Kou in Himalaya is een even verraderlijke vijand als Chinese troepen VEZENO TROEVEN in GROEVEN O Abstracte muziek" is in Sovjet-Unie afgekeurd BOEKENPLANK ACHTïl Pater vt Kilsdonl blijft aa Indiase piloten wagen steeds opnieuw hun leven' LUCHTBRUG ONTBERINGEN j Vorsi 's Werelds grootste leugenaar CONFETTI - CONFETTI - CONFETTI - CONFETTI - CONFETTI Luchtbrug Angstdromen Nieuwe eenheden bourg* eoisië geboren Uit de Terrein legen ZAANDAM HEI Zevenendertig doden bij relletjes in Mexico Russische ballerina overleden Radio-activiteit boven Noorwegen Bachs Hohe Messe in volledige vorm Highlights uit Verdi's Otello Trio van Ravel Cellist Gendron Orgel- „paradepaardjes" Ingrid Habler speelt Mozart Schubertliederen in groot album Kleine atlas van de antieke wereld Klei Verzorging van de hond Explosie in L eist vele slacl 103e JAARGANG DAGBLAD DE STEM VAN WOENSDAG 2 JANUARI 1963 Ladakh is een barre woestenij van rotsen en zand, waarin alleen de sterken het kunnen uithouden. De winter verandert het in een bitter koud maanlandschap waar bevriezende ademdruppeltjes een baard in een ijspegel doen veranderen. De soldaten van India hebben leren leven met zo'n baard, in de kou op hoogten van boven de 3.000 me ter, waar het warme water in een kruik in de tijd van drie uur be vriest. Zij hebben aan de elementen een vijand die even hard en ver raderlijk kan toeslaan als de Chinese soldaten. De noordwestgrens van India, waar het leger van premier Nehroe in nerveuze spanning de bewegingen aan de andere zijde van de front lijn bespiedt, wordt bevoorraad over een luchtbrug zoals men die sedert de tweede wereldoorlog niet meer heeft gekend. Met 23 col lega s vloog ik Michael Malloy naar Jammu, een van de drie bases van waaruit bij redelijke weersomstandigheden dagelijks totaal 70 vliegtuigen opstijgen voor vluchten naar het Indiase hoofdkwartier in Leh of naar afgelegen bergposten die soms hoger liggen dan 0.000 meter en waar voedsel en munitie moet worden afgeworpen De piloten wagen steeds opnieuw hun leven. Slechts een toestel van de vloot, een grote C130 met Amerikaanse bemanning, kan boven de hoogste bergtoppen uitkomen. De anderen moeten de hachelijkste routes vliegen die men zich maar kan indenken. De onverschrokken Indiase vliegers vinden gaatjes in bergketens of maken lange omwegen. Zij zijn zich ervan bewust dat er veel zo niet alles van hen afhangt. Het vitale belang van de luchtbrug werd on langs bewezen door de mislukte tocht van een konvooi vrachtwagens, dat van Jammu naar Leh werd gezonden. Na acht dagen ploeteren door de twee me ter dikke sneeuwlaag was slechts 425 kilometer afgelegd. Vier dager gingen verloren met het vrijmaken van voertui gen die waren weggezakt. ,,Van vliegtuigen en bemanningen wordt het uiterste gevergd", zegt een hoge officier van de Indiase luchtmacht in Kashmir. „De luchtbrug voert over passen van 6.000 meter hoogte. Dit is voor de meeste toestellen het maximum. Het grootste gevaar van de onderneming is dat ze geen veiligheidsmarge overhou den." Gewoonlijk is Leh slechts 180 dagen per jaar door de lucht bereikbaar. On danks het verraderlijke weer in de Hi malaya draait de luchtbrug echter 150 uur per maand. Het kleine vliegveld bij het militaire hoofdkwartier heeft het nog nooit zo druk gehad als nu. Een ver keersleider vertelt dat er op heldere da gen soms meer dan 50 toestellen tegelijk op de route onderweg zijn. O De luchtvloot is samengesteld uit alles wat maar vliegend kan worden gehou den, Russische Antonovs en Iljoesjins, Amerikaanse C-119's, Dakota's en ver scheidene andere typen. Ze strijken na enerverende tochten neer op de hoogst gelegen landingsbanen ter wereld. De (Advertentie) Verkoudheidsbacillen zijn als de dood voor Dit doosje betekent: protektie tegen infektie strip bij Fukche ligt op 4.500 meter. Tot de laatste snelle opmars van de Chine zen landden de toestellen ook op de vi tale basis Sjoesoel (5.000 meter) en op de baan bij Daulet Beg Oldi. die met een hoogte van 5.500 meter niet wordt geëvenaard. Met een groep van 23 collega's vloog ik met een van de toestellen van de luchtbrug naar Leh. Onderweg, op een hoogte van 5.000 meter, viel een van hen flauw door gebrek aan zuurstof, hij lag de rest van de reis met zijn hoofd in mijn schoot. Met zeven collega's bracht ik een nacht door in een geïsoleerde post op 4.500 meter hoogte. De volgende morgen hadden twee van hen bevroren ledema ten, zij moesten onmiddellijk worden af gevoerd voor medische