No 383
Vrijdag 26 Januari 1817
Orgaan voor Leger en Vloot.
■Oorlogsnieuws.
DERDE JAARGANG.
Onder redactie van D. MANASSEN.
Oezondiieidslser
Het Kerstmaal van den
heer Peyrusse.
Postcheque en Girodienst.
Ds Vre&esvoorstelSen.
DE SOLDATENCOURANT
EEDACTIE EN ADMINISTRATIE VALERIÜSSTR-. 109. AMSTERDAM. DIT
BEAD VERSCHIJNT DRIEMAAL PER WEEK. LOSSE NUMMERS VOOR
MILITAIREN 1 CENT, VOOR BURGERS 3 CENT. ABONNEMENT BIJ VOORUIT
BETALING VOOR MILITAIREN 0.75, VOOR BURGERS/1.50P.KWARTAAL
Voor Adverteutlta wend* men rich tot ouzo Administratie. Val«riuMtmat 100
Amsterdam. Prijs der Advcrtertden per regel 30 ci.f. Voor IDg© renden M*2t-
deeHngen op do tweede, dorde en -vierde pagina dubbel tarief, aOonnBraeut
We zien hier een der bekendste Oostenrijksche vliegers, Banfeld. dien wij ver
diept zien in de beschouwing van een Italiaanscb militair vliegtuig, dat moest neer
dalen op Oostenrijksch, dus vijandelijk gebied en dat dus nu daar als goeden buit
wordt beschouwd. Hot moderne, zeer groote vliegtuig, beeft betrekkelijk weinig
geleden, naar het schijnt, al ziet bet er op enkele plekken zeer gehavend uit.
door J. P, BUL, officier van gezondheid.
LXXXI.
Verspreidingswijze besmettelijke ziekten. XIV.
(Slot.)
Van malaria is do smetstof zeer goed bekend.
Men beeft de verschillende ontwikkeling-
perioden van de microbe zoowel in het. mensche-
lijk bloed als in de mug nauwkeurig bestu
deerd en toch heeft het jaren van hard wer
ken gekost voordat men een eenigszins duide
lijk begrip had van de verspreidingswijze van
deze ziekte. Toen men evenwel bekend wa3
met de eigenaardig© wijze waarop deze ziekte
overgebracht wordt, vroeg men zich aft of
misschien andere ziekten waarvan de
Smetstof niet bekend was, zich ook op derge
lijke wijze vorsproidde.
In sommige warme landen, in Ixefc hijzonder
In midden-Araerika, komt een zeer gevreesde en
veelal doodétijke ziekte -. oordo göie koorts.
De ziekte komt veelal epidemisch voor en men
had allerlei mceniugen omtrent da versprei
dingswijze van de-smetstof. Do meesten zochten
in besmette klcAeren en voorwerpen de ge
vaarlijke overbrengers van de koorts. Nauw
keurige ontsmettingen werden daarom ver-
ridbi. Toen dan ook in den Spaansah-Ameri-
taan3clien oorlog Cnba door de Amerikanen
veroverd wan en onder het Amerikaansche le
ger een hevige epidemie uitbrak, werd op reus
achtige schaal de geheel© stad Havanna schoon
gemaakt on gereinigd, maar niets hielp. Een
paar officieren van gezondheid en eenige sol
daten besloten toen proeven op zich zelf te ne
men ten einde na to gaan hoe do ziekte eigen
lijk ran den een op den ander werd overge
bracht. In de eerste plaats moest uitgemaakt
Worden of kleeren enz. do besmetting konden
overbrengen.. Eenige soldaten trokken het
ondergoed van gele-koortelijdors aan, werden
opgesloten in do barak van het hospitaal maar
bleven gezond. Van het overbrengen der
ziekte door voorwerpen was dus niets gebleken.
Toon werd onderzocht waar do smetstof dan
wel te vinden was en een paar ander© solda
ten stelden zich beschikbaar om met bloed
van ©en ge! e-fcoortsl ij der ingespoten te worden.
Deze soldaten werden ziek. Men wist dus dat
'ue smetstof uit het bloed van den lijder
komt. Het moest nn uitgemaakt worden ho©
de smetstof uit het bloed van den eenen lijder
in di© van een gozondo overgebracht werd.
Weer gingen een paar manschappen in de ba
rak van het hospitaal, maar nu met muggen,
die te voren bloed gezogen hadden van geie-
koortslijdere. Ook zij werden door de ziekt©
aangetast.
Uit de proeven bleek nog meer; er bleek
Door JACQUES NORMAND.
(Vervolg en slot.)
