Neg
en
Russische medici in arrest
Initiatief van
Etten
PIET BLEEKER kon in Japan aan
de wal komen
r
Beschuldigd van aanslagen op
Sovjet-politici
Voorspel tot grootscheepse Jodenvervolging
Pact voor Z.0. Azië
Amerikaanse
vijfde colonne
Volendam aan de groeve van 3 knapen
Nederlandse kustvaarder gezonken
BONN WORDT ACTIEF
Nieuwe Zuidsla-
vische constitutie
BOOTTREIN REED OP D-TREIN
EÉN PROCES
ORADOUR
Ruime kans'
voor Kernkamp
En zijn moeder is overgelukkig
W
HULPPROGRAM
VOORTZETTEN
Frater Rombouts
zeventig jaar
DAGBLAD VOOR ZEELAND
„Monopol
kapitalisten
It
RUSTIG WEER
DE ZEVEN ONTSNAPTEN
Wagenbestuurder raakte bekneld
B eigenaar leed schipbreuk met de Avanti
Telefoontje....
•m
W
Harriman pleit:
f Er zat een luchtje aan
HET
93e JAARGANG No. 20621
IHtgavei N» V. Uitgevers Mi)» Neerlandia»
Verschijnt elke werkdag Bureaux: Breda,
Reigerstraat 16, Tel. Redactie: 8181, Admi
nistratie: 8778. Verantwoordelijk Hoofd
redacteurs J» J. H. A. Bruna. Redactieraad:
G.J. v. Hootegem. Mr, Dr. A. J. J. M. Mes. Mr.
H. B. L. de Rechter. L. J. v 't Westende, P.
V. M- Vercauteren. Abonnementsprijs bij
vooruitbetaling f 5.45 per kwartaal, per posr
f 6.15, per week (uitsluitend bij niet-post-
bestell.) f 0.42. Incasso wordt berekend.
.Losse nummers 13 et Postrek. no. 278841»
Voor Cod, Koningin en Vaderland
WOENSDAG 14 JANURI 1953
Advertentieprijs voor de gehele oplage f 0.30
per m/m. (Ingezonden Mededelingen t 0.75
per m/m). Voor advertenties van plaatselijke
aard uit Zeeland, uitsluitend in de Zeeuwse
editie f 0.12 per m/m. (Ingezonden Mede.
delingen f 0.30 per m/m). Bij contract aan.
zienlijke reductie: volledig tarief en Alge
mene Voorwaarden worden op aanvraag
verstrekt. Staatwerk 3 cent per m/m extra.
Inzendingen op ad\*».'enties, welke de uit
gevers om redenen te hunner beoordeling
niet verlangen af te geven, worden vernietigd.
Bureau voor de Zeeuwse Eilanden. GOES, Westsingel, 98, Telefoon no. 2236
Bureau^ voor Zeeuwsch-Vlaanderen: HULST, Dubbele Poort 7. Tel. 102 (Bjjbureaux: TERNEUZEN, Noordstraat 56, Tel. 2601. OOSTBURG: Nieuwstraat 41, Tel. no. 35)
Churchill stelt voor:
f-'hurchill heeft Eisenhower onlangs
te New York voorgesteld een ver
dedigingsverdrag voor Zuidoost-Azië
in het leven te roepen naar voorbeeld
van het Noordatlantisch Paet.
Alle niet-communistische landen in
Zuid-Oost Azië zouden zich bij dit
verdrag kunnen aansluiten, alsook
landen, die in dit gebied belangen
hebben.
De moeilijkheid is nog, dat de Brit
se Regering de Regering te Peking
wel, maar de Amerikaanse haar niet
heeft erkend. Dit moet eerst in orde.
DE KUSTWACHT bij Ameland nam
gisterenochtend een ontploffing waar
in Noordwestelijke richting. Beman
ning van de „Holland", die uitvoer,
trof een Belgische sloep aan. Verdere
aanwijzingen ontbreken.
