No. 412
Woensdag 4 April Wi
Orgaan voor Leger en VEoof.
D@ Boschbrand.
Oorlogsnieuws.
Onder redactie van D. MANASSEN.
üstwÉeig en Ontspanning.
Ons Oorlogsdagboek.
Sa toestand in das reuzenstrijd.
DERDE JAARGANG.
SOLDATENCOURANT
REDACTIE EN ADMINISTRATIE VALERIÜSSTR. 109. AMSTERDAM- DIT
BLAD VERSCHIJNT DRIEMAAL PER WEER. LOSSE NUMMERS VOOR
MILITAIREN 1 CENT, VOOR BURGERS 3 CENT. ABONNEMENT BIJ VOORUIT
BETALING VOOR MILITAIREN 0.75, VOOR BURGERS/1.50P.KWARTAAL
Voor Advertoiiti'.!n wende men zich tot onze Administratie, Valei iuBstraafc 109
Amsterdam» PryS der Advertentfen per regel 30 cent. Voor Ingezonden Mede.
deeBgen op de tweede, derde en vierde ppgina dubbel tarief. 15'j abothemeac
reductie.
..ijl thans een 20-tal orkesfcpartituren aan do
muziekkorpsen zijn verstrekt, zal dit aantal ge
leidelijk kunnen worden vermeerderd.
Door eenige van de talrijke onder do gemobi-
liseerden gevormde mannenkoren en kwartet
ten, werd de wensch geuit, eenigo liederen te
mogen ontvangen, gezet voor vierstemmig man
nenkoor.
Waar het zingen van do liederen uit den
Zangbundel door deze mannenkoren mede kon
worden beschouwd ala te zijn een indirecte pro
paganda van het éénstemmig zingen van die lie
deren, werd aan dit verlangen voidaan en voor-
loopig de partituren en partijen van een 12-tal
liederen uit dc-n Zangbundel, door den heer
Oostveen vierstemmig gezet, aan do mannen
koren en kwartetten verstrekt.
Mocht men zich na een half jaar propaganda,
ver]leugen over de vorkregen resultaten bij
vele troepen-onderdeelen, bij vele andere bleek
het dat, bij gebrek aan goede voorgangers, het
zingen nog weinig werd beoefend.
Dit werd aanleiding om te trachten de be
schikking te verkrijgen, over een grooter aan
tal zanger-propagandisten dan tot dusver, in
verband waarmede in de maand November een
tweetal cursussen zijn gehouden tot vorming
van zanger-propagandisten. Deze cursussen,
ieder gedurende pl.m. li dagen, werden be
zocht in totaal door pl.m. 45 militairen en
waar hiertoe uit den aard der zaak slechts
voldoend muzikaal ontwikkelde militairen zul
len worden aangewezen, van wie mot grond
mag worden verwacht dab zij de overige mili
tairen tot zingen zullen kunnen opwekken,
laat heb zich aanzien dat na afloop van die
cursussen nog vlugger en krachtiger liet be
oogde doel zal kunnen worden nagestreefd.
Thans zijn deze militaire propagandisten
hij do verschillende divisies, liniën en stellingen
te werk gesteld. Door den Opperbevelhebber
is bepaald dat zij tweemaal in ieder kwartaal
zullen samenkomen, telkens in een an
der, door de commandanten van bovengenoem
de troepenonderdeclen aan to wijzen garni
zoen, en zulks om de op do cursussc-n opgedane
kennis op peil te koudon. Bij deze bijeen
komsten is dan steeds een der leeraren van
den cursus aanwezig.
Twee verlofgangers van het front, twee Fransehe krijgers. Voor eenige
dagen zullen ze weer hot groote-stadsleven meemaken, andere dingen zien, dan de
nauwe loopgraven, het „Niemandsland" daarvoor, het gew-vl achter 't front: iets anders
hooren dan het geknetter der mitrailleurs of 't gedaver der kanonnen; zij zullen
weer in andere gezichten dan die van hun krijgsmakkers staren, weer vrouwenge
stalten zien en lachjes van vrouwenlippen. In hun ietwat woeste, misschien vuile
en min of meer havelooze uniformen zijn ze uit de loopgraven gekomen, maar ze
beseffen, dat zo nu eenig toilet moeten maken en ze beginnen met.zich de vale
en bemodderde laarzen te laten poetsen. Dat is de aanvang, 't andere zal ook wel
komen.
Geen audiëntie.
