ADENAUER verwonderd en
verontwaardigd
r
IK HUILDE
Diesel-electrische ramt goederentrein
Schaepman
Drie Bredase vluchtelingen
in Spanje en Argentinië
„Duitsland neigt naar Nazi-dAm. rapport
Jong'
e communisten
gearresteerd
Groep Naumann onbetekenend
Gevangenisoproer
Meisje overreden
Minister verlangt
oplossing
Wel jarig, maar toch naar school
Met pistolen en speren tegen Mau Mau
Doodgeschoten
GEWONNEN
Werkloze grensarbeiders opnieuw
in moeilijkheden
ELF (NIET ZWAAR) GEWONDEN
Aanzienlijke schade
r
DAGBLAD VOOR ZEELAND
Zeer grote sommen....
K.L.M.-Misdienaar
r>
Een F.D.P.-functionaris verklaart:
Nederlandse piloot
verongelukt
Door ontbreken van werkvergunningen:
Zal Gemeenschappelijk Administratiekantoor
uitkering stopzetten
Ernstig treinongeluk bij station Deventer
MNNENPANTALON
Haagse Brieven
93e JAARGANG No. 20626
ifcStgï
Voor Cod, Koningin en Vaderland
DINSDAG 20 JANUARI 1953
üj.gavef Tl V. Uitgevers Neerland?».
(Verschijnt elke werkdag. Bureaux: Breda,
«eigerslraat 16. Tel. Redactie: 8181, Adml'
<Bistratïe- 8778» Verantwoordelijk Hoofd
redacteur* J» J, H. A. Bruna. Redactieraad:
CLJL v„Hootegem. Mr.Dr* A.J>J»M. Mes. Mr.
3H. B. L. de Rechter. L* X u» 1 Westende. P.
V* M. Vercauteren. Abonnementsprijs bij
vooruitbetaling f 5.45 per kwartaal, per post
tf '6*15, per week (uitsluitend bij niet-post-
fbestell.) t -0.42. Incasso wordt berekend»
Losse nummers 13 ct. Postrek. no. 278841,
Advertentieprijs voor de gehele oplage i Q-.30
per m/m. (Ingezonden Mededelingen t M5
per m/m). Voor advertenties van plaatselijke
aard uit Zeeland, uitsluitend in de Zeeuwse
editie t 0.12 per m/m. (Ingezonden Mede-
delingen f 0.30 per m/m). Bij contract aan-;
zienlijke reductie: volledig tarief en Alge
mene Voorwaarden worden op aanvraag
verstrekt. Staatwerk 3 cent per m/m extra.;
Inzendingen op advertenties, welke de uit
gevers om redenen te hunner beoordeling
niet verlangen af te geven, worden vernietigd,
(F WW* «,r ar -
Bureau voor de Zeeuwse Eilanden: GOES, Westsingel 98. Telefoon no. 2236 Bureau voor Zeeuwsch-Vlaanderen: HULST, Dubbele Poort 7, Tel. 102 (Bfjbureaux: TERNEUZEN, Noordstraat 56, Tel. 2601, O0STBURG: Nieuwstraat 41, Tel. no. 35»
Intentie Int. Bidweek
21 Januari: Terugkeer J
der Lutheranen en
dere Protestanten
Europa.
an-1
t
van
Actie in West-Duitsland
DUITSE autoriteiten in Noord-
Rynland-Westfalen zijn op grote
schaal begonnen met het aanhouden
van leden der verboden communisti
sche jeugdorganisatie F.D.J. (Freie
Deutsche Jugend).
De Officier van Justitie van Dort
mund weigerde het aantal personen,
dat tot dusver is gearresteerd en ver
dere bijzonderheden te noemen, om
dat het onderzoek nog in volle gang
was.
De eerste arrestaties waren Zon
dag verricht. De komende dagen zou
den er waarschijnlijk meer volgen.
