woensdag 19 Juli 1916
No. 301.
Orgaan voor Leger en Vloot.
Oorlogsnieuws.
Onder redactie van D. MANASSEN.
Ons Oorlogsdagboek.
TWEEDE JAARGANG.
DE SOLDATENCOURANT
RADACTIE EN ADMINISTRATIE PALESTRINASTR. 10, AMSTERDAM. DIT
BLATT VERSCHIJNT DRIEMAAL PER WEEK. LOSSE NUMMERS VOOR
MILITAIREN 1 CENT, VOOR BURGERS 15 GENT. ABONNEMENT BIJ VOORUIT
BETALING VOOR MILITAIREN 0.75, VOOR BURGERS/1.50P.KWARTAAL
Voor AdverteutiPn wende men zich tot onz* Administratie, Paleotricastroat 10
Amsterdam. Prya der Ad verten tit-n per regel 80 cent. Voor Ingezonden Alede'
deehngen op do tweede, derde eu vierde pagina dubbel tarief. Bjj abonnement
reductie.
Het Engelsch-Fransche offensief.
In do laatste dagen zijn liet vooral de
Engelschen, die gevorderd zijn in hun offen
sief tegeij de Duitschers. ITun berichten
deelen ons meo, dat zij reeds de tweede
Duifcsche linie hebben bezet en zelfs door-
godrongen zijn tot aan de derde. Niet over
een rroote breedtehun strijdfront, -waarop
zo vporuitkwamen is klejner geworden en
in de flanken, q. a. bij Thiepval, houden de
Duitsohers hen tegen,
We geven hier nog eens weer een kaartje
van het front aan de Somxne. Daarop geeft
de dikke zwarte lijn de positie der Engel-
schen aan voor het eerste offensief. Bij dit
offensief drongen "Zij vooruit iu een lijn,
die van Qvillers, langs Contalmaison naar
Montauban loopt. Bij het verder begon
nen offensief zijn zij gekomen in de lijn,
die van Ova Hors over Bazen tin naar Har-
decourt gaat. De vooruitgang is dus dui
delijk op te merken.
Terwijl dus in het gebied noordelijk van
de Somme hevig werd gestreden, deden de
Franschen, om de tegenstanders bezig te
houden, aanvallen ten zuiden van de rivier,
tussehen Barleux en Estrées, maar zonder
d,at daarvan belangrijke resultaten werden
verwacht of verkregen.
Geen audiëntie.
Blijkens bericht in de „Staatscourant'*
wordt Donderdag a.s. door den Minister van
Oorlog geen audiëntie verleend.
ie-commissie Militair-Geneeskun
digen Dienst.
De Minister van Oorlog, generaal-majoor
Bosboom, heeft jl. Zaterdagmiddag ten
2 ure cfe door Z.Exc. in het leven geroepen
commissie van voor lichting in zake den
Geneeskundigen dienst der Landmacht,
geïnstalleerd.
De Minister sprak do leden der commis-
Bie daarbij als volgt toe:
,,Het is mij een voorrecht u hier aanwezig
te zien, bereid om aan mijn verzoek gevolg
te geven en deel uit te maken van do com
missie, die mij zal hebben voor te lichten,
omtrent de werking van den Geneeskundigen
Dienst der Landmacht.
Ik vond vrijheid voor dit doel een beroep
op uw kennis en werkkracht te doen, omdat
hot hier een groot landsbelang betreft. Duide
lijk, niet het minst in Volksvertegenwoordiging
en pers, is gebleken, dat niet zoodanig vertrou
wen in den Geneeskundigen Dienst bestaat als
noodzakelijk is.
Do toestand mag niet bestendigd worden;
hek Nederlandsche volk moet do vaste ovortui-
102de week.
"Vian 10 Juli tot 17 Juli.
10. Juli. Aan beide zijden van de Somme
4uren de ernstige gevechten
voort.
Fransche vliegtuigen doen een
aanval op Monastir en werpen
bommen op de militaire inrich
tingen en de naburige kampen.
De Duitsch© duikboot
„Deutachland" komt met een
kostbare lading kleurstoffen te
Baltimore aan.