behandeling. Niemand kan slapen de eerste nachten. Wanneer je indommelt komen koortsige angstdromen je plagen. Later trokken we naar Doengti in Zuid-Ladakh. Ieder een zat zwaar te hoesten in de jeeps die acht uur nodig hadden voor de afstand van 200 kilometer. Onderweg moesten we een cameraman achterlaten die zich niet meer kon bewegen. Een paar dapperen togen van Doengti per helikopter naar Sjoesoel. Het weer werd tijdens de vlucht zo slecht dat we gedwongen waren te landen bij een ba taljons-hoofdkwartier niet ver van de plaats waar we waren opgestegen. Alle eer is aan de Indiase soldaten, van wie het merendeel reeds meer dan twee jaar in dit kamp verblijft. Twee van mijn collega's kregen hoge koorts en konden de volgende dag niet mee naar de voorpost. Ik droomde die nacht van de tien kleine nikkertjes. Het was mijn beurt. Ik zat in een grote rollende sneeuwbal en werd schreeuwende wak ker toen deze tegen een rotspunt uiteen barstte. Een slok uit de cognacfles van de kampcommandant wiens tent ik deelde kon de onaangename gedachte dat ik de volgende uitvaller wel eens zou kunnen zijn niet geheel wegspoelen. Tijdens het tweede gedeelte van de vlucht naar Sjoesoel vertelde de piloot van de helikopter da+ dergelijke vertra gingen door slecht weer in de climax van de strijd tegen de Chinezen vele le vens kostten. Het gevechtsterrein bij Sjoesoel heeft alle nadelige kenmerken van de Sahara en de Noordpool. Momenteel houdt vij and nummer een, China, zich rustig. Sedert het eenzijdig afgekondigde be stand van 21 november zijn geen scher- Een vooraanstaand Russisch compo nist, Vano Moeradeli, heeft maandag in de Pravda geschreven, dat de „ge rechtvaardigde kritiek" die premier Kroestjev kortgeleden heeft veuit op ab stracte kunst, ook op de muziek van toepassing moet worden verklaard, zo meldt „Tass". „Ook in onze scheppende kringen kan men jammer genoeg een neiging in de richting van de abstracte kuns* bespeuren", zo staat in het desbe treffende artikel, waarin de „formalis tische muziek van de bourgeoisie" wordt aangevallen. Wat jazz-muziek betreft schrijft Moe radeli, dat men zich op een kortgeleden in Moskou gehouden bijeenkomst van componisten diep verontwaardigd had getoond over de manier waarop bepaal de jazzorkesten „met hartverscheurende tonen veramerikaniseerd jazz-gejammer ten gehore brengen". „Waarom zijn er de laatste tijd zoveel jazz-ensembles op gedoken? Er zijn vele redenen voor aan te geven, waarvan de voornaamste is dat deze vorm van activiteit door een groot aantal onervaren amateurs kan worden bedreven, waaruit zogenaamde „improviserende jazz-orkesten" in el kaar worden geflanst", aldus Moeradeli. Volgens hem moet daartegen worden op getreden door jonge musici een goede opleiding te laten volgen en hun „goede smaak" bij te brengen. Intussen duurt de campagne tegen de abstracte schilderkunst onverminderd voort. In een open brief aan Kroestjev, die twee weken geleden naar aanleiding van zijn bezoek aan een schilderijen tentoonstelling de abstracte kunst on omwonden veroordeelde, verklaarde zondag een lid van de Sovjet-academie van kunsten en wetenschappen, de schrijver Jevgeni Katsman, dat schil ders die op een Moskouse kunstacademie het „socialistisch realisme" bestude ren in het geheim abstracte werken ver vaardigen. Ook op een naar Lenin ge noemd pedagogisch instituut in de hoofd stad zou dit het geval zijn. Volgens Katsman, wiens brief in de Pravda werd afgedrukt, is 't aan het ge brek aan leiding in de Sovjet-kunst te wijten, dat „vreemde denkbeelden om trent kunst" hebben kunnen doordrin gen. „Vertegenwoordigers van de bour- geois-wereld trachten een deel van onze jeugd in een ideologische gevangenis te stoppen." In sommige plaatsen in de Sovjet-Unie zou men een terugkeer naar het futuris me en de abstracte kunst hebben waar genomen. Deze kunstvormen waren, vol gens Katsman, afkomstig uit Amerika, Frankrijk, Engeland, West-Duitsland en andere ,,bourgeois"-staten. Buitenlandse diplomaten en journalisten bezochten, samen met Russische schrijvers, toneel spelers, componisten en wetenschapsbe oefenaars in de omgeving van Moskou exposities van abstracte kunst, waarbij o.a. vertegenwoordigers van „bour geois"-bladen werken hadden gekocht. Pravda bevatte zondag ook een bood schap van de academie van schone kun sten. waarin het centrale partijcomité en „u, beste Nikita Sergeiwisj, persoon lijk" de verzekering kregen, dat de aca demie alles in het werk zal stellen