Minister bezorgd over hun optreden
TWEE ONTSNAPPINGSAUTO'S
in Amsterdam ontdekt
Specialisten breiden conflict uit
BAMBANG SUGENG vroeg
ONTSLAG
Onderhoud met Eisenhower
Kosteloos
onderwijs
r
Maatregelen in
Specialisten stelden
arbitrage voor
Noodlanding van een K.L.M,-toestel in de woestijn
Winston Churchill in New York
Wensen der
onderwijzers
Opdraclit aanvaard
VIJF POOLSE
BISSCHOPPEN
GEARRESTEERD
Prijs in
ski-wedstrijd
„Voor ouden van
dagen
DAGBLAD VOOR ZEELAND
Het militaire conflict in Indonesië
SCHAKELS, SCHAKELS, SCHAKELS....
U>mr
Retié Mayer
Lichte vorst
Hoe kwamen de zeven zo snel in Duitsland
Vier verdachten zouden reeds hebben bekend
Onjuiste publicatie
Mau-Mauvan straatjeugd
93e JAARGANG No. 20614
Uftgavei N> V. Uitgevers Mij» Neerlandia.
Verschijnt elke werkdag Bureaux: Breda,
Reigerstraat 16, Tel. Redactie: 8181, Admi
nistratie! 8778. Verantwoordelijk Hoofd
redacteurs J. J. H. A. Bruna, Redactieraad!
C.JLV. Hootegem. Mr. Dr. A. J. J. M. Mes. Mr.
H. B. L. de Rechter. L. J> v» "t Westende, P.
V. M, Vercauteren. Abonnementsprijs bij
vooruitbetaling f 5.45 per kwartaal, per posr
f 6.15, per week (uitsluitend bij niet-post-
bestell.) t -0.42. Incasso wordt berekend.
Losse nummers 13 ct. Postrek. no. 278841,
Voor God, Koningin en Vaderland
DINSDAG 6 JANUARI 1953
Advertentieprijs voor de gehele oplage f 0.36
per m/m. (Ingezonden Mededelingen f 0.7
ner m/m). Voor advertenties van plaatselijke
aard uit Zeeland, uitsluitend in de
editie f 0.12 per m/m. (Ingezonden Mede
delingen f 0.30 per m/m). Bij contract aan-,
zienlijke reductie: volledig tarief en Alge
mene Voorwaarden worden op aanvraag
verstrekt. Staatwerk 3 cent per m/m extra.
Inzendingen op advertenties, welke de uit
gevers om redenen te hunner beoordeling
niet verlangen af te geven, worden vernietigd.
Tel. 2601, OOSTBURG: Nieuwstraat 41, Tel. no. 35)
Bureau voor de Zeeuwse Elanden
DE MINISTER VAN SOCIALE ZAKEN en Volksgezondheid
heeft met bezorgdheid kennis genomen van het optreden van
enkele specialisten, die in het afgelopen jaar de landelijke specia
listenvereniging hebben verlaten en, oa. in Breda, Tilburg en Oos
terhout, vanaf 1 Januari 1953 weigeren ziekenfonds-patiënten te
behandelen tegen de tarieven, welke door de meerderheid der spe
cialisten en door de ziekenfondsraad waren goedgekeurd. Dit op
treden zou volgens de minister de belangen der verzekerden kun
nen schaden. De regering acht een herziening van de honoraria
op de dag van heden onverantwoord en kan in het belang van de
volksgezondheid niet nalaten met grote spoed maatregelen voor
te bereiden, welke nodig zullen zijn om aan de bestaande situatie
het hoofd te bieden. Zij wil de belangen der verzekerden veilig
stellen.
TNTUSSEN hebben de Tilburgse spe-
A cialisten, die allen aangesloten zijn
bij de N.V.V.S. in antwoord op de uit
eenzetting van de heer J. Hendriks,
voorzitter van de Bond van R. K. Zie
kenfondsen, hun houding verklaard.
