Niet-communistische krijgsgevangenen onverhoeds vrijgelaten s Opstand gemeld uit vele steden Syngman Rliee dupeert de Verenigde Naties Alle 127 inzittenden dood It De toestand in Oost-Duitsland nog verward r DAGBLAD VOOR ZEELAND |rs jrs :rs. Egypte republiek AARDBEVING in Turkije Te Tel Aviv Ongeregeldheden Tijdelijk beter Mogelijkheid van wapenstilstand in Korea op losse schroeven Churchill diep geschokt Oost-Berlijn op televisiescherm Zwart-roocl-goud op Brandenburger Tor! Globemasterbij Tokio neergestort Indo-China Nieuwe tactiek De Rosenbergs 14 jaar getrouwd Russische tanks richten op de opstandigen £ii zagen elkaar een half uur BEJAARDEN ONGERUST Zuid-Slavië geeft doorvaart aan Sovjets Houten tweedekkers boven Zuid-Korea Brand verwoest militaire installaties ER ZUN MINSTENS 44 DODEN Rouw in West- Duitsland DOODVONNIS Géén appeltje voor de dorst! N 93e JAARGANG No. 20752 Uïtgavei N. V. Uitgevers Mij. Neerlandia Verschijnt elke werkdag Bureaux: Breda Reigerstraat 16, Tel. Redactie: 8181, Admi nistratie: 8778. Verantwoordelijk Hoofd redacteun J, J. H. A. Bruna Redactieraad G. J. v. Hootegem. Mr. Dr. A.X J. M. Mes. Mr H. B. L. de Rechter. L. J. w 't Westende, P HL Vercauteren. Abonnementsprijs bi vooruitbetaling f 5.48 per kwartaal, per pos f 6.15, per week (uitsluitend bij niet-post K-etellf 0 42. Incasso wordt berekend. nummers 13 et Postrek. no. 278841. Voor God, Koningin en Vaderland VRIJDAG 19 JUNI 1953 Advertentieprijs voor de gehele oplage 0.30 per m/m. (Ingezonden Mededelingen f 0.75 per m/m). Voor advertenties van plaatselijke aard uit Zeeland, uitsluitend in de Zeeuwse editie f 0.12 per m/m. (Ingezonden Mede» delingen f Q.30 per m/m). Bij contract aan zienlijke reductie: volledig tarief en Alge mene Voorwaarden worden op aanvraag verstrekt. Staatwerk 3 cent per m/m extra. Inzendingen op advertenties, welke de uit gevers om redenen te hunner beoordeling niet verlangen af te geven, worden vernietigd. voor de Zeeuwse Eilanden: GOES, Westsingel 98, Telefoon no. 2236 Bureau voor Zeeuwsch-Vlaanderen: HULST. Dubbele Poort 7. Tel. 102 (Bijbureaux: TERNEUZEN. Noordstraat 56. Tel. 2601, OOSTBURG: Nieuwstraat 41, Tel. no. 35) >or zorgt IND |r VAN TWIST DORDRECHT indiensttreding: ie Sociale voor de Personeels- 331-00 Donderdagavond is in Cairo de Republiek uitgeroepen. Generaal ÏSaguib wordt pre mier en president. Het uitroepen van de republiek komt bijna een jaar na het aftreden van Koning Faroek ten behoeve van zijn zoontje. Alle koninklijke titels zijn afgeschaft. Hiermede is een einde gekomen aan een van de oudste ko ninkrijken der aarde. J^E Turkse stad Edirne bij de Bul gaarse grens is Donderdag door een aardbeving geteisterd. Er is schade aangericht aan ge- meentebureaux, scholen en andere ge bouwen. De schok werd ook in Ca- nakkale, in het gebied van de Dar danelles gevoerd. Er zijn vermoedelijk geen mensen levens in Edirne te betreuren. De mensen blijven op straat uit vrees voor verdere bevingen. WERSCHEIDENE personen zijn bij v botsingen te Tel Aviv tussen com munisten en anti-communisten ge wond. De politie nam later 35 personen in hechtenis, die zullen worden beschul digd van verzet tegen de politie en inbreuk op de openbare orde. De communisten hielden een beto ging met spandoeken, waarop eiseii voor meer werk en brood waren aan gebracht. HET WESTDUITSE Grondwetsge recht zal niet voor September of Oc tober een beslissing nemen omtrent de wettigheid van het E.V.G.