om werken te vervaardigen, „welke onze tijd en ons helfdhaftige volk waardig zijn." Volgens de academie was de kracht van de Sovjet-kunst steeds „het hartstochtelijk belijden van de waarheid van het leven en de schoonheid en de geestesadel van de Sovjet-mens en niet het vruchteloze, formele geëxperimen- teer, dat onlangs enige vertegenwoordi gers van de intelligentsia onder de kunstenaars die bedorven zijn door de bourgeois-ideologie, aan de Sovjet-kunst hebben willen opleggen. „Kroestjevs „raad en instructies" hadden de aca demie de plicht opgelegd, „de strijd hardnekkiger en onverzoenlijker voort te zetten." Himalaya en Y oennangeberg t vormden de na tuurlijke bar rière voor de Zuidoostaziatischi volken. Chinese soldatev maken de hindernis gemakkelijker „te nemen". mutselingen meer voorgekomen. Maar de strijd tegen vijand nummer twee, de natuur, duurt onverminderd voort. ,,Aan nieuwe eenheden vers uit de warme Indiase laagvlakten hebben wij de eerste weken niets", vertelt een bataljonscommandant, „en men kan ook moeilijk van hen verwachten dat ze onmiddellijk gereed zijn voor de strijd op deze hoogten bij een tempe ratuur van 25 graden onder nul." Ondanks alle tegenslagen zijn de In diase bevelhebbers niet ontevreden over de wijze waarop hun manschappen zich hebben geweerd tegen de Chinezen. „Voor ons is het primair dat de vijand zo groot mogelijke verliezen lijdt", aldus kolonel Meinhem. Volgens deze voorlich tingsofficier hebben de Chinezen 2.500 verliezen te betreuren in Ladakh tegen de Indiërs 491 doden, gewonden en ver misten, Maar de communisten hebben in La dakh ontegenzeggelijk datgene veroverd waar zij op uit waren. Zij bezetten 39.000 vierkante kilometer van Ladakh en de frontlijn loopt gelijk aan hun grenseisen. De Chinese opmars in Ladakh kon moeilijk worden gestuit. De Indiërs had den het terrein tegen. De posten die in sterkte uiteenliepen van tien tot 30 man lagen verspreid langs de grens en kon den niet altijd tactisch juist worden uit gezet. Vaak werden ze geëvacueerd voordat de Chinezen werkelijk aanvielen omdat verdediging onmogelijk was. Waar ver tragend gevecht werd geleverd was de strijd bloedig en wanhopig. Bij Sjoesoel bijvoorbeeld verloor een Indiase com pagnie ter sterkte van 125 man 114 do den en negen gewonden. (Advertentie) VERZEKERT ZIEKENHUISKOSTEN AAN: "VEZENCV-ZAANDAM Westzijde 212 - Tel.: (02980) 63441 I Ik zou gaarne Inlichtingen over verzekering i tegen ziekenhul8-/operatlekosten ontvangen, i naam: edres: woonpl./tel.:. Maandag zijn bij twee afzonderlijke vechtpartijen in de Mexicaanse provin cie Guerrero zevenendertig mensen om het leven gekomen. Soldaten zijn tien steden en dorpen in de provincie bin nengetrokken om verdere ongeregeldhe den tegen te gaan. Het ene gevecht had de politiek tot inzet. Twaalf mensen lieten er het leven bij. Het tweede gevecht had plaats rond om een familievete. Hier vielen 25 do den. Door de vete is het gebied al drie weken voor bu buitenstaanders afgeslo ten. De boeren moeten de oogst uitstel len omdat ze zich niet buiten durven te vertonen. ironisch genoeg staakten de Chinezen hun invasie juist toen de Indiërs het ter rein aan hun zijde begonnen te krijgen. Indien de communisten verder waren op gerukt zouden zij in de bergstreek met toppen van 6.000 meter hoogte terecht zijn gekomen, waar het de Indiërs prak tisch onmogelijk was gebleken om voor afdoende bevoorrading van voorposten zorg te dragen. In het geïsoleerde basiskamp werd ik helaas geveld door een zware griep, die het mij onmogelijk maakte om nog naar de noordoostelijke grenssector Nefa te reizen. De griep maakte dat ik mij wel bijzon der klein voelde bij al deze onverschrok ken Indiërs in het gevechtsterrein. Een beetje beschaamd, maar vol ontzag reis de ik naar New Delhi terug. (U.P.I.). De leugenaarsclub van Burling ton in Wisconsin heeft haar kam pioen 1962 uitgekozen. Het is Wal ter Lewis uit Williamsport die tot 's werelds grootste leugenaar werd uitgeroepen. Hij vertelt: „Het weer was dit jaar zo droog dat ik, toen mijn kanarie vogel wilde drinken, de bron uit de grond moest trekken en door een wringer halen". Aandere leugens die een eervolle vermelding kregen, waren verteld door Neil Clementson uit Howard, Zuid-Dakota en Francis Carrior uit Boulder City, Nevada. Clementson vertelt over de iva- terkrachtinstallaties aan de Mis souri: „We hadden deze zomer zo veel regen, dat het elektrisch licht enkele dagen lang een dof schijnsel