-inciiotjgtllt
2 JAARG. NO. 52. VRIJDAG
29 NOVEMBER 1851. NO. 104.
D M
i
J, Q,U1NTuS, Uitgever Redacteur.
ABONNEMENTS-PRIJS.
Voor li jaar - -- -- -3 2,00.
Voor een jaar ----------- - 1,50,
Voor zes maanden - -- -- -- -- - 1,00.
Voor drie maanden - -- -- -- -- - 0,50.
Alles volstrekt in vooruitbetaling.
mrnhh
Verschijnt' eenmaal per week.
PRIJS DER ADVERTENTIES.
Voor een jaar, niet boven de 5 regels - - - 5,00.
Boven 8 tot 16 regels, voor de eersto plaatsing - 1,00.
Voor 8 regels of minder, dito ------- 0,50.
Voor elke volgende plaatsing ------- 0,25-
Brieven en ingezonden stukken franco.
©enig orgaan bcr Jfcbcrlanbcrs in JCoorb Amerika, aan tjet memos, ben locslanb rn be belangen nan l)et ©nbc en Xienroe ttaberlanb gemijb.
THE SHEBOYGAN NIEUWSBODE,
TTho only Dutch (or Holland) paper in the Unite States
is published every friday,
:*t the rate of §1,50 per annum or §1,00 for six months
Payable in advance. JgZ
Office: Nearly opposite the New-York Store.
terms of advertising:
Sixteen lines or less make a square.)
.•Square, for 1 week §1,00 j Square, 6 months §5,00
2 weeks 1,25 1 one year 8,00
Business Cards, of 5 Even- subsequent sq. 4,00
lines or less,per an. 5,00 I Onecolunm,6mo'tlis 20,00
Square, 3months 3,00 1 year 30,00.
All casual advertisements must be paid for in advance
1^° Postmasters throughout the Union are politely re
quested to uct as agents for this paper.
Letters and Communications to be prepoid.
All kinds of blanks for sale
AND
Of every description, in the English, Dutch, French
and German languages, neatly and promptly done at
the office of tho NIEUWSBODE.
J. QUINTUS.
Sheboygan, Wisconsin. Publisher Editor.
DE B7JBEL.
Door eenigo mijner hekendon uitgenoodigd zijnde om
mijn gevoelen over den Sabbat of rustdag, door mid
del der Nieuwsbode, kenbaar te maken, ben ik 11a lang
beraad besloten zulks te doen.
Ik acht het noodig den bescheiden lezer vooraf te be-
rigten, dat ik mij niet begeef in den stroom der twistge
dingen, die voor en na zijn opgerezen, welke ontstaan
zijn. om reden dat de menschon zich niet geheel en on
verdeeld op het terreinen gebied van het zuivere Woord
Gods beroepen hebben: ik voor mij kies dit geheel voor
mijn grondslag, en vrees daarom ook geen aanval of
oordeelvelling over mijn persoon, van welken aard dan
ook; want het geldt hier niet mijn persoon, maar de
Waarheid, Gods. Zal men dus uit dezen warrelstroom
jerakeu, dan moet men zich zetten om do Godsbcdeo-
mgen met Israël en dc Heidenen wol te onderzoeken;
want bij de groote eenheid der schrift is ook eene groote
verscheidenheid; die dit niet erkent heeft nog nooit met
lust den Bijbel gelezen. Ik zal mij nu zoo kort moge
lijk uitdrukken:
Toen God Zijne Heilige Wet op Sinaï aan zijn volk
Israël gaf, gaf hij die niet aan de heidenen, hoewel die
zelfde wet in liet hart van eiken mcnscli is ingescha-
•eu en daarom zijn de heidenen hun zelve» eene wet,
lom. 2 vs. 14; daardoor kwam dit volk met <>od in
eene dadelijke aanrakingen Hij gaf huil hemelsche en
aardsche wetten. God eelitcr, die heilig is, heiligde ook
dat volk, omdat Hij bij hen wonen wilde; wat God dus
gedaan had, moest ook Zijn volk doen. dat is, rusten op
den zevenden dag van al zijn werken; door deze uitwen
dige heiliging van den 7den dag moesten zij als kinderen
de rust van het land Kanaati, dut God hun beloofd had,
aanschouwelijk loeren verstaan, dat weder een type was
van de eeuwige rust of het vrederijk, waarvan nu reeds
Gods Kinderen, uit alle natiën, door 't geloof declgcnoo-
ten zijn, Hebr. 4 vs. 3, 9, 11; daarom zegt God in het
4de gebod Gedenkt, enz.; daar moesten zij aan denken;
die nu op Gods rustdag werkte, werd (niet omdat het
eigenlijke werken zondo was) gedood: maar omdat hij
daardoor een heiligschenner was van God en Zijn dug.