Zij brengen naar voren, dat al vanaf
1949 pogingen in het werk zijn gesteld
de honoraria te herzien.
Zij opperden het denkbeeld een ta
rief vast te stellen aan de hand van
een sociaal-economisch onderzoek
door de faculteiten der Economische
Hogescholen te Tilburg en Rotterdam.
Zij verbonden zich by voorbaat zich
aan de uitkomsten van het rapport te
onderwerpen en de hieruit voortvloei
ende tarieven met terugwerkende
kracht van 11 Januari 1953 af te aan
vaarden.
Dit voorstel werd door de zieken
fondsen verworpen, alsmede twee
daaropvolgend aan de stand gedane
tijdelijke oplossingen.
Intussen wijzon zij alle verantwoor
ding af voor het feit, dat de patiënten
niet op de hoogte zijn gebracht van
hun standpunt, dat, naar zij zeggen,
op 27 December 1952 met zekerheid
de ziekenfondsen bekend was.
HUIDIGE SITUATIE.
'"TENEINDE hun patiënten niet voor
moeilijkheden te plaatsen, hebben
de ziekenfondsen te Tilburg, Breda en
Oosterhout functionarissen in de zie
kenhuizen tewerk gesteld, om hen, die
zich onder behandeling stellen, van
contant geld te voorzien om de door
de specialisten verlangde tarieven te
betalen. Patiënten, die geld bij zich
hebben, betalen zelf en krijgen, op
vertoon van de kwitantie, hun geld
terug. Zij, die geen geld bij zich heb
ben, ontvangen van de specialisten een
rekening, die direct door de functio
narissen wordt betaald. Zo is de gang
van zaken in de Tilburgse ziekenhui
zen, in het St. Ignatiusziekenhuis, het
Laurentiusziekenhuis te Breda en het
St. Josephziekenhuis te Oosterhout. In
het Diaconessenziekenhuis te Breda
heeft de huisadm^nistrartie de taak der
functionarissen op zich genomen.
In Roosendaal js er nog niets aan de
hand. Verwacht ^Wordt het daar wel.
In Bergen op Zoom bestaat de zeker
heid, dat de aldaar gevestigde specia
listen zeker niet dezelfde houding zul
len aannemen.
Geweigerd door Kabinet
I~\E FUNGERENDE stafchef van de
Indonesische landstrijdkrachten,
Kolonel Bambang Sugeng, heeft zijn
ontslag ingediend naar aanleiding van
het kabinetsbesluit inzake het com
mando in Oost-Indonesië. Het Indo
nesische Kabinet heeft Maandag be
sloten deze ontslagaanvrage niet# te
aanvaarden.
Zoals gemeld heeft Kolonel Sugeng
Overste Warouw, die medio Novem
ber de militaire commandant van
Oost-Indonesië, Kolonel Gatot Su-
broto, van zijn functie onthief, tijdens
zijn recente bezoek aan Makassar tot
fungerend commandant van dat gebied
benoemd. De meerdèrheid van het
Kabinet bekrachtigde deze benoeming
waarop de Min. van Defensie, Sultan
Hamengku Buwono, zich uit de Rege
ring terugtrok. Het Kabinet benoemde
toen Kolonel Sadikin, de Comman
dant van Borneo, tot Commandant
van Oost-Indonesië. Tot diens komst
werd Overste Warouw a's fungerende
Commandant met de leiding belast.
Naar aanleidingvan dit besluit van
het Kabinet diende Kolonel Sugeng
zijn ontslag in. De Vice-President
Prawoto deelde als Minister van De
fensie ad interim aan Kolonel Sugeng
mee, het verzoek om ontslag niet te
kunnen inwilligen.