Daar wordt gebeld... Dat is bij!... Gauw
federeert op zijn plaats, en hom netjes ont
vangen i
Het was de heer Peyrusse. Na zijn kaarfc-
partijtje met den heer Dubois was hij zon
der eenig kwaad vermoeden naar huis ge
gaan. De zaal met haar groote ramen was
aan de achterzijde van .het huis, zoodat hij
niets ongewoons ontdekte. Hij kwam bin
nen, en met een gosmoorden geeuw wilde
bij als gewoonlijk naar boven naar zijn slaap
kamer gaan. Docb Justine hield hem terug.
„Wat gaat u nu doen, mijnheer? Zij zijn
daar!"
„Hè? Wat?"
„Ja, zeker, zij zijn allemaal daar, in do
groote zaal. Er wordt enkel op u gewacht
om te beginnen..."
De heer Peyrusse dacht dat hij droomde.
Was Justine gek geworden, of hijzelf?
Maar hij hoorde stemmen... Hij begon te
begrijpen, en zonder iets te laten merken,
ging hij naar de deur en deed die open.
„Daar is hij!... Daar i9 hij!... Ca "zitten,
mijnheer Peyrusse!... Leve raijuheer Pey
russe!... Hoera voor mijnheer Peyrusse!"
De heer Peyrusse was vlug van begrip.
In een enkele seconde doorzag hij den^toe
stand. Zich over niets verwonderen, alles
volkomen natuurlijk vinden, nog harder
lachen dan de anderen.
„Het spijt mij dat ik u heb laten wach
ten," zeide hij, terwijl hij zijn plaats
ppeocht. „Laat ons maar gauw beginnen!"
jklen behoeft niet te _yragen, of |efc yroo-
n.l. u:.fc, dat de gele-koortslijders alleen ge
durende de eerst© dagen der ziekt© de smet
stof ia hun bloed hadden. Later niet meer.
Alleen god a re a de de eerste dagen waren zij
dus in staat dc muggen t© besmetten. En ver.
der bleek. dn. do muggen eerst pl.m. 2 weken,
nadat zij bloc gezogen hadden d© ziekte kon
den overbrengen.
Toen deze feiten bekend waron werd d© be
strijding van gelo kc-orfs natuurlijk terstond
in geheel nieuwe banen- geleid. Men hield op
met ontsmettingen op grooten 6ehaal, maar
men legde de patiënten gedurende enkele da
gen onder een vliegengaap, zoodat geen mug
blood bij hun kon zuigen/
Sedert onheugelijk© tijden heerschto in Ha
vanna d© gelo koorts. Do officier van gezond
heid GorgaS heeft toen de best-rijding op d©
nieuwe wijze ter baud genomen en 23 Sept.
1901 werd aldaar het laatst© geval van gele
koorts aangegeven.
De mug. die de gele koorts overbrengt, be
hoort tot eer. ander soort als de malariamug.
Zij vermenigvuldigt zich slechts bij hooge tem
peratuur gi1- ki^ daardoor b.v. in ons land zich
niet ver.» juï.v.»LMlgeni lot cei gel© ko'ortt-
epidemie zal het in ons land dus nooit komen.
In ledig daarentegen is het omgekeerde het
geval. Daar zijn verschillende streken waar de
gele-koortsmug voorkomt, maar gele koorts is
er niet, omdat de reis van Amerika naar Indië
te lang is om zieken over te brengen en be
smette muggen kunnen het niet gedurende
de geheels reis ook in koudere streken uit
houden. Er heeft zich nu evenwel een nieuw
gewaar voor Indië voorgedaan. Door het graven
van het Panamakanaal is de weg van Amerika
naar Indië-veel korter geworden en loopt door
warmer zeeën. Evenals de Zaanlandsche polder
jongens de malaria in Oost-Friesland gebracht
hebben, 2ouden nu de Amerikaansche muggen
de gele koorts in Indië kunnen importeeren.
Gelukkig is de Geneeskundige Dienst in Indië
waakzaam*
Uit deze korte en uit den. aard der zaak zeer
oppervlakkige beschrijving van de wijze, waarop
besmettelijke ziekten zich kunnen verspreiden,
blijkt dat de verspreiding op allerlei, zeer uit
eenloopend© manieren geschieden kan. De be
strijding van do epidemieën zal dug ook bij de
verschillende ziekten in hooge mate uiiëen-
Ioopen.
In vroeger eeuwen zocht men de oorzaak in
booze geesten, die met tooveuarijen bezworen
moesten worden. Soms werd de bedorven lucht
als eon groot gevaar beschonwd en meermalen
kan men lezen, dat de gemeentebesturen beslo
ten om tijdens een epidemie pektonnen te
branden om de lucht te zuiveren.