Volgens de Officier van Justitie
had de F.D.J. op last van Oostduitse
communistische leiders maanden lang
door middel van haar West-Duitse
ondergrondse beweging „critieke om
standigheden", openbare onrust en 'n
bedreiging van de democratische orde
trachtten te scheppen.
EEN ONDERZOEK wordt aan boord
van de „Oranjefontein" ingesteld naar
het verdwijnen van de Engelse mej.
C. Silvester, die vijf dagen geleden
vermist werd.
MET INGANG van 1 April 1953 is
aan de heer S. van Waardenburg op
diens verzoek eervol ontslag verleend
als Gouverneur van Nieuw-Guinea.
IN STUTTGART en omgeving lijden
meer dan 500 mensen aan typhus. Het
is verboden andijvie te verkopen,
daar men meent, dat andijvie typhus
overbrengt.
EISENHOWER zal zich in 1956 niet
herkiesbaar stellen. Het ambt van
President is volgens hem zo zwaar,
dat een man dit niet langer dan vier
jaar kan vervullen.
VANUIT TWEE AUTO'S werd in Tu
nis een café onder vuur genomen en
gebombardeerd. Gevolg: twee doden
en vijf gewonden.
DE GRIEKSE Minister van Buiten
landse Zaken, S. Stephanopoelos, zal
op 3 Februari een officiéél bezoek
aan Belgrado brengen en door Tito
ontvangen worden.
DE INSTALLATIE van Eisenho
wer als president van de V. S.
zal vandaag in een rechtstreekse
reportage via de KRO (298 meter)
worden uitgezonden om 17.45 uur.
DE NATIONALE Reclasseringsdag
1953 zal op of omstreeks 3 October
a.s. worden gehouden.
HET MOSCOVISCH stadsbestuur zal
tot voorbeeld dienen voor Oost-Berlijn
Men zal er het „radenstelsel" invoe
ren, sterk afwijkend van het prin
cipe van de scheiding van machten.
CHARLES WILSON, de nieuwe Ame
rikaanse Minister van Defensie, is
van plan de primaire beveiliging der
V. S. waaronder de verplichtingen te
genover W.-Europa, opnieuw te on
derzoeken.
AMERIKA heeft de Sovjet-Unie uit
genodigd voor een vier-mogendheden
conferentie te Londen over het Oos
tenrijkse vredesverdrag.
JN HAMBURG is de Duitse oudstrij-
dersorganisatie „Der Stahlhelm",
voor het eerst na de oorlog in het
openbaar opgetreden.
IN Nijmegen zijn twee Denen aan
gehouden, die vorige week in Nieu-
weschans een hotelrekening betaal
den met geld, dat afkomstig bleek te
zijn van een Zweeds monopoliespel.
DL FRANSE communisten zouden,
volgens het rechtse dagblad „Le Fi
garo" onenigheid hebben gekregen,
over het Joodse vraagstuk en het in
staat van beschuldiging stellen van
negen Russische geneesheren.
Motregen
bewolkt met plaatselijk
wat lichte regen of motregen en
later enkele verspreide opklarin
gen. Zwakke tot matige Noordelij
ke wind. Dezelfde of iets lagere
temperaturen.
Vandaag: Zon onder 17.06 uur.
Maan onder 0.00 uur. Morgen:
Zon op 8.36 uur. Maan op 10.41
uur.
A DENAUER heeft Maandag Britse journalisten gezegd, dat er
„geen gevaar" bestaat, dat de nazi's in West-Duitsland zich
van de macht meester zullen maken. Hij was evenmin van me
ning, dat de groep ex-nazi-leiders onder de gearresteerde dr.
Werner Naumann, voormalig staatssecretaris in het Ministerie
van Goebbels, in de bestaande rechtse partijen zou hebben kun
nen binnendringen.
Dr:
ADENAUER zei er van over
tuigd te zijn, dat de Westduitse
openbare mening een bedreiging van
het nieuwe Nazisme zou verhinderen.
Hij sprak zijn verwondering uit over
het Zondag door de Amerikaanse
Hoge Commissie bekendgemaakte rap
port, waaruit blijkt, dat er „een veel
betekenende opleving van het natio
nalisme in West-Duitsland" in de af
gelopen 18 maanden is geweest.