vertoonde oantoege het vuile wa ter dat door de turbines stroomde". Carrior kwam met een verhaal over de Grand Canyon van Colora do in Arizona. De Grand Canyon was zo vaak door toeristen gefoto grafeerd, zo vertelt hij, dat de rots achtige wanden slijtages beginnen te vertonen. De Russische ballerina Olga Preobra jenskaia, die in het Rusland van voor de oorlog voor de tsaar heeft gedanst, is op de leeftijd van 92 jaar in Parijs over leden. De danseres heeft tot verleden jaar nog lessen gegeven in de beroemde Wakker-studio te Parijs. Onder haar voormalige leerlingen telde zij Margot Fonteyn, Rosella Hightower en Marjorie Tallchief. Het laatste jaar van haar leven woon de zij in een tehuis voor ouden van da gen in Parijs, in een kamer waarvan de muren behangen waren met foto's van haar optreden in het keizerlijk theater te Moskou. HET WERK aan het Skybolt-raket- programma is thans officieel beëindigd. Zoals men weet wordt de Skybolt ten behoeve van de Navostrijdkrachten vervangen door de Polaris. Een Noorse kerngeleerde, dr. Lorentz Eldjard, heeft gezegd, dat de radioacti viteit boven Noorwegen na de Sovjet- russische proeven op Nova Zembla sterk is gestegen. Wanneer de Russen volgend jaar op dezelfde voet voortgaan zullen speciale veiligheidsmaatregelen moeten worden overwogen, zo zei hij. De vorige maand was de radioactivi teit in de lucht driemaal zo hoog als het gemiddelde van het laatste kwartaal van 1961 en twintigmaal zo hoog als in het derde kwartaal van dat jaar. Vi In de monumentale serie „Das Alte Werk" heeft Telefunken het aangedurfd een volle dige uitvoering van de Hohe Messe van J. S. Bach uit te brengen. Ons stemt het tot trots en tot blijdschap dat hiervoor de keuze is gevallen op de Ne derlandse Bachvereni- ing (bekend van de grote Passie-uit- oeringen in de grote kerk te Naarden), onder leiding van Anton van der Horst. Niet alleen wordt hierdoor de inter nationale reputatie van dit Nederland se instituut erkend, maar bovendien blijkt wel heel duidelijk bij het be luisteren van de drie platen die tezamen 1e Hohe Messe vormen, dat men voor 1e reproduktie van een meesterwerk lit de barok een representatief koor m een dito orkest heeft gevonden. Dat het daarenboven Nederlandse orkestleden en zangers zijn is, vanuit Ie gezichtshoek dat het allereerst om nen verantwoorde Bachvertolking moet gaan, maar bijzaak. De solisten zijn ons welbekend. Annette de la Bije, sopraan, Wilhelmine Matthès, alt, Tom Brand, tenor en David Hollestelle, bas, teke nen voor de solopartijen en op de or- gelbank zat Albert de Klerk. Ook be kende instrumentalisten werkten aan de uitvoering mede, want de bedoeling heeft voorgezeten een geheel te schep pen dat met succes naast andere grote werken in „Das Alte Werk" kan wor den geplaatst. In deze opzet is men be slist geslaagd. Het in de cassette liggende album, in het Duits, geeft een menigte bijzonder heden over de „Hohe Messe", welke geen compositorische eenheid vormt, maar is opgebouwd uit vier gedeelten: een in 1733 gecomponeerde Missa Bre- vis (de verplichte gezangen: Kyrië en Gloria omvattend), een in 1732 geschre ven Credo, een Sanctus uit 1736 en het Hosanna, Benedictus, Agnus Dei en Dona nobis pacem dat Bach in 1738- 1739 schiep. Pas na de dood van de meester uit Leipzig werden de vier gedeelten van de naam „Hohe Messe" of ook wel „Mis in h-mol" voorzien en samengebracht. Hoe enorm de muzikale betekenis van het werk was is door Bachs tijdgenoten beslist niet ingezien. Als anecdote wordt verteld, dat een deel van de muziekbladen waarop Bach zijn geniale vondsten had genoteerd, door een tuinman werd gebruikt voor het omwikkelen van fruitbomen Het duurde een eeuw voordat de Hohe Messe als geheel voor het eerst werd uitgevoerd en dat gebeurde door de Berlijnse Singakademie in 1834. En nu nog, met alle technische moge lijkheden die wij thans bezitten, is een volledige uitvoering een zo kolossale prestatie dat men er alleen maar eer biedige bewondering voor kan hebben. Er zijn maanden, zo geen jaren, met de voorbereidingen gemoeid. De verschij ning in een zo prachtige uitvoering als de hier bedoelde, van de Hohe Messe, is dan ook een gebeurtenis van uitzon derlijk belang. Het spreekt vanzelf dat het afzetgebied voor een dergelijk mu zikaal monument niet groot is. Het is nu eenmaal geen populaire muziek. Maar de serieuze Bach-bewonderaar zal het nimmer moede worden, luisterend rond te dwalen in die wonderwereld van klanken, van ideeën, van