Men zou het eleganter hebben ge
vonden, als een en ander zo was ge
regeld. dat Kolonel Subroto het com
mando ineens aan Kolonel Sadikin had
kunnen overdragen. Dan was er ook
geen reden geweest voor het aftreden
van de Minister van Defensie.
Kolonel Subroto fulmineerde op een
afscheidsbijeenkomst in Makassar
tegen de velen, die zich leiders van
het volk noemen, maar zich als ka
meleons gedragen en met alle winden
meewaaien, waarbij zij de belangen
van het volk, dat zij heten te verte
genwoordigen, uit het oog verliezen.
Hij is van plan een nieuwe politieke
partij op.te richten, de „partij van
„slachtoffers van de politiek", waar
toe hij zichzelf ook beschouwt.
330 schakels vormen tezamen de reusachtige ankerkettingen van de „Queen
Elizabeth", die momenteel in het droogdok „George V" te Southampton
ligt, voor de jaarlijkse controle. Iedere schakel wordt apart, zorgvuldig
gecontroleerd, want wanneer er maar één niet deugt, is de ketting niets
waard. („Een ketting is zo sterk als de zwakste schakel", aldus een be
kende zegswijze).
WIM JANSEN zal voortaan niet meer
in vaste dienst aan de K.R.O. verbon
den zijn, doch heeft er de voorkeur
aan gegeven om in los verband aan
de programma's van de K.R.O. mee te
werken.
DE „PRINCIPAAL" van de Universi-1
teit van Kaapstad heeft gezegd, dat
een beleid van „leven en laten leven"
voor blank en zwart gewenst is voor I
alle Zuidafrikaanse Universiteiten.
VOORTAAN zullen in België de zie
kenfondsen zelf, en niet het nationale
fonds, de verantwoordelijkheid voor
het financiële beheer dragen. Dit
dreigt te leiden tot een algemene pro
teststaking.
HET ECHTPAAR Rosenberg, verdacht
van atoomspionnage ter dood veroor
deeld, kan President Truman om gra
tie vragen.
MGR. ALFRINK is Zondag per K.L.M.
naar Rome vertrokken, waar hij in 't
Ned College zijn intrek heeft geno
men.
EEN GOUDSE schilder is bij een ont
ploffing in de kaarsenfabriek te Gou
da door een deksel van de ketel ge
troffen. Hij is in het ziekenhuis over
leden
IN DE Braziliaanse staat Sao Paulo is
een gele-koortsepidemie uitgebroken.
In 40 van de 90 geconstateerde geval
len zijn de patiënten overleden.
IN EGYPTE is van Zondagavond af
censuur ingesteld op alle uitgaande en
binnenkomende persberichten.
VOOR DE mannelijke werknemers in
het bakkersbedrijf tussen 19 en 64
jaar is deelneming in het bedrijfspen
sioenfonds verplicht gesteld.
- ma*
l.
jte< MtMt»
VOOR CADZAND ving men een
z.g. zeezevenprik, een vis, die de
laatste 50 jaar slechts vijf maal
rond de Ned. kust werd gevan
geen.
Z. H. PAUS PIUS Xll zal Maandag
a.s. een geheim consistorie voor de
benoeming van 24 nieuwe Kardinalen
houden.
HET BESTAANDE Brits-Birmese ver
dedigingsverdrag, gesloten in 1948,
zal over een jaar niet meer door Bir
ma erkend worden.
TE ALKMAAR is een leerling-machi
nist van de N. S. onder een rijdende
locomotief terecht gekomen en ge
dood.
HET IS mogelijk, dat West-Duitsland
in het volgende begrotingsjaar geen
rechtstreekse dollarschenkingen meer
zal krijgen. Wel indirecte hulp
in de vorm van contracten. Hiertegen
heeft Bonn ernstige bezwaren.
GEN. RIDGWAY beschouwt de vorde
ringen van de Westelijke defensie „in
het licht van het geschatte vermogen
van een eventuele vijand" niet als be
vredigend.