Sommigen zagen in het feit dat de Joden
mmder door besmettelijks ziekten, vooral pest,
worden aangetast dan de Christenen, het bewijs
dat de Joden de waterputten van de Christenen
lijk toeging. Da fijnste Bordeaux wijnen
krachten overal vroohjkheid. Er werd ge
praat en gelachen en gezongen; Peyrusse
was een van de vroolijksten.
„Wat oen alleraardigst denkbeeld van
n!" herhaalde hij telkens. „Ik durfde er
niet mee te beginnen, uit vrees dat het niet
goed zou uitvallen... Heb gaat hier recht
prettig toel... En daarbij zoo gemakkelijk!
Hartelijk dank, vrienden!"
Na afloop van het souper werd de tafel
afgenomen en begon de dans. Het orkest,
dat onder het eten pavanes en menuetten
gespeeld had, begon nu met meesleepende
walsen en vroolijke quadrilles... Peyrusse
waagde zelfs een dollen cavalier seul. En
eerst laat nam men onder algemeene vroo-
Iijkheid afscheid.
Des morgens om negen uur zijn ge
wonen tijd kwam Peyrusse naar beneden.
Volgens zijn bevel was het geheéle buis weer
in orde gebracht. De bedienden hadden de
tafel weggenomen, alles schoongemaakt en
de meubelen weer op hun plaats gezet. Van
het feest, was geen spoor meer te vinden.
Frisch en vroolijk ging Peyrusse uit wan
delen. De geschiedenis van het feestmaal
was zeker al overal bekend, want bij meende
oen glimlach to bespeuren op bet gezicht van
de menschen die hem groetten. Hij was te
goed en te verstandig om boos te zijn over
de grapmaar hij nam zich toch voor, nu
andereu zich op zijn kosten vermaakt liad-
den, op zijn beurt ook eens pret te heb-
ben op kosten van dia anderen. En wie
I het laatst lacht, lacht het best!
j Een der vroolijkste gasten van 's nachts,
i do jong© Baillioqne, zag hem en kwam met
een spotlachje naar hem toe.
j „Hoe gaat heb. mijnheer Peyrusse? Goed
j ges!apen?Niet teveel vermoeid?..."
.Vermoeid... Waarvan!"
I „Maar... u 15 imjners zoo laat. naar bed
I gegaan.
vergiftigden, en het beste middel ter voor
koming van pestepidemieën zagen zij don ook
in het verbranden van de Joden.
In de 19e eenw heeft men vooral in rottende
Moffen, in slecht drinkwater, in verruilden
bodem de oorzaak gezocht Toor het ontstaan
van epidemieën en de bestrijding werd dan ge-
zocht in verbetering van de algemeene zinde
lijkheid, reipjjf*Jcb vuilafvoer.- Een groote stap
in de goedo richting is daardoor gedaan.
Toen do bacteriën als oorzaak der ziekte be
kend werden en de middelen gevonden wer^len
om deze kleino levende wezens te dooden, kwam
men weer een stap verder. Afzondering van
zieken en ontsmetting va.n besmette voorwerpen
werd hoofdzaak bij de bestrijding van epide
mieën.
Tegenwoordig is men steeds meer tot do
overtuiging gekomen dat do verschillende
ziekten zich op verschillende wijze verspreiden
en dat een algemeen recept om epidemiön
tegen to gaan niet is te geven. Iedere ziekte
moet op een bepaalde wijzp bestreden worden.
Bij de eene zal strenge afzondering noodig zijn,
bij de ander zal het voldoende zijn, indien men
waakt, dat geen ongedierte den lijder kan be
reiken. Bij sommige zieken zal ontsmetting van
het geheel© ziekenvertrek noodig zijn, hij
anderen zal dit achterwege kunnen blijven, bij
weer anderen zal men vooral in bacillendragers
gevaar zoeken.
Hoe die bestrijding precies geschiedt zon ons
to"ver voeren. Uit bovenstaande moge evenwe1
gebleken zijn, dat onze kennis aangaande do
verspreidingswijzen van besmettelijke ziekten
in den kot-sten tijd belangrijk is vermeerderd
en dat daardoor ook do bestrijding met meer
kans op slagen kan geschieden."
Inlichtingen betreffende den In te voeren
postchèque- en girodienst.
(Slot.)
Zullen dan de kosten een bezwaar zijr
De bedoeling is, dat men aanvankelijk
zal betalen voor. elke storting (in geid):
cp ©ene rekening ten kantore van do
woonplaats 3 cent, op eene rekening vat
iemand die elders woont 5 cent. onverschillig
hoe groot de storting (in geld) ie.