Blijkens bericht in de Staatscourant"
wordt Donderdag a.s. door den Minister van
Oorlog geen audiëntie verleend.
HL
Eenige mededeelingen bstreffonde de
zanspropaganda in het leger.
Vaar uit het verslag over 1914 van de Na
tionale V ereertiging tot bevordering van den
volkszang bleek, hoezeer door die vereeniging
er naar was gestreefd om ook onder de gemo-
Iriliseerdcn den zang te bevorderen, en do ver-
leniging „Onze Vloot", zich beijverd had door
iet bekend geworden trio (de heer Van Trigt,
teiej. van der Gugten, mej. Ter Laag) in tal
▼an kan torment enten zangavonden to doen ge
ven, vormde een en ander aanleiding om van
fle zijde van het legerbestuur nadero aandacht
to sokenken aan de bevordering van den zang
in het leger.
Bij de voorbereidende besprekingen, waaraan
•enige ter zake van den volkszang deskundige
hecren welwillend hunne medewerking verleen
den, bleek al spoedig do wenschelijkkeid om
foor bet leger een nieuwen zangbundel samen
stellen, waarin dan zouden kunnen worden
opgenomen die liederen, die men voor den sol
daat bet meest geschikt oordeelde.
139e Week.
Van 26 Maart tot 2 April.
26 Maart-. De terugbocht van de Duitschers
op het Wesfcfront is nog niet tob
staan gekomen; de westelijke
boog tus6chen Atrecht en Soissous
wordt langzaam naar het oosten
verlegd, met krachtige vasthou
ding dier beide punten.
In Rusland wordt naar
Fransch voorbeeld een oorlogs
raad ingesteld opperbevelhebber
generaal Alexejef,
- In het Lagerhuis verklaart de
regeoring, dab geen wijziging
(verscherping) in de blokkade-
stellipg noodig geacht wordt.
Het eerste gewapende Airieri-
ka&nsche schip, de „St. Louis",
is met oen aantal passagiers te
Liverpool aangekomenduikboo-
ten werden niet gezien.
In het Lagerhuis bespreekt
minister lord Robert Cecil de
blokkadepoli tiek
- De Engelsche admiraliteit rap
porteert de torpedeering zonder
waarschuwing van het hospitaal-
séh>^ A n-H-irW in den nacht
van 20 op 21 Maart.
28 ,t Het Lagerhuis nam met 341
tegqn 62 stemmen een motie voor
kiesrechthervorming aan.
2) H Pe Duiteche Rijksdag neemt in
In dezen zangbundel werden oofspronlceljjk
opgenomen 52 liederen, terwijl thans een supple
ment van 12 liederen aan dezen bundel is toe
gevoegd. Do zangbundel kreeg don naam van
„Zangbundel voor heb Nederlandscho Leger",
voor het titelblad werd door don bekende kunst
schilder Hoynck van Papendrecht een passende
teekening vervaardigd. Van do zijde der com
ponisten en dichters werd zeer gewaardeerde
medewerking ontvangen en dc toestemming ver-
eisoht om de liederen in den zangbundel te
kunnen doen opnemen werd door bijna allen be
langeloos verleend.
Na het verschijnen van den zangbundel wor
den op daarvoor het meest in aanmerking ko
mende plaatsen een 20 tal zangdemousi,ratios
georganiseerd, die werden geleid door drie be
kende zanger-propagandisten, de heeren Oost
veen, .Goossens en Van Trigt. Voor of na de
demonstratie werd tevens aandacht geschonken
aan het geven van inlichtingen aan die militai
ren, die na de demonstratie de alsdan te hou
den zangoefeningen zouden leiden. Aan alle
militairen, die aan die zangoefeningen deelna
men, werd een zangbundel uitsluitend met tekst
verstrekt, terwijl aan den leider een zangbun
del met zangnoten en pianobegeleiding in
bruikleen werd uitgereikt. In totaal zijn thans
150,000 exemplaren met tekst onder den troep
verspreid.
Daar zich op verschillende plaatsen mobilisa
tie-muziekkorpsen hebben gevormd, deed zich
do wenschelijkheid gevoelen een aantal van de
liederen uit den bundel voor Harmonie en Fan
fare te doen instrumenteeren.
De heer Hendriks, kapelmeester van het re
giment Jagers, stelde zich beschikbaar tot het
maken van de benoodigde arrangementen en ter
drie lezingen de begrooting aan.
De beide soc.-dean. fracties stem
men er tegen.
