Televisie bederft
het jonge talent
7 m perquin
fouten!
in
GROEVEN
edreigt
Waterman
f Stem-feuilleton
Mi'nter en Hinter en
het fluwelen ventje
g clubgebouw
,Vlissingen"
Luister naar
Terugblik
je industrie
oe wacht
ieriJe
Vandaag
Motgen
lagen wacht
eigenaar
\keinde
DGWATER
Radiop
rogramma s
NEDERLANDS CABARET
ONDER DE LOEP
IE ZIET ZEWEER TD(^p\/pKJ
STEEDS MEER!! I IW-^L. T LI 1
Debussy-Ravel
Tsjaikovsky's vijfde
maakt
Martin Mons
Imponerend werk van
Martin in stereo
Zizi Jeanmaire
in music-hall
Nieuwe Charles
Claudine Clark
nze correspondent)
Jiag werd om half drie
Jlubgebouw van de v.v.
|pend. Voorzitter Jacobse
lie aan het bouwen én op.
I het gebouw hadden mee
lt bijzonder het gemeente-
het in recordtempo ver-
I de nodige vergunningen,
lissen sprak als eerste zijn
lit en liet deze vergezeld
(geschenk.
Ilisse-Verschage sprak na-
leentebestuur én de stich-
Ingen en memoreerde, dat
(oor de voetballende jeugd
ling is.
1 der Pluym feliciteerde en
lemstuk aan namens de
Xeland.
Rden de heren De Pag
is zustervereniging Zeeland
namens de Ijs- en schaats-
fc De heer De Pagter roem-
beter wordende verstand-
n de beide verenigingen
Zeeland Sport. De heer
let clubbestuur namens de
fniging Rood-Wit twee me
an.
h Akkeren, sinds mensen-
erger van de elftallen der
lllen geluk. De heer Fran
je namens de jeugdcom-
supporters- en belangen-
kele speelwerktuigen voor
Ipreker bood de heer v.d.
I'oorzitter van de Middel-
lelandia, zijn gelukwensen
fe-industrie Confecta N.V.
(is voornemens een nieuw
T?r te vestigen te Koe-
doel werd de leegstaande
met bijbehorend woon-
Icht. Teneinde in de toe-
pkheden te hebben voor uit.
[tevens op een aangrenzend
beslag gelegd worden.
V. werd twee jaar geleden
_r een Belgische weverij,
J besloot op grond van haar
lomende Euromarkt. Sinds
^■n bestaat er een nauwe
met een Amsterdams
Kt mede op grond waar-
f-eiding noodzakelijk werd.
Iiber zal in het patronaats-
Jiwacht een modeshow wor-
(i van de artikelen, welke
T aakt.
I sportauto wacht al meer
nden op zijn onbekende ei-
Ide hoofdprijs van de jaar-
I die de Vereniging Davos
|?n behoeve van het sanato-
iDe prijs viel op lot nr.
I naar men heeft kunnen
J>rig jaar verkocht is aan
■ster) van de internationale
h in Rotterdam.
J dat de prijzen ter beschik-
|/an de winnaars is reeds
ken. Maar het bestuur van
Davos heeft besloten, dat
bf eigenaresse van het lot
Jde wagen kan beschikken
(zich meldt op de komende
van 21 september t.m. 4
Maasstad wordt gehouden.
ld uit, terwijl ziekenauto's
J>ah reden, waar zich, naar
I) Ben Bella-gezinde soldaten
liden. Vier personen werden
40 gewond.
Is er een gerucht geweest,
led Khider, secretaris-gene-
I Politieke Bureau van Ben
In ontvoerd, Khider had za-
|ieelgenomen aan demonstra
nten van Algiers. Zijn afwe-
gaf aanleiding tot de
Ihten.
jnsdag 4 sept., gelden voor
Zeeland de volgende hoog-
J: Hansweert 5.58 en 18.02
Jen 5.17 en 17.28 uur; Vhs-
len 17.00 uur; Wemeldinge
|i uur.
uur Zes zwarte ruiters 14 j«
De Mongolen, 14 j.
lur Nur der Wind, 14 j.
fco uur De Mongolen, 14 J-
lur De misdaad was bijna
|18 j.
uur La vérité, 18 j.
lm 20 uur De liefde van
|4 j-
II
|i. The Alamo 14 j.
|ur De piraten van de
14 j.
bouw 20 uur So lacht und
J in Tirol, a.l.
(ent
u. Een Pyjama voor twee
uur Gaaibolling
JKermisschieting bij
■ve en A. de Schepper
|)te schieting bij R. de §oc£
l^misschieting bij A. de Bock
"iotel Zeelandia
(zaal „Juliana"
i 15 uur Schieting
JEN
fedsvergadering
ient
|5 uur Schieting
iO uur Het geheimzinnig0
lur The Alamo, 14 j.