In het Lagerhuis geeft As-
quith de hoofdtrekkeu van de
regeling in Ierland aan. Het
voornaamste punt daarvan is de
uitsluiting der zes Ulster-graaf
schappen van de werking der
Home-Rule-wet.
II v Aan den linkeroever van de
Maas blijft zich een groote artil
lerie-actie ontwikkelen
De dokwerkers-federatie in
Australië besluit om geen goede
ren van vijandolijken oorsprong
te verwerken.
Graaf Crawford volgt lord
Selborne in Engeland ata minis
ging hebben, dat zijn zonen, die zich onder de
wapenen bevinden, ook in geval van ziekte,
in goede handen zijn. Geen beter middel nu
om het geschokte vertrouwen te herstellen,
dan een opzettelijk onderzoek, hetwelk waar
borgt dat gebreken én tekortkomingen, waar
die bestaan, zullen worden blootgelegd en de
weg tot verbetering zal worden aangewezen.
Met belangstelling zal ik de resultaten van
dit onderzoek tegemoet zien. Wel verre van
te vreezen voor critiek op ons werk, zullen wij
die dankbaar aanvaarden. Er is door den Ge
neeskundigen Dienst hard gewerktdat er
niettemin te verbeteren valt, zal wel niemand
willen tegenspreken. Hulp om die verbeterin
gen aan te wijzen en tot stand te brengen ont
vangen wij gaarne. Als bewijs daarvan con
stateer ik met voldoening, dat de inspecteur
van het betrokken dienstvak zich het lidmaat
schap vau de commissie heeft laten welgeval
len.
Mij thans nog een oogenblik bepalende tot
den omvang van de taak, die gij op het punt
staat te aanvaarden, wys ik er in de eerste
plaats op, dat uw onderzoek niet gericht be
keef t to zijn op do verzorging van den g e-
wondön soldaat. Voor oorlogstijd zijn zoo
bijzondere maatregelen vereischt, dat zij ecu ge
heel afzonderlijk terrein vormen^ waarvan do
betreding op dit oogenblik het welslagen van
den u toegednehten arbeid slechte in gevaar
zou brengen. Trouwens reorganisatie in dit op
zicht van den geneeskundigen dienst, indien
noodig, zal eerst met vrucht in overweging
genomen kunnen worden, wanneer vaststaat
wat het resultaat zal zijn van de thans nog
werkzame commissie vtfir de reorganisatie van
het Nederlandsohe Roodo Kruis.
ter vaii landbouw en visscherij op.
Italiaansche vliegtuigen doen
een welgeslaagden bomaanval op
heb Oostenrijksche station voor
watervliegtuigen te Palanzo.
De regeering te Konstantino-
pel wil eeu expeditie naar Hedjaz
zenden, om den opstand in Ara-
bië te onderdrukkende vernie
ling van den spoorweg belet ech
ter het zenden van troepen.
De gevechten ter weerszijden van
den weg BapaumeAlbert, in
Contalmaison in het Mametz-
bosch, alsmede de nieuwe gevech
ten aan het Troncsboscb en zui
delijk daarvan, worden met ver
bitterde heftigheid voortgezet.
De Duitschers do&n aan den
reehter-Maasoever een hevigen
aanval op het fort Souville.
Ten N. van de Somme hebben
de Engolscben zich vastge^t in
Contalmaison.
Het leger van v. Botbmer
werpt do bij en ten N. van Oleza
en N.W. van Boetsjatsj binnen
gedrongen Russen terug.
De Ver. Staten hebben krach
tig bij Turkije geprotesteerd tegen
het optreden van den gouver
neur-generaal van Syri, die de
Britscbo en Fransche consulaten
liet openbreken eu de .archieven
De zieke soldaat in tijd van vrede zal
mitsdien het voorwerp van uw onderzoek be-
hooren te zijn; maar ik voeg daar dadelijk aan
toe: ook in tijd van vrede, waarin wij thans
verkeeren, gedurende welken het leger zich op
voet van oorlog bevindt. Het spreekt vanzelf,
dat juist in zulk een tijd de bezwaren, welke
dP geneeskundige dienst altijd ondervindt, dub
bel gevoeld worden.