In Spanje wordt een decreet
gepubliceerd tot schorsing van de
constitutioneel© waarborgen in
alle provincies van het rijk.
De Engelschen beaettem de dorpen
Ruyaulcourt, Sarol le Grand en
Fins en winnen terrein in de bunrt
van Hendiconrt.
In Palestina behalen de Engel
schen in een gevecht bij Gaza de
algeheel© overwinning.
D© voorloopigo regetfring in Rus
land schaft de doodstraf af.
Eeli drama uit Bretasjnc,
(3
Jk zal niet trachten te beschrijven, wat ik
zag. Ik was getuige van een schouwspel, dat
aim de hel van Dunte ontleend scheen. „Het
leek een ringvormig© muur van vlammen, die
jt«;n aanval op liet woud deden. Zij schoten uit,
vlogen voort, kropen terug als monsterachtige
katten, nu eens vereenigd, dan weer afzonder
lik elk met haar eigen vorm, haar eigen hel-
schen gloed en haar eigen bedreigingvan ver
woesting. Sommige kropen voort a's slangen,
andere verhieven zich in de lucht als draken.
Te midden van den gleed richtten zich half ver
brand© stammen op, waarvan de verkoolde
stronken buks en rechts uiteen vielen: men
De weken, de maanden gaan voorbij; het
begin van 1917 ligt reeds cLrie maanden ach
ter ons. Onze lezor3 zullen zich nog herinne
ren, hoe blijde vrij toen het nieuwe jaar in
gingen, omdat ds roepstem van den vrech,v
was weerklanken. Helaas, zij werd weldra
overstemd, en de strijd laaide harder en
hoogor pp dan ooit. Maar wel gingen in dit
eerste vierde deel van dit jaar de gebeurte
nissen sneller dan in andere jaren; de duik-
booten-oorlog, Amerika's inmenging, de re
volutie in Rusland, de terugtocht der Duit
schers in Frankrijk, 't zijn alle buitenge
wone feiten en die hun gewicht in de schaal
zullen leggen. Maar zullen zij ons nader tot
den vrede, brengen, of den krijg nog hard
nekkiger doen. woeden, nog meer uit
breiden
Wij kunnen thans nog niet zeggen, welke
gevolgen de groot© gebeurtenissen der laat
ste maanden zullen, hebben. Op dit ©ogenblik
minder dan ooit. Want juist dezer dagen
weerklinkt èn weer een aarzelende vredes-
steon, èn doemt de vrees op, dat de oorlog
zich nog zal uitbreiden, dat ook de Veree"
nigde Staten daadwerkelijk zullen meedoen.
Het woord „vrede" weerklinkt weer van da
zijde der c-entralen, ditmaal evenwel niet uit
Berlijn, doch uit Weenen. We hebben dezer
dagen reeds melding gemaakt van een plot
seling bezoek van den Ocstemrijkschen keizer
Karei te Berlijn met zijn minister van bui-
tenkndscks zaken Czemin. Het is deze laat
ste, die thans een balletje opwerpt vcor een
vredesconferentie, opdat de strijdvcerende
mogendheden althans beproeven, of zij niet
tot overeenstemming kunnen komen, of er
geen einde gemaakt kan worden aan den
vernielenden, mcorddadigeu krijg, die met
verwoesting dreigt van geheel Europa, van
een deel der overige wereld. Volgens hem is
zulk een vredesconferentie mogelijk, terwijl
ondertusschen de strijd wordt voortgezet.
Nog hebben wij niets gelezen in de bladen
der geallieerden, hoe dit voorstel daar wordt
begroet. Ook met wantrouwen, zooals het
vredesaanbod van Duitschland in December
kreeg den indruk, heel een woud van kruisen en
galgen, een ontzaglijke Calvariënbcrg jn vuur
voor zich te zien.
„Kan men hier niet van een ontzettenden
boschbrand spreken? vroeg de klompenmaker
naast mij.
„Ja, wij behoeven enkel nog maar te weten,
wen wij er een compliment voor moeten
maken", zei Hernoy.
•Jozon .Sknn had zich opgesteld in een uitge
hold gedeelte van de rotsen. Teen hij weer te
voorschijn kwam, hield hij een aangestoken lan
taarn in de hand.