L-e en A. de Schepper 14 30
sschicting
Iteneire 15 uur Grote scnie-
DAGBLAD DE STEM VAN MAANDAG 3 SEPTEMBER 1962
J)e Nederlandse televisie zit te
springen om jong Nederlands ta
lent en het nieuwe Nederlandse
talent heeft de televisie nodig,
maar de wijze waarop deze sa
menwerking thans in praktijk
wordt gebracht geeft reden tot
het fronsen van de wenkbrau
wen en het stellen van de vraag:
„Is het wel goed?" In Hilversum
en Bussum ontwijkt men deze
vraag nog, maar met de zendtijd
uitbreiding in oktober voor de
deur moet men deze vraag toch
gaan overwegen, want de
Nederlandse televisie gebruikt
niet alleen het jong talent; zij
misbruikt het.
Yoor degenen, die menen zich tot het
artiestendom geroepen te voelen is
een programma voor de Nederlandse
televisie het hoogste goed dat ze kun
nen bereiken. De televisiesecties in
Hilversum worden bedolven onder de
stapels brieven van mensen, die schrij
ven dat ze het zo goed doen. Soms i-
het zo en krijgen de schrijvers een
kansje in een van de jong-talenten-
programma's. die onze televisie zo rijk
is: de AVRO heeft haar „nieuwe-
oogsf'-programma, de VARA presen
teert haar „Onbekend talent", de KRO
Hilversum I - 402 ni
MAANDAG 3 SEPTEMBER
NCRV: 12,10 Pianospel met rltm. begelei
ding 12,25 V. boer en tuinder 12,30 Land- en
tuinb.meded. 12,33 Licht instumentaal septet
12,53 Gram. of act. 13.00 Nws. 13.15 Lichte
muz. 13,45 Negro Spirituals (gr.) 14.05 School
radio 14.30 Radio-kamerork. en sol., moder
ne muz. 15,20 Pianorec. (gr.) 15,45 Vocaal
ens. 16.00 Bijbeloverd. 16,30 Zangrec., mo
derne liederen 17,00 V.d. kleuters 17,15 Licht
instr. kwintet 17.40 Beursber. 17,45 Hege-
ringsuitz.: Het toerisme in Suriname, door
H. de Wit 18,00 Kerkorgelconc. 18,30 Klass.
gram. 19,00 Nws. en weerber. 19,10 Accor-
deonork. 19.30 Radiokrant 19,50 Lichte or~
kestmuz. en zang 20.10 Zangrec. 20,30 De
vorstin, hoorspel 21,00 Lichte muz. 21.20
Gew. muz. 22.05 Gram. 22,15 Amus.muz.
22.30 Nws. en SOS-ber. 22,40 Avondoverd.
22,55 Boekbespr. 23,05 Muziek uit Latijns-
Amerika (gr.) 23.40 Het evangelie in Es
peranto 23,55-24,00 Nws.
Hilversum II - 298 m
VARA: 12,00 Orgel en trompet, lichte muz.
12,30 Land- en tuinb.meded. 12,33 V.h. plat
teland 12,38 Instr. licht kwintet 13.00 Nws.
13,15 V.d. middenst. 13,20 Instr. trio, ka-
mermuz. 13,45 Door West-Afrika, lez. 14,00
Viool en piano, klass. muz. 14.15 Holland
Festival 1962: Carillonconc. 14.30 De voor
bijgangers, hoorspel 15.30 Roemeens ork.
16,00 Oude liedjes 16,15 Weerklank, muziek-
revue 17,00 Operette-ouvertures (gr.) 17,25
Act. 17,35 Pianoduo 17,50 Militair comm.
18,00 Nws. en comm. 18,20 Instr. trio met
zangsol., jazzmuz. 18,40 Hammondorgelspel
19,00 Lichte gram. 19,15 Regeringsuitz.: De
radiozilvervloot, gepresenteerd door Her
man Stok 19,30 Amus.ork. 20,00 Nws. 20,05
Radio Filharm. ork., groot koor en sol., klass.
en moderne muz. 21,25 Op de praatstoel 21.50
Licht ork. 22,20 Act. 22.30 Nws. 22,40 Gi-
taarrecital (gr.) 23,15 Lichte gram. 23,55-
24,00 Nws.
Hilversum I - 402 m
DINSDAG 4 SEPTEMBER
KRO: 7,00 Nws. 7.15 Klass. gram. 7.45
Morgengeb. en overw. 8,00 Nws 8,15 Amus.
muz. (gr.) 8,50 V.d. vrouw 9,35 Waterst.
9.40 Klass. gram. 10.00 V.d. kleuters 10.15
Lichtbaken, lez. 10,25 Klass. gram. 11.00 V.d.
vrouw 11,30 Muziek houdt fit (gr.) 11,50
Volaanvooruit, praatje.