en door ongeloof de ruste voor zich zolven verwierp, dio
God beloofd had, Hebr. 3 vs. 15—19. Paulas spreekt
daar van Israël; die nu in Gods rustland niet kwam ot
hetzelve niet zag, kwam ook niet iu dc eeuwige rust, vs.
8; deze Gods bedeeling was echter maar voor een' tijd
ingesteld, cap. 8 vs. 8; het verbond, de schaduw en voor-
beeldingen moest tot verdwijning komen, cap. 8 vs. hi.
Nu nog een stapje vorder: Paulus die de verscheiden
heid dezer bedoeling aan do geloovigeu uitlogt; zegt, dat
hij geen dienaar is der letter, 2 Cor. 3 vs. 6: dut is, van do
uitwendige onderhouding der wet, maar des geestes. dat
's,van de geestelijke kracht der goddelijke wel, wat God
er door verstaat, en noemt de bediening van het Sinai-
tisch verbond eene bediening des doods; vs. 7 d i. de
tien woorden in steenen tafelen door Gods vinger inge
schreven. Paulus zegt, dat do bediening des doods plaats
gemaakt heeft voor de bediening des Geestes, ys 7 en 8.
en die der verdoemenis voor die der regtvaardighcid, vs
9; de eerste heerlijkheid is to niet gedaan, hot tweede en
meerdere blijft, vs. 11; [leest met ernst en slaat niet te
gen, want God spreekt het en geen niensch: legt al
uwe eigene wapens neder, onder do gehoorzaamheid des
geloofe, en erkent voor God dat Hij en geen niensch
u overwonnen heeft.] Die regtvuardighcid is nu geo
penbaard zonder do wet, hebbendé nogllians getuigenis
v*n do wet en de profeten, Rom. 3 vs 21.
Ziet wat de lasteraars toen zeiden vs8; [dat doen zo nog]
het was altijd de toeleg van Paulus 0111 do verborgenheid
<fer bodeelingo Gods aan de gcloovigen bekend to ma
ken en ondervond veel tegenstand als eenen die de
wct van God tegensprak. Ja, zogt men, maar Jezus
heeft toch ook de wet van den Sabbat onderhouden en
Paulus ging ook op de Sabbatdagen '111 do Synagoge! Dit
•s zoo; maar wat het eerste betreft moot men wel opmer
ken, <lat Jezus als Joodsch leeraar onder Zijn volk optre
dende, onder de wet kwam, do wet volkomen onderhou
den heeften vervullen moest, ja, het einde der wet zelve
Hij móest als Overtreder der wet aan het kruis
hoeten, die gcene overtreding gedaan had, om do Over-
'reders uit te Uoopen en vrij tö maken; daarbij is het eene
'waling, wanneer men beweren wil, dat de nieuwe huis
houding Gods dadelijk begonnen is bij de komst van Je
zus op aarde: die is eerst begonnen bij de uitstorting van
den Heiligen Geest en de roeping der Heidenen, Hand.
2 vs 16 en 17, cnz.cn in de voortzetting dezer vervuiling
leven wij nog. Deelt nu do geheele huishouding van
God in drie tijdvakken af, dan is het bekend gonoeg dat
cr 2000 jaren verloopen zijn vóór de wet, "van Adam tot
Mozes;"2000j ;ren onder uc \vet,"van Mozes tot op de vol
heid des lijds;"en 2000 jareu moeten verloopen 11a de wet,
"van de volheid des tijds tot op de komst van Christus"
dat is 6000 jaren; nu, iu zes dagen heeft God zijn schep
pingswerk voltooid, dan is elke scheppingsdag duizend
jaren. Petras zegt, dat die eene zaak aan de gcloovigen
niet onbekend was, dat één dag bij don Heere is als dui
zend jaren en duizend jaren als een dag, 2 Pet. 3vs8,
leest dithecle kapittel. Petrus spreekt hiervan de schep
ping tot op den dag des Heeren. Do zevende dag, Gods
rustdag (of Sabbat,) zijn de zevende duizend jaren, de
rustjaren, die nog over blijven voor het volk Gods, Hebr.