verras sende wendingen en sublieme thema verwerkingen Welke Bachs Hohe Messe hem biedt. Zo er ooit een bewijs gele verd is, dat wij aan de grammofoon plaat nimmer voldoende te waarderen rijkdommen kunnen ontlenen, dan is dat nu wel gebeurd. Vanuit technisch oogpunt beschouwd is deze Bach-triptïek bijna volmaakt. Wij kunnen slechts gissen welk een enorme inspanning en wat voor kapi talen er in deze opname zijn geïn vesteerd. (Telefunken AWT 9416-18-c) Begin vorig jaar verscheen bij Decca een L.P. „Otello-highlights". Het succes van die plaat is evident geweest en mede om die reden heeft Decca nu een 30 cm LP (de vorige was 25 cm) uitge bracht in een zo mogelijk nog verfijn dere vorm. De nieuwe Otello-high lights zijn in stereo, wat al een gewel dig winstpunt ten opzichte van de vo rige betekent. De drie grote rollen: Otello, Desdemona en Iago worden door dezelfde solisten gezongen, namelijk resp. Mario del Monaco, Renata Te- baldi en Aldo Protti. Essentieel is ech ter bij deze, grootse reprise in het Verdi- repertoire op platen, de man achter de dirigentenlessenaar: Herbert von Karajan, die koor en orkest van de Weense staatsopera, alsmede het Weens Filharmonisch orkest bezield leidt. De beroemde koren en aria's uit deze sterk bewogen, spirituele opera komen schitterend door en het is merkbaar dat bij deze opname de verbijsterend snelle ontwikkeling van de opname-techniek, met name voor wat betreft microfoon opstellingen, een voorname rol heeft gespeeld. (Decca, stereo SXL 2314). namelijk „Winterreise", de op muziek gezette verzen over een jongeman die wat droefgeestig door een winters land schap dwaalt en in alles wat hij ont moet symbolen van dood en misken ning ziet, is bij Philips, samen met acht liederen uit „Schwanengesang" op twee L.P.'s in een fraai album uitge bracht. Gérard Souzay (bariton) zingt de lie deren, die men zo veelvuldig door alt stemmen hoort reproduceren, met een warme en uiteraard mannelijke ernst, hetgeen ze beslist wel kunnen verdra gen. Dalton Baldwin begeleidt aan de piano. Het geheel maakt de indruk van grote perfectie en tevens van een nèt niet plechtige voornaamheid. Schu- bert-vrienden zullen zich rijk vóelen met deze Hi-Fi-stereo-uitgave. (Philips 835 137/38 AY). Een van de opmer kelijkste werken van Ravel is ongetwijfeld zijn Trio in a voor piano, viool en violon cel, een puur stuk mu ziek dat uit een merk waardig klankenpalet is samengesteld. De combinatie van de drie instrumenten is im mers min of meer on gewoon en het kan er op het eerste gezicht op lijken dat ze bezwaarlijk bij elkaar „kleuren". Bovendien is de compositie opmerke lijk. Het trio is uiterst harmonisch, maar wordt gekenmerkt door een koele toon. Het is gekenmerkt door een koele nadruk en het maakt soms de indruk van iemand die in het voorbijgaan, op ietwat spottende toon, iets vertelt waarvan men pas later de werkelijke zin begrijpt. Op een nieuwe plaat in de Gramo- phonehouse Klassieken van His Master's Voice wordt dit trio vertolkt door Louis Kentner, piano, Yehudi Menuhin, viool en Gaspar Cassado, cello. Zij berei ken een afgewogen samenspel, dat in- eenvloeit tot een wonderlijk harmo nisch geheel, en dat een grandioze uit voering bewerkstelligt. Daarin domi neert Yehudi Menuhin, ondanks zijn moeilijk te evenaren meesterschap, niet al te zeer. In de eerste plaats omdat Kentner een pianist van zeer hoog ni veau is en ten tweede omdat Ravel van zijn trio een technische bravourestuk heeft gemaakt, al is het dan ook beslist weer geen werk voor een verdienstelijk amateur Ook de weergavekwaliteit van deze plaat is uitstekend en in tweeërlei op zicht is het dus een bijzondere aanwinst voor de Gramopbonehouse Klassieken. (H.M.V. stereo SGHLP 1045 mono GHLP 1045). Het al eerder op een 25 cm lp in de Klassieke Discotheek van Philips ver schenen Celloconcert van Schumann (in deze rubriek besproken) vormt thans de ene kant van een grote 30 cm plaat. Maurice Gendron, die dit concert met de Wiener Symphoniker vertolkt, is ook solist in de twee werken die op de andere zijde van deze fraaie nieuwe lp geperst staan. Dat zijn de Rococo- variaties en het Pezzo Capriccio van Tsjaikowsky, weinig bekende maar waardevolle muziek. De Rococo-varia- ties zijn gebaseerd op een uitermate bevallig en zangerig thema, met een wat weemoedige ondertoon. De com ponist heeft de cello alle gelegenheid ge geven zijn merkwaardige klankenrijk dom ten toon te spreiden en zijn ver mogen te demonstreren om zeer