Hilversum II - 208 m
AVRO: 7,00 Nws. 7.10 Ochtendgym. 7,20
Lichte gram. VPRO: 7.50 Dagopening
AVRO: 8,00 Nws. 8,15 Lichte gram. 9.00
Ochtendgym. v.d, vrouw 9,10 De groente
man 9,15 Blokfluit en clavecimbel (gr.), oude
muz. 9,40 Morgenwijd. 9,55 Boekbespr. 10,00
Arbeidsvitaminen 10,50 V.d. kleuters 11,00
V.d. zieken,
Brussel Vlaams
324 m: 12.00 Nws. 12.03 Lichte gram. 12.30
Weerber. 12.35 Landb.kron. 12,42 Zigeuner-
muz. 12,50 Beursber. 13.00 Nws. 13.15 Ka-
mermuz. 14,00 Lichte gram. 15,00 Moderne
karnermuz. 15,30 Zangrec. 16.00 Beursber
16.06 V.d. zieken 17.00 Nws. 17.15 Lichte muz
17.50 Balletmuz. 18.20 V.d. sold. 1850 Lichte
orkestmuz. 19.00 Nws. Festival van Bay-
reuth (19.40): Lohengrin, opera (Om 20,45
Gram. en om 22,25 Nws.) 23.45-24.00 V.d.
zeelieden.
Brussel Frans
434 m: 13,00 Nws. 13.15 Lichte gram. 14,03
Klass. orkestmuz. 15,03 Lichte gram. 16,08
Operetteselecties 17.00 Nws. 17.15 Belg. ka
rnermuz. 18.45 Gevar. gram 19.30 Nws. 20.00
Hoorspel 21,50 Gevar. muz, 22,15 Jazzmuz
22,55 Nws.
Televisieprogramma
MAANDAG 3 SEPTEMBER
NTS: 20.00 Journ. en weeroverz. KRO:
20,20 Woord en beeld 20.35 Tekenfilm 21,00
Licht ens. 21,25 Documentaire over Japan
22,10 Epiloog.
VLAAMS BELGIë: 19,30 V.d. jeugd 20.00
Nws. 20.25 Het manneke 20.30 Zoeklicht 20,45
De wolvinnen (les leuves). speelfilm 22,25
Nieuws.
FRANS BELGIë: 19.30 Cigalou 20,00 Jour
naal 20,30 Sportuitz. 21,15 Ox Bow Incident,
film Daarna: Journaal.
start binnenkort met een televisie
springplank en ook de NCRV en
VPRO willen nieuwe krachten een
kans geven. Maar met het geven van
die kans houdt het meestal op. Want
behalve het geven van een kans laat
de Nederlandse televisie zich aan het
jonge talent bitter weinig gelegen lig
gen. Wat gebeurt er na die uitzen
ding',Vrijwel niets. „Kom maar eens
terug" is het antwoord, maar voor de
verdere gang van zaken is het jong
talent op zichzelf aangewezen. Soms
is er een regisseur of pianist, die zich
het lot van het sterretje-in-de-dop
aantrekt en enkele adviezen geeft,
meestal is de deur na die ene uitzen
ding dicht tot een volgend program
ma. Want de televisie trekt het talent
aan maar schoolt het niet.
Geld verdienen
Waar moet het Nederlandse talent dan
geschoold worden? Bij het handje
vol impresario's, dat het talent nog
wel een kansje wil geven. Ze zeggen
terecht: „We zijn mensen, die geld
moeten verdienen en willen artiesten
wel eens een kans geven als het voor
beide partijen goed uitkomt". Dat zijn
de bonafide mensen; er zijn echter ook
veel impresario's, als ze die naam nog
verdienen, die zich aan het jong ta
lent verrijken en het daarna aan zijn
lot overlaten.
De gezelschappen? Voor het toneel
liggen dan kansen iets gunstiger, voor
de revue en het cabaret zijn de ar
tiesten aangewezen op de paar gezel
schappen. die er nog resten. Zijn ze
daar welkom? Berry Kievits en René
Sleeswijk zeggen beiden: „We willen
jong talent een kans geven. Blijken ze
talent te hebben dan kunnen ze bij
ons een goede kans krijgen, maar het
blijkt dikwijls, dat ze niet bereid zijn
hard te werken. Bij de televisie heb
ben ze met één uitzending een flink
bedrag verdiend en tevens gratis re
clame, bij ons moeten ze voor een
goed salaris een seizoen werken. Daar
om kiezen ze de televisie, Het is de
weg van de minste weerstand, maar
ook de weg, waar ze het minste le
ren. Na een televisie-uitzending gaan
ze bij ons eisen stellen. De naam zo
groot op de biljetten, een nummer
midden in bet programma en een sa
laris waar de ras-artiest de handen
voor in elkaar knijpt. Wat willen die
mensen? We betalen en plaatsen hen
naar hun capaciteiten en die zijn dik
wijls zeer beperkt".
Het jong talent zelf: „We krijgen
weinig kansen", zeggen en klagen ze.
„Maar als men de resultaten nagaat
van de talentenjachten, die worden
gehouden in Loosdrecht. door gram
mofoonplatenmaatschappijen, kousen-
fabrieken, tijdschriften en noem maar
op, dan blijkt het de meeste amateur
artiesten te schorten aan zelfkritiek
en vooral aan iemand, die hun vertelt
wat ze goed en fout doen", zei een
zangeresje.
