Gift van katholiek Nederland: ruim één millioen
Honderd Jaar Kromstaf luisterrijk gevierd
Dierbare katholieken, blijft één, één
DE STEM VAN ONZE KARDINAAL:
Oatis kwam plotseling vrij
Stichtende devotie, dankbare blijdschap en kleurige
stoeten in het Utrechtse Stadion
Hoge kerkelijke en
wereldlijke gasten
99
Vermindering van volgzaamheid
constateert Mgr, Alfrink
Werkloosheid in
Rampgebied gering
DE 83ste LIJST
DAGBLAD VOOR ZEELAND
WARMER
H. Vader vermaant:
Bewaart de eenheid
D\
Gunstig verloop van
werkgelegenheid
Ned. Rode Kruis
Dank zij economische sancties
Ö3e JAARGANG No. 20725
Voor God, Koningin en Vaderland
MAANDAG 18 MEI 1953
Uitgavei N. V. Uitgevers Mij, Neerlandi».
Verschjint elke werkdag Bureaux: Breda,
Reigerstraat 16, Tel. Redactie: 8181, Admi
nistratie: 8778. Verantwoordelijk Hoofd
redacteurs J. J. H. A. Bruna. Redactieraad:
C.J. v. Hootegem. Mr. Dr. A. J- J. M. Me». Mr.
H. B. L. de Rechter. L J. v. 7 Westende. P.
V. M Vercauteren. Abonnementsprijs bij
vooruitbetaling f 5.45 per kwartaal, per post
f 6.15, per week {uitsluitend bij niet-post-
besteli.) f 0.42. Incasso wordt berekend
Losse nummers 13 ct Postrek. na 278841.
Advertentieprijs voor de gehele oplage f 0.30
per m/m. (Ingezonden Mededelingen f 0.75
per m/m). Voor advertenties van plaatselijke
aard uit Zeeland, uitsluitend in de Zeeuwse
editie f 0.12 per m/m. (Ingezonden Mede
delingen f 0.30 per m/m>. Bij contract aan
zienlijke reductie: volledig tarief en Alge
mene Voorwaarden worden op aanvraag
verstrekt. Staatwerk 3 cent per m/m extra.
Inzendingen op advertenties, welke de uit
gevers om redenen te hunner beoordeling
niet verlangen af te geven, worden vernietigd.
voor Zeeuwsch-Vlaanderen: HULST, Dubbele Poort 7, Tel. 102 (Bijbureaux: TERNEUZEN, Noordstraat 56, Tel. 2601, OOSTBURG: Nieuwstraat 41. Tel. no. 35)
Bureau voor de Zeeuwse Eilanden: GOES, Westsingel. 98, Telefoon no. 2236 Bureau voor Zeeuwsen viaanueren. u
J_VlIrlkxnvi erft r..—--- -
(Van onze speciale verslaggever)
FjE GLORIEUSE VIERING van Honderd Jaren Kromstaf
VJ is Zaterdagmorgen begonnen aan de grens bij Goir-
Ie. Daar kwam de Kardinaal-Legaat Zijne Eminentie Jo
zef Ernst Kardinaal van Roey met zijn gevolg aan. Ter
begroeting waren o.m. aanwezig Mgr. Mutsaerts, Dr. Hou-
ben als voorzitter van het Krom staf comité, Prof. de Quay
en een aantal andere autoriteiten. Schuttersgilden stonden
opgesteld, klaroengeschal weerklonk, toespraken werden
gewisseld, kinderen boden bloemen aan en dat was het be
gin van een zegetocht. Tegen half twaalf deed de Kardi
naal-Legaat zijn blijde incomste in de stad Utrecht.
Aan de grens der gemeente, op het
Stadionplein, werd de officiële Afge
zant van Zijne Heiligheid de Paus
verwelkomd door Jhr. mr. C. J. A. de
Ranitz, burgemeester van Utrecht. De
Koninklijke Harmonie van Deurne
blies de Marche Pontificale van Gou
nod, schoolkinderen zongen een wel
komstlied, de burgemeester van
Utrecht heette de Kardinaal namens
het stadsbestuur van harte welkom
en de Pauselijke Legaat sprak hierna
een kort dankwoord. Voordat de
Utrechtenaren eigenlijk wisten wat er
gebeurde, had het hoge gezelschap
weer plaats genomen in de auto's en
reed men naar het Aartsbisschoppe
lijk Paleis aan de Maliebaan, dat met
groen en guirlandes was versierd.