Hij had van dit rapport voor het
eerst kennis genomen uit de berich
ten van perbureaux. De Hoge Com
missie had hem niet officiéél op de
hoogte gesteld. Verder achtte de kan
selier het aantal ondervraagden
(1200), op wier verklaringen het rap
port ten dele was gebaseerd, „zeer
gering".
In Pittsburg
TN DE staatsgevangenis van Penn-
sylvanië te Pittsburgh (V. S.) zijn
Zondagavond duizend gevangenen in
opstand gekomen. Zij staken een ge
deelte van de gevangenis in brand en
namen vijf bewakers als gijzelaars
gevangen. Onmiddellijk werden alle
beschikbare politie- en brandweer
mannen naar de gevangenis opgeroe
pen. De brand werd bedwongen en
één der bewakers bevrijd. Geen der
gevangenen is ontsnapt.
De duizend oproerige gevangenen
hebben de inwilliging van 13 „vredes-
eisen" geëist. Eerder zouden zij de
vier leden van het personeel, die zij
als gijselaar vasthouden, niet vrijla
ten. De gouverneur van Pennsylva-
nië, John Fine, verklaarde, dat men
niet met de opstandelingen zal on
derhandelen. Ook directeur Claudy
wil van geen compromis weten.
POLITIE-MAATREGELEN.
DONDOM het gebouw staan 500 po-
litiemannen met geweren en mi
trailleurs opgesteld, terwijl op de
nabij gelegen rivier de Ohio een be
wapende politieboot gereed ligt, om
ontvluchtingspogingen te verijdelen.
De gevangenen wierpen stoelen en
andere voorwerpen door de ramen
naar buiten, daarbij de gevangenisbe
ambten luidkeels uitdagend. Eén van
hen riep, door een raam hangend, dat
het oproer was begonnen omdat een
bewaker een gevangene in de voet
had geschoten.
Noodrem le duur....
J7EN VIJFTIENJARIG meisje, dat
door het onverwachts opengaan
van een coupédeur vlak voor het sta
tion van Quesnoy in Frankrijk uit de
trein viel en op de naastgelegen spoor
lijn bewusteloos bleef liggen, is door
een rangerende locomotief overreden
en in het ziekenhuis aan de bekomen
verwondingen bezweken. Uit het on
derzoek bleek, dat een medereiziger,
toen hij het meisje uit de trein zag
vallen, aan de noodrem wilde trek
ken, doch dat een ander hem daar
van weerhield met de opmerking:
„Niet doen, het zou u een boete van
vijftigduizend francs kunnen kosten".
Dus werd met alarm geven ge
wacht tot de trein in het station was
aangekomen. Als de man aan de nood
rem had getrokken zou men 't meisje
waarschijnlijk nog voor overrijding
door de rangeerlocomotief hebben
kunnen behouden.
WOLGENS ADENAUER was 't doen
en laten van de groep-Naumann
door de Britse geheime dienst en de
Duitse dienst voor de bescherming
van de Grondwet ongeveer zes maan
den nagegaan.
Men kwam tot de conclusie, dat
Naumanns gangen nauwkeurig ge
volgd moesten worden, doch dat er
niets gedaan moest worden. Adenauer
had tevoren de zaak twee of drie
keer met Kirkpatrick besproken. Het
had hem, aldus Adenauer, daarom
verrast, dat Kirkpatrick de vorige
week Woensdag bij hem kwam en
hem vertelde, dat hy van plan was
de groep te arresteren, „wanneer alle
leden er van waren teruggekeerd."
Kirkpatrick had beloofd Adenauer
van het welslagen van de actie op de
hoogte te stellen, wanneer de resul
taten bekend zouden zijn. Tot dusver
had Adenauer nog niets vernomen.
