DIAMANT
Murm geslagen
.Doop'
DAGBLAD DE STEM VAN MAANDAG 1 APRIL 1963
Twee bavianen vermaken zich in
het zonnige apenparadijs.
(Van onze redacteur)
De dieren gaan verhuizen.
Dromedarissen en rendieren
krijgen een nieuw permanent
verblijf, de olifanten hebben
straks meer ruimte 0111 zich te
bewegen en te baden, de nijl
paarden gaan een eindje voor
hen opzij en krijgen eveneens
een nieuw tehuis. Maar voor
dat dit kan gebeuren, moeten
eerst de vissen verhuisd zijn,
de vogels moeten hun nieuwe
verblijven betrokken hebben
en ondertussen nemen een paar
giraffen als nieuwe bewoners
bun intrek in een gloednieuw
huis dat voor hen gebouwd zal
worden.
Dit alles gebeurt de komende jaren in Ouwehands Dierenpark op de
Grebbeberg in Rhenen. De directie heeft grote plannen, die veel tijd
zullen vergen. Het wordt een soort „tien-jarenplan", zoals de be
drijfsleider van het dierenpark, de heer L. Radema, het noemde en
hij beloofde, dat het park een volkomen nieuw aanzien zal hebben als
het plan geheel is voltooid. Het wordt een dierenpark, waaruit alle
hekken en kooien verdwenen zullen zijn, een vrije ruimte waarin
de dieren voor zover hun aard dat toelaat van het publiek ge
scheiden worden door waterpartijen. De bezoeker zal er meer dan
in de traditionele dierentuin de illusie krijgen dat het dier zich in
de vrije natuur beweegt wanneer alle storende (en veiligheid sugge
rerende) elementen als palen en traliewerk, hekken en gaas niet meer
bestaan.
Het plan zal een groot aantal jaren vergen, niet slechts omdat er
forse bedragen mee zijn gemoeid, maar ook omdat het noodzakelijk
in verschillende stadia moet worden uitgevoerd.
De gehele indeling van het park
wordt namelijk gewijzigd en dat
betekent, dat men de ene groep
dieren niet het huis kan ontnemen
om er ter plaatse een voor een an
dere groep te bouwen, voordat de
eerste elders een nieuw huis ge
kregen heeft. Het wordt een soort
boompje verwisselen, een spelletje
dat men apen nog wel zelfstandig
kan laten spelen, maar dat zon
der een gecoördineerd plan niet
mogelijk is met dieren die een ge
vaarlijker inborst bezitten.
Met zijn reorganisatieplannen
heeft Ouwehands Dierenpark be
halve deze verhuispuzzel ook al
lerlei interessante technische pro
blemen opgeroepen. Men wil
stromende waterpartijen aanleg'
gen, maar water is van nature
schaars op de top van een berg.
Dat betekent dus heel diep pom
pen en een middel vinden om
plaatselijke niveauverschillen te
overbruggen. Het dierenpark
heeft de Nederlandse Heidemaat
schappij uitgenodigd deze proble
men tot een oplossing te brengen
en te bekijken hoe de technische
kant van de nieuwe parkaanleg
uitgevoerd kan worden. Dat zal
dus spoedig geen probleem meer
zijn.
Met het eerste onderdeel van het plan
is zo gauw de dooi inviel, een begin ge
maakt. Op het linker deel van het ter
rein, dat een nogal onoverzichtelijke in
deling heeft, is men 'verschillende ge
bouwtjes en afscheidingen gaan slopen.
Hier komen, omgeven door een gracht
van honderd meter lengte, de verblijven
van de dromedarissen en van de rendie
ren uit Lapland, die het dierenpark vor-
rig jaar van de papierfabriek in Gen
nep heeft gekregen. Zij hebben een voor
lopig verblijf gekregen op het omraster
de parkeerterrein. De verblijven voor
deze dieren moeten voor het hoogseizoen
klaar zijn, inclusief de stallen die van
beton gebouwd worden.
„We hebben al lang rondgelopen met
de plannen de hekken te vervangen door
schilderachtige waterpartijen, zoals we
die bij de leeuwen al kenden" zo ver
telde bedrijfsleider Radema. „Het maakt
een dierentuin zoveel aantrekkelijker en
de dieren komen er beter tot hun recht,
vooral als we verschillende soorten bij
elkaar brengen."