Aan de ingang van het Paleis werd
Kardinaal van Hoey door de Aarts
bisschop-coadjutor met een handdruk
en een broederlijke vredeskus be
groet. Heel even wendt de Kardinaal
zich nog om naar de menigte, die hij
zegent, en verdwijnt dan met zijn ge
volg in het Paleis
Daar begroette hij de verzamelde
binnen- en buitenlandse kerkelijke
hoogwaardigheidsbekleders en met
hen ging hij naar de kathedrale kerk
van St. Catharina, waar de liturgi
sche ontvangst plaats vond en Mgr.
Lemmens de begroetingsrede uitsprak.
Enkele minuten later heeft de oude
bisschopsstad van Sint Willebrord
haar gewone Zaterdagse gezicht weer
herkregen. In de drukke straten
hangt hier en daar een vlag met de
pauselijke wimpel en tussen het be
drijvige beweeg van winkelende men
sen valt het slechts op, dat er deze
Zaterdagnamiddag wat meer geestelij
ken en kloosterzusters op de been
zijn. Zelfs van de stoere Domtoren
wappert niet eens het rood-wit-blauw
in de stralende lucht van deze zonni
ge middag. „Wij zouden het ander^
doen", zeggen deze Brabanders en
Limburgers tegen elkaar en denken
daarbij aan de Mariafeesten in Den
Bosch en aan de Heiligdomsvaart in
Maastricht.
IN HET STADION
DE BENOEMING van een nieuwe
Sovjet-ambassadeur voor Joegoslavië
wordt binnenkort verwacht. Daar
mee maakt dus de Sovjet-houding te
genover Tito (weer) een zwenking
van 180 graden (terug).
ALS DADER van de moordaanslag
op de weduwe T. D. te IJmuiden,
zoekt de politie naar de verdwenen
59-jarige S. Bij het signalement van
S. lezen we o.a., dat hij kaalhoofdig
is, een bril draagt, links een kunst
been heeft en rondrijdt in een invali
dewagen.
DE KON. SHELL-groep (olie) zal in
Ontario (Canada) een dochteronder
neming vestigen met een kapitaal van
200 millioen dollar.
PROF. EINSTEIN heeft een verzame
ling brieven en telegrammen van de
beroemde Leidse hoogleraren Lorentz
en Kamerlingh Onnes aan het mu
seum te Leiden geschonken.
DE STAND van het Rampenfonds is
momenteel f 111.8 millioen gulden,
HET PINKSTERVERLOF voor mili
tairen is, enkele uitzonderingen daar
gelaten, van Zaterdag 23 Mei tot
Dinsdag 26 Mei eerste reisgelegen
heid.
EVA GARDNER, de vrouw van
Frank Sinatra, wenste in Napels
niet op te treden, „omdat zij niets
had om aan te trekken". Haar
bagage was namelijk niet op tijd
gekomen. De politie moest de ru
moerige zaal tot bedaren brengen.
Tenslotte zong Frank Sinatra al
leen!
ZWITSERLAND heeft terugroeping
geëist van de Tsjechische zaakgelas
tigde „wegens een bijzonder beledi
gende daad voor de Zwitserse Rege
ring". Hij heeft nl. een veroordeelde
communist officiëel op een receptie
genodigd.
DE PREMIER van Tasmanië, Cosgro-
ve, onthulde Zaterdag een plaquette
ter ere van Abel Tasman in Lutje-
gast, waar de ontdekkingsreiziger in
1605 werd geboren.
DE JOURNALISTENVERENIGING
van Den Haag vierde Zaterdag het
.diamanten jubileum.
DAGBLADET, het grootste avond
blad van Oslo, heeft niets gemeld
over het huwelijk van Prinses Ragn-
hild, „omdat het Hof de Pers schan
dalig heeft behandeld".
INDIA stelt weer pogingen in het
werk om te bemiddelen in het Ko
reaanse geschil, waarover de onder
handelingen zijn vastgelopen.