Adenauer sprak verder zijn grote
bezorgdheid uit over het feit, dat al
len die zich tegen Westduitslands
aansluiting bij het Westelijke verde
digingsstelsel uitspraken over „zeer
grote sommen geld" schenen te be
schikken. „Wij weten niet waar dat
geld vandaan komt. Wij kunnen zelf
niet zoveel voor onze eigen propa
ganda uitgeven".
Het specialisten-conflict
FNE MINISTER van Sociale Zaken en
Volksgezondheid Is niet bevoegd
door middel van een prijzenbeschik-
king iq te grijpen in het sedert 1 Ja
nuari jl. bestaande conflict tussen
specialisten en ziekenfondsen. Die be
voegdheid heeft de minister van Eco
nomische Zaken.
H(j zal daarvan gebruik ma
ken, indien blijkt, dat gevaar be
staat van naar zijn oordeel on
gerechtvaardigde prijsverhoging. Van
een zodanig gevaar is inderdaad in
een tweetal specialisten-centra in het
Zuiden van het land, t.w. te Breda
en Tilburg, thans sprake.
Aldus Minister Zijlstra in antwoord
op hem gestelde vragen. Tot zijn leed
wezen heeft hij moeten constateren,
dat de betrokken specialisten de on
derhandelingen niet wensen voort te
zetten, tenzij tevoren wordt geformu
leerd op welke basis deze besprekin
gen zullen plaats hebben en het ge
formuleerde de specialisten aanneme
lijk voorkomt. Uiteraard kan het een
zijdig* stellen van voorwaarden be
zwaarlijk als uitgangspunt worden
geaccepteerd.
Uiteraard staat het de partijen vrij
de onderhandelingen voort te zetten.
De ziekenfondsen waren en zijn hier
toe steeds bereid.
Het proces-Oradour
y>
T~NE K.L.M. stelt sinds Zondag
ook misdienaars beschikbaar
voor reizende priesters. Toen Rev.
Morris, een Engels missionaris, op
weg van Londen naar Kano in
Nigeria, Zondagavond de II. Mis
wilde opdragen, was alles in orde
en kreeg hij de beschikking over
een miskoffer, waarin alle beno
digdheden zaten. Er ontbrak ech
ter een misdienaar. Pater Morris
stelde er wel prijs op een mis
dienaar te hebben, dies ging de
K.L.M. op zoek. Het slot was, dat
een employé van het passage-bu
reau bij pater Morris de H. Mis
diende, die werd opgedragen in
het visitatielokaal van de douane.
pUSTAVE OCHS, een van de 14 El-
zassers die tezamen met zeven
Duitsers terecht staan wegens de uit
moording van het Franse dorp Ora-
dour in Juni 1944, heeft het Hof mee
gedeeld, dat hü indertijd opdracht had
gekregen de huizen te doorzoeken en
de zieke inwoners ter plaatse te do
den.
Ochs, die voordien politieman in 'n
dorp in de Elzas was, was eerst enige
maanden voor„het gebeurde te Ora-
dour bij de „Ij-divisie „Das Reich"
ingelijfd.
Sergeant Steger, die Ochs het bevel
gegeven had, heeft men niet kunnen
opsporen. Hij wordt met 85 officieren
en minderen bij verstek berecht.
Kort na de massamoord was Ochs
gedeserteerd en toegetreden tot de
Franse verzetsbeweging. Op de vraag
van de rechter, of hij wist wat in
Oradour gaande was, antwoordde hij:
„Het was afschuwelijk. Ik huilde".
v
i
Abakoemof
FNE GERUCHTEN, volgens welke
Victor Semjonnowitsj Abakoemof
sinds 1946 Sovjet-minister voor de
Staatsveiligheid, gearresteerd en dood
geschoten is, blijven hardnekkig de
ronde doen.
In bevoegde kringen is men niet in
staat het bericht te bevestigen of te
ontkennen. Men wijst er op, dat Aba-
koemofs naam reeds een jaar lang
niet verschenen is in berictenh over
bijeenkomsten, die hij ambtshalve had
moeten bijwonen. Blijkbaar heeft
Abakoemof ook niet het partijcon
gres van October in Moskou bijge
woond.