OP v* OENSDAG 12 september zendt
de KRO haar vierde concilie-documen
taire uit onder de titel „De kerk en haar
verkondiging". De documentaire zal vrij
wel geheel gevuld worden met materiaal
dat Manus van der Kamp en Piet Kaart
hebben meegebracht van hun reis door
Afrika,
DE AVRO-TELEVISIE zendt op
maandag 10 september de eerste afle
vering uit van de Duitse televisie-serie
„Das Halstuch". Dezelfde week (op don
derdag 13 september) komen afleverin
gen 2 en 3 op het scherm.
DE DERDE AFLEVERING van de
Frank Capra filmserie zal op maandag-!
avond 10 september door de AVRO-tele-
visie worden uitgezonden en de wind
„De niet te keren godin" tot onderwerp
hebben.
TVTilly van Hemert en Thijs Chanowski
zullen het komend seizoen voor de
VPRO-televisie een serie programma's
verzorgen, waarin de vele kanten van
het Nederlandse cabaret toen en nu
voor de camera worden gehaald. Het
eerste programma in deze serie, die
men „Mens durf te leven" noemde, zal
ook door de VPRO op vrijdag 14 sep
tember op het scherm worden ge
bracht en kreeg als ondertitel „Bij de
start van een nieuw seizoen". In dit
programma, waarover de samenstel
lers nog het diepste stilzwijgen bewa
ren („we willen het allemaal als een
verrassing houden") zal men aandacht
schenken aan het nieuwe cabaretsei
zoen dat in september allerwegen be
gint.
Zoals u weet hebbeen de Neederlandse
zendergroepen weer stuivertje gewisseld
en over Hilversum I (402 meter hoort
u om 18,00 uur in het NCRV-program
ma de orgenlbespeling door Piet van
Egmond, om 18.30 uur draaien er ver
zoekplaten en te 19.00 uur hoort u nieuws
en weerpratjes. Twintig minuten (van
19.10-19.30 uur) speelt het accordeonor
kest Helmond onder leiding van Addy
Kleingeld tot de radiokrant verschijnt.
Om 19.50 uur zingt Christine Spierenburg
bij het orkest Mozaiek van J Bos- Om
20.10 uur hoort u liedern van Debussy
gezongen door Jacqueline Delman, be
geleid door George van Renesse piano.
Om 20.30 uur herhaalt de NCRV de hoor
spelbewerking van Hank van der Moer
van Tsjechows Novelle ,,De vorstin" te
21.00 uur lichte muziek, terwijl u om
21.20 uur kunt luisteren naar de mis
in f kl. van Pergolesi. Lichte muziek
om 22.05 uur door Miguel Dias en zijn
orkest om 22.15 uur een selectie uit Por-
gy and Bess door het Metropole-orkest
en solisten. Na het neiuws van 22.30 uur
de avondoverdenking en boekennieuws
draaien we naar 23.40 uur, dan hoort u
het evangelie in Esperanto. Om 23.55
uur nieuws tot slot.
Hilversum II (298 meter) is het VARA-
programma waarin u na het nieuws van
Daarna muziek: eerst door Cor Steyn
op het hammondorgel, om 18.40 uur door
het trio Pim Jacobs en Rita Reys, om
19.00 uur door het orkest Jose Aguira.
Om 19.15 uur een regeringsuitzending
en te 19.30 uur speelt het BRT-amuse-
ment orkest van Francis Bay. Om 20.00
uur nieuws in het kort, waarna u een
concert hoort door het radio filharmo
nisch orkest o.l.v. Franz Paul Decker.
Verder werken mee de violiste Johanna
(Advertentie)
(Advertentie)
Pasta I K2r Spray
haalt de meeste vlekken
dit de meeste stoffen
tAavertentie;m m k.
Martzy en het groot omroepkoor. Om
21.25 uur een uitzending „op de praat
stoel" te 21.50 uur dirigeert Jan Cor-
duwener zijn grand gala orkest, om 22.20
uur „Dingen van de dag" en na het
nieuws van 22.30 speelt om 22.40 uur de
gitarist Andres Segovia. Om 23.15 uur
fragmenten op de plaat uit de musical
,,On the town" en tot slot om 23.55 uur
nieuws.
In ht gilde van ere-jagers en -schutters
Om 20.00 uur opent de NTS het met
journaal en weeroverzicht, waarna de
KRO om 20.20 uur actualiteiten in woord
en beeld voor de camera brengt. Om
20.30 uur een nieuwe aflevering van de
strip ..The flintstones", waarin vana
vond Frad en "Vilma samen met hun
vrienden Betty en Barney rubble aan het
gokken slaan. Om 21.00 uur kunt u kij
ken naar een Engels crazy-jazz-orkest,
dat enkele weken geleden in de Bussem-
se televisie-studio Concordia optrad, en
van welk optreden u vanavond de uit
zending ziet. Het orkest specialiseert
zich in crazy nummers, is in Engeland
zeer populair, maar of het dat aan deze
zijde ook zal worden, wagen we te be
twijfelen. Om 21.25 uur ziet u een film
van de Amerikaanse CBS-televisiemaat
schappij over de twee gezichten van Ja
pan, waar Oosterse tradities langzaam
verdrongen worden door Westerse in
vloeden. Tot slot om 22.10 uur nog een
epiloog door aalmoezenier P.C- Groenen
dijk.