Men heeft niet te doen met een spa.ix-
bank en dus zal men er geen kwartjes >f
een enkelen guiden gaan brengen; dan z» 1
het percentsgewijze misschien nog te dun
zijn. Maar wie 60, 100, 1000 of meer gui
den stort en daarvoor 3 centen moet beta
len, zal zich zeker niet bekragen over qj
duurte; stort men op een elders gehouden
rekening, dan ;r cent zJkcr niet Ie vuw>'
als men daarvoor geen postwissel of aange-
teekenden brief noodig heeft.
Overschrijving op de rekening van een
ander ter woonplaats zal 3 cent kosten, voor
elk bedrag, dus 3 centen voor elke rekening
die men voldoethet gemak van het geld
niet door bedienden te moeten laten betalen
wordt aldus goedkoop verkregen; een be
diende of ©en dienstbode kan wel wat nut
tigere doen dan omioodige tijdroovende
boodschappen verrichten. Korting voor
contante betaling#en fooien voor de dienst
boden behoeven natuurlijk niet te vervallen;
men spreke met de leveranciers af, dat do
gewone kortingen of fooien worden afge
trokken van het bedrag der nota's. Over
schrijvingen op de rekening van iemand di©
elders woont, zal iets meer kosten, n.l. 5
cent voor 6lke 200 gnlden of gedeelte van
200 gulden. Voor alle bedragen tot 200 dus
een stuiver; daarboven fcot 400 gulden een
dubbeltje, en zoo voort. Voor kleine geld
sommen en fcot 1000., 2000 gulden tee, is dit
eene goedkoop© wijze van geldverzenden,
waarbij risico in de overmaking uitgesloten
is. Voor grootere sommen zullen sommigen
misschien van andere gelegenheden gebruik
maken, als die goedkooper zijn en waarvan
men daarom den meerderen last en het risico
wil dragen. Voor de overgroot© meerderheid
der zakenmenschen en particulieren zal ech
ter de post het gemakkelijkst, het goed
koopst en het veiligst zijn.
Als men beschikt over zijn tegoed door
„Zoo laat?... Ik ben op mijn gewonen
tijd gaan slapen."
Verbaasd keek de jonge Baillioqne hem
aan.
„En die cavalier seul dan?" ging hij
voort. „Dat zal u toch wel een beetje in
de beenen zitten?"
„Een cavalier seul?"
„En dat souper! Een prachtstuk! Nu,
dat kerstmaal van u zal niet spoedig verge
ten worden 1"
„Mijn kerstmaal?... Wat bedoelt n
toch
Peyrusse hield zidh goed. Een beetje ver
bluft noemde de jonge man alles opmenu.
souper, bal...
Toen hij uitgepraat was, zeide Peyrusse:
„Je hebt gedroomd, vriend, eri andere
ben je ziek. Je moogt er den dokter wel
eens over spreken!..."
En Peyrusse wandelde voort.
Tien stappen verder ontmoette hij me
vrouw Capefigue. Mooi, elegant, een wei
nig bleek door den vermoeienden naoht,
ging zij naar de mis, met- haar gebedenboek
onder den arm.
„Goeden morgen, mijnheer Peyrusse.
Nog wel bedankt... Ik heb mij toch zóó ge
amüseerd
„Des te beter!:... Maar wanneer?"
„Hedennacht..."
„En waar dan?"
„Dat weet u toch wel... op uw feest..."
„U ook al?"
„Wat bedoelt u...?"
„IJ is in het complot... Want het is een
complot, dat begrijp ik nu heel goed..."
„Een complot?..."
„Ja... men wil mij wijsmaken, dat ik he
dennacht een feest heb gegeven... Ha! ha!
een aardige grap!... Maar ik ben er achter,
mevrouwtje, ha', ha! hal..."
De .groote oogen >n mevrouw Caoofiguo
^werden nog grpofeD .Was mijnheer Pey-
hot afgeven van cheques die men ook
zelf kan innen of laten innen dan kost
dit 6 cent per 100 gulden of godeelto van
100 gulden.
Do onkosten worden, behalve die, welke
bij storting mochten worden voldaan, ge
boekt op de rekening van hem, dio over zijn
geld beschikt.
Bij het voordeel, dat men den Staat als
debiteur heeft, komt nog een rente van
1£ over het saldo dat men tegoed heeft.
De door het Rijk ontvangen gelden, welke
blijken voor uitbetalingen niet noodig te
zijn, worden van Rijkswege op de meest
soliede wijze belegdde gekoekte fondsen
worden bi j de Nederlandsche Bank in bowa-
ring gegeven. Het aan deze belegging ver
bonden risico blijft voor rekening van het
Rijk; de rekeninghouders*houden aanspraak
op hun volle tegoed.