GEZINNEN van beroepsmilitairen
hebben per 1 Januari een nieuwe re
geling voor geneeskundige verzorging
gekregen.
DE NOODREPARATIE aan de „Wil
lem Ruys" heeft nog geen vier da
gen geduurd. Dinsdagmorgen is het
schip uit Port Said naar Rotterdam
vertrokken.
DE GROOTSTE onteigeningsactie tot
op heden in de Sovjetrussische zone
van Duitsland zal de boerderijen be
treffen van alle boeren met een be
zit van meer dan 20 H.A., die niet aan
hun inleveringsplicht kunnen voldoen.
DE TURKSE Minister van Buiten
landse Zaken, Koeprulu, zal 20 Jan,
naar Belgrado gaan voor besprekin
gen met Joegoslavische functionaris
sen.
IN ITALIË stonden vanaf Dinsdag
middernacht ongeveer 6000 treinen
stop, doordat 200.000 communistische
spoorwegmannen het werk staakten.
EEN BOMMENWERPER van de Brit
se luchtmacht is nabij Suez neerge
stort Er kwamen negen inzittenden
om het leven.
MET 62 tegen 2 stemmen heeft het
Perzische Parlement besloten het Re
geringsontwerp ter verlenging van de
bijzondere bevoegdheden van Premier
Mossadegh met grote voorrang te be
handelen.
TE ROTTERDAM zag een volkomen
verrast gezelschap, terwijl de roulet
te nog draaide, zeven rechercheurs
de kamer binnenstappen. Vijf perso
nen werden gearresteerd, tegen vijf
tien anderen werd proces-verbaal op
gemaakt.
DE STILLE OMGANG heeft dit jaar
plaats op 8, 15 en 22 Maart. De alge
mene intentie luidt: „Dat in ons va
derland de Katholieken de eensge
zindheid bewaren en de Christenen de
eenheid vinden".
DE 80-JARIGE Koning Haakon van
Noorwegen heeft in zijn troonrede
verklaard, dat het instellen van een
permanente Noorse vertegenwoordi
ging bij de Europese K.S.G. één der
taken voor 1953 was.
UIT EEN BERICHT, dat gisteren werd gepubliceerd door het
Russische persbureau Tass, is gebleken, dat een groep Rus
sische medici, waarvan vijf Joodse, is gearresteerd „die poogde
het leven van enige Sovjet-politici te bekorten". Tass voegde
hieraan toe, dat het merendeel van de gearresteerden behoort
tot „Joint", een internationale Joodse hulpbeweging, die met
een de beschuldiging meekrijgt „spionnage, terrorisme en andere
ondergrondse activiteit in een aantal landen, waaronder de Sov
jet-Unie, te leiden". „Joint" noemde dit „te belachelijk om over te
spreken".
De gearresteerde doktoren zouden hebben bekend verantwoordelijk te
zijn voor de dood van Zhdanof, de secretaris van de Russische communisti
sche partij. Voorts zouden zij gepoogd hebben om maarschalk Wassilefsky,
minister van het leger en maarschalk Konief, opperbevelhebber van de Rus
sische grondstrijdkrachten, uit de weg te ruimen.
gesproken van „een ernstige ziekte".
Ook generaal A. S. Sjtsjerbakof,
hoofd van de politieke administratie
van het Rode Leger, die op 11 Mei
1945 aan een „hartverlamming" stierf,
wordt als slachtoffer van de gear
resteerden beschouwd.
t »l
5?
TN HET BERICHT van de arrestatie
worden de namen genoemd van
de professoren Vovsi, Vinogradof, Je-
gorof, Feldman, Etinger. Grinstein,
Mairof, B. B. Kogan en M. B. Kogan.