Een buurpraatje van het nijlpaard
en de olifanten „Elma" en „Sonja".
Misschien is het wel waar, dat
zij de komende uitbreiding v<
hun verblijven bespreken.
Tegelijk met andere herindelingsplan
nen kan men nu dus in een groot deel
van het park stromend water aanleggen.
Daarvoor moet een put geslagen worden
van minstens 60 tot 70 meter diep, waar
uit men het water in de grachten moet
pompen, om het vervolgens via een riool
weer af te voeren de grond in.
Voor de omzoming van het dromeda
rissen- en rendierpark is voorlopig
waarschijnlijk één pomp voldoende,
maar als de waterpartijen in de toe
komst door grotere delen van het park
worden geleid, zijn ongetwijfeld nog
meer pompen nodig. Uitdrukkelijk heeft
men voor stromend gekozen, omdat stil
staand water snel vervuilt, maar stro
mend water dient anderzijds zo snel door
te stromen, dat alle dieren die het pas
seert, er zonder gevaar voor hun ge
zondheid van kunnen drinken.
Er zijn behalve dit rendieren- en dro-
medarissenverblijf nog verschillende an
dere plannen die op uitvoering liggen
te wachten. De laatste maanden hebben
de directeuren van Ouwehands Dieren
park met enkele van hun medewerkers
verschillende reizen in het buitenland
gemaakt. Zij hebben de dierentuinen
van Keulen, Frankfort, Hamburg, Hann
over, Oost en West-Berlijn bezocht en
zijn in Zwitserland en Italië geweest om
met directies van dierentuinen te spre
ken.
Bij al deze bezoeken hebben zij het
beste onthouden van wat zij in modern
ingerichte tuinen tegenkwamen, om het
straks te gaan toepassen in het dieren
park op de Grebbeberg. Een van de
eerste resultaten van deze bezoeken is
een giraffenhuis met aquaria, een plan
dat is ontworpen door een specialist op
het gebied van dierentuinen, de Keulse
architect Kurt Meywald.
Sinds de oorlog heeft Ouwehands
Dierenpark geen giraffen meer gehad.
Het werd tijd dat deze geliefde dieren
weer bij de collectie worden gevoegd
en het lag dus ook voor de hand, dat
men de moderniseringsplannen zou be
ginnen met de bouw van een giraffen-
huis. Architect Kurt Meywald heeft een
zeer royaal complex getekend, waarvan
echter nog talrijke technische details
nader moeten worden uitgewerkt.
De directie van het dierenpark had
het giraffenhuis gesitueerd in een nog
onaangeroerd stukje bos, half ver
scholen tussen het groen. Men legde
het plannetje voor aan de architect,
maar deze zette grote ogen op. „In
Duitsland doen we een moord voor een
boom in een dierentuin en jullie wil
len ze hier bij tientallen vellen", zei
hij. De directie kon met de Duitser
meevoelen en besloot het giraffenhuis
te laten bouwen op het tegenwoordige
parkeerterrein, waardoor het een
fraaie ligging krijgt, niet ver van de
ingang van het park.
Voor het aanleggen van een nieuw en
groter parkeerterrein krijgt men nu de
beschikking over twee hectare vlak
naast de tuin, waar 1500 auto's een
plaats kunnen vinden.
Onder hetzelfde dak als het giraffen
huis tegen de achterzijde daarvan heeft
de Keulse architect een ruime aquarium
zaal ontworpen, waar straks de tro
pische en inlandse vissen worden on
dergebracht die elders op het terrein
plaats moeten maken voor de uitbrei
ding van het nijlpaarden- en olifanten-
huis.
Dit nieuwe aquarium met zijn lang
niet eenvoudige technische outillage
vraagt een flink bedrag aan investerin
gen. Het zoetwater en zeewater, dat
wordt opgeslagen in grote reservoirs in
de kelder, moet via filters en pompen
voortdurend circuleren en tegelijk op de
juiste temperatuur en met een goed
zuurstofgehalte in de bassins komen.
„Toen de oorlog af gelopen" was had
den we van onze hele collectie dieren
nog precies een pauw en een schildpad
over", zo vertelde de heer Radema.
Enkele maanden voor de bevrijding
was iedereen door de bezetter uit het
dierenpark weggejaagd.
Heimelijk had men een groot aantal
dieren nog kunnen meenemen, maar
tijdens de omzwervingen die daarop
volgden zijn zij bijna alle omgekomen.