DE AMERIKAANSE Regering zou
slechts toestemmen in een voortzet
ting van de internationale tarwe-
overeenkomst, als de minimum- en
maximum-prijzen aanzienlijk verhoogd
worden.
T\E BRITSE PREMIER, Winston
Churchill, is op de „Queen Mary"
te New-York aangekomen.
Churchill werd begroet door zijn
New-Yorkse gastheer, de bejaarde
Amerikaanse staatsman Bernard Ba-
ruch.
Op de kade hadden zich ongeveer
25 Amerikaanse Ieren met borden op
gesteld. Op deze borden stonden slag
zinnen zoals „Verenig Ierland".
Op een persconferentie aan boord
van de „Queen Mary" zei Chur
chill o.a., dat niet Korea, maar Euro
pa het centrum van de huidige we
reldspanning is. Sprekend over de
Britse atoombom, in vergelijking met
die der V. S„ zei hij:
„President Roosevelt heeft my in
dertijd toegezegd, dat de V. S. my zo
volledig mogelijk over hun kennis der
atoomwapens zouden inlichten. Dit is
echter niet geschied".
Een Britse Verslaggever herinner
de de Minister-president er aan, dat
de nieuwe Amerikaanse immigratie
wet een ondervraging vergt van alle
bezoekers aan de V. S„ om hun poli
tieke antecedenten te kunnen beoor
delen. Hij vroeg: „Hebben ze U ook
gevraagd of u soms communistische,
atheïstische of in de richting van
veelwijverij gaande neigingen hebt?"
Churchill nam deel aan het alge
mene gelach, dat op deze woorden
volgde. Na enig nadenken zei hij grin
nekend: „Ze hebben gezegd, dat het
met mij wel in orde was".
Premier Churchill en de nieuwge
kozen Amerikaanse President Gene
raai Eisenhower, hebben Maandag
middag ten huize van Bernard Baruch
beraadslaagd.
Het was verboden foto's te nemen na
de noodlanding van het K.L.M.-toestel
in de woestijn in Saoudië Arabië. Eén
van de inzittenden, Leonard Kearsley,
kwam op de gedachte de situatie dan
maar te tekenen, terwijl er werd ge
wacht op de toegezegde hulp. Rechts
boven 'n deel van 't hefschroefvlieg-
tuig, dat de dokter bracht (die niet no
dig was, omdat er geen gewonden wa
ren). De parachutisten, die door het
Amerikaanse leger waren gezonden,
ziet men op de grond bij het vliegtuig.
De beide handtekeningen op de teke
ning zyn van de eerste en tweede pi
loot van het toestel.
LJET Verbondsbestuur van de Katho
lieke Onderwijzersorganisatie
heeft een motie aan regering en par
lement gezonden over de onvoorwaar
delijke ontknikking der onderwijzers
salarissen, over afschaffing van ge
meenteclassificatie en over een verbe
tering van de salarissen van onderwij
zers en ambtenaren, behorende tot de
middengroepen, volgens de voorstellen
van het K.V.P.-rapport. Ook wordt
gepleit, voor een aanpassing van de
pensioenen aan het indexcijfer.
p^ENE MAYER heeft de opbracht tot
het vormen van een Kabinet aan
vaard.
De Nationale Vergadering zal van
middag bijeenkomen voor de debatten
over de investituur.
Mayer voerde besprekingen met
maarschalk Juin. inspecteur-generaal
van de Franse strijdkrachten, die her
haaldelijk op herziening van het Ver
drag van de Europese Defensiege
meenschap heeft aangedrongen.
Mayer wil een coalitieregering vor
men met een program van versobe
ring en krachtige financiële maatrege
len voor oplossing van de economische
moeilijkheden.
De Gaullisten zijn bereid Mayer te
steunen onder voorwaarde, dat hij de
eenheid van het Franse leger en de
onschendbaarheid van de Unie garan
deert.