Prof. Vovsi had, nog altijd volgens
Tass, bij zijn arrestatie bekend, dat
hij opdracht had gekregen de leiding
gevende figuren van de Sovjet-Unie
uit de weg te ruimen. Dit bevel kwam
uit de organisatie Joint via Sjimelo-
witsj en de arts Mihoels uit Moskou,
„een welbekende Joodse bourgeois-
nationalist".
t
0
f
0
0
f
r\E .TOENEMENDE vervolging
van Joden achter het ijzeren J
gordijn berust niet speciaal, zoals t
- onder Hitier, op aangewakkerde
rassenhaat. De communisten heb- J
ben het meer voorzien op de klas
se, 'dieizij de naam van „monopol
kapitalisten" hebben gegeven".
Dit vertelde gisterenmiddag dr.
Th. Friedenau, leider van de or
ganisatie van vrije juristen te Ber
lijn, in het Carltonhotel te Am
sterdam.
2 Dr. Friedenau verklaarde de
Jodenvervolging uit Stalins wan
trouwen in vele Joodse leiders en
tevens zag hi.i er een poging ach-
ter om de bij de Duitsers nog
sluimerende oude nazi-instincten
van anti-semitisme op te rakelen.
De Duitse jurist verklaarde
voorts, dat er in Oost-Duitsland
maatregelen van algemene aard
tegen de Joden worden getroffen.
Hun vermogens worden geregis
treerd en er is controle op hun
verbindingen met West-Europa.
Commentaren
ITET RUSSISCHE blad „Prawda" is
niet zuinig met zijn commentaren.
Het noemt de ontdekking van de
„bende van dokters-gifmengers" een
verpletterende slag voor de Ameri
kaanse en Engelse oorlogsstokers en
niet minder voor de internationale
Joodse zionistische organisatie. Vol
gens dit blad werkten de artsen on
der leiding van de Amerikaanse ge
Toen op 31 Augustus 1948 de dood I heime dienst, „die een vijfde colon-
werd gemeld van de 52-jarige kolo- ne in de S.U. wilde stichten". Voorts
nel-generaal Zhdanof, werd slechts valt het blad de organen van de
DE 16-JARIGE Marius Renard te
Parijs heeft Maandag voor het
eerst zijn bed verlaten. Met
Kerstmis was op hem een nier
van zijn moeder overgebracht,
toen hij ten gevolge van een on
geluk zijn enige nier moest mis
sen.
EISENHOWER heeft besloten een
commissie in te stellen voor de „kou
de oorlog". Zij moet plannen maken
tot bundeling van de „psychologische
strategie".
HET VLIEGTUIG van de Am. lucht
macht, wat vorige week met 37 Ko-
rea-vrijwilligers aan boord werd ver
mist, is. gevonden. Er waren geen
overlevenden.
HET VOORSTEL van Truman om het
anti-kartel-strafproces tegen 5 olie
maatschappijen niet door te laten
gaan op voorwaarde, dat een civiele
procedure aanvaard wordt, is door
die maatschappijen „chantage" ge
noemd.
DRAPER, de speciale vertegenwoor
diger van de V. S. in Europa, zal op
verzoek van Eisenhower nog enige
tijd aanblijven.
MGR. ST. TROCHTA, Bisschop van
Leitmeritz is naar thans bekend wordt
door de communisten in Tsjechoslo-
wakije sinds een paar maanden uit
zijn ambt ontslagen.
DE NOTA, waarin Z. H. de Paus de
Joegoslavische Regering ervan be
schuldigt „tc pogen alle godsdiensti
ge denkbeelden en gevoelens onder 't
volk te verstikken", is thans in Rome
gepubliceerd.
Weersverwachting;, geldig tot
hedenavond:
Plaatselijk mist of wolkenvel
den, maar hier en daar ook op
klaringen. Zwakke tot matige
wind uit Zuidelijke richtingen.
Lichte vorst tot temperaturen oni
het vriespunt.
Vandaag: Zon onder 16.56 uur.