Ik mogo dat hier te meer doen uitkomen
door enkele van dio bezwaren te noemen, welke
een niet weg to nemen eigenaardigheid zijn
van den militair geneeskundigen dienst en
welke niet zouden bestaan als niet medische
en militaire belangen, met elkaar in overeen
stemming gebracht moesten worden.
Dat ook de laatstgenoemde belangen bij een
onderzoek niet over het hoofd gezien mogen
worden, behoeft wel nauwelijks vermelding.
Als een groot bezwaar-noem ik dan bijvoor
beeld de regeling van het ziekenrapport. Ilot
belang van den dienst eischt het spreekt
vanzelf dat aan de oefening van don dag
deelnemen allen, die niet ziek zijn. Zwaar is
de taak van vele officieren van gezondheid,
dio in de vroege morgemiren een oordeel heb
ben uit te spreken over het al of niet ziek zijn
van de somtijds zeer velen die zich als zooda
nig aanmelden.
Een ander bezwaar ligt in de omstandigheid,
dat in de militaire hospitalen zoo velen zijn
opgenomen, die wel geneeskundig behandeld
moeten worden, maar geen eigenlijke zieken-
huisverpleging behoeven. Hun aanwezigheid
verstoort uiteraard de rust en orde, welke
eisch van een. ziekenhuis zijn.
Ik stip hier slechts een paar punten aan,
het terrein van uw onderzoek is natuurlijk
veel ruimer; het omvat de geheele werking']
van den militair geneeskundigen dienst. Is
zij doelmatig, verkrijgt de zieke soldaat wat
hij behoeft? Ziedaar in een enkel woord uw
taak omlijnd. Het is een taak, waarvan de
vervulling ongetwijfeld veel toewijding en
werkkracht zal vereisohen, maar het beoogde
doel is mijns inziens die toewijding en werk
kracht waard.
Ik vertrouw, dat u dat inzicht deelt. Het
feit van uwe bereidverklaring is mij er het
bewijs voor. Vergun mij u daarvoor mijn dank
te betuigen. Ik stel het op zeer hoogen prijs,
dat gij allen mij ten deze behulpzaam wilt
zijn. In het hijzonder richt ik mijn dank tot
u, mijnheer Ruysch, die het voorzitterschap
dezer commissie hebt willen aanvaarden en
mij over den te volgen weg reeds van raad
hebt willen dienen.
En hiermede verklaar ik uwe commissie te
zijn geïnstalleerd.
De voorzitter der commissie, dr. W. P.
Ruysch, voorzitter van den Centralen
Gezondheidsraad, te Utrecht, antwoordde
op de rede de Ministers als volgt:
Do Commissie is zich volkomen bewust, dat
de taak haar opgedragen, het onderzoek
naar do geheele werking van den militair ge
neeskundigen dienst, een moeilijke taak is,
die pen uitgebreid onderzoek in verschillende
richtingen vorderen zal.
Toch heeft zij niet geaarzeld die taak te
aanvaarden, niet alleen omdat zij zich bewust
is, dat het ten allen tijde, maar vooral ook
onder de tegenwoordige tijdsomstandigheden,
ieders plicht is om desgeroepen mede te wer
ken tot verhooging van de weerkracht van ons
volk, maar ook omdat zij overtuigd is, dat
ieder die geroepen wordt tot verdediging van
ons vaderland, recht heeft to eischen, dat ge
durende den tijd dat hij onder de wapens is
do handhaving van zijn gezondheidstoestand
zooveel mogelijk door goede en doelmatige
zorgen van het legerbestuur worde bevorderd
en dat niets wtjrdo verzuimd of nagelaten, wat
daartoe kan bijdragen, en dat, wanneer hij
ziek of gewond wordt, zijn herstel zoo goed
en zoo snel mogelijk verzekerd zij.
Welnu, deze belangrijke taak is in de aller
eerste plaats die van den militairen genees
kundigen dienst. Naar zijn werking een pader
onderzoek in te stellen en waar noodig do.mid
delen aan te geven ter verbetering is zeker
aller toewijding en werkkracht ten volle
waard. Hij kan daarbij weliswaar, vooral in
tijden van nood, door het Roode Kruis wor
den ter zijde gestaan, maar hoe dankbaar ook
dezo hulp kan worden aanvaard en hoe erken
telijk men ook moge zijn voor de offervaar
digheid door do natie door middel van het
Roodo Kruis aan het leger betoond, zoo zal
men toch steeds moeten bedenken, dat de
militaire geneeskundige dienst in do eerste
plaats op eigen krachten steunen moet.