Een van de vele gemakken, die de aan
staande regeling biedt, is dab men op cigon
naam meer dan één rekening kan nemen.
Iemand, die voor zichzelf een© rekening
heeft, kan ook een aparte rekening nemen
voor hetgeen hij of zij ontvangt en uitgeeft
voor een pupil, een curandus, een zoon,
eene dochter, een lastgever; een fabri
kant kan eene rekening hebben voor
zich zelf en voor ieder van rijn af
delingschefs of voor de onderscheiden tak
ken van zijn bedrijf; een gemeentebestuur
kan den ontvanger en ieder van de chefs
der bedrijven gas, electriciteit, water
leiding, reiniging, geneeskundige dienst,
openbare werken, brandweer, enz. een
afzonderlijke rekening doen nemen, waar
door elk bedrijf of elke tak van dienst door
overschrijving van het noodige geld wordt
voorzien en dit zelf weder aanwendt tot allo
mogelijke verrekeningen door overschrijving
of door cheques. Hierbij blijft te bedenken,
dat de boekhouding van ontvangsten en
uitgaven voor eiken tak van dienst, die
rekeninghouder is, afzonderlijk gehouden
wordt, en daarvan maandelijks afschrift kan
worden verkregen.
Ambtenaren en officieren zullen hun
traktement gepensionneerden hun pen
sioen kunnen doen bijschrijven op hunne
rekening; niet alleen de Rijksambtenaren,
maar ook die van gemeenten, waterschap
pen, provinciale besturen, kantoren van
kooplieden, fabrikanten, reeders, bankiers,
vennootschappen of maatschappijen, enz.,
die als van zelf sprekend, gemakshalve een
postrekening hebben genomen.
Denkt men, om maar iets te noemen, aan
alle advocaten, notarissen, procureurs,
spoor- en fcramwegdirectiën, stationschefs,
industrieelen, koopheden, bankiers, effec
tenkantoren, boekhandelaars, maatschap
pijen voor levensverzekering, spaarbanken,
betaalmeesters, .uitgevers, winkeliers, hotels,
besturen of penningmeesters van vereeni-
gingen, ent,, en aan alle particulieren di©
zich het groote gemak, dat thans de post
zal bieden, door het nemen van postrekenin
gen ten nutte zullen willen manen, dan is
te verwachten, dat het geldverkeer belang
rijk zal worden vereenvoudigd.
Zij, die zekere betalingen niet op hunne
rekening mochten willen aannerüen, omdat
zij met hét ten goede overgeschreven bedrag
niet accoord gaan, of om welks andere reden
ook, zullen slechts aan het postkantoor heb
ben mede te deelen, dat zij de terugscbrij-
ving daarvan wenschen, in welk geval het
overgeschreven bedrag op de rekening van
herkomst wordt teruggebracht of weder ter
beschikking van den belanghebbende ge
steld.
Nader zal opgave worden gevraagd of men
voornemens is deel te nemen aan den post
cheque en girodienst, ten einde op den dag
der invoering voor alle deelnemers gereed
te kunnen staan.
Voor meerdere inlichtingen betreffende
den dienst kunnen belangstellenden zich
wenden tot den Administrateur bij het
Hoofdbestuur der Posterijen en Telegrafie
M. G. de Bloeme, wiens bureau tijdelijk is
gevestigd No. 14 Van Speyksfcraat, tel.
H 3861, 's-Gravenhage.
rnsse gek* geworden?... Zij werd vuurrood
en liep haastig voort, zonder iets meer te
vragen...
Nog drie of vier gasten van den vorigen
nacht ontmoetten den heer Peyrusse. De
zelfde vragen, dezelfde antwoorden. Bij elke
bijzonderheid, elke bevestiging, antwoordde
Peyrusse lachend:
„Jawel... Jawel... ik weet het... heel
goed verzonnen. Jawel! Zij hebben het met
elkander afgesproken... Dat is omdat ik
zoo lang gewacht heb met een feest t© geven,
nietwaar?... Jullie wilt mij aan bet ver
stand brengen, dat het nu eindelijk tijd
wordt, en daarom tracht jullie mij wijs te
maken... Een kerstmaal!... Ik!... bij mij...
in mijn groote zaalIk hob dat kerstmaal
in mijn bed bijgewoond... Ha! ha! ha!"
Verder kwamen zij niet met hemHoe
meer de anderen praatten, Ifie meer hij
lachte
En zoo ging het den geheolen dag, en
alle volgende dagen. Zoodra iemand ©en
toespeling maakt© op het kerstmaal, stopt©
Peyrusse, zonder boos te worden, hem den
mond.