IN DE HAVEN van Aarhuus (Dene
marken) deed zich een ontploffing
voor aan boord van een Britse mo
tortorpedoboot. De boot zonk, er wa
ren geen slachtoffers.
DE AANBOUW van een ruimtestation
is in de V. S. volgens de West-Duit
ser Meyer-Cords, een specialist in
ruimte-luchtvaart, reeds aan de gang
Er werken duizend mensen aan.
DE FRANSE MINISTER van Lucht
vaart, Pierre Montel, heeft ontslag
genomen, omdat zijn begroting met 5
milliard francs is besnoeid.
HET OORLOGSSCHIP „Nasr" van
Egypte is na aanvaring met de Zweed
se tanker „Jaguar" in de baai van
Suez gezonken. Alle opvarenden wer
den gered.
DE SPAANSE TREILER „Rio Laga-
res" verging bij de Spaanse kust. Elf
zeelieden kwamen daarbij om het le
ven.
geldig
tot
Weersverwachting,
hedenavond:
J Aanvankelijk weinig, later toe-
t nemende bewolking met kans op
enkele regen- of onweersbuien.
J Zwakke tot matige wind uit uit-
eenlopenle richtingen. Over het
algemecne hogere temperaturen
dan gisteren.
J Vandaag: Zon onder 20.31 uur
t Morgen: Zon op 4.41 uur. Maan
f op 10.28 uur. Maan onder 1.15
J uur.
FhEZELFDE. slechts vluchtige mede-
leving van achter opgeslagen
gordijntjes, ontmoest men des avonds
wanneer katholiek Nederland uit
alle hoeken van het land zich naar
het Stadion spoedt voor de massale
manifestatie van het Nederlander
schap. Wanneer tegen acht uur de
vijftienduizend man hun plaatsen
hebben ingenomen, uiten velen hun
teleurstelling. Kaal en leeg is dit ge
weldige stadion. Geen vlag wappert
van de talrijke masten, geen muziek
corps is ook maar ergens te bespeu
ren, geen bloemstuk siert de officiële
tribunes. Slechts een rode avondhe
mel spant zich als een reusachtig bal
dakijn over de hoofden.
Dan stijgt er plotseling een gemom
pel van tevredenheid op, omdat men
bemerkt, dat dit behoort tot het mas
sa-spel, dat hier thans wordt opge
voerd onder regie van Anton Sweers.
Laat ons dit stadion versieren!"
klinkt het plots uit de luidsprekers
en dan marcheert een band van pad
vinders het middenveld op. „Laat de
vlaggen waaien!" is het volgende
commando en van alle kanten stor
men dan levende vlaggen het groene
veld op- Bloemen worden aangedra
gen en voor de ere-tribunes neerge
zet, de gymnastiekvereniging uit Oos
terhout trekt binnen op het sein „Dat
men alles in gereedheid brenge!" en
al spoedig is het op het middenterrein
een druk beweeg van kleuren en vlag
gen.
Hierna trekken de provincies het
stadion binnen. Voorop komt Brabant
als een hulde aan mgr. Zwijsen, de
grondlegger van onze herstelde ker
kelijke hiërarchie, met schutters en
vendelzwaaiers, een keurcollectie van
108 man in de bonte gilde-uniformen.
Dan volgt het „roemruchte Limburg",
aangevoerd door de Harmonie der
Staatsmijnen met hun witte, wappe
rende pluimen. Het zijn de kompels
met brandende mijnlampen, die het
vuur van Limburg vanonder de grond
naar Utrecht hebben gebracht.
Vanuit de vier hoeken van het Sta
dion komen dan plotseling Noord-
Holland, Zeeland, Drenthe en Over-
ijsel. allen in hun typische kleder
dracht. De vlaggen der provincies
verschenen aan de masten en zo be
gon de mengeling van het kleuren
palet op het groene stadionveld. Mu
ziek klonk op, schutters uit Gelder
land, dansers uit Groningen, uit alle
provincies kwamen zij op- Het sta
dion was nu een en al beweeg, een
bont gamma van kleuren en een brui
sende zee van klank.