-verdrag en de Conventies van Bonn. HET PERSONEEL van de Brusselse tram heeft gisteren voor 24 uur het werk neergelegd. De taxi's deden bij zonder goede zaken. Het tramperso neel eist loonsverhoging. DE AMERIKAANSE autoriteiten in Berlijn hebben Otto Nuschke, de Oostduitse vice-premier, overgedragen aan de Westberlijnse politie. Nuschke zal naar Oost-Duitsland worden te ruggezonden. GENRAAL RIDGWAY zal op zijn afscheidstournée 25 en 26 Juni Den Haag bezoeken. MOLOTOF heeft medegedeeld, dat nog vier Sovjet-Russische vrouwen, die met Amerikanen gehuwd zijn, de Sov jet-Unie mogen verlaten. DE HEER en mevrouw Kuntze uit Barneveld kwamen te Brussel tot de ontdekking dat uit hun hotelkamer sieraden waren ont vreemd ter waarde van fr. 10.000. De politie rekende de dief, een Fransman, spoedig in. Hij ver bleef in hetzelfde hotel. IN EEN BOUWDOK van Wilton-Feye- noord te Schiedam is een 45-jarige op perman door een rijdende kraan ge- grepep en tegen een betonnen muur gedrukt. Hij was op slag dood. DE WEST-DUITSE socialistische par tij heeft alle bezwaren die zij had te gen het wetsontwerp van de regering, waarin de schadeloosstelling aan Jo den en andere slachtoffers van het nazi-regiem wordt geregeld, laten va ren. REDDINGSTROEPEN, die een neer gestorte Dakota van de Franse maat schappij ,.Aigle Azur" in Zuid-Laos hebben bereikt, delen mede, dat er geen overlevenden zijn. 34 mensen kwamen om het leven. GISTERENAVOND vertrok van Schiphol naar de Ver. Staten de 19- jarige Harry Morgan uit Salinas (Ca- lifornië), die begin Maart naar ons land kwam om in het rampengebied te gaan werken. De K.L.M. en het Nationaal Rampenfonds hebben er voor gezorgd, dat hij vóór 1 Juli vol gens afspraak weer thuis kan zijn. ALS OPVOLGER van generaal Guen- ther als stef staf van de Atlantische strijdkrachten is voorgedragen gene raal Cortlandt v. Ranselaer Schuylen Weersverwachting, hedenavond: geldig tot t J Veranderlijke bewolking met op 4 de meeste plaatsen droog weer en tijdelijke opklaringen. Matige. J en af en toe vrij krachtige wind J 4 Lus.sei} Zuid en Zuidwest. Over 4 ™et a*gemeen iets hogere tempera- i 4 turen dan gisteren. J 4 «/»y?n^aaS: z°n onder 21.03 uur. an op 12.53 uur. Morgen: Zon f 4 op 4.19 uur. Maan onder 0.25 HEIMELIJK VOORBEREID r\E vrijlating is heimelijk door de Zuid-Koreaanse Regering voorbe reid. Pas een half uur voor midder- YNGMAN RHEE, de Zuid-Koreaanse president heeft in de nacht van Woensdag op Donderdag bevel gegeven de niet- communistische krijgsgevangenen vrij te laten. Er zijn ongeveer 50.000 van zulke gevangenen en naar schatting ontkwamen er ruim 25.000. Een verbindingsofficier van de V.N. heeft ijlings aan de communisten een brief van het V.N.-opperbevel gebracht, waarin staat „dat alles in het werk wordt gesteld om de ontsnap ten op te sporen". Hier staat dan tegenover, dat het hoofd van de Zuid-Koreaanse militaire politie, generaal Won Yong Dok, be kend heeft gemaakt: „Ik zal van mijn militaire bevoegdheden ge bruik maken tegen ieder militair of burger die vrijgelaten krijgsgevangenen zonder mijn toestemming zal gevangen nemen". r)E NAGENOEG voltooide onder- handelingen over een te sluiten Bestand staan nu weer geheel op los se schroeven. De onderhandelingen te Panmoendjon zijn voor onbepaalde tijd verdaagd. De op 8 Juni door bei de partijen getekende overeenkomst, dat gevangenen, die niet naar huis wilden, onder de hoede van een neu trale commissie zouden komen, is door Rhee hardhandig doorkruist. Het is niet in een „opwelling" gebeurd, ook al heeft Rhee vlak voor zijn be vel een „teleurstellend telegram van zijn Eerste Minister gekregen uit Washington". De „ontsnapping" ver liep volgens een gecoördineerd sche ma. De V.N.