uiteen lopende sferen weer te geven. Gendron. ook hier optredend met het Weens Fil harmonisch Orkest onder leiding van Christoph von Dohnanyi, is een vol maakt cellist die een volle en rijke toon uit zijn instrument strijkt. De combinatie van deze twee wer ken met het eerder genoemde (en voor wie het hier destijds niet gelezen mocht hebben: voortreffelijk uitgevoerde) cel loconcert van Schumann, kunnen wij van harte toejuichen. Ze bewijst een ondanks zijn omvang zeer bescheiden instrument, terecht een bijzondere eer. De cellist Gendron is er o.i. alleszins in geslaagd iets van zijn eigen liefde voor de cello op de luisteraar over te dragen. (Philips 835 130 AY stereo). Ook in Engeland wint de belangstel ling voor de orgelmuziek veld en die ontwikkeling houdt ongeveer gelijke tred met de ontwaakte waardering voor Purcell, een voorganger van Handel die veel te lang in de schaduw van de grote Duitse Engelsman is blijven staan. Veel van zijn werken kunnen met die van Handel wedijveren. Op een nieuwe EP in de reeks Gra- mophonehouse Klassieken van His Master's Voice speelt dr. Thalben Ball op het orgel van de Temple Church enkele „paradepaardjes" van het klas sieke orgelrepertoire, zoals de Aria uit Handels Berenice, de Trumpet Tune van Stanley, de Trumpet Voluntary van Clarke e.a. Thalben Ball is geen „Brit se Asma", hoewel hij de muziek ook vrij sterk orkestraal opvat. Van de trompetmelodieën maakt hij evenwel geen spektakelstukken, om goedkope populariteit te winnen. Daaraan bezon digen sommige organisten zich wel eens. Een bijna geheel Engels plaatje (be houdens het ene Bachwerkje dan), dat terecht vermeldt dat de Trumpet Vo luntary van Clarke is en niet van Purcell. zoals op sommige labels wordt beweerd. Dat misverstand blijkt nog niet helemóal uit de weg geruimd. (HMV EPH 5013) Ter gelegenheid van de kroning van keizer Leopold speelde Mozart zelf de pianopartij in de twee concerten die ter gelegenheid daarvan werden uitge voerd. Het eerste, Mozarts 26ste piano concert (KV 537) heeft sindsdien de bij naam „Kroningsconcert" behouden, om dat het speciaal voor die gelegenheid was gecomponeerd. Het andere was het 19e (KV 459), een van de minder bekende uit de lauge reeks. Diezelfde twee pianoconcerten zijn bijeen ge bracht op een nieuwe Fontanaplaat (30 cm) en ze worden daarop uitgevoerd door het Londens Symfonie Orkerst o.l.v. Colin Davis. De soliste is de nog jonge Weense pianiste Ingrid Habler, die we al op verscheidene platen heb ben kunnen beluisteren. In beide con certen, waarvan vooral het Kronings concert een zoveelste bewijs is van Mozarts genialiteit, treffen de grote charme en soepelheid waarmee Ingrid Habler musiceert. Die maskeren zelfs bijna haar grote technische virtuosi teit, die toch evenzeer reëel is als haar grote muzikaliteit. Ingrid Habler heeft een wat „weke" toets en het lijkt erop alsof ze gauw geneigd is haar cen trale plaats in de uitvoering af te staan terwille van de sfeer en de kleur van het concert. De uiterst sympathieke voordracht benadrukt de waardige, maar daarom niet minder feestelijke feeste lijkheid van deze muziek. (Fontana 875 061 CY). Franz Schubert zal altijd beschouwd en geëerd worden als de eerste groot meester van het lied. Hij heeft er hon derden geschreven op teksten van ver schillende dichters, groten uit zijn tijd, maar ook minder bekende. Wie put uit Schuberts liederenschat ontmoet vaak zeldzame rijkdommen. Het eenvoudige en warme gemoed van de componist klinkt er in door en men krijgt als luisteraar een hunkering naar die tijd waarin Schubert leefde, een tijd van veel onechte romantiek weliswaar, maar toch ook één waarin dichterlijke zie len zeiden wat zij meenden. Een be roemde liederencyclus van Schubert, Dit is weer een Elsevier-uitgave, waar bij deskundigheid en goede smaak sa menspannen om een kostelijk geheel tot stand te brengen. Prof. H. H. Scullard van de Londense universiteit geeft als bijdrage een beknopt, maar veel inzicht verschaffend geschiedverhaal van Hellas en Rome. Dit verhaal wordt dan bege leid door niet minder dan 234 afbeeldin gen in koperdiepdruk, welke ons de rijkdom van de antieke cultuur ontvou wen door alle eeuwen van Minos tot Justinianus. Nog levendiger wordt dit beeld van de antieke wereld bij het be schouwen van de 14 geografische kaar ten, in vele kleuren uitgevoerd, die aan dit boek zijn naam geven. Zo weet hier de moderne druktechniek een geheel op te roepen, dat de liefde voor de oudheid kan