„STILTE"
OLOTSELING wordt al dit beweeg
en al deze klanken onderbroken
door een dringende roep om stilte. Er
is verbinding tot stand gekomen tus-
Foto hierboven: Z.Em. Jozef Ernst Kardinaal van Roey,
pauselijk legaat, draagt tijdens de herdenkingsviering op
Zondag de pontificale H. Mis op in het Utrechtse stadion.
Foto hiernaast: Een overzicht van het Utrechtse stadion tij
dens de grootse herdenkingsfeesten van Zaterdagavond.
sen de duizenden hier en de kathedra
le kerk, waar op dat ogenblik de li
turgische ontvangst plaats vindt van
de Kardinaal-Legaat. In de diepe stil
te klinkt de warme stem op van mgr.
dr. Lemmens. bisschop van Roermond,
die Kardinaal van Roey het welkom
toeroept. „Waarlijk, Eminentie", zegt
mgr. Lemmens, „het zijn geen woor
den, als ik U verzeker, dat Z.H. de
Paus ons geen betere en meer welko
me Legaat had kunnen zenden dan U.
Gij verstaat en spreekt niet alleen de
taal van onze mond, maar gij ver
staat en spreekt de taal van ons hart".
De Kardinaal-Legaat antwoordt hem
in bewoordingen, waaruit inderdaad
blijkt, dat hij de taal spreekt en ver
staat van het katholieke Nederlandse
hart.
Na deze onderbreking gaat de „re
petitie" verder. Het Stedelijk Orkest
van Utrecht en twee koren, waaron
der St. Pancratius uit Heerlen, repe
teren met de massa, onder leiding
van J. Heydendael, het „Domine, sal-
vum fac regem nostram" en dan klinkt
plotseling de mededeling: „Het spel
is uit! Het feest is thans begonnen!
De Nederlandse regering betreedt dit
stadion!" En inderdaad. Dit waren
geen figuranten meer, die thans het
groene veld betraden-
Begeleid door mr. dr. Houben, com
missaris der Koningin in Limburg, als
voorzitter van het Presidium van de
y/ELE TOESPRAKEN zijn er tijdens het grandiose Kromstaffeest in
Utrecht gehouden. Het is ondoenlijk daar grote verslagen van te geven.
Belangrijke uitlatingen zijn er echter gedaan met betrekking tot de nood
zaak der katholieke eenheid en daarvan willen we hier het een en ander
weergeven.
J^JIERBARE GELOVIGEN, wij moe
ten één blijven, zei Kardinaal de
Jong met ontroerende nadruk. Wat wij
in het verleden hebben bereikt, met
name ook op het terrein van het
openbare leven, dat hebben wij te
danken aan onze eenheid in ons op
treden naar buiten.
Maar naarmate onze emancipatie
voortschrijdt, zal die eenheid aan
steeds groter .gevaren blootstaan.
Onze emancipatie op staatkundig
gebied mag als nagenoeg voltooid
worden beschouwd Daarom loopt on
ze eenheid op dit gebied ook het eerst
en het meeste gevaar. Doch naarma
te ons katholieke' volk zijn maat
schapoelijke en culturele achterstand
inhaalt, zal onze eenheid ook op dit
gebied aan grotere gevaren zijn bloot-
ge stelt.
Welnu, ik kan niet nalaten
met de meeste nadruk er op te
wijzen, dat het bewaren van de
eenheid op elk terrein van het
openbaar leven althans voor
zover het ons vaderland betreft
noodzakelijk en onmisbaar is.
De eigen katholieke organisaties op
heel het terrein van het openbare le
ven hebben in het verleden onze
emancipatie mogelijk gemaakt en be
vorderd, zij zijn ook voor de toekomst
althans in de min of meer nabije toe
komst, nog even noodzakelijk en be
langrijk, niet alleen voor de bloei van
het geloofsleven onder ons katholie
ken, maar mede ook om positief een
christelijke maatschappij in Neder
land op te bouwen.
Derhalve, dierbare gelovigen van
Nederland, blijft écn, één. Zoals gij
thans in zo groten getale en in de
eenheid des geloofs U verenigd hebt
rondom de persoonlijke vertegenwoor
diger van onzen H. Vader, de Paus,
zo moet gij ook in eenheid verenigd
blijven op elk terrein van het open
bare leven, in liefde en trouw ge
schaard rondom de troon van Hare
Majesteit, onze Koningin.