Twee onderdelen van het VPRO-zater-
dagavondprogramma staken met kop en
schouders boven de rest uit; de her-
nieuwe kennismaking met Lilian Harvey
en Willy Fritsch en de eenakter „Stroom
afwaarts".
Eerstgenoemd programma (de vijftig
ste Draaidoos van Simon van Collem) zal
vooral de oudere kijkers veel plezier heb.
ben verschaft. Of de tegenwoordige spij-
kerbroekenjeugd in dezelfde mate geno
ten zal hebben van de romantische melo
dieën valt te betwijfelen.
„Stroomafwaarts" bleek weer eens een
persoonlijk succes voor Ko van Dijk. Het
gegeven, eentonigheid van arbeid met alle
gevolgen van dien, heeft de Fransman
Morvan Lebesque geïnspireerd tot een
bewogen brok toneel, dat midden in deze
tijd staat en waaraan door uitstekend spel
voldoende reliëf werd verleend om de
kijkers te boeien. In de middaguren kon
men o.a. een bezoek aan Miniatuur-Wal-
cheren brengen.
Een belangrijk onderdeel van het
NCRV-programma van zondagavond was
de scenische vertolking van 1'EnfantPro-
digue van Claude Debussy, een van de
eerste werken van deze grootiheester,
waarmee hij de Prix de Rome verwierf.
De manier, waarop solisten, tezamen met
koor en ballet, de cantate uitvoerden
was bijzonder imponerend. Er ging een
grote dramatische kracht van uit. Muzi
kale fijnproevers zullen er, hoewel De
bussy voor velen nog altijd een teken
van tegenspraak is, volop van hebben
genoten.
De Vlaamse t.v., nog in vakantiestem
ming, presenteerde dit weekeinde vanuit
een badplaats de Kalanag-show met een
exclusief optreden van de bekende gelijk
namige Duitse illusionist. Het was een
vlot programma met veel oude, glanzend
opgepoetste goocheltrucs. Kalanag zelf
stelt de t.v.-kijkers enigszins teleur: hij
heeft meer van Lou van Burg dan van
Houdini, en wat meer zwijzaamheid zou
het effect van vele nummers zeker niet
hebben geschaad.
De camera's vingen de kleinste details
en voor de zoveelste keer zat men
de huiskamer op de beste plaats.
Muziek van compo
nisten die toevallig
nog leven is bij drie
kwart van de (passie
ve) muziekliefhebbers
bepaald onpopulair.
Dat de in Amsterdam
wonende Zwitserse
componist Frank Mar
tin een van de weini
ge hedendaagse toon
dichters is die behalve bekendheid ook
waardering genieten onder degenen die
in het algemeen „moderne muziek" af
wijzen, heeft beslist geen chauvinisti
sche redenen. We durven immers zelfs
door-en-door Nederlandsche componis
ten wel volkomen vergeten
Neen, dat Frank Martin minstens een
bekende naam is, dankt hij aan zijn
wezenlijke betekenis. En een van de
meest indrukwekkende uitingen van
zijn belangrijkheid als componist heeft
Decca op een luisterrijke stereo-lp
vastgelegd: het concert voor zeven
blazers, pauken, slagwerk en strijkers.
Het bevestigt Martins muziek-architec-
tonische begaafdheid. Dit concert doet
hem kennen als de moderne toondich
ter die met Schönbergs twaalftonen-
systeem iets eigens is gaan doen.
Het resultaat is dit imponerend con
cert, dat op deze plaat wordt uitge
voerd door het Orchestre de la Suisse
Romande onder Ernest Ansermet. De
opzet ervan is de mogelijkheden van
veelal in het geheel opgaande instru
menten te demonstreren en musici die
anders zelden soliëren nadrukkelijk
naar voren te laten komen. Imponerend
is in dit verband de paukensolo.
De stereo-opname is buitengewoon
goed geslaagd. De vier etudes voor
strijkorkest, die aan de tweede kant
van de plaat zijn opgenomen, (even
eens tot Martins beste werken behorend)
maken deze lp des te interessanter. Een
van de indrukwekkendste „moderne
platen" van de laatste tijd. (Decca
SXL 2311)
Prélude l'après-midi d'un faune'
van Debussy is een veelgespeeld werk.