4 vs 9, dat is dat vrederijk van Jezus Christus, als Hij en
alle geloovigen. die deel hebben aan de eerste opstanding,
duizend jaren als Koningen zullen hcerschen, Openb. 20
vs 1 tot G, en dan komt do oordeelsdag, vs 7 tot 15. Toen
echter stad en tempel uog stond,hield ae iuChristus geloo-
veude jood zich nog aan de wet, daarom wordt Ananias
ccn regtvaardig man naar do wet genoemd. Hand. 22 vs
12; 11a dien tiju heeft de Apostel der Heidenen de geloo
vigen hiervan meer en meer ingelicht, dat de dienst van
God niet verbonden is aan tempel, synagoge feestdagen
of eenen dag in de weck, maar in geest en in waarheid
elk en dag van ons leven.
Op gcene andere snaar taarpto de Godsgezant Paulus,
dan om Christus als onze verzoening bijGod in de harten
der mensclien te prediken; van daar dat Paulus alle gele
genheden waarnam, om daar waar menschen vergaderd
waren het woord te spreken,ging daarom in de Syna
goge, Hand. 13 vs 15, op den Sabbat, niet omdat bet
Sabbat was of om Sabbat te houden, volstrekt niet, hij
bad zoo veel geloof in Christus, dat hij (om menschen te
behouden) zich onderdo wet kon stellen, en ook zonder
de wet zich naar den jood en don heiden kon schikken;
maar als het op een gebieden der wet aankomt, dan wa
pent hij zich met kracht daartegen; zoo schrijft hij kap. 1
vs 6 aan de Galaten, die, door geloovigen uit de Farisecn
(die de besnijdonis en de wet van Mozes wederom wilden
invoeren. Hand. 15 vs 1, 6J tot oen undor Evangelie om
gevoerd waren, als zij dat doen, zij van de genade verval
len zijn, en Christus hun ijdel geworden is. Gal. 5 vs4.
Zij keerden weder tot de zwakke en arme eerste begin
selen der wereld d. i. tempeldienst en uitwendige onder
houdingen der wet, kap. 4 vs 9, cn onderhielden dagen,
maanden, jaren vs lü. Dat is voorbij zegt hij; toen wa
ren wij onder de dienstbaarheid, kap. 4 vs 1,2, 3, en dat
noemt Petrus God te verzoeken, om dat juk der dienst
baarheid weder op den lmls der discipelen te leggen, het
welk wij,noch onzo vaders hebben kunnen dragen. Hand.
1.5 vs 10, cn wie durft nu nog zeggen dat cr onderscheid
bestaat tusschcn do bekoorden uit de joden cn de heide
nen, daar er geen onderscheid is. Hand. 15 vs 9: aan al
do bekeerlingen wordt de vervulling der wet in ecu arti
kel beschreven: "Gij zult uwen naasten liefhebben als
uw zclven, Gal. 5 vs 14. Wordt deze wet des geloofs
door de genen dio zich Christenen noemen, betracht?
Och, het ziet er zoo jammerlijk uit ill onze dagen van af-
grijsselijke afvalEene gedaante van Godzaligheid in
schijn heeft hot Christendom doorweven en die Goddelij
ke liefdewet wordt wel het minst in beoefening gebragt. 1
Met een linrt van liefde voor mijneu evennaasten roep ik
u toe: Vlugt naar Jozus Christus, en laat u ontmaske
ren van al uwo valsche godsdienstigheid, want uaar de
ze wet zult gij geoordeeld worden. Ik heb nu zoo een
cn ander (ik beken hot) onder gebrekkigo woorden
aangestipt, eu zoude mijne taak voor afgedaan kunnen
houden, doch wil echter nog eenige tegenwerpingen be
antwoorden, waar men doorgaans geliof koosde plaatsen
uit dc Heilige schrift bijbrengt, om den Zondag een rust
dag of dog des Hecrcn te noemen. De zondag, zegt men.
is in dc plaats van Zaturdag gekomen. Waar staat dat?