„Komt mee", zeide hij. Hij ging ons voor
op eon bochtig voetpad, waar het zwakke ge
rucht van een stroompje te liooren was ca
bracht ons heb volgend cogenblik op een be
graasde ronde vlakte, die omringd werd door
een aantal gladde boomen met gemarmerde
schors. Hier wachtte hij een minuut lang, tot
dat wij hem hadden ingehaald: het volgende
oogenblik trad hij op een van de grootste
boomen tos.
„Wilt u zoo goed zijn, wat dichterbij te
komen, mijnheer de burgemeester, en eens te
lezen wat hier staat
Het licht van den lantaarn bescheen de
schors van dichtbij en nu öntdekten wij de
diepe sporen van eeu afgesleten inscriptie. Clau
dius liet mij naderbij treden.
„Hier. mijn waarde, oud schrift ,to ontcijfe
ren, ts meer speciaal uw werk".
Ik voldeed aan zijn verlangen en spelde niet
zonder moeite: Goede Vrijdag 1884.
..Dat staat er ook", bcvcstigdo de meester
klompenmaker.
„Achttienhonderd vier en tachtig, dat was
mijn laatste dienstjaar "bij het regiment", zei
Claudius. „En wat is nu de heteekenis van
dien datum op dien boom?" vroeg hij, zich tot
Jozon Skan richtende.
„Dat is nu juist de vraag, dia ik wilde, dat
1916; ook met tegen-voorstellen dio volko
men onaannemelijk waren voor de cen-
tralen
Intusschen, voorloopig lijkt het er eerder
op, dat do geweldige wereldstrijd zich nog
zal uitbreiden. De Vereenigdo Staten, zul
len zich blijkbaar msfc langer buiten den
krijg kunnen houden. Professoren zeggen
als hun meening, dab, schoon zij tegen den
oorlog zijn, er toch uitzonderingen bestaan,
die het wettigen als een volk naar do wape
nen grijpt, en zoo n uitzondering is er hier
voor Amerika. Vrouwen reiken een adres
in cm Duitschland den krijg te verklaren,
aan president Wilson, en onder haar zijn
twee dochters van den president zelf,
een bewijs, dat hij het met het adres niet
oneens is. Op heb oogenblik, dab we dit
schrijven, is het Congres der Verecnigde
Staten in buitengewone zitting en men ver
moedt, dab president Wilson het verzoeken
zal to verklaren, dat er ten gevolge van de
handelingen der Duitschers een oorlogstoe
stand is ontstaan tusschen de Unie en
Duitschland. I'o vraag Ï6 echter, of dit wel
dadelijk een versterking der Entente betee-
kenfe.
Geen land, is er gezegd, zal uit dezen
oorlog komen, zooals het er in gegaan is.
Duitschland ton minste waarschijnlijk niet,
zooals uit do delmtfesn in den Rijksdag
is op te maken. De revolutie in Rusland
heeft ook den geest der democratie in de
Duïtsche staten wakker gemaakt en het
lijkt er niet op, dat deze oorlog voorbij kan
gaan zonder dat er een groote ver
andering plaats dooft, of is voorbereid,
zonder dat het Duitsche volk eon nieuwen
ruimeren staatsvorm heeft gekregen. Het
kan nu toch niet verre ten achter staan bij
Rusland, al zal het daarvan misschien, niet
spoedig do gelijke worden in politiek op
zicht. Want in Rusland nadert men blijk
baar al meer hot ideaal van een grooten
federalen staat, n 1, een statenbond on
der één bestuur, met zelfbestuur voor de
afzondert ij :ko deden. Dit is stellig het
doel, dat de nieuwe Russische regeering
zich voorstelt. Zij schijnt daarbij steun te
zuilen krijgen van de sociaal-democraten,
die natuurlijk in dit opzicht meegaan. Of
echter de nieuwe toestand in Rusland tot
stand zal komen zonder, schokken; of dit
zal kunnen gebeuren. terwijl tegelijk de
oorlog met grooto kracht wordt gevoerd,
•is nog steeds aan twijfel onderhevig, als is
het wel merkwaardig, hoezeer de voerloo-
pige regeering in Rusland steeds meer vast
heid krijgt.