Op een nieuwe Decca wordt het onder
Pierre Monteux gespeeld door het Lon-
dens Philharmonisch Orkest, een ver
tolking van uitmundend gehalte. Het
boeiendste van deze nieuwe plaat vin
den we het sterk onderstreepte inzicht
van de grote dirigent inzake het ver
schil tussen Debussy en Ravel. Behalve
genoemd werk bevat deze plaat ook
Ravels „Pavane pour une infante défun-
te", en de twee componisten worden
vaak en gemakkelijk in één adem ge
noemd. Ze hebben ongetwijfeld veel
gemeen, maar wat er aan verschillen
tussen beiden bestaat wordt onder Mon
teux des te duidelijker.
Deze 30 cm lp bevat verder de noc
turnes „Nuages" en „Fêtes" van de
drie waartoe ook het zeer zelden ge
speelde „Sirenes" behoort. Van Ravel
bovendien behalve de genoemde pa
vane ook de bekende „Rapsodie es-
pagnole". Het Londens Philharmonisch
Orkest geeft de beide grote Fransen
gaaf gestalte en de zorgvuldigheid
waarmee Monteux hun beider verschil
lende muzikale persoonlijkheid afba
kent maakt deze plaat bijna tot een
document van de begaafdheid van de
hoogbejaarde dirigent. (Decca LXT
5677).
Van Tsjaikovsky's symfonieën is de
zesde niet alleen de bekendste en de
meest gespeelde maar inderdaad ook
de beste en deze „Pathétique" sluit de
symfonieënreeks van de componist
waardig af. Merkwaardig is dat de
eraan voorafgaande, de vijfde symfonie,
in feite heel wat zwakker is. Die mu
sicologische waarheden moet men als
gewoon muziekluisteraar echter niet
te zwaar laten wegen. Op Beethovens
vijfde is muziektechnisch ook wel kri
tiek te leveren, maar wordt dit werk
er te minder om?
Tsjaikovsky's vijfde bevat bijzonder
mooie delen en deze muziek spreekt de
voor lyriek en dramatiek gevoelige
luisteraar sterk aan. De componist mij
mert over het noodlot, de leegte, het
geluk en de berusting en die gedach
ten inspireren hem tot soms aangrij
pende muziek.
Er is van dit werk een voortreffelijke
48)
Hij dacht terug aan Brigitte Rei-
mers, zoals hij haar die paar keer
had meegemaakt. Nerveus, verward,
onzeker van zichzelf en heel suggesti
bel. De vrouw, die met zo'n verbluf
fende handigheid de moord op mevrouw
Grijpsma in elkaar had gezet, was
geen van die dingen. En evenmin was
zij het type. dat zelfmoord plegen zou.
Tenminste niet voor ze absoluut z.eker
wist, dat haar geen andere keus over
bleef. En in die positie was mevrouw
Reimers helemaal niet geweest. Als er
dan al verdenking tegen haar mocht
bestaan, dan was die verdenking niet
zwaarder dan tegenover alle anderen,
die met Kitty Grijpsma in contact wa
ren geweest. Tegen het hele personeel
van Votre Beauté en tegen de mensen,
die door haar werden gechanteerd. En
van enig bewijs of zelfs maar een aan
wijzing was er met betrekking tot haar
geen sprake.
Ergo, er bestond voor haar helemaal
geen dwingende reden te gaan beken
nen en zelfmoord te plegen.
Maar ze moest hebben gedacht, dat
die reden wel bestond, anders had zij
het niet gedaan. En die reden moest
iets zijn, dat in verband stond met
die moord, anders was de bekentenis
onverklaarbaar. Het was natuurlijk al
tijd mogelijk dat iemand haar had we
ten te suggereren, dat zij op de een
of andere manier zonder het te willen
schuld had aan Kitty Grijpsma's dood.
Ja. en de enige die er belang bij had
dat te doen was de werkelijke schuldi-
ge.
Misschien, heel misschien, kon die
zelfmoord nog wel eens een verkapte
zegen blijken, dacht hij. Want om dat
vrouwtje zoiets vreselijks met zo'n
kracht te kunnen suggereren, dat die
suggestie haar tot zelfmoord dreef,
moest de betreffende persoon toch wel
iemand zijn, die Brigitte Reimers heel
goed had gekend en die haar volle ver
trouwen had. Dat waren in elk geval
toch weer aanwijzingen, die de kring
van verdachten konden beperken.
In Brigitte Reimers' flat vond hij
een in tranen badende juffrouw Mien
en een erg nerveuze, maar uiterlijk
kalme Carla Berkelaar. Juffrouw Mien
deed zichzelf heftige verwijten.