Alleen de trots van de pauw en het
flegma van de schildpad waren tegen
de evacuatie opgewassen.
„Na de bevrijding moesten wij dus,
evenals in 1940, opnieuw beginnen. Het
heeft ons een geweldige inspanning ge
kost, want er waren nergens dieren te
krijgen," zo vervolgde de bedrijfsleider
van de dierentuin. „Je wordt jaloers als
je ziet hoe in Duitsland de dierentuinen
worden geëxploiteerd met enorme be
dragen aan subsidies van de steden en
(in Oost-Berlijn) van de staat.
In Nederland moeten de meeste die
rentuinen zichzelf bedruipen, maar we
hebben gelukkig de tijd mee. Er is een
groeiende belangstelling voor dieren en
de mensen hebben steeds meer tijd en
gelegenheid om uit te gaan. We zien het
bezoekerstal van ruim een half miljoen
dat we het vorig jaar hebben geboekt
in de komende jaren nog wel stijgen."
In het jaar 1962 zijn in totaal 136 doodvonnissen gepubliceerd in
de Russische pers en volgens gezaghebbende waarnemers zal het
feitelijke aantal misschien wel 50 procent hoger liggen. Ongeveer
de helft van de namen die voorkomen in de gepubliceerde doodvon
nissen doen het vermoeden rijzen dat de ter dood veroordeel le
joden waren. Het vuurpeloton is het standaard-executiemiddel voor
vergrijpen van velerlei aard. Marx en Engels hebben zich in hun
tijd fel tegen de doodstraf uitgesproken maar dat neemt niet weg
dat twee mannen, die in pasteitjes minder dan de voorgeschreven
hoeveelheid vet hadden verwerkt, ter dood zijn gebracht met an
deren die verduistering of diefstal van vele honderdduizenden roe
bels ten laste was gelegd.
De doodstraf is al sinds de Russische
revolutie vele malen het onderwerp van
wetten en decreten geweest, en al tien
tallen malen is ze afgeschaft en weer
ingevoerd. In mei 1961 werd de doodstraf
voor het eerst toegepast als straf voor
economische vergrijpen die geklasseerd
werden als misdaden tegen de staat.
In westelijke landen wordt nergens de
doodstraf toegepast in gevallen van dief
stal, verduistering, deviezenzwendel of
aanverwante misdrijven Waarom dan wel
in de Sovjet-Unie? „Deze economische
misdrijven vallen buiten het patroon van
de gebruikelijke criminele activiteiten.
Zij zijn anti-maatschappelijk en onder
mijnen het bestaan van de staat", is het
antwoord dat men van Russische juris
ten op deze vraag krijgt. Zij hebben in
dezelfde adem felle kritiek op westelijke
landen waar de doodstral in bepaalde
gevallen van moord gehandhaafd wordt.
Bovendien voeren de Russen aan, dat
de staat het recht heeft in een bepaalde
periode afwijkende strafmaatregelen te
nemen. De toepassing van de doodstraf
op economische vergrijpen wordt ook
met dit argument gerechtvaardigd.
Een partij-instantie in Kazakhstan stel
de kortgeleden in een boodschap aan
het centraal comité van de communis
tische party van de Sovjet-Unie: „Het :s
noodzakelijk de dieven en bandieten,
die hoewei zij slechts een klein deel uit
maken van de Russische gemeenschap
toch voortdurend schade en ongeluk voor
het volk doen ontstaan, met de grootste
genadeloosheid te vernietigen. Als zij
oog in oog staan met hun vernietiging
blijkt steeds weer dat deze onverbeter
lijke elementen laffe nietsnutten zijn
In 1917, kort na de revolutie, werd de
doodstraf afgeschaft voor de soldaten die
aan het front stonden. Voor de burgerij
bestond hij in het geheel niet Maar in
1918 werd de doodstraf weer ingevoerd
en twee jaar later wec-i afgeschaft
Maar 1920 was nog geen drie maanden
oud toen opnieuw de doodstraf werd
ingevoerd.
In 1927, toen men de Russische revo
lutie herdacht, besloot het centraal co
mité van de communistische partij dat
in het vervolg de doodstraf alleen zou
worden gehanteerd in gevallen van mis
daden tegen de staat, gewapende bero
ving en misdaden van militairen. De
reden was dat vele hoge ambtenaren
zich op economisch terrein te buiten
waren gegaan. Hun vergrijpen werd bij
eengebracht onder de noemer „misdaden
tegen de staat".