Aan het Westorfrout houdt do terugtocht
der Duitschers aan. Ook do laatste berick
ten spreken nog steeds van eon vooruitdrin
gen der Franscbeai en. Engolschcn cn niet
cp een enkel punt., maar op verschillenue
punten. Wij lezen van nieuw bezette dor
pen, van vorderingen, waarbij steunpunten
worden veroverd, van opmarsen steeds in de
richting der grens. Do strijd beperkt zich
niet meer let het Sommefront, hij woedt
ook aan de Oise, in Champagne, bij Ype
ren, m dei' Elzas. En hij wordt met meer
verwoedheid gestreden, dan voor eenige
weken; do Duitschers bieden niet alleen
üifetigea tegenstand, zij vallen ook vaker en
krachtiger aan. Maar dikwijls zonder suc
ces te hébben, naar het schijnt. Zij moeten
blijkbaar nog verder terug dan de rechte
lijn van Atrechtnaar Reims. Zoo blijft het
nog steeds een raadsel, of deze terugtocht
aan 't Westerfront vrijwillig of gedwongen
was. De stellingen, die de Duitschers heb
ben opgegeven moeten verbazend sterk zijn
or waren in botou uitgebouwde loopgraven,
waaraan een paar jaar gewerkt was. Zonder
veel strijd, vrijwillig dus, heeft Hinden
burg die laten ontruimen. Dat hij daar
mee iets voor had, kan haast niet andere,
maai wafel Dat is het groote raadsel. Het
is te begrijpen, dat de Fransohen en Engel
schen meer en meer overhellen tot de me-e-
ning, dat do terugtocht gedwongen was,
dab de Duitschers niet anders konden. Dit
lijkt met de weinige activiteit op do andere
fronten, met het overschot van mannen,
dat zij dus in het westen moeten hebben,
niet aannemol ijk
Want op het uitgestrekte front in 't Oos-
u aan den boschwachter van Kervel tree stelde".
„En wanneer liij zich nu eons houdt, of hij
nergens van weoet?"
„Dan zal ik aanwezig zijn, om hem het ge
heugen wat op te frisse hen", antwoordde met
emstigen stem de jonge man, terwijl hij zich
weer aan het hoofd van den stoet stelde.
Wij Iiadden nog niet de lichte ruimte beTeikfc,
waar het huis van Kerveltreo staat, of dc hon
den hadden door hun geblaf reeds onze komst
aangekondigd.
„Houd jullie bekken, beesten", riep Jozon'
Skan.
Op hetzelfde oogenblik ging dc deur der wo
ning wijd open en vertoonde zich in de ver
lichte ruimte het bevallige silhouet van een
jong meisje.
,.Hefc is mijnheer dc burgemeester. Jeanne...
Met een van zijn vrienden, dio ook nog een
oude konnis van je is", lichtte de meester
klompenmaker haar in.
De dochter van den boschwachter noodigde
ons uit. in de keuken te komen en schoof* stoe
len voor ons aan.
„Mijn vader is naar den brand", zeide zij.
„Maar ik zal hem waarschuwen".
Zij nam een wnldhoren op. zooals zich in de
Bretonsohe boerderijen onder den naam van
cornboud steeds bevinden, trad naar buiten en
deed drie lange stooten op het instrument hoo
ren, dio door de echo's van het boseh weer
kaats werden. Teen zij tot ons teruggekeerd
was, vatte Jozon Skan haar bij de mouw van
haar justin, een klcedingstuk. van zwart laken
met finweel afgezet, zeor.ls do vrouwen van
Carhaix dragen.
„Jeanne, ik heb geen g-legcnheid gevonden
naar Pierres-Lcnrrurs te vaan, om te komen
eten en mijn plcogmoeder ral ongerust zijn. Zou
je me een pleizier willen doen en de arme oude
vrouw te gaan zeggen, dat ze zich geen mui-
ton wordt in den laaie ben tijd niet veel aan
vechten gedaan. Duiteche telegrammen
doelen moe, dat van den kant dor oontralen
daar in den eersten, tijd ook geen offonsiof
is te verwachten; hot jaargetij zelf, da toe
stand van het terrein zouden jiet al verhin
deren. Hier en daar mogo oen aanval wor
den gedaan; verkennerspatrouilles mogen
eenia in botsing komen, do artillerie moge
zich cans laten hooren, -dat is zoowat
alles.
Ook van de andere strijdterreinen, Mace
donië, Italië, enz. valt weinig te zeggen, 't
is er stil. In Palestina is nu ook gevochten,
©venals in Sinaï. In Mesopotamia komen bn
do Russen èn de Engelsohon steeds voor
uitd© laatsten staan nu al 35 mijlen ten
noorden cm 36 mijlen ten westen van Bag
dad de Turken trekken hier steeds terug.