-troepen, die op het eer ste alarm naar de kampen werden ge dirigeerd, moesten aanzien, dat de helft van de 50.000 geïnterneerden verdwenen. De massale ontsnapping kon tenslotte worden gestopt dank zij Amerikaanse bewakers in drie van de zeven kampen en dank zij het ge bruik van traangasbommen. In de loop van de dag werden in Seoel en omgeving ongeveer 1.000 ontsnapten achterhaald en naar een kamp terug- gebracht. nacht werden de bewakers van de kampen op de hoogte gesteld. In alle kampen werd de gevangenen verteld, dat ze vrijkwamen, als ze trouw zwoe ren aan Zuid-Korea. Bijna allen de den dit. Daarna openden de bewa kers de poorten. Tijdens de tegen-actie van de y.N.- soldaten werden negen gevangenen gedood en zestien gewond door ge weervuur. De meeste Zuid-Koreaanse bewakers zijn eveneens verdwenen, Amerikanen nemen hun plaats in. Na een bespreking van Eisenhower met leden van het Congres verklaar de Foster Dulles: „Dit is een schending van de auto riteit van het V.N.-opperbevel. Wij hebben namens de V.N. de onderhan delingen voor een bestand in goed vertrouwen gevoerd. Wij hebben ge handeld en handelen nog in goed ver trouwen. President Eisenhower stelt zich in deze zin met President Rhee in verbinding". Churchill verklaarde in het Lager huis diep geschokt te zijn door de gebeurtenis. Toch had hij nog hoop, dat een bestand zal worden getekend. Zwitserland zal waarschijnlijk, zo werd reeds aangekondigd, zijn hou ding ten aanzien van de neutrale Vijf- landen-commissie herzien, „indien de Zuid-Koreaanse Regering haar troe pen aan het gezag van de V.N. zou onttrekken". We kunnen nauwelijks anders zeggen dan dat zulks helaas reeds is gebeurd! DENNENDE MANNEN EN JONGENS, een brandende O-H-winkel (een der zaken waar de officiële zwarte handel wordt bedreven), aan rollende tanks, neerstortende palen met opschriften aan de Berlijnse zonegrenzen, ziedaar het beeld, dat de kijkers naar de televisie gis teren via Lopik te zien kregen. Beelden vol beweging, hartstochtelijk schreeuwende, in opstand gekomen menseneen man, die haastig op een handwagen zijn meu belen over de zonegrens reed om van de vluchtgelegenheid gebruik te makenfietsers, die de tijd niet konden nemen er op te springen en als waanzinnigen vluchtten voor de charges der politie.het was een prestatie voor de Nederlandse televisie, dit te kunnen brengen. Maar de weinigen, die Langenberg konden ontvangen, zagen nog meer. Nuschke, die „tegen zijn zin" de zonegrens was overgekomen om van daaruit te kijken wie het won om zich dan te verklaren voor de Russische bezetter. De lege straten na de aankomst der troepen. En het commentaar van de Duitse omroeper die binnen de komende 24 uren ingrijpende gebeurtenissen aankondigde, het was een sen sationele uitzending. EEN „Globemaster" van het Amerikaanse leger is Don derdag bij Kodaika, bijna vijftig kilometer ten Noorden van To kio, neergestort. Daarbij zijn 120 militairen om het leven gekomen. Ook de be manning van 7 koppen vond de dood. De „Globemaster" stortte neer, kort nadat'het van de basis Tadsjikawa bij Tokio was opgestegen. Het vliegtuig trachtte, voordat het neerstortte, terug te keren naar het vliegveld, waarvan het was opgeste gen. Het vloog toen het op de grond kwam in brand. Dit is de ernstigste vliegramp, die ooit is voorgekomen. In December 1952 kwamen 87 personen om bij het neerstorten van een „Globemas ter" in de V. S. (""ENERAAL Henri Navarre, de nieuwe Franse opperbevelhebber