WOORDEN VAN MGR.
ALFRINK.
EENSGEZINDHEID, blijkend uit
het aanbieden van het feestge
schenk. is voor het Episcopaat een
nog grotere vreugde dan het feestge
schenk zelf, zei Mgr. Alfrink Zondag
middag in het Stadion. De katholieke
gemeenschap van Nederland zou nooit
de plaats hebben kunnen innemen die
wij thans bezitten, en het godsdien
stige leven van de Kerk zou nooit die
kracht hebben kunnen ontplooien,
wanneer in het verleden de Neder
landse katholieken niet hadden uit
gemunt door een grote eensgezind
heid rondom het Episcopaat en door
een trouwe volgzaamheid ten opzichte
van hun Bisschoppen.
En wanneer wij op het ogenblik ook
te klagen hebben over een teruggang
van het godsdienstige leven, dan ligt
dat voor een deel, misschien wel voor
een groot deel, aan de insclirompeling
van de eerbied voor het bisschoppe
lijk gezag, aan het verminderen van
de volgzaamheid ten opzichte van de
bisschoppelijke leiding, aan het prijs
geven van de eenheid, die in kerk
en altaar begonnen bedoeld is om rond
om de Bisschoppen zich te voltrekken
in alle sectoren van het menselijk
leven.
„Opdat zij allen één zijn", zo heeft
Christus voor zijn kudde gebeden, één
rondom en samen met de Apostelen
en hun opvolgers; één in de verbon
denheid met Christus door een en
hetzelfde geloof en do:r dezelfde god
delijke liefde, maar saamgebonden in
dat éne geloof en die éne liefde in een
eenheid die bedoeld is om door te
werken in heel het menselijke leven,
overal waar onze katholieke levens
visie om toepassing vraagt.
UIT DE PAUSELIJKE
TOESPRAAK.
"TENSLOTTE nog deze woorden uit
de boodschap van de Paus: „Be
waart de eenheid als een onderpand
van Gods kracht in U. Werkt altijd
verder, onbaatzuchtig, in onderlinge
liefde, vol eerbied voor elkander, on
der de leiding van Uw Bisschoppen en
Priesters, opdat de liefde van Christus
steeds meer moge heersen in Uw har
ten, in Uw gezinnen, in heel Uw
vaderland en overal ter wereld waar
zovele kinderen van Uw volk als mis
sionarissen arbeiden."
Stichting 1853-1953, betrad onze mi
nister-president, dr. Drees, het veld,
en daarachter nagenoeg het gehele
kabinet, de ministers Beel, Algera, fle
Bruyn, Luns, van Thiel, Cals, Witte,
Donker en van der Kieft, de staats
secretarissen Veldkamp, Moorman en
mej. de Waal, de voorzitters van de
Eerste en Tweede Kamer, de minister
van Staat van Schaik, de Raad van
State en de Commissarissen der Ko
ningin in de provincies Utrecht,
Noord-Brabant en Overijsel-
DE KLOK LUIDT
TTN na de Intrede van dit illustere
burgerlijke gezelschap liet de
grote klok van Echternach haar eer
ste bronzen geluid horen, het sein,
dat de Kardinaal-Legaat met zijn ge
volg het stadion betrad. Alle klokken
van Utrecht en daarna de klokken
van Nederland namen dit feestelijke
geluid over en onder het gebeier dei-
klokken betrad de kleurige stoet van
kardinalen en bisschoppen, van ab
ten, prelaten en kanunikken, het
veld: Onder het felle licht der schijn
werpers vlamde het kardinaalsrood
van Mechelen, van Keulen en West-
Minster op, kreeg het purper der bin
nen- en buitenlandse bisschoppen,
missie-bisschoppen en kerkelijke
hoogwaardigheidsbekleders een diepe
glans. Daarachter volgde in hun veel
kleurige uniformen de Ridders van
het H. Graf in hun smetteloos witte
mantels, bezet met rood kruis, de ge
heim kamerheren van de Paus en de
kerkelijke adel. Het was een luister
rijke stoet van middeleeuwse pracht.