Maan onder 15.18 uur. Morgen;
Zon op 8.42 uur. Maan op 8.54
uur.
De drie Volendamse jongens, die Zaterdagmiddag op de Gouwzee door
het ijs zakten en verdronken, Johan van Vlaanderen (10 jaar), Cor Kwak
man (11 jaar) en Nico Zwarthoed (12 jaar) zijn Dinsdagmorgen onder
grote belangstelling van de rouwende Volendamse bevolking, ten grave
gedragen. De bedroefde familieleden bij het gemeenschappelijke graf.
staatsveiligheidsdienst aan, wegens
gebrek aan waakzaamheid, aangezien
zij niet tijdig de organisatie hadden
ontdekt.
Pure fantasie
TNTUSSEN is het bericht van de ar
restatie in de gehele wereld met
grote bezorgdheid ontvangen. Bijzon
der in Israël is men geschokt. Men
vreest daar, dat Moskou, in geval van
een wereldconflict, de Joden als een
onbetrouwbaar element zal beschou
wen.
Sommige waarnemers zijn hang, dat
de Joden in groten getale naar Sibe
rië zullen worden verbannen.
Herbert Katzki, assistent van de
Europese directeur van de Joodse
Joint Distribution Committee", heeft
te Parijs de beschuldiging aan zijn
organisatie pure fantasie genoemd. Zij
zou sedert 1938 geen contact meer
hebben met personen in de Sovjet
Unie.
Londense diplomatieke kringen me
nen, dat de beschuldiging van de ne
gen medici een voorspel is tot een
proces, dat een der opzienbarendste
sedert de oorld j zou .kunnen zijn.
Het Franse blad „France Soir" ver
diept zich in de achtergronden van
dit nieuwe soort anti-semitisme en
ziet als de twee hoofdredenen: toe
nadering tot de landen van de Arabi
sche Liga en verwijdering van die
elementen, die het vijandigst staan
tegenover Duitsland.
De „Stella Maris", een Nederlandse kustvaarder van 4991 ton, eigendom
van de rederij Theodora te Uithoorn is by de Zuidkust van Noorwegen
in aanvaring gekomen met het Noorsche schip „Lyngenfjord". De Coaster
zonk, doch de opvarenden werden gered. Onze telefoto toont de geredde
opvarenden aan boord van de „Lyngenfjord".
P\e Nederlandse ambassaderaad te
Bonn. Dr. H. A. Helb, heeft bij
het Westduitse Ministerie van Buiten
landse Zaken de bevreemding van de
Nederlandse Regering uitgesproken
over de Wijze, waarop de Duitse poli
tie de opsporing van de uit Breda ont
vluchte oorlogsmisdadigers ter hand
heeft genomen.
Aan Nederlandse zijde bestaat de
indruk, dat het zoeken naar de vluch
telingen niet met de nodige energie
wordt uitgevoerd.
De Duitse Regering beloofde een
meer doortastend optreden om de
ontvluchte oorlogsmisdadigers in han
den te krijgen. Het wordt niet onmo
gelijk geacht, dat de arrestatie van
Faber een eerste resultaat van het
bezoek van Dr. Helb is geweest.
Vandaag een president
r\e Volksvertegenwoordiger van
Zuidslavië heeft gistefen met alge
mene stemmen de nieuwe constitutie,
voor de sociale en politieke organisa
tie van het land, goedgekeurd.
Deze nieuwe constitutie vervangt de
oude grondwet naar Russisch model.
Ze is aangepast aan het stelsel van
twee Kamers.
Vandaag, Woensdag, wordt de eerste
president van de republiek van Zuid-
Slavië gekozen .hetgeen vermoedelijk
Tito zal zijn.