J Weersverwachting, geldig tot
t hedenavond:
Veel bewolking met kans op
sneeuw, voornamelijk In het Wes-
ten van het land. Overwegend ma-
tige wind uit Zuidelijke richtingen.
In het binnenland lichte vorst.
J Vandaag: Zon onder 16.45 uur.
Maan op 23.49 uur. Morgen: Zon J
op 8.47 uur. Maan onder 1116
uur.
MGR. STANISLAUS ADAMSKI, bis
schop van Katowice, die de Pool
se regering enige dagen geleden uit
zijn bisdom heeft verwijderd en met
onbekende bestemming weggevoerd,
wordt gevangen gehouden in het
Tatra-gehergte. Hij staat onder voort
durende bewaking van de Poolse ge
heime politie.
Ook zijn coadjutor en 'oekomstise
oovolger, Mgr. H. Bednorz. alsmede
de wijbisschop van Katowice, Mgr.
J. Bieniek. werden op dezelfde plaats
vastgehouden.
Mgr. Baziak, aartsbisschop van
Lwow, enige weken geleden gearres
teerd en mot onbekende be.temming
vervoerd, blijkt thans gedeporteerd
te zijn naar Zakopane.
Mgr. Kaczmarek van Kielce, die
reeds minstens een jaar ziin bissmop-
pelijk ambt niet heeft kunnen uitoe
fenen, blijkt ook gearresteerd te zijn.
Hij wordt gevangen gehouden te Mai-
du, eveneens in de Tatra.
4
4
Prinses Margriet
p>RINSES MARGRIET heeft met ver
scheidene andere kinderen deelge
nomen aan een ski-wedstrijd. In het
klassement plaatste zij zich als tiende.
Zij ontving daarvoor een kleine priis.
De Oostenrijkse Kanselier Leopold
Figl heeft een bezoek gebracht aan
Koningin Juliana. H.M. bood een di
ner aan in hotel „Post".
J/ANDAAG wordt minister Donker in de Eerste Kamer geïnterpelleerd
over de ontsnapping der zeven oorlogsmisdadigers in Breda. Hij had
blijkbaar voor zijn antwoordrede willen reserveren een aantal nieuwtjes
omtrent de ontdekking der medeplichtigen. Justitie en politie waren
volstrekt zwnozaam als de vers hen benaderde met het vragen van
inlichtingen. Dat duidde op orders van hogerhand. Toch zijn er een
paar hoofdstedelijke bladen met onthullingen voor de draad gekomen
over medeplichtigen en het huren van twee (niet drie) auto's voor de
ontsnapping.
Zo vertelt Het Parool: Drie Amsterdamse mannen en een vrouw,
hnnfrlhnrea.', hoofdstad, werden Vrijdag aangehouden en naar het
hoofdbureau van politte overgebracht. Dit waren de fietsenhandelaar
utjj' m®vr' F' van der N-> eigenaresse van De Jongs bedrijf en op
hetzelide adres woonachtig, een zekere M. A. en F. J. C. Dit viertal heeft
bekend op Tweede Kerstdag met twee in Amsterdam gehuurde auto's
de zeven ontsnapten buiten de Bredase gevangenismuur te hebben op-
gewacht en daarna naar de Duitse grens bij Beek te hebben vervoerd,
vervoerd.
hebben zij natuurlijk in de loop van
de middag van diezelfde dag de auto's
gehaald; deze stonden toen voor het
kantoor van Universeel, dat op deze
feestdag reeds gesloten was. Volgens
de directeur van dit bedrijf, de heer
P. W. uit Bussum, die in de oorlog
lid was van de nationaal-socialistische
organisatie, zijn de auto's nog voor 12
uur in de nacht in Amsterdam terug
bezorgd. Men zou hieruit moeten con
cluderen, dat de tocht van Breda naar
Beek en van Beek weer naar Amster
dam in een nooit vertoond tempo is
verlopen. Aangezien dit autotochtje
zich veel verder heeft uitgestrekt dan
de autoverhuurder aanvankelijk kon
voorzien, zijn de kosten tot bijna f 200
opgelopen. De heer W. moet naast
de reeds betaalde f 150 nog f 46
ontvangen.