„Do© jij ook al mee?Kom, goede man.
loop heen!.... Ik waarschuw je vooruit, dat
het je niet baat...."
Hoe zal men iemand van de waarheid
van een feit overtuigen, als die persoon
hardnekkig weigert, dit feit te erkennen,
en als de bewijzen ontbreken? Want er wa
ren geen bewijzen. Het getuigenis van
Justine?Van de twaalf bedienden?...
Allemaal omgekocht..., allemaal in het
oom plot
Maar de' rekeningen van de leveranciers.
Als die kwamen, zod mijnheer Peyrusse toch
wel.... Mis, hoor!
„U ook al?" zeide Peyrusse tofc eiken
leverancier op rijn beurt. „Hebben ze u er
ook al in gehaald Och, ik neem het u
niet kwalijk.... U wilt uw klanten niet graag
verliezen, en daarom durffe u niet te wei-.
De toestand in den reuzenstrijd.
Dc president der Yereenigdc Staten Wood-
row Wilson hoeft in den Senaat oen rede ge
houden over het vredesbeginse!, een rede. die
blijkbaar een antwoord op dc af rijzend© nota
dor geallieerden. Do rede is zeer belangrijk en
7, ij duidt althans onn, dr.t het vred indenk beeld
nog mot geheel is opgeheven. De president, die
zoor dikwijls een idealist wordt g'*noornd, ziet
den toestand nog hoopvol in, wat- blijkt uit den
zm in zyn rede, dat er vorderingi-n zijn ge
maakt- in do richting dor ataidng van de vijan
delijkheden.- Zijn er inderdaad sedert do Decom-
ber-nota van den president P Wij bemerken er
nog niet veel van, wij zien eerder ©en verscher
ping van den strijd, een verscherping ook van
den strijdlust bij de tegenpartijen. Maar er kan
zich meer aan dc geheimzinnige achterzijde
der politieke en diplomatieke coulissen afspe
len, dan onze lezers of wij weten.
In elk geval begroeten wij deze rede van den
Amerikaansohen president als een teeken. dat
het woord „vrede" nog niet geheel is verklon
ken, dat er nog een kans bestaat, dat in afzien-
baren tijd deze droevig© en bloedig© krijg ein
digt. Dat is een lichtpunt van groot belang.
Maar overigens. zal deze rede ©en gynstigen
indruk maken op de oorlogvoerende mogend
heden, tot welke rij eigenlijk is gericht en op
welke rij invloed moet uitoefenen. Wij vreezen
er wel eenigszins voor. Dat hij duurzaam moot
wezen, ongetwijfeld zijn zoowel de geallieer
den als de centralen het daarmee ©ens; van
beide zjjden is meer dan eens verklaard, dat
dit hun ©enig oorlogsdoel is: ©en duurzamen
vrede l© verkrijgen. M-aar de vraag is. of zij
den weg, dien president Wilson daartoe aan
wijst. als den waren, den eenigen zullen er
kennen.
De geallieerden znllen. dunkt ons,
een beetje vreemd opkijken als Wil
son spreekt- van een Trede zonder
overwinning of overwinnaar: juist in do
laatst© weken hebben de Engelsche, de Fran-
sciie, de Russisdb© regeeringen en pers om hei
hardst verzekerd, dat er geen vrecle tot stand
kon komen, tenzij Duitsohland was overwon
nen. Gebeurde dit niet, dan zou na een meer
of minder aantal jaren de vrede toch weer ver
stoord worden. Daarover denkt Wilson juist
andersomhij meent dat overwinning een vrede
bou beteekenen den verliezer opgedwongen en
de daardoor gewekte wrok zou een voortdu
rende bedreiging zijn voor de veiligheid der
wereld. Wij gelooven dit met den Amerikaan-
achen president.
Doch de centraien hebben evenecnu reden
om het niet eens te zijn met een zinsnede in
Wilson's rede. Hij meent, dat de vrede alleen
gegrondvest kan zijn op gelijke rechten der
nationaliteiten. Hij doelde daarbij o.a. op Po
len, dat vereenigd en onafhankelijk moet zijn.
Maar het rereenigde Polen, dat de president
bedoelt, bestaat niet alleen uit het Russische
gebied, doch omvat cok stukken van Duitschland
en Oostenrijk-Hongarijezullen deze beide lan
den zich die sedert eeuwen veroverde Poolsehe
gebieden weer laten ontnemen, al krijgen zij
daarvoor ook de vrijheid der ze© terug? 't Is
moeilijk te gelooren, en president Wilson toont
zich in deze rede wel een grooten idealist. Dien
huldigen mt ook reeds Engelsche bladen in hem,
maar rij gelooven niet. aan het ideaal aan deze
wenschen en twijfelen er daarom aan. of Wil
son's vcrdc-re stappen succes zullen hebben.