T^USSEN Maassluis en Vlaardingen is
A gisteravond om kwart voor acht
de boottrein van Hoek van Holland,
die op weg was naar Amsterdam, op
de D-trcin naar Hamburg gereden. De
wagenbestuurder, J. v. Tongeren uit
Rotterdam, raakte in de bestuursca-
bine van de boottrein bekneld, maar
kon na een uur worden verlost uit
zijn „gevangenschap". Hij klaagde
over pijn aan zijn schouder, maar dit
bleek niet van ernstige aard te zijn.
De D-trein stond op het moment
van de botsing „op de remmen" stil
voor een onveilig signaal. Op onver
klaarbare wijze is daar toen de boot
trein op de stilstaande trein gereden.
De ravage viel mee. De achterste wa
gen van de D-trein en het voorste deel
van de andere werden beschadigd.
Alle wagens bleven in de rails en de
electrische bovenleiding bleef intact.
Politie, brandweer, Rode Kruis en
Nationale Reserve verleenden hulp
onder leiding van burgemeester mr.
J. Heusden van Vlaardingen.
£TR IS een belangrijke beslissing
genomen inzake het proces Ora-
(lour, dat, zoals bekend momenteel
in Bordeaux wordt gevoerd.
Tot de 19 verdachten, die voor de
massamoord in Oradour terecht
staan, behoort een aantal Elzassers.
Een van de verdedigers van hen
had verzocht, deze Elzassers in het
proces te scheiden van de Duitse
beklaagden, omdat zij verplicht wa
ren geweest tot toetreden tot dé S.S.
Er is echter beslist, dat alle ver
dachten gelijk berecht zullen wor
den. Wel zullen er twee vonnissen
worden uitgesproken.
SENAAT BIJEEN
I—JET ZIET er naar uit, dat de Rege
ring ongeschokt uit de politieke
debatten van de Eerste Kamer, die
gisteren begonnen, zal komen. Het
ziet er ook naar uit, dat de mist die
enkele beleidspunten nog verborgen
hield in geen geval door de Senato
ren zal worden weggeblazen.
Niet minder dan 14 van de 16 Mi
nisters hadden achter de Regerings
tafel plaats genomen, maar al spoe
dig bleek, dat de Senaat de kans liet
glippen om een nieuw vernisje te
leggen over de kale plekken, die na
de debatten in de Volksvertegenwoor
diging waren achtergebleven. Het
zelfbeschikkingsrecht voor Suriname
kwam pas in de avondvergadering ter
sprake. Mr. Kropman (K.V.P.) had
de suggestie om de Surinaamse moei
lijkheden voorlopig maar te laten
sudderen. Hij noemde het eerste op
treden van Minister Kernkamp niet
gelukkig, maar hij wilde hem kenne
lijk nog een ruime kans geven. De
zwaarwichtigheid der onderhandelin
gen van de afgelopen jaren wekt wan
trouwen, zo meende hij. Er is ruime
j tijd voor beraad nodig. Tot beant
woording van de sprekers komt van-
daag de Regering aan het woord.
piET BLEEKER uit de Minderbroederstraat te Bergen op Zoom was
een van de opvarenden van de Zweedse tanker „Avanti" die Don
derdag ten Zuiden van Japan in tweeën brak en kort daarna zonk. Zijn
moeder moest het bericht van de schipbreuk uit de krant vernemen en
zij heeft een paar kwade dagen gehad. Eerst Zondagmiddag hoorde zij,
dat haar zoon niet tot de vermisten behoorde.
LJET WAS een pak van mijn hart"
zegt moeder Bleeker. Zondag
middag, na dagen van ondraaglijke
spanning, werd zij bij de buren aan
de telefoon geroepen. Opgebeld uit
Göteborg! „Ze begonnen in het
Zweeds tegen me te praten, maar
toen ze merkten, dat ik dat niet ver
stond kwam er iemand die me in het
Nederlands aansprak. Hij zei. dat ik
me niet ongerust hoefde te maken
want dat mijn zoon tot de geredden
behoorde. Een uur of wat later kreeg
ik een telegram, dat me het goede
nieuws nog eens zwart op wit mee
deelde. „De Avanti gezonken", las ik.