Aan het eind van de tweede wereld
oorlog werd de doodstraf weer afge
schaft, als blijk van waardering „voor
de buitengewone toegewijdheid" van het
Russische volk aan zijn regering. Korte
tijd daarna eiste de Russische afvaar
diging in de Verenigde Naties afschaffing
van de doodstraf in alle landen. Dat
dit voorstel verworpen werd weten de
Russen aan de Engelse en Amerikaanse
reactionairen. Maar in 1954 werd dan
toch weer een decreet uitgevaardigd,
waarbij de doodstraf werd ingevoerd
voor bepaalde gevallen van moord.
Tussen mei 1961 en februari 1962 zijn
vijf decreten gepubliceerd, waarbij de
doodstraf weer van toepassing werd ver
klaard op gevallen van diefstal, valse
munterij, omkoping en ernstige aanran
ding, alsmede, en dat was de belangrijk
ste oekase, voor gevallen van „econo
mische vergrijpen tegen de staat". De
twee mannen, die kort geleden door de
districtsrechtbank van Sverdlovsk ter
dood werden veroordeeld in de zaak van
de pasteitjes, hadden de volksgemeen
schap, dat is De Staat, aangetast.
Vooral manipulaties met deviezen, an
dere vormen van sluikhandel met het
buitenland en ontoelaatbare handelingen
met staatseigendom schijnen de vergry-
pen te zijn waar men in Rusland thans
door middel van de doodstraf voorbeel
den wenst te stellen.
Het vermoeden dat hierbij vele joden
om het leven worden gebracht is zeer
wel verklaarbaar omdat de joodse ge
meenschap in de Sovjet-Unie zich vooral
actief heeft getoond in de economische
sector van het maatschappelijk leven.
Anderzijds kan men er een jodenvervol
ging uit afleiden en deze theorie vindt
dan steun in recente uitlatingen van
Nathan Goldstein, van het World Jewish
Congress, over de beperkingen waar
aan de joodse gemeenschap in de Sovjet-
Unie zich moet onderwerpen op het ge
bied van de godsdienstbeleving.
U.P.I.
SfmMÊÈmm
i S .v,
Op 21 oktober 1879 slaagde Thomas Alva Edison er in zijn laborato
rium in Menlo Park de eerste bruikbare elektrische gloeilamp te ver
vaardigen. Deze eerste elektrische lamp brandde 45 uren, toen bezweek
het verkoolde katoendraadje dat als gloeidraad werd gebruikt plot
seling en met de lamp, die volgens Edison als een avondster had ge
brand, was het gedaan. Maar het bewijs was geleverd dat het kon!
Enthousiast experimenteerde men verder om het meest kwetsbare
onderdeel van de lamp, de gloeidraad, te verbeteren. Niettegenstaan
de alle onvolkomenheden was het eerste succes van de elektrische
gloeilamp zo groot, dat in verschillende landen Edisonmaatschappijen
werden opgericht. Maatschappijen, die naast de verkoop van andere
uitvindingen van Edison ook de gloeilamp verkochten. De ontginning
van het nog braakliggend terrein der elektrische verlichting was be
gonnen.
poeder wordt gemaakt. Dit poeder wordt
onder een druk van 1 a 2 ton/cm2 in vier
kante staven geperst. Staven van bij
voorbeeld circa 25 mm in het vierkant
en 600 millimeter lang, die echter zo
broos zijn, dat ze met een uiterste voor
zichtigheid behandeld moeten worden en
die daarom, alvorens verdere behande
ling mogelijk is, bij een tempertauur van
circa 2600° C hoog-gesinterd worden. Dit
sinteren, een proces dat een wezenlijke
structuurverandering van de staaf tot
gevolg heeft, vindt plaats door een elek
trische stroom door de staaf te sturen.
In juli 1891 verleende het gemeente
bestuur van Eindhoven aan ir. G. L. F.
Philips vergunning tot het oprichten van:
,,een stoomfabriek van gloeilampen en
andere elektrotechnische artikelen".