in Indo-China, heeft een nieuwe po litiek van „militaire agressiviteit" aangekondigd. De voornaamste punter, hiervan zijn: het gebruik van gueriHastrijd- krachten. aanvallen in de rt.g van de tegenstander en stabiliteit van het op perbevel om d» troepen groter ver trouwen te schenken. - - mmMm. J o Russische tanks reden door de stra ten van Oost-Berlijn, waar demon stranten zich verzamelden en protes teerden tegen de „norm" en de rege ring en vrije, geheime verkiezingen eisten. Radio Oost-Berlijn heeft voor de stad de staat van beleg afgekon digd: samenscholingen van meer dan drie personen zijn verboden. Een tank richt zich op de menigte. Een man, een ijzeren staaf in de hand (rechts) nadert het voertuig. (Telefoto) Huurverhoging en com pensaties WOOR ONS bejaarden en gepen- 99 sionneerden betekent het wets ontwerp der huurverhoging en de daaraan verbonden compensaties een ontstellende verzwaring van de zor gen, die ons ouden van dagen in deze tijd drukken. Omdat wij buiten het productieproces vallen, zijn de gepro jecteerde compensaties, zoals de ver laging in de suiker- en schoenenprij- zen, voor ons van geen betekenis". Dit constateerde de voorzitter van de Federatie van Katholieke Bonden van Bejaarden en Gepensionneerden, de heer Th. Steinmetz, tijdens de eerste te Lisse gehouden algemene vergade ring in het bisdom Haarlem. Overleg met de K.V.P., aldus de lieer Steinmetz, lieeft uitgewezen, dat een oplossing moeilijk te vinden zal zijn. Alleen voor degenen, die sociale steun genieten, is er misschien nog een uit weg te vinden. Voor de kleine zelf standigen echter zal slechts een op lossing in gemeentelijk verband te vinden zijn. TULIUS EN ETHEL ROSENBERG, de J twee ter dood veroordeelden, heb ben elkaar Donderdagavond ter gele genheid van de veertiende verjaardag van hun huwelijk in de Sing Sing- gevangenis mogen zien. De echtelieden onderhielden zich cp gedempte toon gedurende een half uur. Zü waren op banken tegenover elkaar gezeten, gescheiden door zwa re tralies. Op een teken van de bewaker, die van een afstand toezag, scheidden zij. In hun cellen gebruikten zij een maal met warme worstjes, zuurkool en aardappelen, in afwachting van de uitspraak van het Oppergerechtshof, dat te hunner behoeve in buitenge wone zitting bijeen was. De uitvoering van het vonnis zou op 't vastgestelde uur plaats hebben als het Oppergerechtshof het uitstel zou annuleren, zo verklaarde de di recteur van de Sing Sing-gevangenis, Wilfred L. Dennox. Hij behoefde slechts twee tot drie uur voor het vastgestelde uur (04.00 Ned. tijd Vrij dagochtend) 'n geverifieerde telefoni sche opdracht te ontvangen. Het oor spronkelijke vonnis van rechter Kauf man luidde „terechtstelling door de electrische stoel in de week ingaan de 14 Juni en eindigend op 20 Juni middernacht. De dag van de voltrekking dient door de gevangenisdirecteur zelf be paald te worden. Voor de Rosenbergs is, hangende de uitspraak van het Oppergerechts hof, geen bijzondere maaltijd gereed gemaakt, zoals gebruikelijk voor een terechtstelling. Inmiddels is gisterenavond laat het Oppergerechtshof uiteengegaan zon der blijk er van te geven of het zijn besluit bekend zal maken. Er was buitengewoon veel belang stelling van de zijde van het publiek. Het Oppergerechtshof heeft het ne men van een beslissing over het voor lopige uitstel van rechter Douglas uit gesteld. 