wekken en versterken. En tevens het inzicht verdiepen in de wezenlijke waar den, welke onze beschaving moeten blij ven dragen, wil ze niet tot technocratische barbaarsheid vervallen. Dit is het ook, waarop de beide inleiders van dit voor name boek wijzen. Transierunt ista, non perierunU is de spreuk welke dr. K. Sprey aanhaalt: Deze dingen zijn wel voorbij gegaan, maar niet vergaan. En prof. W. Peremans van Leuven meent: Deze editie komt precies op tijd: in een periode immers, welke niet gunstig is voor classici of voor de vrienden van de klassieke beschaving Velen immers twij felen op dit moment aan de noodzakelijk, heid om naar het verleden meer bepaald naar het Griekse verleden terug te ke ren, teneinde het heden beter te beheer sen en te verstaan". Maar troostend voegt hij eraan toe: Voorzeker zal eens de onrust van deze tijd tot bedaren wor den gebracht en zal men op een bepaald ogenblik het evenwicht, de schoonheid en de wijsheid van Hellas wederom hoog schatten en betrachten. Tot de terugkeer naar deze hoogschat ting en betrachting zal deze Kleine Atlas zeker het hare kunnen bijdragen. Heb ik je mijn laatste mop al verteld?, vroeg een heer aan een kennis. Nee, antwoordde deze, en ik ben je daar bijzonder dankbaar voor. Wat zou jij nou doen als ik doodging?, vroeg een dame aan haar man. Dan zou ik gek worden, liefste, antwoordde deze. Nou moet je niet overdrijven, zei de dame; je zou natuurlijk gewoon opnieuw trouwen- Ne, zó gek zou ik nou ook weer niet wordenzei haar man. Mamma, zei een klein meisje. als ik jou was zou ik een zakje toffees bij me ste ken voor het geval ik onderweg mocht gaan huilen. Televisie, zei een heer, is de mooiste uitvinding die er bestaat. Wij hadden gisteren Engelse gasten op bezoek die geen woord Nederlands kennen en we hebben er niets van gemerkt. Ik ben dol op de winter, zei een meisje. Ik houd van die heerlijke sneeuw, waar je niet met een auto doorheen kunt. En van de modder die je krügt als ie gaat dooien. Ik ben gek op de winter, want dan gaan we altijd op vakantie naar Sicilië. Jan, zei een meisje, wanneer merkte je voor het eerst dat je verliefd op me was? Toen ik voelde, dat ik boos werd als iedereen zei dat je zo'n nare rotmeid was, zei Jan. Als ik 's morgens opsta, zei een jongen, denk ik het eerst aan jou. Dat zegt Gerrit ook altijd, antwoordde het meisje. Ik heb met Gerrit niks te maken, zei de jongen, ik sta veel eer op dan hy. Die jongen van jou, zei een vader tegen zijn dochter, staat 's avonds veel te lang met je in het portiek. Heeft moeder je daar niks over gezegd? Jawel, antwoordde het meisje, ze zei dat de mannen nog niks veranderd zijn. Mijnheer, zei een jongeman, uw dochter heeft me gezegd, dat ze mijn vrouw wil worden. Dat is je eigen schuld, antwoordde de vader, je kon het verwachten als je hier de hele avond rondhing. Wat voor een gevoel krijg jij als je een bijzonder knap meisje ziet?, vroeg Annie aan haar vriendin Och, antwoordde deze, in het begin vind ik dat wel leuk, maar na een poosje leg ik de spiegel toch maar weg. Ik heb niet zo'n hekel aan die belasting, zei een heer in een gezelschap, ik betaal die altijd met een glimlach. Dat zou ik ook willen doen, antwoordde een ander, maar bij ons willen ze per se contanten. Ik zou u beleefd willen verzoeken, zei een heer tegen een andere, niet meer rond te vertellen dat ik doofstom ben. U moet zich niet zo ongerust makenantwoordde de andere, ik heb het woord doof nóóit gebruikt. Een verzekeringsagent kwam een bedrag uitkeren omdat de man van een weduwe daarvoor jarenlang premies had betaald en zei: zoudt u nu voor uzelf geen verzekering afsluiten, mevrouw? Dat zou eigenlijk wel verstandig zijn, antwoordde ze, mijn man had immers met die van zichzelf nogal geluk. In elk geval, zei een meisje, kleedt Jan zich als een heer. Dat weet ik niet, antwoordde haar vrien din vals, ik ben er nooit bij geweest. Uitgeverij Cantecleer in De Bilt heeft in haar serie „Handenarbeid als creatief spel" het derde deel uitgegeven dat de kleibewerking behandelt. Het boek fors uitgegeven met talloze voorbeelden is uit het Duits vertaald door T. Blan kevoort en verscheen in de oorspronke lijke taal van de hand van Ernst Rött- ger en Dieter Klante. Uit de inleiding blijkt, dat het boek een handleiding wil zijn vanaf het ogenblik dat het kind de spontane vormgeving vaarwel zegt, waar bij het erom gaat het kind ongeremd en vrij zich te laten ontwikkelen. Daarbij wordt gaandeweg geleerd wat vorm