De eerste zending van vijftig Philips
kooldraadlampen werd in april 1892 ge
leverd aan de Stearine Kaarsenfabriek(l)
te Gouda. Hoewel in die dagen een won
der van technisch kunnen, de kooldraad
was en bleef een zeer zwak en kwets
baar onderdeel van de lamp. In 1898
slaagde Auer von Welsbach erin uit poe
der van het metaaj osmium een gloei
draad te maken en daarmede was de
metaaldraadlamp 'n feit. In '06 evenwel
werd een uitvinding gedaan die tot op
de dag van vandaag beslissend is ge
weest voor de ontwikkeling van de gloei
lamp zoals wij die nu kennnen. De
wolfraamgloeidraad deed zijn intrede.
De problemen waren daar evenwel
niet mee opgelost. Het metaal was broos
en de draad dus gemakkelijk breekbaar.
Toch bleef wolfraam aantrekkelijk omdat
het beneden het hoge smeltpunt slechts
in geringe mate verdampt, zodat de
gloeidraad niet al te snel dun wordt.
Dit verklaart dan ook, dat ondanks de
kwetsbaarheid van de wolfraamdraad
toch een aantal jaren lang gloeilampen
met „gespoten" wolfraam zijn gefabri
ceerd. In 1910 slaagde de Amerikaan
Coolidge er in een buigzame wolfraam-
draad volgens een geheel nieuw proces
te vervaardigen.
Htf perste wolfraampoeder onder hoge
druk tot staven met een vierkante door
snede, die na sintering in een waterstof
atmosfeer sterk in hardheid en stevig
heid toenamen, daarna gehamerd wer
den waardoor een vezelstructuur werd
geïntroduceerd, en vervolgens tot draad
werden getrokken. Dit principe, hoewel
verbeterd en verfijnd, vindt nog steeds
toepassing bij de vervaardiging van
gloeidraden.
Even buiten Maarheeze, omringd door
zacht ruisende dennebossen, ligt de che
mische fabriek waar de eerste schakels
worden gesmeed van de fabrikageketting
die het wolfraamerts frood-bruin wolfra
miet) met de wolfraamspiraal verbindt.
Het is een ruim opgezet bedrijf, waar in
grote ketels, reductie-ovens, mengers en
retorten uit het wolframiet het wolfraam
waardoor deze tot circa negentig procent
van zijn smeltpunt wordt verhit. Een
stroom die voor een normale staaf on
geveer 6000 ampère bedraagt, maar die
voor zwaardere staven zelfs tot 14000
ampère opgevoerd kan worden.
Zo ontstaat een stevige metalen staaf.
De staven belanden vervolgens in een
geheej afgesloten, enigszins geheimzin
nige ruimte, waar een aantal ovens met
gretig lekkende vlammen rond de oven
mond staan opgesteld. Hier worden de
staven tot circa 1500° C verhit, om na
verloop van tijd met behulp van een grote
tang als een rood-oranje gloeiende stang
uit de oven gehaald te worden en met
een forse zwaai in de gulzige mond van
een vervormingsmachine worden geduwd
Enkele seconden later liggen ze dan
dampend en trillend, ?ls het ware murw
geslagen door hitte en druk, dunner en
langer, te wachten tot ze opnieuw in de
oven zullen verdwijnen. Zo ontstaat, in
een aantal identieke stappen, na hame
ren en rekristalliserend gloeien, een vijf
tien a twintig meter lange ronde staaf
van drie millimeter in doorsnede. Uit
deze staven wordt het draad, waaruit
de gloeispiraal wordt gefabriceerd, ge
trokken.
Keurig in het gelid staan ze in Maar
heeze opgesteld, de groftrekbanken, waar
de wolfraamdraad via een serie stenen
tot een diameter van om en nabij 700
micron en de molybdeendraad tot een
diameter van circa 400 micron worden
getrokken. Nadat het draad een laatste
inspectie heeft endergaan en op spoelen
hebben, terwijj de draaddikte voor de
spiraal van een 100 watt lamp circa 45
micron bedraagt. Onvoorstelbaar dunne
draden dus, als men bedenkt dat een
gemiddelde mensenhaar een dikte van
70 micron heeft. Voor het trekken van
deze dunne draden zijn uiteraard zeer
nauwkeurige t.rekbanken nodig. Trek-
banken waarin diamanten trèkstenen
worden toegepast waarmee het zelfs mo
gelijk is draden van 5 micron te trekken.