Maar daarachter: „Wij zijn blij U te
kunnen berichten, dat uw zoon in
veiligheid is. Hij is in Japan aan land
gezet".
Moeder Bleeker vertelt, dat het niet
de eerste keer is, dat haar zoon iets
meemaakt. Hij is nu 25 jaar, maar
heel de wereld heeft hij al gezien.
Drie jaar diende hij bij de marine,
daarna kwam hij bij de koopvaardij.
Hij heeft zijn hart aan de zee ver
pand. Als het maar ver is en avon
tuurlijk, dan vindt hij het wel goed.
AVONTUUR.
J_JET GEZIN BLEEKER telt drie
zoons die varen. Piet heeft het
allerruimste sop gekozen, maar ook
zijn broers weten iets van het water
af. De één is eerste man bij He bin
nenvaart, de andere werkt op de
kustvaarder Jason. En zo is moeder
pen en als we horen dat het beest kan
vloeken, dat je hart ervan stil staat,
verwondert ons dat niets. Ook een
papegaai moet de verveling verdrij
ven. Om misverstanden te voorkomen
zij echter gezegd, dat niet Piet Blee
ker de vogel heeft meegebracht,
NOG EEN BLIJ GEZICHT....
CN BEHALVE moeder Bleeker is eT
nog iemand die door het telefoon
tje uit Zweden gelukkig gemaakt
werd. Het is Joke Ketelaars uit de
Hermusstraat, het meisje van Piet
Bleeker. Ook zij heeft een paar span
nende dagen gehad. Maar na Zondag
is alle leed vergeten. Alleen ziet mej.
Keetelaars met spanning uit naar de
eerste brief, die wel een Japanse
postzegel zal dragen. „Daar staat mis
schien wel in, wanneer Piet naar
huis komt."
Bleeker er wel aan gewend, haar
zoons niet al te vaak thuis te zien.
In de keuken zoekt ze tussen de
foto's van Piet. Plaatjes met palm
bomen en exotische stranden. Brieven
met vreemde postzegels. Allemaal
herinneringen aan de plaatsen waar
hij, na lange, lange reizen, aan land
ging. „O, Piet laat zich door zo'n
schipbreuk niet afschrikken. Ik hoop
natuurlijk dat h(j gauw met verlof
komt, maar dan gaat hU weer va
ren."
De papegaai, die in een grote kooi
bij het keukenraam zit te doezelen,
schijnt dit alles wijsgerig te beamen.
Ook haar (of zijn?) heimwee gaat uit
naar de warme vrijheid van de tro-
PIET BLEEKER
.maar dan gaat hij weer varen.
Het ligt niet in het voornemen van
de Nederlandse Regering een verzoek
aan de Duitse Regering te doen tot
uitlevering van de ontsnapte oorlogs
misdadigers. Een uitleveringsverzoek
vereist een langdurige procedure,
waarbij in Duitsland vele instanties
betrokken zijn. Daarom heeft Neder
land de uitwijzing der oorlogsmisda
digers gevraagd. Voor deze uitwijzing
is in Duitsland een juridische beslis
sing nodig om de vraag of men hier al
of niet met politieke vluchtelingen te
maken heeft. Zou de Duitse rechter
deze vraag bevestigend beantwoorden,
dan zou artikel 16 der Duitse grond
wet ook de uitwijzing verbieden.
Dr. Erich Mende, het liberale Duitse
Parlementslid, die naar hij verklaart,
één der ontsnapte gevangenen uit
Breda, nl. Antoine Touseul in het
Parlementsgebouw te Bonn heeft ont
vangen en raad gegeven.