7UID-SLAVIë heeft toegestaan, dat 26 Russische marine-vaartuigen, die in Wenen zijn gestationneerd, tus sen 22 Juni en 13 Juli in vijf groepen het gedeelte van de Donau, dat bin nen de Zuidslavische grens ligt, pas seren. Een Russische verzoek hiertoe is ingewilligd op voorwaarde, dat de Russische oorlogsschepen niet op het traject binnen de Zuidslavische gren zen hun tocht zullen onderbreken. Tijdens de ongeregeldheden in Ooftt- Berlijn hjjsen Oostberlijners de Duit se vlag op de Brandenburger Poort, nadat ze de communistische vlag, die daar woei, hadden neergehaald, Telefoto E'EN AMERIKAANSE Iuchtvaartdes- kundige heeft verklaard, dat de vliegtuigen, waarmee de Noordelijken hun nachtelijke vluchten boven Zuid- Korea uitvoeren om doelen te besto ken, houten tweedekkers zijn, die da teren van 1927. De deskundige vertelde aan jour nalisten, dat deze toestellen de verde digingsgordel der geallieerden kunnen doorbreken, doordat de straaljagers te snel zijn om de tweedekkers, die slechts 60 k.m. per uur vliegen, goed te kunnen treffen. Bovendien zouden volgens hem de houten vliegtuigen de radargolven niet terugkaatsen. Millioenen-scliade E'EN HEVIGE BRAND, gevolgd door ontploffingen, heeft in de afgelo pen nacht militaire installaties en een aanzienlijke hoeveelheid militair ma teriaal in de haven van Whittier, dat ruim 100 k.m. ten zuidoosten van Anchorage in Alaska ligt, vernietigd. De schade wordt op verscheidene millioenen dollar geschat. J~JE EERSTE UREN waren gisterenmorgen in Oost-Berlijn aanzienlijk rusti ger dan eergisteren. In de loop van de nacht hadden spoorwegarbeiders onder toezicht van Russische soldaten, gewerkt aan het herstel van de S- Bahn, zodat om zes uur al weer vele treinen konden rijden. De meeste ar beiders gingen weer naar hun werk. Door de radio werd omgeroepen, dat de leiders en de „provocateurs" streng zouden worden gestraft. Reizigers vertelden, dat in Oost-Duitsland grote bewegingen van Sovjet troepen waren gezien. Tientallen tanks en met soldaten bemande vrachtwa gens waren onderweg naar Berlijn. De autoweg tussen West-Duitsland en West-Berlijn werd in de ochtend weer vrijgegeven. West-Duitse auto's wer den snel en beleefd doorgelaten. In de loop van de morgen bleek evenwel, dat van een algemene werkhervatting nog geen sprake was. rjE OOSTELIJKE SECTOR van Ber- lijn werd door soldaten en politie met de bajonet op het geweer geheel afgezet. Grotewohl had inmiddels be kend laten maken, dat het ingrijpen van de politie om de productie op te voeren onjuist was geweest. Vooral de middenstand en de kleinhandel hadden daaronder geleden. De vlucht van de boeren, zo zei hij, naar het Westen en de „gerechtvaardigde on tevredenheid" van de arbeidersklasse hadden dit bewezen! „Er is geen andere mogelijkheid dan een nieuw hoofd stuk te beginnen", zei de „sterke man" van C"it-Duitsland. Door dit alles wisten de arbeiders natuurlijk nog steeds niet, wat ervan te denken. De toestand bleef dan ook zeer verward. De stadsspoorwegen bleven stilliggen, trams, bussen en on dergrondse reden niet. De politie zet te een gordel van 450 meter breedte af tussen Oost- en West-Berlijn. Van uit het Westen bood Oost-Berlijn' een doodse aanblik. Alleen politie en Sov jet-soldaten waren te zien. Af en toe hoorde men schoten vallen. De Staat van Beleg werd uitgebreid tot gebie den rondom de stad 'en wel tot Pots dam (op 15 k.m.) en Babelsberg. Rond geheel Berlijn werd een politiecordon gelegd. Radio Oost-Berlijn vertelde aan wie het horen wilde, dat Amerikaanse officieren vanuit radio-wagens in West Berlijn de opstand hadden geleid! Op de Potsdammerplatz is het alles tank wat de klok slaat. De stadspar ken zijn totaal .bevolkt" door