Om nog even tot de 15 W 220-230 V
gloelamp terug te keren. Het wolfraam
draad dat in deze lamp wordt gebruikt,
heeft een gewicht van 3 mgr-m; een
klein rekensommetje leert dus dat uit
één kilogram wolfraampoeder theoretisch
300 kilometer draad getrokken kan wor
den. Een draad dus, die Maastricht met
Den Helder kan verbinden. Maar niet
alleen draad dat men in microns meet,
trekt men op de fijntrekkerij in Eind
hoven, ook draden voor de spiraal van
de zware 20kW-220 V filmstudiolampen
draden met een doorsnede van 1,2 mm.
Tussen deze 1,2 mm voor de studiolam
pen en de 5 micron voor de raamroos-
ters in elektronenbuizen liggen legio an
dere afmetingen die nodig zijn om de
spiraalmakerij de gelegenheid te geven
niet minder dan vier a vijfduizend ver
schillende spiralen te kunnen fabriceren.
De voornaamste eisen die men aan een
goede gloeilamp stelt zyn o.a.: een lange
levensduur, een gering stroomverbruik
en een grote lichtopbrengst. Om het een
en ander te kunnen verwezenlijken is
men afgestapt van de rechte gloeidraad
en gekomen tot de ontwikkeling van de
spiraal en later tot de toepassiug van
de dubbele en drievoudige spiraal.
De warmte-afgiftë van een spiraal is
namelijk veel kleiner dan van een rechte
draad en daardoor kon men de tempera
tuur van de gloeidraad en daarmee de
lichtopbrengst verhogen zonder dat de
levensduur in gevaar werd gebracht. De
moeilijkheid was evenwel het uitzakken
van de spiraal. Dit probleem echter is
opgelost door de Amerikaanse onderzoe
ker Pacz, die bij toeval ontdekte dat de
neiging tot uitzakken belangrijk ver
minderd kon worden door toevoeging van
een combinatie van kalium, silicium en
aluminium. Het toevoegen van deze sub
stantie, die „doop" wordt genoemd, ge
beurt reeds in het begin tijdens het
vervaardigen van wolfraampocder. On
danks het feit, dat men van de ,,doopr'
is gewikkeld wordt het naar de fijn- in het fijne gloeispiraaltje slechts mini-
trekkerij in Éindhoven gebracht. male hoeveelheden, in een orde van
In de fijntrekkerij wordt het draad tot
verschillende diameters getrokken die
nauwkeurig samenhangen met de uit
eindelijke toepassing van de draad Zo
zal een draad, die is voorbestemd om
straks als spiraal van een 15 watt, 22-230
volt gloeilamp dienst te gaan doen, een
dikte van circa 14 micron (0,014 mm)
grootte van enkele duizendsten gewichts
procenten terugvindt, is de invloed van
groot praktisch belang.
Het spiraliseren gebeurt op ingenieuze
machines waar de dunne wolfraamdraad
om 'n molybdeendraad wordt gewikkeld.
Deze „doorn" van molybdeen wordt la
ter opgelost, waardoor men een spiraal
overhoudt. Een cm een doorn gewikkelde
draad kan opnieuw om een doorn ge
wikkeld worden; zo ontstaat een dubbel
gespiraliseerde draad, die bijvoorbeeld
in 100 W lampen wordt toegepast. Door
het spiraliseren ontstaan echter span
ningen in de draad, welke door uitgloeien
worden geëlimineerd. Nadat de spiralen
op de gewenste maat zijn gesneden, zijn
ze geschikt om in de verschillende lam
pen te worden gemonteerd.
Zo blijkt de gloeidraad In onze kunst
matige lichtbronnen een produkt te zijn
van teamwork en vakmanschap, een pro
dukt waarvan zonder meer wordt ver
wacht dat het „brandt" maar niet „ver
brand" en dat daarom een kvaiiteits-
produkt moet wezen.
(Advertentie)
DE HEER Jan Maenen heeft wegens het
bereiken van de pensioengerechtigde
leeftijd na 37 jaar dienstverband, waar
van 18 jaar als bondsvoorzitter, afscheid
genomen van de Limburgse Katholieke
Arbeidersbeweging. Hij wordt opgevolgd
door de bondssecretaris, de heer Jos. En-
sinck.
WINSTON CHURCHILLS mémoires over
de Tweede Wereldoorlog zullen door een
Amerikaanse producer worden verfilmd