TNDIEN wfj volgend jaar niet een
program voor krachtige weder
zijdse hulp uitvoeren", zo verklaarde
Averell Harriman, aftredend hoofd
van het Amerikaans program voor
wederzijdse hulpverlening, „zal er
achterstand ontstaan bij de uitvoe
ring van de taak, die wij ons hebben
gesteld. We riskeren dan verdere
agressie door het Kremlin".
Harriman deed een beroep op het
nieuwe Congres om de 7600 millioen
dollar, die in de door Truman in
gediende begroting voor hulp aan het
buitenland is gevraagd, volledig toe
te wijzen.
GOEDE KANS.
INVLOEDRIJKE Amerikaanse sena
toren hebben verklaard, dat de
mogelijkheid bestaat, dat de regering-
Eisenhower de hulp aan de econo
misch onontwikkelde gebieden, zoals
die overeenkomstig het z.g. „Punt
vier"-programma van Truman werd
verleend, zal voortzetten, doch dan
met aanbrenging van enige wijzigin
gen en onder een nieuwe naam.
ITRATER Sigebertus Rombouts, de
bekende katholieke paedagoog,
redacteur van het tijdschrift „Ons
Eigen Blad" wordt morgen, Donder
dag 15 Januari, 70 jaar.
Fr. Rombouts heeft zich als op
voedkundige een internationale faam
verworven, niet het minst door zijn
misschien wel ongeëvenaard talent als
paedagogisch auteur. Hij is medewer
ker aan verschillende encyclopaedie-
en en in het katholiek onderwijs had
hij een groot aandeel in de beweging
voor de z.g. onderwijsvernieuwing.
De 70-jarige deed zijn studies aan
de R. K. Leergangen te Tilburg.
DARFUMLUCHT leidde naar de
dader van een diefstal in Den
Haag. Uit een geparkeerde auto
werd 'n koffer met kleren gestolen.
Een rechercheur concludeerde, dat
deze diefstal van een in de nabij
heid gelegen deftig café uit moest
zijn voorbeeld. Een dienster her
innerde zich een klant, die uit de
toon viel bij het andere publiek,
sterk geparfumeerd was en van
een tweede klant een fles parfum
kocht, wat een ongewone handel
wijze is in dit établissement.
De verkoper van de fles parfum
kon een zodanig signalement, in
clusief de geur van de odeur,
geven, dat de recherche slechts
op de lucht behoefde af te gaan
om de dief te grijpen. De koffer
met kleren is terecht. Dit verhaal
is met kleuren en geuren in de
Haagse politie-annalen vermeld.
(Van onze onderwijs-
medewerker).
70ALS de lezer uit dit blad van
27 Dec. j.l. heeft vernomen, zijn
de Schoolartsendienst te Etten eit
net Wit-Gele Kruis overgegaan tot
aanstelling van een schoolspycho-
loog. Het zal zijn taak zijn, een on
derzoek in te stellen naar de gees
telijke oorzaken van de leermoei
lijkheden die een groot deel der la
gere schooljeugd ondervindt. Na
een deskundig onderzoek hoopt
men door aangepaste maatregelen
doeltreffende studie-hulp te kun
nen bieden aan deze kinderen.
Het was dokter Mol, die op de
jaarvergadering van det Wit-Gele-
Kruis deze mededelingen heeft ge
daan. De naam van deze spreker
staat er ons volledig borg voor, dat
hier van een weloverwogen expe
riment sprake zal zijn. En boven
al juichen wij het toe, dat particu
lier initiatief tot deze opzet heeft
geleid. In het voorbije jaar is im
mers van katholieke zijde bij her
haling benadrukt, dat de overheid,
die maar al te willig is tot organi
satie van diverse diensten, derge
lijke taken als hier-bedoelde aan
levensbeschouwelijk initiatief moet
overlaten. Welnu, in Etten verde
digt men niet louter de theorie,
maar stelt men de daad.
MOCHTANS hebben wij enige
vrees, dat het persverslag, door
de beperking die elk verslag zich
noodzakelijk moet opleggen, grond
kan geven tot onvolledig begrip bij
de lezer. Het zij ons toegestaan, het
hier ter sprake zijnde onderwijs
probleem nog van een andere zijde
te benaderen.