Do binaenlandsche toestand in Griekon
land heet thans bijna onhoudbaar. Het volk
lijdt gebrek aan hos noodigste. Er zijn ge
vallen, dat mensohen, dio nia lang hotige
ren s, graan on rijst kregen, di© rauw aten,
omdat zij niet konden wachten.
DUiTSCHLAND.
Duitschland In afwachting.
Een correspondent van „De Tijd" in Duitsch
land schrijft:
Is Duitschland in afwachting van den vrede?
Neen. Is Duitschland gereed voor een krachts
inspanning toe do afdoende zegepraal? Even
min. Het Duitsche volk is apathisch. Afgezien
van een troepje al-Duifschers, dat nog maar
niet 't jakkeren over 'n grooter Duitschland en
de ontwikkeling van een nog grooter krijgsge
weld opgeeft na den oorlog zullen die lui
mc-c groote monden door liet volk worden uit
gebannen 1 leeft de groote massa lijdzaam
onder allo gebeurtenissen, die thans do wereld
beroeren. Er zijn al zooveel militaire zege
pralen behaald en zooveel teleurstellingen ge
leden, er is al zooveel over den vrede gepraat
en zooveel oorlog gevoerd, dat men feitelijk
geen verwachtingen meer heeft, noch van een
zegepraal, noch van een nederlaag, noch van
den oorlog, noch van den vrede. Men gelooft
niet meer, men wacht maar af, lijdzaam, en
wat men afwacht is... niets.
Wanneer men de menscben spreekt over een
dreigenden nienwen' oorlog met hot reusach
tig© Amerika, do problematische resultaten
van den duikbooteu-oorlog, waarop aan
vankelijk zoo hoog was gebouwd, of de moge
lijkheid van een misschien door de Russische
omwenteling toch nog plotseling ons in den
schoot vallenden vrede, kan men behalve een
vleugje van traditioneel optimism© en het nog
nawerkend geschoold vertrouwen in tl© van
ouds beproefd© Duitsche kracht, nauwelijks
iets opmerken, wat op een onmiddellijk© hoop
celijkt. Men wacht maar af, men wacht maar
afwat? Niemand weet het, niemand zegt
het.
Wel gaan allerlei geruchten over den nieu
wen militairen opzet van Hindenburg, die een
reeds gevorderd Italiaansch offensief zou heb
ben opgegeven, om zich plotseling met allo
kracht tegen het stuiptrekkend, en onder een
laatsten slag misschien in eenzin kei: d Rusland
te keeren, maar belangstelling en zeer bit
tere belangstelling bestaat er eigenlijk al
léén voor de rechtstreeks en allerpijnlijkst ge
voelde nooden van het oogenblikhet waarlijk
nu scherp nijpende levensmiddelen-gebrek. Ik
zal daarvan niet de sombere iooneelen der
werkelijkheid ophangen, ook omdat er reeds
genoeg van naar buiten lekt, en omdat een
openhartige mededeelzaamheid in dezen zoo
gauw door een partijdige oordeelvelling over
het werkelijk heldhaftig en tragisch lijdende
Duitsche volk lijkt ingegeven. Genoeg zij het
gezegd, dat het zich op het oogenblik aan een
krachtproef onderwerpt, die her schier den
adem beneemt, en waarvan de uitkomst ook
hier in do leidende kringen met angst wordt
afgewacht.
Wat den in Duitschland reridijrenden bui
tenlander. die ook in do kennis 'van interna
tionale verhoudingen een beetje thuis is. moed
geeft te midden van al dïfcniet-optimisme, niet-
pessimisme, maar vrrnge stemming van dulden
en verdragen en maar afwachten, is de demo
cratiseering van Duitschland, de langzame
maar zekere omzetting van de conservatieve,
militaire, jonkerïijke, keizerlijke, alléén-heer-
sdiende regeering in een völksregecring. Do
voltrekking van het proces gaat inderdaad niet
vlug, maar geleidelijk, en zeker vlugger dan
door den Keizer, den Rijkskanselier,~de mili
taire opvattingen, de Pruisisch© vasthoudend
heid aanvankelijk toelaatbaar werd geoordeeld.
Opmerkzame toeschouwers, ook in het buiten-
zennissen in hfefc hoofd haalt, maar dat ik bij
mijnheer Hernoy hen?"
Zij wierp hem een teederen blik toe. dia tege
lijk toestemming inhield. Daarop richtte 'zij
zich tot ons.
„U zult mij wel willen verontschuldigen,
mijnheeren Mijn vader zal wel spoedig" ko
men".