NAUWE RELATIES.
i->
F5E ARRESTANTEN werden na een
uitvoerig verhoor Zaterdag weer
vrijgelaten. (Het misdrijf, waarvan ze
verdacht worden, is namelijk met
hoogstens 2 jaar gevangenis strafbaar
en voor zulk een misdrijf kan geen
voorlopige hechtenis worden gelast).
De twee auto's, de GZ-38908 en de
G-92004, waren in de loop van de
Tweede Kerstdag gehuurd bij de firma
Universeel op het Westeinde te Am
sterdam.
De J. die daarbij als woordvoerder
was opgetreden, vertelde aan de loket
bediende van Universeel, dat hij de
wagens nodig had „voor een tochtje
met ouden van dagen". Hij betaalde
reeds vooruit f 150 voor een ritje van
een goede honderd kilometer. Won
derlijk is het te vernemen, dat de
beide wagens zo vlot aan De Jong zijn
afgestaan, als men weet dat deze laat
ste niet in het bezit is van een rijbe
wijs De werkelijke chauffeuse en
chauffeur hebben zich nimmer bij het
bedrijf op het Westeinde vertoond. Wél
jWE TELEGRAAF weet nog te ver
tellen, dat De J„ die zelf in feite
geen politiek delinquent is, nauwe re
laties onderhield met oud S.D.-ers en
oud SS-ers. Hij laat er zich graag
op voorstaan, leden uit deze kringen
aan werk te willen helpen. Oud-SS-ers
en SD-ers zouden hem veelvuldig in
zijn winkel en woning komen opzoe
ken.
De J. heeft in de eerste jaren na de
oorlog de stichting „Wij willen wer
ken" gepropageerd, die zich inspande
om arbeid te verkrijgen voor oud-
politieke delinquenten. Deze organisa
tie werd later door de Rijkspolitie „op
gerold". De met De J. bevriende A.
is oud-politiek-delinquent.
We zullen vanmiddag van de mi
nister wellicht horen, in hoeverre de
gegevens, verkregen door het speur-
derswerk van de Amsterdamse jour
nalisten, met de door hem ontvangen
rapporten kloppen.
De vraag blijft ook, of men met de
ontdekking van deze vermoedelijke
medeplichtigen het hele complot heeft
opgerold. Vermoedens, dat er een „or
ganisatie" achter zit, blijven bestaan.
IN ONS LAND TERUG?
ri^ERUCHTEN, dat enkele der ont
snapten weer naar ons land zou
den zijn teruggekeerd, houden aan.
Op het station in Hengelo meent een
lokettiste Borgers ontdekt te hebben.
In Amsterdam moet een ander op het
Amstelstation gezien zijn. En in Rhe-
nen zou Polak een mislukte overval
gepleegd hebben.
De 18-jarige G. uit Veenendaal was
daar met zijn auto op een binnenwegje
in de sneeuw vastgeraakt. Uit het bos
kwam 'n man, die hem hulp aanbood.
Toen zij er getweeën bijna in geslaagd
waren de auto vrij te krijgen, trachtte
de man zich van het voertuig meester
te maken. G. wist zich echter zo goed
te verweren, dat de overvaller op de
vlucht sloeg. De jongeman keerde
daarna naar zijn werkgever in Rhenen
terug om tet gebeurde te vertellen. En
ging vervolgens naar zijn woning in
Veenendaal.
Toen men G. foto's van de zeven
uit Breda ontsnapten toonde, ver
klaarde hij dat Polak de overvaller
moet zijn geweest.
STRENGER BEWAKING IN
NORG.
