No. 245.
Vrijdag TO Maart 19T6
Orgaan voor Leger en Vloot.
Oorlogsnieuws.
Onder redactie van D. MANASSEN.
0q,° J
iV JBri^etópt ÏCtiati/ton
Geld en de Oorlog.
ÏWËEDE JAARGANG'.
adres der redactie en administratie palestrinastraat 10,
amsterdam. dit blad verschijnt driemaal per week. losse
nummers voor militairen i cent, voorburgers 3 cent. abonne
ment voor militairen 0.75, voor burgers ƒ1.50 p. drie m 4.anden
Voor Adverteuti»n wende men rich tot onze Administratie, Palostrlnastraat 10,
Amsterdam. Pry8 der AdvertestlCn per regel 30 cent. Voor Ingezonden Mede'
deelingen op de tweede, derde en Tierde pagina dubbel tarief. R^j abonnement
reductie.
W Beth in court
O
S 1 -
°Haucourt Cum/eres 0
Chaiïofimirt
•'fognévl/,
"nes o
0 1 Z 3 5
)^mrnpneo^l} iiouvèmnrrfA
ffm
.o
//<i a* F
n,, t/nrïï'nnfa'ii "V*
zïezonv/yx
^BrnJ!p~Jfc$™r. Ommanl
Vftrhe^^jeThiau'%^//jf->^ ^^//arsïrti
.T1^spre^1tee«to/
Montzèvifte BdeB^oi^Bour?^» P* a
*rkV0i™J/x3^ois=i"v
Tiff/nonyiffe
Vftrke^ Me Thiau*-.
BalMtCharny'S "YAto'tfS -™--
■v" -
^BjefiuFfaux a o.
'1*
;anne;
Béthelainvilllio j;dofc^lainvJ)j'
V/erKdUÖOiSaa'» - - »--a
des Sarles yv^A 'folies. »v\\ /v. - - - - u/aﻄn*
Jjasernen^
.Fïdii Regret, T wran
X
'FtdeLandrecourt ftdeOugny/
ïfBatltóSyniplionên
^dTteudairiviile
Souhesm^i i'*j»
hemmes
Jmecjtj/r^
SÉflisa
Wald von»
a. a O.
Ablonville V
dSommedJeoe a ft a 0
a a o o <h.' o-
Q, 4 a
rw. A°L f .1.datUeMoiifgrigm
(RGenicouri °-2. .del'hfipiFa!
11 J.. du Tunnel
Verdun en omgeving.
Nog steeds staat Verdun vooraan in onze
belangstelling. Wij geven hier nog eens
weer een kaart van de oude Fransche ves
ting met de omgeving. Dit is het tooneel
Van verbitterde gevechten, van een der
bloedigste veldslagen uit dezen oorlog, die
nog voortduurt. Duizenden en tienduizen
den mannen hebben hier in d© laatste,
weken het leven verloren of keeren, voor
het loven verminkt, naar hun gezinnen te
rug. D© zegepraal is aan den kant der
Duitschers, in zooverre deze een stuk voor
uit zijn geikoraen ten noord-oosten ©n noor
den van Verdun, maar zij hebben nog vol
strekt niet bereikt wat hun doel waseen
doorbraak d©r Fransche linie en zoo is fei
telijk deze moorddadige strijd, waarin van
weerskanten 'gesproken wordt van hoepen
lijken, vergeefÜ geweest. Het Fransen©
front is een weinig ingedrukt, maar dat is
totnogtoe alles.
Verdun is, zooals men ziet op onze
kaait, omringd door een dubbelen gordel
van forten, de Duitschers hebben tob-
nogto© slechte een dier forten in hun be
zit Douaumont ten noorden van de ves
ting. Van een verovering van Verdun is
dus nog geen sprake. Verder zijn zij ook
niet kunnen komen; om -het dorp Douau
mont, ten westen van het fort, is
gestreden, het is nu eens in de handen der
Duitschers, dan weer in die der Franschen
Er komen nog verschil lende namen op
de kaart voor, die ons bekend zijnrechts
boven zien wij Bezonvaux en Dieppe lig
gen, waai- zware gevechten hebben plaats
gehad, iets verder zuidelijker ligt de ver
sterking Hardaumont, waarom verwoed is
gestreden, voordat de Duitschei'3 er zitü
van meester maakten.