MOSSADEGH:
ITET WETSONTWERP,
Perzische premier
Gisteren ging Prinses Margriet, ondanks haar tiende verjaardag, doodge
woon naar school. Ze had nog niet eens genoeg tijd om (na het ontbijt)
al haar pakjes te ontbolsteren! Er was heel wat voor het jarige Prinsesje:
vele kinderen hadden eigen-gemaakte cadeautjes gestuurd. Margriet was
daar zo mee in haar sas, dat ze iedere attentie beantwoorden zal met
een persoonlijk briefje. Op de foto: een afscheidsgroet naar Moeder, bij
het vertrek naar school.
Y'OUSEUL heeft hier geruime tyd in Aken gezeten, maar is nu overge-
geplaatst naar de omgeving van Koblenz. Van de overige vier ontsnap
ten uit de Bredase gevangenis die nog op vrije voeten zijn, zitten er drie al
niet meer in Duitsland". Dat werd ons tydens het afgelopen weekend trots
meegedeeld door officiële vertegenwoordigers van de Freie Demokratische
Partei te Aken. „Het was niet in zyn functie als hoofdredacteur van de
„Aachener Nachrichten", dat Hermann Schaeffer de oorlogsmisdadiger Tou-
seul heeft geholpen, maar in zijn hoedanigheid als tweede voorzitter van de
F.D.P. in Aken", aldus „Het Parool".
Valse pas
„/"NOK in zijn huidige onderduik-
oord is Touseul nog onder de hoe
de van de F.D.P. Drie anderen, wier
namen wij niet zullen noemen, zijn al
met valse papieren naar Spanje cn
Argentinië. Dat gaat zo makkelijk.
Wilt u ook een vals paspoort? Het
kan in een paar dagen klaar zijn en
kost niet meer dan vier- of vijfhon
derd mark". (De mark staat op het
ogenblik op 85 cent).
De F.D.P., die op dit moment nog
een van de belangrijkste deelgenoten
is in de huidige Westduitse regerings
coalitie. is niet van plan de verblijf
plaats bekend te maken van een der
ontsnapten, vóór dat het hoogste Duit
se gerechtshof heeft uitgemaakt of de
„Breda-Menschen" uitgeleverd zullen
worden. „Wij willen, dat er recht wor
de gedaan", werd ons gezegd. Maar op
onze vraag of dus bijvoorbeeld Tou
seul onmiddellijk na een eventueel
bevel tot uitlevering of uitwijzing aan
de autoriteiten zou worden overgege
ven, volgde een ontkennend ant
woord. „Wij zijn niet overtuigd van
zijn schuld als werkelijk oorlogsmis
dadiger; wij menen, dat hij slechts op
politieke gronden is veroordeeld",
zei men. En dan zeggen deze Freie
Demokraten (de Duitse liberalen),
dat zjj slechts „Justiz" bedreven wil
len "ïien
In Amerika:
PJOOR EEN ONGEVAL met een
„Thunderjet" is in Amerika om
het leven gekomen de eerste luite
nant-vlieger G. M. J. Adang uit Eind
hoven. Het 27-jarige slachtoffer was
ongehuwd.
Het ongeluk gebeurde Zaterdagmor
gen op veertig mijl ten Zuid-Oosten
van Phoenix in de staat Arizona.
Adang ontving zijn vliegopleiding op
de vliegbasis Luke. Na het behalen
van zijn brevet aldaar, genoot hij een
opleiding voor straaljagervlieger.
/APNIEUW zijn er moeilijkheden gerezen bij de uitbetaling van
overbruggingsgelden aan werkloze grensarbeiders. Als er
geen oplossing wordt gevonden, zal het Gemeenschappelijk Ad
ministratiekantoor te Breda waarschijnlijk nog deze week de uit
kering stopzetten. Honderden arbeiders in de Z.W.-hoek van
Brabant en in Z.-Vlaanderen zouden daarvan de dupe worden.