Toch, of dezo rede van Wilson een stap nader
brengt tot den vrede of niet, zij is wel van
groot belang, ook voor een verre toekomst.
Want de Amerikaansche president ontwikkelt
ia haar het idee van een statenbond tot hand
having van den wereldvrede op zulk een drin
gende en duidelijke wijze, dat allen, die het wel
meen en met de xaenschheid. niet kunnen na
laten er zich bij aan te sluiten.
Maar op het oogenblik zijn we nog midden
in den oorlog. In den oorlog te land... en tor
ze© Ja-, waarlijk, het belangrijkst bericht der
laatste dagen is een zeegevecht, te kort om het
geren.... Maar di© fantasie-rekeningen t©
betalen.... U zoudfc het trouwens niet eens
willen, wel?"
En de grappenmakers waren genoodzaakt,
gezamenlijk de kosten te dragen.
Dat werd wel een beetje gek 1 Men be
gon het Peyrusse kwalijk t© nemen Hij
ging waarlijk t© ver.... Hij overschreed de
grens. Niemand durfde meer tegen hem
spreken over het kerstmaal. Doch nu be
gon hij erover... In één woord, de verhou
ding was tamelijk gespannen, toen op een
goeden dag, zoo tege»- Paschen, de notabe
len van Bordeaux de volgende uitnoodiging
ontvingen
een «©«lag te noemen, maar niotteruin bloedig
genoeg. Dat hoeft men t© IJmuidcn kunnen
bemerken, waar een Duit-scb© torpr-doboot, bo-
©chadigd, is binnengebracht met dooden en ge-
wenden. Eigenlijk, volgons de Engeischo be
richten, hebben er twee gevechten plaats gï-
bad, :n tweo ojKenvolgende naobten van Mnar-
dag <?n Dinsdöc. Beid© haddon plaat© dichtbij
do Nedcriandflcho knot, in de buurt van Schou-
wenbank. Van weerszijden zijn er verliezen ge
leden, van weerszjjdcn dooden en gewonden ge-
vallen, maar van ©cnig^ be toeken is voor <len
uitslag van den oorlog kan dit gevecht niet
zijn. Overigens zie men voor nadere berichten
ons verder oorlogsnieuws.
Van den krijg te lande, valt niot Teel te bc-
riabicn. Er n gevochten ook in de laatste
dagen maar h« koud© weer is niet bevorder
lijk voor een fcllon strijd. Merkwaardig is wel,
dat er weer oen mcdedecling komt over ge
vechten in den Kauka#uo, of laten wo liever
«eggen, Armenië, waar Ruwen en Turken zoo-
long werkdoc© tegenover elkander hebbcD ge
legen. Thans wordt, van daar gemold, dat d©
Kussen met een overmacht den vijand hebben
aangevallen cn hem tot wijken dwongen. Dit
geeft het Torksdi© bericht toe. doch het voegt
er bij, dat dc Turken versterkingen ontvingen
en toen het verlorene konden herwinnen. Heb
ben de Russen weer ©ffcnsicf-plannra in dit
Turksch gebied in Aïië?
Aan het Westerfront, het hoofdfront volgen»
de geallieerden, gevechten van weinig bc-teclce-
nis. Artillerie-actie op verschillende punten,
aanvallen van Engolschen en van Durtscben
kant hier en dnnr, verder werk van vliegers.
Successen van eenig belang zijn ©r inturschen
niet behaald en dergelijke gevechten kosten
wel weer bloed en tranen, maar brengen dc
beslissing niet naderbij.
Opmerkelijk is, dat'er alweer in een Uagél-
Gche munitiefabriek, opnieuw* te Londen, een
hevig© ontploffing hoeft plaats gehad, ir.et vele
slachtoffers. Er wordt, melding gemaakt van
een 70 dooden. van een 400 gewonden, mannen,
vrouwen en kinderen. Zou men niet moenea,
dat de vijand er achter zit? Of zijn deze „on
gevallen" een gevolg van dc onbedreven werk
krachten, die in de munitiefabrieken arbeiden?