V. Dültss'niand's oorlogsmiddelen.
Op welke wijze heeft Duitschlaud de
middelen gevonden om den oorlog voort te
zetten? Ziedaar de vraag, die wij ong voor
stellen thans te behandelen. Allereerst na
tuurlijk werden, evenals in andere landen,
door de regeering oorlogscredieten- ge
vraagd, dat zijn uitgaven voor liet depar
tement van oorlog, die natuurlijk de uit
gaven in gewone tijden verre overtreffen
maar die toch, evenals altijd, zooveel moge
lijk uit de inkomsten moeben worden ge-
Vonden. De Duitsohe Rijksdag begon al
dadelijk met een oorlogscrediet toe te staan
van vijf miSiard mark (zegge drie milliard
gulden); dit crediet weid. in de volgende
maanden verhoogd tot 19, 20, 30, 4.0 mil
liard mark, heb laatste in December 1915.
Toen was dus 24 milliard gulden toegestaan.
Door de gewone inkomsten, de belastin
gen, konden deze ontzaglijke sommen on
mogelijk worden opgebracht, er moest dus
worden omgezien naar andere middelen. De
regeering besloot tot den weg der leenin
gen. Zij begon met een leening op korten
termijn. Dit wil zeggen, dat iü de eerste
plaats de Duitsohe Rijksbank te hulp werd
geroepen. Zij moest de regeering aan geld
helpen, dus aan bankbiljetten ter dekking
van de dringendste behoeften. Do regeering
gaf haar daarvoor schuldbekentenissen op
korten termijn, n.l. schatkistwissels en
schatkistaanwijzingenDit werd aange
merkt als een soort vorsckotten en de op
deze wijze geleende sommen stegen tot 2
milliard mark (1200 millioen gulden.) De
voorschotten waren dus als 't ware alleen
gedekt door 't vertrouwen op de schatkist
des rijks en de Bank gaf aan het rijk ere-
Van het Fransche front terug
Onlangs hebben we het een en ander me
degedeeld van hetgeen do heer Doucet,
Fransch leeraar aan de H. B. S. te Leeu-
worden, die in het Fransche leger dient,
tijdens zijn vérlof aan een medewerker van
de „Leeuw. Courant" over zijn ervaringen
vertelde. Thans vinden wij wederom eenige
mededeelingen van hem in dat blad, waar
aan wij het volgende ontleenen.
Sprekende over het aanleggen en inrich
ten van loopgraven, zeide hij o.a.
Men stelle zich voor, dat de Franschen op
zelcer gedeelte van liet gevehts ter rein vorde
ringen hebben gemaakt en voor een Duitsohe
stolling zijn gekomen, die door een sterke prik
keldraadversperring wordt beschermd. Een on
middellijke bestorming daarvan zou allen man
schappen laten er b.v. in liet gevocht 200
van de 250 zijn overgebleven onvermijde
lijk het leven kostenergo, zij dringen niet
vierder voort. Maar het veroverde terrein wil
len zij behouden en dus maken eenigen hun
ner met schop of houweel, welke werktuigen
zij meedragen, haastig zooveel mogelijk trous
Je tirailleur, terwijl hunne kameraads
«j schietende, als het noodig is, den vijand in
IwöïSPB _traohten t%'hoxufcn. MjtektjJeze.^hej/
diet. Dit crediet al te groot te maken, ging
niet aan zonder het vertrouwen in de Bank
te schokken, en zoo was de Duitsche re-
geering genoodzaakt naai- een ander mil-
del om te zien.
Er waren grootere sommen noodig; die
moesten geleend worden op langer termijn,
op zijn minst tot na den oorlog, En deze
reusachtige bedragen kon alleen bet volk
zelf verschaffen, dat zijn vermogen ter be
schikking der regeering stelde Deze riep
dus de geheel© bevolking van DuitscMand
op in October 1914 tot inschrijving op een
gi'oote oorlogsleening. Haar oproep had
succes; er werd voor 4.4G milliard mark
ingeschreven.