„Ga maar, beste meid!" antwoordde Clau
dius. Hierop verwijderde zij zich.
„Is het met opzet, dat j© haar hebt .wegge
stuurd vroeg dee burgemeester.
„Met opzet. De ooren van de kinderen zijn
niet geschikt om de zonden van hun vader nan
te hooren".
Zijn woorden werden gevolgd door ec-n stilte,
d-ie geen onzer trachtte te verbreken. Do jonge
man had zich tusschen een kast cn den muur
opgesteld in het meest afgelegen gedeelte van
het vertrek. De burgemeester en ik hadden aan
de tafel plaats genomen, waarop een walmende
kandelaar stond. Bij wijlen drong het geraas
van de vlammen als een ondersardsch geluid
tot ons door en verlichtten schrikwekkende
flikkeringen dc-n hemel. Vijftien, twintig mi
nuten verliepen, die 0113 een eeuwigheid toe
schenen.
Eindelijk weerklonken voetstappen. De
boschwachter trad binnen. Van zijn jachtmuts
tct aan zijn schoenen vertoonde hij niets dr.n
modder en vlekken.
,.Ik geef u maar geen hand mijnheeren",
zeie hij„ik ben met geen tang aan te raken".
Hij bleef tegen de tafel geleund staan zonder
de tegenwoordigheid van Jozon Skan op te
merken, maar de afwezigheid van zijn deenter
verwonderde hem.
„Wat is dat? Zijt u alleen? Waar is Jeanne
gebleven?"
Hij wilde haar zooken, ma-ar de burgemeester
voorkwam hem.
„Zy heeft ons met opzet alleen gelaten
land, hcbbftn do ovolutio der Duitecho binncn-
landadio toort&nden reeds kunn'-n waarnemen,
maar in een versneld tempo zullen hun in do
naaste weken en maanden ingrijpende her
vormingen verrassen.
Eerder dan do machthebbers in Duitschland
wilden, sneller dan Engeland verwachtte, wordt
do demoeratiscoring voltrokken van het Duit
sche staatswezen, tot dusver als zuiver „mili-
tariatisch" :n da Entente-landen buitensporig
uitgekreten. Indien do Rijkskanselier, in
zijn hort een opportunist-goede scheepmanï-
kunst gebruikt, kan do omwenteling m Rus
land (die hier onmiskenbaar een grooten
invloed hoeft uitgeoefend) niet enkel een leer
zaam voorbeeld van onmiddellijke p-volgen
zijn, maar wordt ook het groot© struikelblok
tot een toenadering der oor log voeren do mogend
heden op vredelievende wijze uit den weg ge
ruim. Immers, do groote grief van Engeland
en de Entente o.a. herhaaldelijk door
Asquith geformuleerd was het in Duitsch
land vigeer end o stelsel, hetwelk telkens als
het Vgevaar van Europa" tegen do vrijere
regeormgavormon van Engeland en Frankrijk
werd gesteld. Ongemerkt gaat thans do door
Asquith uitgesproken verwachting, dat lm»
Duiteche volk zelf een einde zou maken aan
zijn autocratisch staatswezen, in vervulling.
Wellicht niet zoo radicaal als do Entente het
had gewenscht. maar toch voldoende, om van
nu af een toenadering mogelijk te maken,
daar 'fe Entente-hoofddoel feitelijk wordt be
reikt. En nu Rusland, tot dusver zelf mc-t do
democratie der Entente in flagrantcn strijd,
eindelijk zijn eigen, vrijen regeeringsvorm heeft
gekozen, kan do Bond der volkeren hersteld
of. wil men. eindelijk gestiehr. worden.
De stemming van hert „Naoh Pari»" ia bij
het Duitsche volk voorgoed verdwenen, maar
het heeft den goeden weg loeren vinden ,,nach
Berlin" beter dan de Entente. En nu de
oorlog ook asn Duitschland zoo geweldjgo
fouten heeft afgeleerd, kan een gezuiverde
•amenlc-ving der natiën niet l»ng meer uit
blijven.
FRANKRiJK.
Van hc' Wastelijk Oorlogaterrein»
Het Engelsoh-Fransche offensief.
PARIJS. Aan de Somme en 0:6© is da
artiHericrtrijd tamelijk levendig in de streek
van Roupy en aan het front Essigny-Benay,
In den sector van FolumbrayCoucy-le-
Chateau hebben schermutselingen tusschen
patrouiliee plaats gehad.