De organisatie en de werking van dezen be
langrijken dienst tot. een onderwerp van nader
onderzoek en studie te maken ten allen
tijde een belangrijke taak is vooral thans
nu, naar Uwe Excellentie getuigt, omtrent
die werking duidelijk en niet in het minst bij
do volksvertegenwoordiging en in de pers is
gebleken, dat niet zoodanig vertrouwen be
staat als noodzakelijk is, een volksbelang, dat
geen uitstel gedoogt.
Uwe Excellentie heeft gemeend daartoe een
beroep te moeten doen op onze medewrking.
De Commissie is Uwe Excellentie erkentelijk
voor hét in haar gesteld vertrouwen en zal
gaarne trachten, zoo goed en zoo snel mogelijk
aan uw opdracht te voldoen..
wegvoerde, nadat de Amerikaan -
sche consul die consulaten had
verzegeld.
Onder leiding van minister
Lloyd George heeft aan het mi
nisterie van oorlog te Londen een
conferentie plaats ter beraadsla
ging over de uitrusting der geal
lieerde strijdkrachten.
Sir Douglais Haig valt des
vijands tweede verdedigingslinie
aan. De Engelsch-Franscho
strijdkrachten zijn thans in het
bezit "van de tweede vijandelijke
stelling van Bazentin le Petit
tot Longueval en van het geheele
Troncsbosch.
- De levendige gevechtsactie aan
het Italiaansche front tussohen
Brenta en Etscli duurt voort.
De Iersche nationalistische afge
vaardigde in het Parlement, Gin-
nell, is te Knutsford, Cheshire,
gearresteerd, beschuldigd van
handelingen tegen de Defence-of-
the Realm Law.
Op een punt aan het Weste
lijk front dringen de Britsche
strijdmachten den vijand terug tot
zijn derde verdedigingslinie. De
Britten trekken voort in de rich
ting van Pozieres en Martinpoich.
Op. verschillende punten yt®
Buitengewoon crediet.
Het aangekondigd wetsontwerp tot ver-
hooging van het 8ste Hoofdstuk der Staats-
begrooling voor 1916 mot 75 millioen gulden
is bij de Tweede'Kamer ingekomen. Het
desbetreffend artikel is daardoor voor dit
jaar gebracht op f 175 millioen.
De minister van Oorlog herinnert in do
Memorie van Toelichting aan het reeds toe
gestane crediet van f 100 millioen, en zegt
dat in de sedert verloopen maanden zich
geen omstandigheden hebben voorgedaan,
dio een gunstiger verwachting zouden wet
tigen. Integendeelwaar de Regeering het
zich ten plicht rekent 's lands weerbaarheid
zooveel doenlijk op te voeren en.de voortdu
ring van den oorlogstoestand economische
verhoudingen in het leven roept, die een on
gekende prijsvérhooging van de meeste
grondstoffen ten gevolge hebben, kan strin
ging van de uitgaven niet uitblijven en doet
zij haar invloed op het buitengewone oor
logsbudget in toenemende mate .gelden.
Daarin ligt tevens oen der redenen, waarom
aan een raming van de aan te vragen cre-
dieteu in den gewonen zin niet kan gedacht
worden. Een andere oorzaak, waardoor het
maken van. een juiste rami no- is uitgesloten,
is gelegen in de onzekerheid hoelang het le
ger nog op voet van oorlog zal moeten blij
ven voorts doen zich telkens nieuwe behoef
ten kennen en treden, vooral op militair-
technisch gebied, allerlei eischen naar voren,
waarmede bij vorige credietaanvragen nog
geen rekening kon worden gehouden.