..Ik had het moeten begrijpen, inspec
teur. Toen ze zo hals over kop de kin
deren wegstuurde, had ik het moeten
begrijpen. Maar ik was te stom. Ze
zag zo smalletjes en zo wit. Maar ik
dacht, dat ze griep onder d'r leden
had. En dat al dat gedoe met die
Amerikanen haar wat te machtig was
geweest. Ze was nogal gauw van de
kook, de stakker. Hoe heb ze het ken
nen doen! En waarom nou toch? Om
het geld hoefde het niet, ze had nou
plenty. Daar was ze vroeger altijd zo
bang over. ,Mien\ zei ze dan, ,Mien,
vandaag waren er drie dames minder
dan gisteren en Verburg heb helemaal
gemoderniseerd. Denk jij. dat ik het
houden kan? Misschien raak ik wel in
eens uit de mode,' zei ze, ,dat zie je
zo vaak.' En ik dan maar weer pra
ten as Brugman. Maar nou hoefde ze
toch nerges meer bang voor te zijn?"
,,Ik heb die goede ziel maar niet
gezegd, waarom Brigitte dit heeft ge
daan," zei Carla Berkelaar, toen de
'v>; -
huishoudster hen alleen had gelaten.
,,Ik hoop zo, dat het stilgehouden kan
worden. Om de kinderen. En eigenlijk
toch ook om haarzelf. Ik geloof niet,
dat zij toerekenbaar was, inspecteur,
toen ze mevrouw Grijpsma vermoord
de. Ze was alleen maar bang, doods
bang. Ze was zo'n wezel, Brigitte. En
als de meeste kleine, schuwe dieren
sloeg ze in het wilde weg van zich af.
als ze geen uitweg zag. Ik., ik hield
erg veel van haar, inspecteur." Haar
stem trilde.
„Waarom was mevrouw Reimers zo
bang voor mevrouw Grijpsma? Chan
teerde die haar? En waarmee dan?"
,,Daar spreek ik liever niet over.
Wat er indertijd gebeurde was ook een
gevolg van haar angst. U zult het wel
begrijpen als u deze briefjes doorkijkt.
Het zijn anonieme brieven, die zij in
de laatste dagen ontvangen had."
„Wist u daarvan?"
„Ze heeft er wel met mij over ge
sproken. En ik heb haar aangeraden
naar de politie te gaan. Als ik gewe
ten had, wat precies de inhoud was,
had ik haar dat natuurlijk niet aange
raden, maar ze was erg vaag over de
inhoud. Ze zei alleen maar. dat zij
anonieme brieven kreeg, die haar van
moord beschuldigden. En ik dacht, dat
dat pure boosaardigheid was en klink
klare onzin."
Perquin las de brieven, herlas ze.
,.Als ik het goed begrijp, wordt me
vrouw Reimers er hier in deze brie
ven ook van beschuldigd haar man te
hebben vermoord."
„Ja, ik veronderstel, dat mevrouw
Grijpsma haar daarmee chanteerde."
„Wist u daar iets van?"
„Niet voor ik deze brieven zag, in
specteur. Maar ik had er wel vermoe
den van dat er iets niet in de haak
was met die doorlopende gratis behan
deling van mevrouw Grijpsma. En ook
is het mij dikwijls opgevallen, dat Bri
gitte erg krap in haar geld zat. En
dat was onmogelijk geweest met alles
wat er binnenkwam, als er niet op de
een of andere manier een lek was
waardoor het geld wegvloeide. Deze
zaak was een goudmijn."
„Weet u ook, hoe mijnheer Reimers
gestorven is?"
„Ik heb altijd gehoord, dat hij van
de trap is gevallen. Hij dronk erg veel
en i w„a„s dikwijls, nu ja u begrijpt me
wel Maar dat is allemaal gebeurd voor
ik Brigitte leerde kennen."
•Hoe komt u aan die brieven?"
vroeg Perquin bruusk.
Zij keek hem verbaasd en ook een
beetje gekwetst aan.
„Die brieven lagen bij haar afscheids
brief. inspecteur. U denkt toch niet,
dat ik in de papieren van dat arme
kind heb zitten snuffelen?"
„Dus zij had die brieven om zo te
zeggen klaargelegd?"
„Dat is wel de beste manier om te
omschrijven wat ze heeft gedaan. Die
arme, lieve Brigitte was erg onzelf
standig en zij drukte zich moeilijk uit.
Als u het mij toestaat, zou ik u graag
uitleggen. hoe zij nu eigenlijk was.
Maar laat ik beginnen met te zeggen,
dat ze op haar speciaal terrein prima
was. Brigitte in haar laboratorium was
dan ook een heel andere persoonlijkheid
dan Brigitte in het leven van elke dag.
Sinds Votre Beauté bestaat ben ik de
schakel geweest tussen haar en de bui
tenwereld en ik heb de zakelijke en
commerciële belangen van de firma be
hartigd. Brigitte heeft wat dat betreft
altijd op mij gesteund. En na haar
dood steunt ze in zekere zin nog op
mij. Die brief van haar is erg onsa
menhangend en moeilijk te begrijpen.
Maar, zoals zij erin schrijft, ze rekent
erop, dat ik wel zal uitleggen wat u
niet duidelijk is. Het arme kind ver
gat, dat ik maar weinig meer weet
dan u."