Wilson over een vrede tonder over winnaartt
WASHINGTON. President W2son
heeft, in den Senaat een verklaring
afgelegd omtrent <1© buitenlands oho aan-
?genhedon. Hij herinnerde daarbij
bij aan zijn vredesnota aan de oorlogvoeren
de en verklaard® dat vorderingen zijn ge
maakt in de richting van een staking der
vijandelijkheden. Met nadruk wee® de pre
sident op d© noodzakelijkheid van een duur
zamen vred© en hij bet-cogde dat om dozen
te kunnen verkrijgen olk© gedacht© aan een
overwinning in d© tegenwoordige worsteling
t.zijde moet worden gezet. Overwinning
zou beteekenen een vrede, den verliezer op
gedrongen en de daardoor gewekt© wrok zóu
een voortdurend© 'bedreiging zijn van de
veiligheid van de wereld. President Wiisor,
betoogde verder, dat de vrede alleen kan
worden gegrondvest op de gelijkheid van na
tionale rechten. Hij wees als een voor
beeld op Polen, dat, naar hij zeide.
vereenigq., onafhankelijk, autonoom moe-':!
zijn. Hij wees vervolgens op de-
noodzakelijkheid van de vrijheid cl-;
zeeën. Dit staat in nauw verband mot de \k
perking van de bewapeningen. Maar deze
moeilijk© quaestie moet werden behandel,
als de vrede is verkregen. President Wilso
wierp bet denkbeeld op dat de natiën q:
Monroeleer zouden aanvaarden, d.w.z. dat
gesn natie zou trachten haar macht ever
eenige andere natie uit te breiden.
WASHINGTON. In züjn toe&pra.ri
tot den Senaat zeide president Wil
son nog, dat een verdrag van ©2:
vrede op den grondslag van samen
werking waaraan de volken van a
nieuw© wereld niet meededen, niet vo!
doende is om in do t-oekomst tegen oorlog
ts beveiligen. Verder moet zulk een vrede
de eenige die den Amerikaansche volken
De heer Peyrusse heeft dt eer den
heeruit te noodigen tot een
souper te. zijnen huize, 10 April, des
nachts om 12 uw.
W. A. F.
Gzn ie groote volte te vermijden,
rekent de heer Peyrusse op de beschei
denheid der personen, die meenen hei
zoogenaamde Kerstmaal op 26 Decem
ber te hebben bijgewoond, dat zij niet
op het feest van 10 April tullen ver
schijnen.
Bij de ontvangst van deze zonderling© uit-
noodrging zaten de veertig samenzweerders
min of meer in het nauw. Hen eerste idee
was zich goed te houden, den st-rijd tot- het-
einde voort te zetten. Mijnheer Peyrusse
verzocht hun weg te blijven... Best! zij
zouden niet naar den heer Peyrusae gaan...
Zij konden zijn feesten missen
Maar wei dra had iedereen in Bordeaux den
mond vo! van het feest van 10 April. Er
werd gespreken van Zigcunermnziek, van
Spaansche zangers, van Japansche gooche
laars Mademoiselle Virette, uit Parijs zou
de twee geliefkoosde liedjes van den dag
komen zangen. Het. .foppgr. #>u scoithergpa,
zijn. en na den cotillon zou iederen gast een
geschenk van waarde aangeboden worden...
Het sou wel hard zi;,n, dat alles fc© moeten
missen, alleen om oen tamelijk flauwe grap
voort te zetten, die reeds veel t© lang ge
duurd hadAan den anderen kant da
uitnoodiging aannemen, op het feest komen,
stond gelijk mei erkennen.... Eea lastig
parket!....
Te midden van ai aie overwegingen werd
bet 30 April. Des morgens beloonden de
veertig samenzweerders elkander plechtig
dat zij niefc naar heb feest van Peyrusse zou
den gaan. Een lafaard, die zijn woord zou
breken f
Des avonds, tronw aan bun belofte....
icarcn zij er allen!
Peyrusse ontving hen evenals de anderen,
doch een opmerlczaam waarnemer had kun
nen zien, hoe een lichte, veelzeggende glim
lach om zijn fijngevormden mond zweefde.
Het feest was prachtig. Tegen het einde
van het souper stond Peyrusse op, keek de
tafel eens rond, en zeide.
„Wel, vrienden, is dit nu beter dan het
Kerstmaal?"
Een oogenblik van stilte, van aarzeling.
Ongustige blikken van de veertig. Hoe
moeeten zij de zaak opvatten
Opeens zeide de jonge Baillioqne brutaal
weg uit naam van allen
„Maar u weet toch wel, mijnheer Pey
russe, dafc er geen Kerstmaal gewecefc is!"
„Dat zal wel waar zijnantwoordde d»
goede man lachend.
En r.u, tevreden met zijn- wraak, voegde
hij er op geheel anderen toon bij
„In ieder geval heb jullie goed gehan
deld, met mij het eerst in mijn eigen huis
opeen feest te noodigen.... Anders weet ik
wel zeker, dat ik nooit een feest had durven
geven, uit vrees dat bet niot goed zou tnt-
valien!"