Wie heeft dc wet van God zoo verdraaid? Zijt gij wij
zer dan God? Kiest gij voor u de eerste dag der week
voor uwen rustdag, in plaats van Zaturdag, zoo als God
hem geheiligd heeft? Omdat Jezus is opgestaanzegt
men. En Jezus heeft op den Sabbat in het graf van al
zijnen arbeid gerust, was de volgende dag dan voor Hom
weereen rustdag Maar het is dan toch de dag des Hee
ren, zegt men. Waar staat dal? In Openb. 1 vs 10.
Weet gij good dat dit op 'Zondag was? Dun weet gij
nieer als een niensch ooit goweten heeft: do kantleeke-
naars zeggen daar maar stout weg dat is Zondag, de dag
deslieoren! Die nu maar blind weg gelooft wat die
vaderen zeggen, dwaalt zoo hord als zij. Johannes zog
in den geest door een profetisch gezigt Jezus kouten op
Zijnen dag, hetgeen deze hem, uog op aarde zijnde, ge
zegd had, Joh. 21 vs 21 lot 23. Om de Zoudng tot een'
een geloovi<r discipel van Christus een dog welko dan
ookj afzonderen voor don Heere, dio doe het, maar in hot
geloof; acht iemand dc eene dag boven den andereu,
goed, een ander acht alle dagen gelijk, ook goed; Rom.
14 vs 5, 6, maar geone wetsverbiuding, een elk in zijno
vrijheid. Neemt nu uwen bijbel in de hand als gij lust
hebt on onderzookt zelve, gelooft en bidt.
Mogen deze weinige regelen dicustbaar zijn tot duide
lijk wording voor hen, dio nog op twee gedachten hinken,
zoo zoude ik mijne Pelgrimsreizo nog met een' blijdor
stap voortzetten.
Holland, Wis., A. MONTEBA.
Nov. 1851.
JONGSTE BERIGTEN UIT EUROPA.
NEDERLAND.
heiligen dag te maken hebben de kantteekenaars hun
best gedaan on do vertaling naar hunne stolling gewron
gen; een paar voorbeelden: om de Zondags ruste goed to
maken, heeft men gezet, Hand. 20 vs 7. "Op den eer
sten dag der week;" dut staat er niet in do Griekscho
tekst, daar staat "op eenen der Sabbatten;" welko Sab
bat dit geweest zij weet men niet. Hetgeno cr nu ge
beurde te Troas, dat deden do geloovigen dagelijks bij do
huizen, Hand. 2 vs 46; zoo maken zij hier en elders een
Sabbnt of rustdag cn in het register van het Nieuwe Tes
tament zeggen zij, dat de Sabbat in het JüTieuwe Testa
ment is afgeschaft; ziet, "Sabbat."
Om do toekomst van Christus to verdonkeren, heeft
men gozet Ilobr. 10 vs 12. "Moor deze, ccn slagtoffer
voor dc zonden geofferd hebbende, is in Eeuwigheid ge-
zoten aan do regterhand Gods. Jozus heeft wel eene
Eeuwige offerande geofferd, maar zit niet eeaicig aan Gods
regterhand, anders zou het 13 ver» eene dubbelzinnigheid
zijn; daar zit Hij zoo lung ('tot datj enz. en nu sabbat
ten, feestdagen, spijs of drank, zegt Paulus, zijn allo scha
duwen, maar hetligchaam is Christus, en hij wil niet dat
de geloovigen daarin zullen geoordeeld worden. Col. 2 vs
16,17. Die nu nog wil ooraeelen, leze vs 18,23. Wil
$3T De volgende wel gegronde aanval op dc
Staatsbegrooting voor 1852, en wel inzonderheid
op Hoofdstukken VI en VII, de Hervormde en
Roorasch Katholijke Eeredienst betreffende, vin
den wij in de Friesche Courant van 23 Oct.
Zietdaar een tweetal hoofdstukken, die wij
gaarne op de Staatsbegrooting (Zie Nieuwsbode
no. 101) zouden missen! Wat! zoo hooren wij
ons van alle zijden toeroepen, stelt gij zoo weinig
prijs op de Godsdienst, op dien grondslag der
maatschappij, op dat onwaardeerbaar kleinood,
waarvoor onze vaderen goed en bloed hebben ten
offer gebragt? Te voorbarig is deze gevolgtrek
king uit onzen wensch. Wij schatten de Gods
dienst hoog. Wij eerbiedigen haar als zegenend
en weldadig in iederen vorm waarin zij zich open
baart. Zij is in alle kerkgenootschappen de op
voedster van het menschelijk geslachtzij spreekt
opwekkend tot de edelste gewaarwordingen. Zij
verheft de deugd en bestrijdt de misdaad. Zij
geeft de kracht der vol harding in het goede onder
de wisselingen des levens.