Al rnoet ©enerzijds en in het algemeen de
raisttieid worden erkend van de gemaakte'
opmerking, dat oen buitengewoon crediet,
waarbij ongewoon hooge sommen ter be
schikking, van de Regeering moeten worden
gesteld, feitelijk nog meer toelichting zou
vereischen, dan dc bedragen dip bij de jaar-
Ejiksohe begrootingswetten ycor den gewonen
dienst, worden uitgetrokken, aan den ande
ren kant staat juist het buitengewone ka
rakter van zoodanige credieten, ten minste
onder omstandigheden als de thans bestaan
de. aan een tot in onderdeden afdalende-
toelichting in den weg. Een poging om de
vermoedelijke uitgaven over een volgend
tijdvak met ©enige juistheid te .benaderen,
stuit dan ook'op verschillende bezwaren af.
Zij sou neerkomen op een becijfering, ten
deele berustende op gegevens, ontleend aan
een vroegere periode,x waarvan de geldelijke
uitkomsten nog niet' in baar geheel kunnen
worden overzien, ten deel© op onderstellin
gen ten aanzien van behoeften, waarvan het
onzeker is in welke mate zij zich in een vol
gend tijdvak zullen voordoen en tot welken
priis er in zal kunnen worden voorzien.
Kan op do hiervoor vermelde gronden
van een zuivere raming van de uit de mo.
bilisatie-credieten te doeno uitgaven geen
sprake zijn, voor een ruwe schatting van
die uitgaven voor het loopende jaar staan
aan hot departement van Oorlog de noodige
gegevens wel ten dienste. Uit den aard der
zaak is een dergelijke schatting meer be
stemd om voor de Regeering als leiddraad
te dienen bij het beoordeelen van de eieohen
die aan de schatkist zullen moeten worden
gesteld, dan \Vel om, tot staving van het
•bedrag, van een aangevraagd crediet, aan
de Staten-Generaal .te worden aangeboden.
Toelichtingen die daarvoor moeten dienen,
berusten in den regel op een meer betrouw
baren grondslag dan hier aanwezig is. De
minister heeft niettemin gemeend, het aldus
verkregen overzicht niet aan de Volksverte
genwoordiging te moeten onthouden. Waar
dat overzicht, groepsgewijs en in ronde som
men deor hem wordt medegedeeld, geschiedt
dit ©venwel onder het uitdrukkelijk voorbe
houd, dat aan de cijfers slechts een betrek
kelijke waarde mag worden toegekend.
De minister becijfert dan, dat de uitga
ven, die als gevolg van den toestand van
mobilisatie boven de gewone Oorlogsbegroo
ving uit de buitengewone credieten zullen
moeten worden bestreden, voor 1916 wor
den geschat op f 245 milhcen.
Deze berekening als leiddraad aannemen
de voor de vermoedelijke behoeften voor
1916, zou na aftrek van de bereids aange
het Oostelijk oorlogstoóneel gaan
de Duitschers tot het offensief
over.
Het ministerie van buiten-
landsche zaken te Washington
stelt officieel vast, dat de onder
zeeboot „Deutschland", dio een
lading verfstoffen naar Amerika
bracht, een koopvaardijschip is.
Het offensief der Russische
troepen ten W. van Erzeroem
wordt niet succes voortgezet.
De troepen van het Russische
K auk asus-leger bezetten de stad
Bayburt, een belangrijk ver
keerspunt van het oorlogstooneel
in. Armenië.
Midden in den strijd.
De .Daily Telegraph" geeft een leven
dige beschrijving van den strijd ^an het
Engelsche front.
Nu er zooveel officieren dood waren zei
een van de jongens van het Lancashire-regi
ment. moest ieder voor zichzelf weten wat
hem te doen stond en we deden dat zoo goed
wo konden. Wij bereikten zelfs de tweede en
derde linie in dat verwoede gevecht met de
Duitschers, «li© uit de omgewoelde aarde te
voorschijn ka-amen, ons handgranten toesme-
1 - en zich niet wjlden overgeven;. „Nou, als
vraagde honderd millioen, nog de beschik
king moeten worden verkregen over een bui
tengewoon crediet van 145 millioen gulden.
Venn its de mogelijkheid echter blijft be
staan. dat nog vóór het einde des jaars tot
geheele of gedeeltelijke demobilisatie kan
worden overgegaan en het bovendien on
zeker is of sommige uitgaven niet te hoog
zijn geraamd, en of alle voorgenomen aan
schaffingen in 1916 zullen kunnen plaats
hebben. heeft de minister gemeend zich voor
alsnog tot een nadere kredietaanvrage van
75 millioen gulden te moeten bepalen.