Ten N. en Zuiden van de Aillette heb
ben de Franschen in den loop van den nacht
aanmerkelijke vorderingen gemaakt, taeh
name ten Noordoosten van Margival.
Aanvalspogineen der Duitschera op kleins
Fransehe posten ten zuidoosten van Craonne,
bij Vauyens en in de streek ten Westen
van den Mort-Homme leden volkomen
schipbreuk. De Franschen maakten gevan
genen. OveraL elders is de nacht kalm ver»
loopen.
Ondanks het voortdurend ongunstige weer
hebben do Fransehe vliegers in den loop
van de vorige week tal van gevechten gele
verd en 7 Duitsche machines vernield.
Luit. Dormi schoot zijn 18e vijandelijke toe
stel neer, kapt. Doumer en adjudant Casaie
hun Je, terwijl kapt. Claton zijn 5e over
winning behaalde.
LONDEN. Het communiqué van generaal
Haig luidt
Na hevigen strijd hebben wij het dorp
Savy, vier mijl van St. Quentin, veroverd.
Wij maakten 61 gevangenen en veroverden
4 machinegeweren. De vijand leed zware
verhezen; voor het front van een enkel ba
taljon telden wij de lijken van 70 Duit-
j schers.
Ook het woud van Savy, een mijl tea
Noordoosten van het dorp, alsmede de dor-
pen Vendelles, Epépy en Peizière, vielen
i ons in handen.
Ten Noordwesten van Croisellcs hebben
I wij opnieuw vorderingen gemaakt.
1 Een gedeelte van onze troepen drong ge
durende den nacht en in de morgenuren
i do vijandelijke loopgraven binnen ten N.
van Eeclincourt, ten N. \V. van Neuvilla
Saint Vaasfe en ten Z. W. van Givencliy.
IV7ij maakten nog enkele krijgsgevangenen
en brachten den vijand vele verliezen toe.
j Bij de luchtgevechten welke Zaterdag
plaats hadden werden twee Duitecho vlieg
tuigen vernield en drie andere tob dalen
gedwongen. Wij missen één toestel. In den
V. t hebben ernstige dingen met elkander te
bespreken. JJertraud
..V©:veiir:k!:e!»jk© dingen, mijnheer de bur
gemeester, dingen, vnarvan men zich in ccn
land van willen geen idee- zou kunnen vormen...
Nu", vervolgde hij, terwijl hij zich speciaal tot
mij richtte, „u zic-t uw boscli van Saint-Servais
m een prachtigen sta3t terug! En u kimt
trotseh op uw landgenooten zijn. Een groot
gedeelte van den Barroz gaat op in vlammen.
Mijn mooiste parken weggemaaid, vernietigd,
weggevaagd van den aardbodem. En wat mij
betrett, mijn vijf cn dertig jaren van onver
moeide waakzaamheid als t ware in vlammen
opgegaan met de boaschenwant in ons vak
is één brand een leeüjk© strop twee branden
zijn eën noodlottig© waarschuwing; de derde
is een knal: voor altyd. Wat dus zeggen wiluw
dienaar weggejaagd uit, Kerveltreo en het
bosch uitgejaagd ais een ongeschikte, een doe
niet! O, die bandieten. En waarom dat <c?
Omdat ik een doohtcr heb, mijnheer de burge
meester, die..."
..l'ardon, Bcrtrand"', viel do burgemeester
in „sta mij toe 11 te herinneren, dat de n-ren
door u aangewezen na dia laatste misdadige
poging na onderzoek alle moesten worden op
gegeven... Misschien zou het goed zijn. ergens
i'iers t-- zoeken Indien de afwijzingen van
Jeanne eenigen harcr aanbidders hebben kun
nen kwetsen, hoeveel vijanden heb jij je •mis
schien zelf niet gemaakt, Bertrand Rouzès, in
i <lo vijf en dertig jaren, dat j© ep strenge wijze
je plicht trachtte te doen, vijf en dertig jaren,
waarvan ik, voor zoover het in mijn macht
staat, zal zorgen, dat de vruchten je niet ont
gaan. Ik zeg er niets kronkends cf afkeurends
mee, met v.aar, wanneer ik zou beweren, dat
j© bijvoorbeeld zelden medelijdend of tegemoet-
komend niet smokkelaars of zelfs koutsprokke-
I laars znlt omgegaan zijn".
J (Wordt vervolgd/.