Wij hebben er ook niets tegen, dat de Gods
dienst zich in verschillende vormen kleedt, naar
de behoeften, die zij bevredigen moet. Wij zou
den het zonder afkeuring zien, dat die vormen
nog duizendmaal werden vermenigvuldigd, indien
zij nergens de orde der maatschappij verstoor
den,indien zij het uitvloeisel waren eener opreg-
te waarheidsliefde.
Maar hoe hoog wij de Godsdienst ook waardee-
ren,hoe zeer wij ook verschil van begrippen
willen eerbiedigen,wij hebben een' afkeer van de
blakende partijwoede in de Christelijke kerk, eene
partijwoede, die zich wel is waar verbergt onder
het gewaad der humaniteit, maar uiet te min
heftiger is dan ooit. Ultra raontaBen en ultra
protestanten zijn do twee polen, en ijveren even
zeer op het onchristelijk standpunt der onver
draagzaamheid. Men gunt elkander geene plaats,
geen licht, geen brood. Zulke ijveraars hebben
onzes inziens opgehouden Christenen te wezen,
want hunne daden en gevoelens zijn in openbare
tegenspraak met de geboden van hunnen Meester.
Maar wij willen geenszins den staf over hen
breken. Eene hardnekkige en scherpe bestrij
ding vanmenschelijke meeningen lokt even scher
pe tegenspraak uit, en
Du choc dos opinions jaillit la vérité!
Eene algemeen erkende waarheid is een nieu
we schat voor den mensch
Wij golooven niet, dat eenig hoofdstuk der
Staatsbegrooting doorgaands achteloozer wordt
aangenomen, dan dat van Eeredienst. Durft
men ze niet aanvallen, uit vrees, dat door eene
enkele vonk eene vlam zal opgaan, die bet land
verteert Of zijn de uitgaven van dat departe
ment zoo doelmatig, zoo billijk, zoo onvermijdelijk,
dat zij iedere aanmerking uitsluiten Over de
eerste veronderstelling kunnen wij moeijelijk be
slissen, doch de waarheid der tweede ontkennen
wij ten sterkste.
Hoogst ondoelmatig is het in een' constitution
nelen Staat, waar gelukkig geene heerschendc kerk
gevonden wordt, dat van regcrings-wege in de
behoeften der eeredienst wordt voorzien. Die gel
delijke ondersteuning geeft aan den Staat een
toezigt, een'invloed op de trekkende kerkgenoot
schappen,een toezigt, een' invloed, die maar al
te nadeelig werkt, en waarboven de Godsdienst,
die alzoo een deel barer vrijheid, gevolgeüjk een
deel barer waardigheid, opoffert, verre moest
verheven zijn.
Men brengt daartegen in, dat de Hervormde
kerk, bij voorbeeld, regtheeftop ondersteuning,
dat zij bezittingen aan den Staat heeft afgestaan,
die deze tot geldelijke uitkeeringen verpligten.
Men bedenke echter, dat de noodige sommen voor
de eerediensten uit de opbrengst der belastingen
voortvloeijen. Welke schade zouden de Her
vormden dan lijden, indien zij van deze Rijksbe
lasting werden ontslagen en het bedrag regt-
strceks bragten in eene kerkgenootschappelijke
kas? Immers volstrekt geene! Zelfs zouden
door zoodanige inrigting groote sommen bezui
nigd worden, welke thans aan de bezoldiging van
ambtenaren worden besteed. Indien de Gods
dienst waarlijk vrij zal wezen,dan moet zij geheel
gescheiden zijn van den Staat. Indien in den
Staat regtvaardigheid heerschen zal, dan moet
de regering boven elke Godsdienstige partijschap
verheven zjn.
Ziet op Noord-Amerika. Daar bevindt zich
een overgroot getal van Godsdienstige secten.