politie mannen, die zich hebben ingegraven. Alle vuurmonden staan gericht op West-Berlijn. MAAGDENBURG. TN DE LOOP van de morgen ver telden reizigers, dat de actie in Maagdenburg te vergelijken is met Berlijn. In deze stad met 240.000 inwo ners trokken tienduizend demonstran ten naar het stadhuis. De gevangenis werd stormenderhand bezet. De ge vangenen werden vrijgelaten. In vele gevallen was de politie op de hand van de betogers. Ook daar drukten Russische soldaten de ongeregeldhe den de kop in. Er zouden tientallen doden zijn gevallen en enkele honder den gewonden. UtfcHalle, Leipzig en Bitterfeld werden stakingen gemeld. VLAGGEN HALFSTOK. TN WEST-BERLIJN telde de politie tot dusver 19 gewonden. Het West- Berlijnse Rode Kruis meldde, dat er zeker 16 doden hij de opstand te be treuren zullen zijn. Dit zijn dan slacht offers, die gewond in een der West- Berlijnse ziekenhuizen waren opgeno men. Het totaal aantal doden is dus in Berlijn te stellen op minstens 23 en volgens de laatste berichten in Maagdenburg op minstens 20 betogers en I lid van de Volkspolitie, die door betogers werd opgehangen. Bestuurders van vrachtauto's heb ben bovendien verklaard, dat te Gera in Thüringen betogers verscheidene leden van de volkspolitie uit de ramen van het hoofdpolitiebureau hebben gegooid. Ook maakten zij melding van onlusten in Jena, Leipzig en Dresden. Het telefoonkantoor Leipzig ant woordt niet meer op oproepen. De oorzaak is onbekend. Op verzoek van kanselier Ade nauer zijn in Bonn ter ere van de slachtoffers op ale regeringsgebou wen de vlaggen halfstok gehesen. In de vergadering van de Bonds dag werden de slachtoffers staande herdacht. Ehlers sprak een korte rede uit. Ook aan de Regeringen van de negen andere West-Duitse Staten is verzocht de vlaggen half stok te hanoen. De rouw in West- Duitsland zal drie dagen duren. ALGEMENE STAKING? TN GEWOONLIJK betrouwbare O.- berltfnse kringen is verklaard, dat jyE RUSSISCHE militaire auto riteiten in Oost-Berlijn heb ben Donderdag de West-Berlij- ner Willi Goettling ter dood veroordeeld wegens deelneming aan de ongeregeldheden van Woensdag in Oost-Berlijn. Goettling is gefusilleerd. Hij werd veroordeeld wegens actieve organisatie van provocaties en ongeregeldheden in Oost-Ber lijn namens buitenlandse propa- gandadiensten, aldus een Russisch communiqué. men er van overtuigd is, dat de Oost- berlijnse arbeiders de eerste de beste gelegenheid zullen aangrijnen om nog maals hun vijandigheid tegenover het communistische regiem te uiten. Dit zou naar men meent in de vorm van een algemene staking geschieden. Het bestuur van de Socialistische Partij te Berlijn heeft de commandan ten van de Westelijke sectoren ver- zocht., onverwijld stappen tc doen bij de Sovjetrussische autoriteiten om nieuwe terechtstellingen volgens het standrecht in Oost-Berlijn te verhin- deren. CEN 66-jarige huishoudster uit Delft spaarde reeds lang vóór de oorlog goudstukken van aller lei nationaliteit als een „appeltje voor de dorst". Tijdens de oorlog kon zij haar schat veilig bewaren, maar onlangs kwam de nood aan de man. Zij beleende haar goud en kwammet de strafrechter in aanraking. Het voorhanden hebben van ge munt goud bleek in strijd met het deviezenbesluit 1945! De economi sche rechter veroordeelde haar tot een tientje boete en verbeurdver klaring van de gouden munten. In beroep bij het economische Ge rechtshof te Den Haag werd be vestiging van deze straf gevor derd. Uitspraak 2 Juli.

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1953 | | pagina 1