VOOR het controleren van het ver
keer op de wegen van en naar de
terreinen van de strafgestichten
Norg zal te Veenhuizen tijdelijk een
detachement rijkspolitie, ter sterkte
van 25 man, worden gelegerd.
IN DE MAASBODE kwam gis-.
terenavond een bericht voor, t
terenavond een bericht voor
meldina makend van het ne-
rucht, dat de dochter van een
NS.B.-er, die indertijd in de
Bredase gevangenis stierf, als
medeplichtige aan dc ontsnap
ping zou zijn gearresteerd. Van
een arrestatie is echter nimmer
sprake geweest, allee.' van czn
kort verhoor op de avond van
Jp Tweede Kerstdagwaaruit
onv f zk, dat ze
niets met deze za:> te maken
had.
v>e betrokkene heeft nu via een
Utrechtse advocaat een ho^e eis
tot schadevergoeding inno1'"nd
het Rotterdamse blad.
DLIJKENS berichten uit Bonn zal
Bikker een dezer dagen verschij
nen voor het „Ordnungsamt" van de
Landraad, een eenmanskamer die in
besloten zitting zal uitmaken of Bik
ker naar Nederland zal worden te
ruggezonden. De beslissing van deze
Kamer wordt hier als een belangrijk
precendent geschouwd. Door Nederl.
waarnemers wordt ze met vertrou
wen tegemoet gezien.
In de Duitse openbare mening
heerst nogal verdeeldheid over de
kwestie. Peter Luetscher, voorzitter
van een organisatie van oud-slachtof
fers van het Nazi-regime, sprak zich
in zijn blad uit vóór de uitlevering:
„Dezë mannen hebben in samenwer
king met Duitse instanties Nederland
se staatsburgers verraden, op beest
achtige wijze mishandeld en in de
dood gedreven".
De Aachener Nachrichten prijst de
Amtsrichter van Kleef als een man.
„die niet alleen menselijk doch ook
politiek de situatie beheerst heeft en
die met wijze „Zivilcourage" de deli
cate kwestie heeft opgelost"....
De opsporing van de zeven ont
vluchten zal vanaf heden r?nlraal
worden geleid door de federale
West-Duitse politie. Tot dan toe
gebeurde dit onder leiding van de
politie-autoriteiten der verschil
lende staten.
(Van onze onderwijsmedewerker).
gINDS de Troonrede van 1952
zijn er uitvoerige discussies
gaande in de Kamer en in de pers
omtrent het vraagstuk, of het
kosteloosstellen van het onderwijs
raadzaam is of niet. Het is een
bekend gegeven, dat van socialis
tische zijde het kosteloos onder
wijs fervent verdedigd wordt, ter
wijl in Christelijke kringen diver
se bedenkingen worden geuit.
Als argument in de discussie is
in de aanvang de ontlasting van
het grote gezin naar voren ge
bracht. Spoedig is dit argument
vrij waardeloos gebleken, omdat
het feitelijk niet het grote, maar
het kleine gezin is, dat het groot
ste aandeel heeft in de heden be
taalde schoolgelden.
Een ander argument is afgeleid
uit de door de Overheid voorge
schreven leerplicht. Men stelt de
redenering: wanneer de Overheid
de onderdanen verplicht tot het
volgen van lager onderwijs, dan
moet zij ook voor ieder kosteloos
de weg openstellen, om aan deze
plicht te voldoen. Ook deze rede
nering is niet hij ster sluitend ge
bleken. Vanuit het bestaan der
verkeerswetten, zou men dan im
mers ook misschien kunnen be
sluiten tot de Overheidsplicht, om
deugdelijke rijwiel-achterlichten
gratis ter beschikking te stellen.
Het gaat toch niet aan, om staats-
vergoeding te eisen voor de ver
vulling van elke gemeenschaps-
plicht.