De toestand in den reuzenstrijd.
Het Engelsche offensief ten noorden van
de Somme is werkzamer dan men eerst ge-
daoht had. Er waren er, drie meenden, dat
de eerste stoot dadelijk een overweldigende
uitwerking moest hebben, zou do aanval
lende beweging gei ukken. Zoo ging het ook
bij het offensief der Duitschers en Oosten
rijkers het vorige jaar in Galicië. In heb
Westen is de toestand echter anders, daar
wordt alleen de positie-oorlog gestreden;
en hierbij is volharding en. taaiheid, mits
macht van mannen en kanonnen daarbij
niet ontbreken, in de eerste plaats noodig.
Dat hebben de Duitschers getoond bij Ver
dun en de Engelschen volgen blijkbaar
hun strijdwijze na. Na een krachtigen stoot
een pauze, eu dan opnieuw een aanval. Zoo
•ging het 't vorige jaar niet in 't Oosten,
daar werden de Russen achtereen terugge
jaagd tot diep in liun land, maar de
oorlog was er anders en tijd voor loopgraven
bouwen werd.den Russen nauwelijks ge
gund.
Zoover zijn de Engelschen en Franschen
nog niet. maar zoover hopen zij het te
brengen. Door al de linies der Duitschers
heendringen en dan den strijd op het vrije
veld overbrongen, dat is het doel. Op dit
doel wordt aangejaagd, en door de Engel-
bollen met snoce:- in de laatste dagen. Een
paar dagen luwde de strijd ten noorden
der Somme, thans is het Engelsche offen
sief opniou.v met kracht begonnen. De
tweede fazc, de tweede stoot'- De Engel
schen zijn, zij het ook over een minder
breed front, verder naar voren gedrongen
de eerste linie der Duit-jche loopgraven was
reeds hun bezit, thans hebben zij zach
meester gemaakt van de tweede en zijn zij
doorgedrongen tot de derde. De grootste
diepte, die zij. in het Duitrchc front hebben
gemaakt, schijnt zes a zeven kilometer te
zijn. Dit 'begint langzamerhand op een
doorbraak to gelijken, al is het nog niet
zoover. Het Thrones-bosch zou thans weer
geheel in Engélsch bezit zijn, deze hebben
zich tevens meester gemaakt van het
Deville-bcsch, ten oosten van Ixxngucville.
De Engelschen willen dus een bres maken
in de rijfn loopgraven der Duitschers en
daardoor de Duitschers dwingen ook op
andere punten terug te dringon en zoo den
strijd overbrengen op bet vrije veldden
bewegingsoorlog stellen in plaats van den
positie-oorlogAls dit gelukt hopen de geal
lieerden de Duitschers geheel terug te drin
gen. Het hangt er nu maar van af, of de
Duitschers achter de verloren oude loopgra
ven nieuwe kunnen aanleggen, die nieuwe
stooten der vijanden weerstaan. Ze zijn
daarmee reeds bezig, maar uit den aard der
zaak zijn de nieuwe niet zoo krachtig ver
sterkt als de oude, die door maandenlangen
arbeid tot ware vestingen waren gemaakt.
Als oen verheugend feit maken de Engel
schen reeds melding van het gebruik van
cavalerie in den strijd aan de Somme. Dat
duidt al op een verandering i'n den strijd.
Ook de Russische ruiterij is dezer dagen In
het vuur geweest in 't ocèten. Gaan wij een
nieuw stadium van den oorog tegemoet,
den strijd op het open veld, als in den
krijg van*'7Cf, in de oorlogen van Napoleon?
Zoover schijnt het wel te moeten komen,
voordat er een beslissing kan worden ver
kregen. Do strijd, die daar tians in Noord-
Frankrijk wordt uitgevochten, is inderdaad
zeer spannend en belangwekkend, ook \-oor
wie er niet aan deelnemen.
je er dan om vraagt!" zei een van onze man
nen en hij wierp zich op een groot-en Duiischer,
die hij met zijn bajonet doorboorde.