(Wordt vervolgd)
vertolking door het Concertgebouw
orkest onder leiding van de jonge gast-
dirigent Wolfgang Sawallisch, op een
nieuwe Fhilipsplaat uitgekomen. Voor
de liefhebbers van de Slavische muziek
(en vooral voor de zeer vele Tsjai-
kovsky-minnaars) een begerenswaar
dige aanwinst voor de discotheek.
„Ons" Concertgebouworkest bevestigt
er zijn welverdiende wereldroem mee,
een roem die onlangs nog door dui
zenden geestdriftige Japanners bena
drukt werd! (Philips A 02228 L).
Life-opnamen van Zizi „Paris" Jean
maire in een klinkend music-hall pro
gramma, hebben een voortreffelijke
Philips-langspeler opgeleverd, waardoor
liefhebbers van dit genre uitgebreid
kunnen kennis maken met haar veel
zijdig show-talent. Zizi heeft een ge-
eigende stem voor een music-hall re
pertoire. Ze kan er sfeer mee tekenen,
karakters uitbeelden, kortom: ze kan
er in haar stijl mee goochelen. Al is
haar geluid dan niet bepaald poëtisch,
het boeit vooral in de uitgesproken
stemmingsmelodieën, die uiteraard op
deze plaat niet mankeren. Mon Bon-
homme, Truc en plumes, A quoi bon
s'aimer, Les Parisiens, Les bras d'An-
toine, Les yeux brillants, Eh 1'amour,
La vengeance, A nous deux mon ange,
Toto l'aristo, Je te tuerai d'amour en
Dróle de musique brengt ze achtereen
volgens met begeleiding van het orkest
Jean Michel Defaye. En van de eerste
tot de laatste noot is haar optreden
een zeldzame belevenis. (Philips LP
30 cm B 77379 L).
Dat de nieuwste plaat van The Ge
nius „You don't know me" moest he
ten, wil allerminst zeggen dat Ray
Charles geen furore maakt. Integen
deel. Er is in de States een Charles-
rage ontstaan, die tonnen in het laatje
brengt. Weinigen zullen Ray zijn suc
ces misgunnen. Hij heeft er hard voor
gewerkt en bespeelt met zijn expres
sieve stemgeluid vooral het jeugdige
publiek. „You don't know me" is een
nummer van Ray's langspeler „Modern
Sound in Country and Western music".
Hij wordt erin begeleid door koor en
strijkorkest, onder leiding van Marty
Paich. Gerald Wilson arrangeerde en
dirigeerde „Careless love", niet te ver
warren met het oude nummer van ge
lijke titel. Ook daarin komt Charles'
talent tot zijn recht. (ABC Paramount
single AP 22132).
Een van Ray Charles' toppers, „I
can't stop loving you" heeft een eigen
versie gekregen van Sue Thompson,
bekend van „Norman" en „Two of
a kind". Sue zingt het beslist aardig.
Haar ijle, hoge stem laat hier en daar
wat pakkende breaks horen. „I can't
help it" vlot gezongen aan de keer
zijde
Ray Charles: rage om Genius
Claudine Clark: late rock....
„Party lights" is een wilde schep
ping van de negentigjarige Claudine
Clark, die serieus muziek studeerde en
zelfs een academische gr^ad in com
positieleer behaalde. Op Chancellor
single maakt Claudine haar debuut als
roek-zangeres, in welke stijl er ook al
een „opera" van haar draait, waarin
ze zelf een hoofdrol vervult. Claudine's
zang is bepaald niet vrij te pleiten van
imitatie en effect-bejag. Dat komt ook
tot uiting in „Disappointed" een nogal
huilerig en tekst-arm nummer. (Chan
cellor single CH 26010
3-3. „Ik kom uit de lucht", zei het flu
welen ventje, dat met de balion in het
weiland neer was gekomen.
„Woon je dan in de wolken?" vroeg
Minter met glinsterende ogen.
„Ik woon waar ik woon", zei het ventje
„en ik wil een boterham met aard
beienjam."
,We hebben alleen appelstroop thuis".
zei Hinter.
Het ventje stampvoette. „Wil ik niet!"
nep hij.
,Phoe, dan nietzei Hinter droog.
Het fluwelen ventje begon weer te blè
ren. „Ik heb zo'n honger!"
huilt net als een wolf", vond
Minter, T„maar dan als een fluwelen
wolf Hij stootte Hinter aan en vervolg-
de: „We kunnen wel een boterham voor
je halen, maar alleen als we dan een
eindje met de ballon mogen".
Daar voelde het ventje wel voor, als
er tenminste dik boter op zat.
„We hebben ook wel aardbeienjam
maar alleen 's zondags", zei Minter
„En vandaag is het zaterdag, maar mis
schien kunnen we bjj de pot. Wacht je
dan hier 7"
Het ventje knikte en Minter trok zijn
halen mee 0m b°terham te gaan
„Ik denk toch, dat hij van de mam
komt zei Mmter onder het lopen
Maar toen ze thuis kwamen, bleek er
iets heel anders met het fluwelen ventje
aan de hand te zijn.,..