Een landelijk onderzoek toonde
aan, dat 30 tot 33 procent der hui
dige lagere schooljeugd het onder
wijs niet voldoende kan volgen.
Zonder nu de belangrijke toelich
tende en adviserende taak van een
schoolpsycholoog te kort te willen
doen, kan het toch duidelijk zijn,
dat hier allereerst een onderwijs
kundig probleem aan de orde is.
Natuurlijk kunnen leermoeilijkhe
den voortkomen uit psychische
eigenaardigheden van het school
kind. Voor het onderwijs is het dan
van groot belang, wanneer men
door een deskundige op deze eigen
aardigheid gewezen wordt en daar
bij wellicht nog enig advies ter be
handeling ontvangt. De schoolpsy
choloog komt echter weinig verder
dan de diagnose. Voor zover
hij een geestelijke eigenaar
digheid constateert die voorname
lijk ligt op karakterologisch of der
gelijk terrein, kan hij wellicht zelfs
particulier deze zaak redresseren.
Waar de moeilijkheden echter ge
groeid zijn uit het contact tussen
kind en schoolse problemen (leer
stof, tucht, onderwijsmethode),
moet de psycholoog de practische
behandeling van het probleemkind
overlaten aan het onderwijs. En
hiermee raken wij de kwestie,
waarom het ons op het ogenblik
gaat. Dat 30 of meer procent der
leerlingen het normale onderwijs
niet aan kan, is ook in onderwijs
kringen geen onbekend gegeven.
Iedere leerkracht constateert deze
getallen in de dagelijkse practijk.
Waarom heeft men dan in het on
derwijs geen maatregelen genomen,
om in de toestand verbetering te
brengen? Natuurlijk was er enige
belemmering van de oplossing,
doordat de doorsnee-onderwijs
kracht onvoldoende psychologisch!
scholing bezit, om geestelijke eigen
aardigheden bij het kind met vol
ledige scherpte vast te stellen. Niet
temin verkrijgt iedere onderwijzer
in de practijk wel zoveel intuïtieve
kinderkennis, dat deze hem in gro
te lijnen de weg wijst naar het punt,
waar de moeilijkheid ligt.
grote probleem ligt echter
niet in een geperfectioneerde
diagnotische methode, maar in de
onmogelijkheid van onze huidige
lagere school, om de individuele
schakering der leerlingen recht te
doen wedervaren. Ons klassikale
stelsel, de opleiding van een groot
deel der thans werkende onderwij
zers, maar bovenal, en wij ves
tigen daarop met alle klem de aan
dacht de overvolle klassen ma
ken van onze scholen geen institu
ten, die direct geschikt zijn om ad
viezen van een psycholoog in toe
passing te brengen. Dat daarnaast
de leerstof-overlading een rol
speelt, laat zich verstaan. Doch bo
venal is het de leerlingenschaal
de ongunstigste in Europa, die
prijzenwaarde initiatieven als dit
te Etten met onvruchtbaarheid be
dreigen.
Het was niet onze bedoeling iets
af te doen van de verdiensten der
hier betrokken personen of dien
sten. Wij wilden slechts benadruk
ken, dat de school in deze materie
de practijk verzorgen moet.
En bovenal, dat de school door
oorzaken buiten de leerkrachten
nauwelijks in staat te achten is, om
deze taak te vervullen. Ongetwij
feld is het de beknoptheid van het
persverslag, dat ons niet in kennis
stelde van deze bredere verbanden.
Daarom leek het ons gewenst, het
gegeven beeld van het probleem
vanuit een andere gezichtshoek te
completeren.
(We hebben deze beschouwingen
voorgelegd aan dokter Mol. Van
zijn commentaar zal men morgen
kennis kunnen nemen).