Maar geen van deze geniet eenige ondersteuning
van de regering. De leden van ieder kerkge
nootschap zorgen voor de bevrediging hunner
Godsdienstige behoeften. Dit versterkt den
band tusschen leeraars en gemeenten, en beiden
zouden even ongaarne de voogdijschap dulden
van den Staat, waarin zij, niet ten onregte, eene
belemmering zien voorde vrije Godsdienstige ont
wikkeling der leden.
Het moge derhalve niemand vreemd voorko
men, dat wij, juist uit hooge belangstelling in de
Godsdienst, haar geheel afgescheiden willen zien
van den Staat, en derhalve de hoofdstukken
VI en VII gaarne van de begrooting zagen ver
dwijnen.
Juist zooien hior ontvangt do leeraar ook loon naar
work, ofschoon niet alle Hollandsche predikante», mis
schien ook wel uit do gewoouic aan het oude, daarmedo
tevreden zijn. Een hunner, in Michigau woonachtig,
had zelfs gedurende de eerste jaren van zijn verblijf al
daar, de onbeschaamdheid, om eenen Amerikaan to vra
gen, "op welke wijze hij 't best de Legislature zou nade
ren, opdat dat Wetgevend Ligchaani eene wet mogto
ontwerpen en aannemen, onder welko zijne gemeentele
den wettiglijk verpligt zouden zijn hom meer ouderstand
te verleencn?" Hierop ontving hij kooltjes ten antwoord,
wel Mrversta ik u wel/ Schaamt gij u niet snij
zulk eene vraag te doen en weet gij wel dat gij in het vrijo
Amerika zijt, waar Kerk eu Staat gescheiden zijn?
lied. Nieuwsbode.)
Groxixgex, 23 Oct. De jaarmarkt, 11. Dings-
dag te Zuidiaren gehouden, is druk bezocht. Er
waren 3770 rijtuigen, 390 losse paarden, welke
grootendeels tegen zeer hooge prijzen verkocht
zijn, 1485 stuks hoornvee, waarvan de handel
slap was: het vette werd verkocht tegen 12 en 15
cent het halve Ned. pond, naar kwaliteitkoeijen,
aanstaande te kalven, werden tegen behoorlijke
prijzen verkocht, terwijl het guste vee goedkoop
was.
Het aantal rijtuigen.dien dag de Ileerepoort al
hier gepasseerd, om bovengenoemde jaarmarkt te
bezoeken, wordt op ongeveer 1500 berekend. De
breede straatweg was somtijds als verstopt met rij
tuigen de vertrekkende diligence moest, door de
politie geholpen, zich een' doortogt banen door
de poort en over de brug. Te Haren begroot men
het aantal rijtuigen, aldaar gepasseerd, op bijna
twee duizend.
's Gravesïiage, 24 Oct. Tot aflossing van
schuld in 1851, waarvoor reeds/300,000 voor
de 34 pc. schuldbrieven op de begrootin* zijn ge
bragt, wordt nog voorgesteld, een kapitaal van
3.200,000 aan te wenden, te vinden uit het fonds
van de prijzen der verkochte domeinen. Naar
luid der voordragt, zouden daarmede worden ge
kweten de geldleeningen voor de straatwegen van
Maastricht naar Gelderland; van Zeist uaar
Woudenburg, en van Amsterdam naar Naar-
denten gezamenlijke bedrage van 1,133,500.
Voor het overschietende zouden worden ingekocht
en vernietigd 2.1, 3 en 4 pc. gevestigde schuld,
of 34 pc. schuldbrieven. Men rekent daarbij eene
rente-besparing van f 150,000 te zullen kunnen
verkrijgen.
Naar wij vernemen, zal de beroemde Fran-
sche luchtreiziger, de heer Foitiuin, eerlang dit
land bezoeken en ook in deze residentie zijne lucht
reizen ondernemen.
Amsterdam, 23 Oct. Bij koninklijk besluit
van den lsten October IS51 is goedgekeurd de
wijziging' van het vierde additioneel artikel van
het reglement op de algetneene weduwenbeurs
der Hervormde predikanten, luidende: Geene
weduwe wordt ingeschreven voor pensioen,
dan bij overlegging van het bewijs van inschrij-
ving van haren echtgenoot, of, bij gemis daar-
van, uiet anders dan met bijbetaling van twin*
t'g gulden."