Het was een bloedig werk voor jongens, die
niet van nature oen slachters-aard hebben.
Maar zij werden door.de woede van het gevecht
meegesleurd en het werd hun rood voor de
oogen.
,,lk weet niet hoe !t kwam", vertelde een
van de mannen mij met- een vreemden, in zich-
zelfgekeerden blik in de oogen, terwijl hij zich
dat oogenblik van woeste opwinding trachtte
te herinneren.
,,Vdór den aanval was er heelemaal geen
woede in mij. Ik voelde in het geheel geen lust
tot dit handgemeen. Maar plotseling bemerk
te ik, dat ik als een duivel aan het vechten
was. Mijn leven of het hunne, was mijn ge
dachte, en ik wilde het eerst dooden".
Er vielen dan ook vele gesneuvelden in die
streek. Toen een groote atdeeling Engelschen
daar aangekomen waren tot op tien meter af
stand, staken vele Duitschers, d:e tot op het
laatste oogenblik met bommen hadden gewor
pen de banden omhoog en riepen: ...genade!"
tot hen die zij getracht hadden door hunne
bommen in stukken te laten scheuren.
Het was wel wat- laat voor genade, maar die
werd hun toch geschonken. De gedekte schuil
plaatsen werden afgezocht is het u duide
lijk. dat dit alles onder een hevig artillerievuur
geschiedde? En er werden daar vele Duitschers
gevonden, die zich verborgen hadden.
Uit een van de schuilplaatsen stak een
Duitsch officier'het hoofd en riep: „Ik geef
mij over en er is hier een gewonde bij mij".
„Goed" antwoordde een sergeant van de
Yorkshire, „hreDg hdffl paac huiten, maar geen
Overigens moot men uog niet gelooveq
aan eeu spoedige nederlaag der Duitschers.
Deze vallen op hun beurt ook met groote
kracht aan, vooral op de Franschen. Aan
de Somrae hebben zij Zaterdagavond hevigo
aanvallen gedaan onder andere op La Mai
sonnette en Biaches, en beide plaatsen öp
de Franschen heroverd. Maar blijkbaar
hebben dezen zich laten verrassentóen zij
dit bemcrktfen.zijn zij tot een horigen tegen
aanval overgegaan en hebben zij de plaat
sen hernomen. De strijd bij Verdun staat
eveneens niet stil; hier kunnen de Fran
schen zich beroemen op succes, bij Fleury
en Cóte de Froide Terre hebben zij vorde
ringen gemaakt.
Aan liet Ooslerfront schijnt in do laatste
dagen weinig belangrijks to zijn voorgeval
len. Wel zijn er van weerskanten aanvallen
gedaan, maar do suocessen zijn blijkbaar
niet groot. De aanvallen kwamen vooral
\'an den kant der Duitschers, wat opmerke
lijk is. De'Duitscheni maken melding van
oen overwinning bij Bazanowitsch, waar zij
Russische loopgraven veroverden en 1500
Russen gevangen namen. De Russen daar
entegen sproken van een zegepraal in Wol-
hynië, bij Swinjuchi; zij hebben den vijand
achteruitgedreven en maakten 3000 krijgs
gevangenen en kregen een aantal kanonnen
als buit. Ook aan de Stochod vallen de Rus-
sen aan, maar de toestand blijft er onver
anderd eveneens bij Loetsk en in de Boe-
kowina, waar de centralen stand houden.
De geweldige strijd is in vollen gang op
allo fronten. Want ook de Italianen doen
in de iaatete dagen hevige aanvallen en
zijn in het Posina-dal ietwat vooruitgo-
komen. Echter niet zoo bijzonder veel, dat
men spieken kan i»n belangrijke suooea-
senzij hebben den Oostenrijken; nog altijd
niet weer het gebied ontrukt, dat dezo in
Med op hen veroverden. Hier, aan het Ita
liaansche front, zal zeker- niet de beslissing
gebracht worden. Evenmin in Azië, al
wordt daar hardnekkig gevochten tussehen
Russen en Turken. Maar de eersten zoowel
als de laatsten, schrijven zich zelf over
winningen toe, zij het op verschillende
punten! Van verontrustend belang voor
do Turken is wel, dat de heilige stad Mekka
thans geheel' ia bezet door de Arabische op
standelingen onder Hussein, Emir van
Mekka, die zich heeft afgekeerd van den
Sultan.