be tekent en het gaat er niet in de eerste plaats om het kind te leren boetseren. Bladerend door het boek ontdekt men verrassende elementen, die de opbouw van het boek logisch maken zodat een „leergang" werd geconstrueerd, die het kind gaandeweg introduceert in de we reld van vorm en techniek. Na een groot aantal interessante structuuroefeningen en het beoefenen van de vlakverdeling komen allerlei reliëfs aan de orde, waar aan maskers en stempels o.m. te pas ko men. Daarna komt de ruimtelijke vorm geving aan de orde. Geometrische figu ren, die langzamerhand een hoge vorm van artisticiteit bereiken. Grote aandacht wordt besteed aan het construeren van vazen en potten, flessen en kandelaars. Tenslotte komen ook dierfiguren in aan merking om te worden geboetseerd. Het boek geeft er talloze en boeiende voor beelden van. De uitgave is zodoende bijzonder con structief, temeer omdat er een technische handleiding aan is toegevoegd. Zij is vooral van belang voor leraren handen arbeid en zeer geschikt voor leiders van hobbyclubs, die behalve de opbouw van de leerstof er ook tal van gedegen en artistieke voorbeelden in vinden. Dr. Bart Weiten voorzag het werk van een doeltreffend voorwoord. M. N.V. Uitgeversmaatschappij Kosmos in Amsterdam liet de vierde druk verschij nen van het boek Hoe verzorgen wij on ze hond? Het is van de hand van G. van Herwaarden en werd herzien en bijge werkt door de Amersfoortse dierenarts dr. E. J. Voute. Het is een populaire handleiding, die haar betekenis in de loop der jaren bewezen heeft, want de eerste druk verscheen in 1934. Een beknopt, instructief boekje, dat veel liefhebbers zal helpen bij het op peil houden van hun huisvriend. Het geeft tal van waardevolle adviezen, die de relatie hond-mens alleen maar ten goede komen. Uitgave: N. V. Uitg. Directeur: E. H. B. Brl Hoofdredacteur: J. J. Redactieraad: J. M. A| C. J. v. Hootegem, mr. Mes, mr. H. M. L. de R Vercauteren, L. J. v. Bureaus: Breda - ReJ Tel. 22341 (4 lijnen) Bureau voor de Zeeuwl eu: In Zwitserland wori weer de skisport heef Italianen gaan oncierl hemel naar hun tcef t te zonnebaden. t Een Duitse gevange\ t nieuwjaarsdag er in uit zijn gevangenis j te ontsnappen, kwam I uren in Brunswijk opl post vragen of hij als» I de gevangenis terug i is te koud buiten," zt wachtkamer van het Brunswijk zaten vier meraden rond de kach I ten tot de politie he l cel zou terugbrengen, r alle vijf de tralies varM I tijdens een ottdejaa| I verbroken. De bisschop van Haarlei A. E. van Dodewaard, zal! Kilsdonk s.j. niet uit dier] studentenmoderator verwyj Het secretariaat van het| lem heeft hierover het muniqué verstrekt: „De bisschop van Haarle1 overleg gepleegd met kard| ni, secretaris van het H. fende de moeilijkheden, waren naar aanleiding vaij ring van pater J. van Kilsf de St.-Adelbertvereniging op zondag 30 september li Het H. Officie handhaaff ren tegen de wijze, waart/ Kilsdonk in deze rede teni de Romeinse curie stelling! echter de in Nederland doof] reeds ondernomen stappen f op deze redevoering, laat ook eventuele verdere maal aan de plaatselijke bisschf schop van Haarlem zal pal donk niet uit zijn functieT tenmoderator verwijderen".! Bij een explosie in een vJ fabriek in Terrë Haute, Ii| zijn woensdag minstens om het leven gekomen, werden onder tonnen puini reddingsploegen hadden tel dodelijke ammoniakdampeiir Minstens 46 personen raaü Men vreest dat het aantal zal stijgen. De fabriek werd totaal vé WEGENS HELING van 28 penen, die door een ander waren gestolen, heeft de officier van justitie een jaai straf geëist tegen „Pistolen- de pistolen doorverkocht ha< IN EEN FLATGEBOUW I sprongen kort na elkaar uit elkaar. Een man en een den gewond. De vrouw mo ziekenhuis worden gebracht EEN SEKTE van pessimistc in Pelham (Zuid-Carolina, schanst, in afwachting van Amerika zal worden verniel te telt 40 aanhangers. De s zich in een bedompte kelde slechter leven is dan in hc gang gedoemde Amerika. PRINSES BEATRIX is heri een lichte longontsteking, ning was niet ernstig en de mag het bed al weer uit. Oostelijke wi Weersverwachting medege het K.N.M.I., geldig tot vi Zwaar bewolkt met voo zuiden van het land sneeuw of ijzel. Overweg tige oostelijke wind. In h van het land overwegend ÏVi i z.u,^en lichte tot mat Ukkel verwacht: In K sneeuwval. Ka j Matige tot lichte vc Vandaag: zon onder 16.42 op 12.55 uur. Morgen: zon op 8.48 uur. 1.58 uur.

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1963 | | pagina 10