Mannen van een anti-Mau-Mau-eenheid, bewapend met alle mogelijke
wapens, brengen een verdachte op. Op de achtergrond Mount Kenya.
Het vliegtuig wordt gebruikt door de patrouille, voor het uitwerpen van
voedsel en wapens voor anti-terrorist-groepen, die op patrouille zyn.
I—JET accoord tussen Nederland en
België, dat de sociale voorzienin
gen aan grensarbeiders moet regelen,
is nog in voorbereiding. Om de moei
lijkheden van de baan te helpen werd
echter ettelijke weken geleden een
voorlopige oplossing gevonden. Het
Gemeenschappelijk Administratiekan
toor zou de uitkering der gelden op
zich nemen. Daardoor hoefden de
waarin de
Mossadegh
vraagt om verlenging van zijn bij
zondere volmachten voor de tijd van
een jaar, is door de Perzische Tweede
Kamer met een overweldigende meer
derheid aangenomen.
Van de 67 aanwezige afgevaardig
den stemden 59 voor het wetsontwerp
en een tegen. Zeven afgevaardigden,
onder wie de plaatsvervangende voor
zitter onthielden zich van stemming.
De Kamer maakte bij haar goed
keuring één voorwaarde: Mossadegh
moet om de drie maanden verslag
1 uitbrengen vai; zijn verrichtingen.
ELECTRISCHE SNELTREIN, die 19 uur vertrok uit Enschede, reed
bij binnenkomst te Deventer om ongeveer 20 uur op een rangeerdeel,
bestaande uit locomotief en 7 goederenwagons. Tien passagiers van
de electrische werden gewond. De aanvankelijk vermiste wagenvoerder
van de electrische werd na ruim een uur zoeken aangetroffen in zijn
cabine. Hij bad een gebroken neusbeen en een gewonde elleboog. Over
de oorzaak is nog niets bekend. Men tracht te achterhalen, of een der
seinen, ofwel voor de electrische ofwel voor het rangeerdeel, op onveilig
heeft gestaan.
passagiers bleek te bestaan plus de
gewonde wagenvoerder, werd er
uiteraard niet meer gesproken van
een ramp, doch van een „ernstig on
geluk". De verwondingen van hen, die
dank zij de onmiddellijk verleende
hulp van een Rode Kruis-colonne en
van plaatselijke artsen reeds spoedig
in het Geertruidenziekenhuis te De
venter konden worden opgenomen,
bleken te bestaan uit gebroken be
nen, gekneusde ribben en schaafwon
den.
OORZAAK ONBEKEND.
TN DE EERSTE minuten liet het on-
geluk zich aanzien als een ware
ramp. De electrische was weliswaar
niet zwaar beschadigd, maar de loco
motief van het rangeerdeel werd voor
een goed deel in elkaar gedrukt, ter
wijl de wagons ten dele uit de rails
werden geworpen. Daar men boven
dien de gewonden niet allemaal on
middellijk kon bereiken, omdat en
kelen bekneld zaten, was het eerste
alarm verontrustend. Men vroeg om
snijbranders, riep dokters en ambu
lances op en begon vrijwel dadelijk
met maatregelen tot snelle en gron
dige hulp.
Toen een anderhalf uur later het
[aantal slachtoffers uit tien gewonde
2 O ALS GEZEGD, kon de politie over
de oorzaak nog weinig meedelen.
Het zou kunnen zijn, dat de electri
sche trein door een onveilig signaal is
gereden. Uit niets is echter tot nu toe
gebleken, dat deze theorie juist is.
Ook het rangeerdeel kan de noodlot
tige vergissing van door een onveilig
signaal te rijden hebben gemaakt.
Een diepgaand onderzoek is gaande.
De niet-gewonde passagiers werden
spoedig met bussen naar de plaats van
hun bestemming vervoerd. Ook lieten
de N.S. de passagiers van treinen, die
naar het Westen en het Oosten moes
ten gaan, per autobus verder reizen.