Bij oppervlakkige beschouwing
is het niettemin verleidelijk, om
toch zoveel - mogelijk financiële
steun van de Staat te aanvaarden
ter vergoeding van gemaakte on
kosten. Nog onlangs zagen wij zelfs
in volle ernst het standpunt ver
dedigd, dat de burger vergoeding
zou mogen verlangen voor het ver
richten van studie. De verkregen
bekwaamheid immers kwam later
toch weer ten goede aan de Staat.
{-JET vraagstuk van kosteloos on
derwijs is echter geenszins 'n
kwestie, die louter vanuit het oog
punt der persoonlijke voordelen
bezien mag worden. In ruil name
lijk voor de kwijtschelding der
schoolgelden en in ruil voor het
ontvangen „studieloon" (stel het
geval) zou men wel eens veel be
langrijker goederen kunnen ver
spelen.
Het door de' ouders betaalde
schoolgeld, ofschoon het In geen
redelijke verhouding staat tot de
werkelijke onderwijskosten in den
lande, vormt toch nog steeds de
actuele uitdrukking van het
ouderlijk beschikkingsrecht inzake
de opvoeding hunner kinderen.
Wanneer men de laatste finan
ciële verplichtingen van zich laat
afnemen, verspeelt de ouder daar
mede het recht van spreken om
trent de gehele onderwijskwestie.
De Overheid zou immers, eenmaal
de gehele geldelijke last dragen
de, het recht kunnen opeisen, om
ingrijpende maatregelen te ne
men. Het opstellen van Overheids-
normen voor toelating tot be
paalde studies, directe bemoeienis
met de te onderwijzen leerstof,
gedetailleerde regeling van aller
lei onderwijskwesties zouden spoe
dig gaan behoren tot vanzelfspre
kende Overheidstaak.
Uit het bedrijfsleven verneemt
men reeds stemmen, die te ver
gaande staatsbemoeienis verwer
pen, als dodelijk voor het persoon
lijk initiatief en de particuliere
verantwoordelijkheid. Deze zelfde
burgers zouden zonder dieper na
denken een belangrijk deel van
hun opvoedings-autonomie weg
schenken voor enkele guldens.
Men stelle zich niet te geredelijk
gerust met eventuele verzekerin
gen van blijvende onderwijs-vrij-
heid. Personen, die zulke verze
keringen willen geven, betichten
wij niet van onoprechtheid. Hun
persoonlijke bedoelingen zijn
waarschijnlijk zuiver. Doch nie
mand kan zich persoonlijk garant
stellen voor een wettelijke toe
stand, die langer dan een mensen
leven zou blijven voortbestaan.
Het is voor niemand een vreem
de gedachte, dat vergaande mild
dadigheid tenslotte leidt tot on
gewenste afhankelijkheid. Velen
hebben In hun persoonlijk leven
aangeboden steun beslist van de
hand gewezen, omdat zij zich vrij
wilden houden van te grote bin
ding aan anderen.
persoon dienen wij achting
te hebben voor de humane be
doelingen van vele voorstanders
van kosteloos onderwijs. Wij zien
echter niet voorbij, dat het ten
slotte het collectivisme Is, waaruit
die idee is voorgekomen. Verdere
aanpassing aan het draagvermo
gen voor Overheidslasten kunnen
wij toejuichen. Voor tijdelijk ge
win mogen wii echter niet het
grote goed der persoonlijke vrij
heid op het spel zetten, dat hier,
gewild of ongewild, noodzakelijk
in het geding zal komen.
TN HET plaatsje Ponte San Pedro,
gelegen in Noord-Italië, deed
de politie een vreemde ontdek
king. Tien jongens beneden negen
jaar hadden een groep gevormd,
de „Mau-Mau van Ponte San Pe
dro". Toen een agent de bijeen
komst bemerkte, legde juist een
jongen de eed af, waarbij hij be
loofde zoveel mogelijk ruiten te
breken.