ENGELAND.
Samenwerking.
In „the Outlook" schrijft Harry Jer-
myn over het nieuwe offensief dór geal
lieerden:
„Voor hot eerst in bijna twee jaren treden
de geallieerden, in volkomen samenwerking
op. Dat is hoogst merkwaardig en er vallen
zeer vele lessen uit te trekken. Het behoeft
niet te verwonderen, dat do Duitschers, wiö'r
organisatie buitengewoon goed is, ons in dit
opzicht met verbazing en minachting hebben
gadegeslagen.
Maar de regeling der samenwerking tus
sehen de geallieerden is altijd de boeman der
leiders geweest.
Er fs icte werkelijk bewonderenswaardigs en
bemoedigends in het enkele feit* dat de vier
voornaamste geallieerde landen zulk eene
hoogte van combinatie hebben beriokt, dat
dit gemeenschappelijk offensief mogelijk is
geworden. Dit wijst er op, dat er ergens bij
de geallieerden een groote geesfe aan het werk
is., Want het zijn groote strijdkrachten, die
thans om de verdedigingslinies der centrale
mogendheden staan.
Er zijn millioenen menschen, millioenen ver
schillende onderdeden van munitie en uit
rustingen, tonnen en tonnen ordonnance-
materiaal. duizenden op duizenden vracht
auto's en paarden, honderden treinen, talloo*
ze maatregelen moeten getroffen en tallooze
combinaties moeten uitgewerkt worden, de
stelsels en schema's moeten zoodanig gere
geld worden, dat alles gelijktijdig gaat, er
moeten hevelen gegeven en overgebracht wor
den naar honderden mijlen gecompliceerde en
verwikkelde verdedigings- en nanr^-lslinies.
Het is een overweldigende hoeveelheid
werk. bijna zoo onmogelijk te begrijpen als de
aloude raagstukken van ruimte en tijd. De
menschelijke geest kan nauwelijks de betee-
kenis van een millioen 'vatten. Wanneer
iemand dag en nacht doortelt, twee getallen
per" seconde, dan beeft hij een week noodig
om tot een millioen te komen. En dan te den
ken aan al die verschillende millioenen van
allerlei soort, die deze oorlog te verwerken
geeft."
trucs, denk er om!"
Er kwamen echter uit dat gat niet één man,
maar een veertigtal in een lange rij, die nooit
scheen te zullen ophouden. Allen zeiden-
„Kamerad!" tot den sergeant, dio steeds ant
woordde: „Goeden dag! Hoeveel zijn er nog
meer
Zij waren hem erg lastig, want hij wilde
vooruit, en dat zaakje kostte hem te \-eel tjjd.
Hij zond de gevangenen dus met drie licht-ge-
wonde mannen van zijn compagn:e naar het
hoofdkwartier meer kon hij niet missen
en trok toon met zijne mannen voort naar de
derde Duitsche linje."
„Het was merkwaardig onze soldaten te zien
loopen over het slagveld", schrijft Philip Gibbs
in de Daily Chronicle".
„Zij. schenen doelloos rond te dwalen, in
kloine groepjes, alsof zij aan hot bloemenpluk
ken waren.
De granaten floten en barstten boven hunne
hoofden uiteen, maar zij keken niet op of in
het rond naar de plaateen waar d-.e uiteen-
sprongen ito zwarten rook uitbraakten.
Zij zagen er zoo zorgeloos uit alsof zij een
•acantiedagje op de heide doorbrachten. Maar
toen ik eens ging zien. waarmede zij bezig wa
ren, bleek iedere man met een bijzonder werk
bezig te zijn en zijn deel van een hoogerhand
geregelde taak volbracht. Sommigen waren
bezig nieuwe draden te leggen voor nieuwo te
lefoons in het terrein, dat pas aan den vijand
ontrukt was.
Anderen waren ordonnanoen, die boodschap
pen moesten overbrengen naar het hoofdkwar
tier, dat verder gelegen was. Artilleristen en
geniesoldaten waren met hunüfifl. ^arbeid tegig,
rustig -