Daar de spoorbrug ter plaatse nogal
werd beschadigd, konden gisteren
avond geen treinen meer passeren. Het
verkeer tussen Deventer en Almelo
en van Deventer naar Zutfen was vol
komen gestagneerd.
grensarbeiders zich niet meer tot de
gemeentelijke sociale diensten te wen
den. Zij zouden worden behandeld
op voet van gelijkheid met wie onder
de Nederlandse werkloosheidswet vie
len.
Aan het Gemeenschappelijk Admi
nistratiekantoor is nu echter meege
deeld, dat uitkeringen alleen nog ge
schieden als de grensarbeiders in het
bezit zijn van een werkvergunning.
Dat wil zeggen van een formulier,
waarin het Belgische Departement
bevestigt, dat de arbeider bij een be
paalde met name genoemde werkge
ver in dienst is, en als zodanig staat
ingeschreven. De meeste grensarbei
ders, die nog al eens van patroon ple
gen te verwisselen, kunnen zo'n pa
pier niet overleggen. Vandaar de
nieuwe moeilijkheden, die gerezen
zijn.
Als het gemeenschappelijk admini
stratiekantoor de uitkeringen inder
daad moet stoppen, betekent dit, dat
de werkloze grensarbeiders weer ten
laste zullen komen van de gemeente
lijke sociale diensten en uitbetaald
zullen worden naar de normen van
groep B. Zij zullen daardoor slechts
een deel ontvangen van de vergoeding
die zij nu krijgen. Voor deze groep
n.l .worden de verdiensten van ande
re gezinsleden op de uitkering in min
dering gebracht. Er is reeds contact
opgenomen met de K.A.B.. in de hoop.
dat die het hare kan bijdragen aan
de oplossing van dat probleem.
JTEN ETALEUR te Almelo en
chef van een herenkledingma
gazijn te Enschede hebben octrooi
aangevraagd op een door hen ont
worpen binnenpantalon, die bij
wijze van binnenvoering in iedere
broek kan worden aangebracht.
Doordat meer dan vroeger korte
onderkleding wordt gedragen,
slijt het knievlak van de broek
volgens de ontwerpers door het
contact en de wrijving op de huid.
Voorts worden allerlei door de
huid afgescheiden stoffen opgeno
men. Dit leidt tot vervuiling en
verkleuring.
De door hen ontworpen bin
nenvoering, die van gladde dunne
stof, b.v. popeline. moet worden
vervaardigd, wordt met knopen
gehecht aan de band en kan ge
makkelijk worden verwijderd om
gewassen te worden. De binnen
pantalon reikt tot even over de
knieën.
ET ENS schreef Schaepman in de in*
leiding op zijn „Verzamelde
Dichtwerken": „Een man van de
Paus ben ik geboren". Als man van
de Paus is hij ook gestorven, voor
50 jaar geleden, in Rome, op 21 Ja
nuari 1903.
Mgr. Dr. Herman Joseph Aloysius
Maria Schaepman was echter meer
dan man van de Paus; hij was in
het bijzonder een oprecht vaderlan
der, als zodanig door Abraham Kuy-
per na zijn verscheiden geëerd; hij
was een felle bestrijder van de geest
van zijn eeuw, die in het materialis
me haar toekomst zag en mede daar
om in de staatkunde bestrijder van
het liberalisme en het socialisme;
hij was een dichter, gevierd door
velen in zijn eigen tijd, maar die
niet los kon komen van zijn leer
meesters in de dichtkunst; hij was
een groot emancipator, die voort
ging op de weg van Broere, die met
Nuyens in velerlei opzicht samen
ging, die Alberdingk Thijm wilde
aanvullen; hij was een staatsman,
enig in allure en kracht, principieel
en strijdvaardig, een volksredenaar,
die zijn gehoor wist mee te slepen
tot zijn tegenstanders toe, hij was
een man van wetenschap, onverge
telijk voor zijn leerlingen. Hem is
Nederland, hem zijn de Katholieke
Nederlanders in het bijzonder grote
dankbaarheid schuldig.