Hoe schoon zou het geweest zijn, wan
neer deze stoet te voet door de stra
ten van de oude veste van Sint Wille
brord had kunnen trekken.!
MANIFESTATIE
LIIERNA nam de grootse manifesta-
tie een aanvang met een wel
komstwoord van mr. dr. F. Houben
als voorzitter van de Stichting 1853-
1953, zowel in het Nederlands, Frans,
Duits en Engels, dit ten behoeve van
de buitenlandse kardinalen en bis
schoppen- Nadat de jeugd het Hoog
waardig Episcopaat haar boodschap
pen had aangeboden, richtte de Kar
dinaal-Legaat zich tot de aanwezigen,
evenals mgr. J. P. Huibers en prof. dr.
L. J. Rogier, die in een gloedvol be
toog de betekenis onderstreepte van
het herstel der Bisschoppelijke Hier-
(Zie vervolg pag. 4)
TN ANTWOORD op de vragen van het
Tweede Kamerlid de Kort (K.V.
P.) betreffende d.e werkgelegenheid
in het rampgebied deelde de Minister
van Sociale Zaken en Volksgezond
heid mede, dat niet gerekend hoeft te
worden op een ongunstig verloop van
de werkgelegenheid in dit gebied. O.a.
in de landbouw zijn de perspectieven
van de werkgelegenheid niet ongun
stig.
Verder is de Minister van oordeel,
dat de activiteit in de bouwnijverheid
een van de factoren is, welke het
gunstig verloop mede bepaalt. Hier
aan voegde hij toe, dat hij verwachtte,
dat de vraag naar geschoolde en on
geschoolde arbeidskrachten over en
kele maanden zal toenemen, zó zelfs,
dat arbeidskrachten van elders zul
len moeten worden aangetrokken.
Over het algemeen is de werkloos
heid in het rampgebied gering, in het
getroffen gebied van Zeeland is zij
practisch nihil. In Bergen op Zoom
zijn 223 personen zonder werk, ter
wijl Steenbergen er 29 telt. In Ze
venbergen, Oosterhout en Waalwijk
bedraagt het getal der werklozen res
pectievelijk: 101, 154 en 109. De werk
loosheid in Noordbrabant is overigens
tengevolge van de grotere werkgele
genheid aanmerkelijk geslonken.
UAN het Informatiebureau van
het Ned. Rode Kruis ontvin
gen wij de 83e lijst van gebor
gen en geïdentificeerde slacht
offers „watersnood"
NIEUWERKERK: S. van Mou-
rik, 14 jaar; A. Sies, 2 jaar.
OUDE TONGE: B. Koole, 12
jaar.
OUWERKERK; E. Schoenma
ker, 1 jaar; W. Vijverberg, 45
jaar.
DRESIDENT ZAPOTOCKY van
Tsjeehoslowakije heeft Zaterdag
geheel onverwacht de Amerikaanse
journalist Oatis, die in 1951 werd ver
oordeeld tot 10 jaar gevangenisstraf
„wegens spionnage", amnestie ver
leend.
Hij werd reeds in de ochtend aan
de Amerikaanse autoriteiten in Praag
ter beschikking gesteld. Per auto van
de ambassade vertrok hij een paar uur
later naar de Amerikaanse zóne van
West-Duitsland, waar hij in de loop
van de middag aankwam. Hij keert
per vliegtuig naar de V.S. terug.
Oatis verklaarde, dat hij over het
algemeen een behoorlijke behandeling
kreeg. Men probeerde nimmer hem
tot het communisme over te halen.
In de gevangenis heerste een strenge
„routine", zo zeide hij. Nooit had men
hem gewelddadig behandeld.
Een woordvoerder van het Ameri
kaanse Departement van Buitenland
se Zaken heeft verklaard dat, nu Wil
liam Oatis is vrijgelaten, Amerika
opheffing van de sancties zal over
wegen, die tegen Tsieeho-SIowakije
zijn ingesteld toen Oatis gevangen
werd gezet.
De sancties betreffen de uitwisse
ling van goederen .een reisverbod
naar Tsjecho-Slowakije en een verbod
voor Tsjechische handelsvliegu'igen
om over de Amerikaanse zóne van
Duitsland te vliegen.