J-Jerman Schaepman werd in 1844
op de Eeshof, oude Twentse ha-
vezathe, geboren in de gemeente
Tubbergen, waar een fors monument
ter ere staat opgesteld en waar deze
week een bescheiden landelijke her
denking van zijn sterfdag door ka
tholiek Nederland zal worden ge
houden.
Hij werd er geboren als zoon van
de burgemeester, een katholieke
burgemeester, in wiens persoon en
functie zich derhalve het begin der
Roomse emancipatie demonstreerde.
De emanipatie, waarvan de zoon
eenmaal de krachtige voorvechter
zou worden. Na zijn studies aan de
seminaries in Culemborg en Rijsen-
burg voltooit hij zijn wetenschappe
lijke opleiding in Rome, zijn tweede
vaderland.
Maar in Nederland ligt zijn levens
taak, als Ghristenbelijder en emanci
pator, als staatsman vooral. Deze
taak maakte zijn leven tot één gro
te strijd, want zijn optreden bracht
hem bestrijders van alle kant, op het
staatkundig terrein niet in het minst
uit eigen kring. Hij was een strijder
op het gebied van de godsdienst, de
staat en de wetenschap. Hij schuw
de geen conflict ook niet met eigen
geloofsgenoten en hij kon geen con
flicten schuwen, omdat zijn arbeid
zich niet enkel richtte op de vraag
stukken van eigen tijd, maar ook en
vooral op de toekomst. Hij moest
het dulden van ontrouw beticht te
worden, als Calvinist gescholden te
worden en dan weer als liberaal,
omdat zijn visie dóór moest stralen
een zoveel bredere visie dan die
van zijn bestrijders omdat het
ging om de toekomst van Nederland,
waarin het katholieke volksdeel zijn
eigen positie zou hebben te bekle
den.
£iin strijd als politicus eiste de tot
standkoming ener katholieke
politieke organisatie, eiste de een
heid der katholieke Nederlanders oj
staatkundig terrein. Dan zouden de
katholieken naar waarde kunnen
samenwerken met anderen
Schaepman wilde geen isolement
in het belang van het volk. In dit
verband is van bijzondere betekenis
zijn brochure van 1883: Een katho
lieke Partij, Proeve van een Pro
gram. Ik moge hier de conclusie vol
gen van een artikel uit het Calvinis
tische tijdschrift, „Polemios", dat de
totstandkoming der R. K. Staatspar
tij met recht als een gevolg dezer
brochure ziet, maar eveneens de
Katholieke Volkspartij onderkent
als het erfdeel van Dr. Schaepman.
De grote emancipator achtte 't vor
men van 'n politieke partij noodza
kelijk, om 't voor de toekomst onmo
gelijk te maken, dat de katholieken
op staatkundig gebied als niets an
ders gelden dan als „aanhangers van
het Roomse geloof". En hij vervolgt
in zijn brochure „Zij toch (de ka
tholieken) vormen in het Neder
landse volk een eigen, onafhanke
lijke verschijning, van de overigen
niet gescheiden, maar wel onder
scheiden
Deze gedachtengang van Schaep
man heeft veld gewonnen onder de
katholieken, in de aanvang met
moeite („Ik ken geen luier wezens
dan de katholieken in Nederland,"
heeft Schaepman eens gezegd),
daarna werd hij tot gemeengoed in
heel ons volksdeel.
Helaas is de eenheidsgedachte
thans geen gemeengoed meer en
moest de huidige fractie-voorzitter
der katholieke partij, Prof. Romme,
de idee van Schaepman met andere
woorden tegenover 't katholieke lid
van de P.v.d.A., de heer Willems,
rog eens nadrukkelijk verdedigen bij
de jongste Algemene Beschouwin
gen in de Tweede Kamer.
De herdenking van de dood van
Schaepman, die zeker niet beperkt
zal blijven tot de bijeenkomst te
Tubbergen op a.s. Zaterdag, moge
de eenheidsgedachte omwille van
haar doel in ons volksdeel op
nieuw tot gemeengoed maken.