Daar was de Duitsche regeeriug voor
eenige maanden mee geholpen; in 't voor
jaar van 1915 werd besloten een tweede
leeriing uit te schrijvenop deze werd voor
niet minder dan 9,06 milliard mark ingebee-
kend. Doch in den herfst van hetzelfde jaar
had het rijk reeds opnieuw geld noodig,
en,- wel merkwaardig, deze derde leening
had nog grooter resultaat dan de tweede.
Het totaal bedrag daarvan beliep 12.1 mil
liard mark, inderdaad een neusachtigej
som. De leening was ook een ware volksiee-
ning. Dit blijkt vooral uit de toeneming
der kléine bedragen van inschrijving: ter
wijl op de eerste leening maar 231.112 in
schrijvers waren voor sommen van 100 tot
200 mark (60 tot 120 gulden), steeg dit
aantal voor do dorde leening tot 686.289.
De inschrijving voor min-verm ogenden
was intusÊchen door de regeering gemakke
lijk gemaakt. Zij had n.l. bij het begin
van den oorlog zoogenaamde „Darlebns-
kassen" ingesteld. Eigenlijk met het doel
om de mensohen, die in dezen tijd gebrek
aan geld hadden, daarvan te voorzien.
Deze ..Da-rlehnska-ssen" zou men „banken
van leening" kunnen noemen. Men kan
daar papieren van waarde, maar ook waren
hun te lastig, dan wordt do hulp dor artillerie
gevraagd, om de stelling onder vuur te netnen.
Op die manier worden ta.l van gaten gegra
ven, in elk waarvan één of twee man bescher
ming kunnen vinden. Er wordt nu dag en
nacht doorgewerkt, waarbij vevsohe ploegen
de vermoeiden aflossen. De gaten komen al
meer en meer naar elkaar toe en eindelijk is
het één gang gewordenmen heeft dan een
loopgraaf in haar meest primitieven vorm,
rechtu it-r e chtaan
Blijkt intussohen, dat de vijandelijke stel
ling te sterk is, om er spoedig een aanval met
succes op te kunnen wagen en is do kans zelfs
groot, dat men in geen weken of maanden iets
verder zal kunnen komen, dan heeft men op
hetere verdediging en beveiliging bedacht te
zijn, m.a.w. de verblijfplaats in den grond
dient zoo practisoh en doelmatig mogelijk te
worden ingericht. Do meest kundige technici
onder de officieren komen nu aan het woord
en een zeer moeilijk en inspannend werk be
gint: het bouwen van een stelling (posi
tion). Deze bestaat uit 3 h 4 loopgraven
achter elkaar, die met de noodige versterkin
gen en beveiligingen zijn toegerust.
De rechte gang zou tegen het vijandelijk
vuur geen voldoende dekking meer bieden.
Wat heeft men aam een schuilplaats, die over
haar geheels lengt© onder schot kan worden
genoden? De rockte wordt dus in een kronke-
-VA'A ..mo*
en producten, verpanden. De kassen Btaan
onder 'b bestuur, der Duitsche Rijks
bank. Het eigenaardige is echter, dat men
het geld voor het beleende ontving in
„DarléhGkassen-scheine", in briefjes aan
toonder van 1 tot 50 mark, di.e... als wettig
betaalmiddel werden aangenomen. Dit was
dus een nieuw soort papiergeld, en een ge
deelte der oorlbgsleeningen - werd in deze
papieren uitbetaald. Het rijk kreeg dus in
de oorlogsleening het geld ten deele lenig,
dat. zij aan de burgers voorschoot op
onderpanden. De regeering maakte zoo
doende dc deelnemiug aan de oorlogsleonin-
gen gemalckelijker.
Overigens moet men niet meenen, dat
deze „Darleknkassemsehieine" een zeer
gjroot deel van dei oorlogsleeningen uit-!
maakten, maar dat de beleeningen in de
„Darlehnskassen" wel invloed hadden,
blijkt hieruit, dat toen de betalingen op
de derde groote leening in October 1915
moesten plaats hebben, het bedrag der be-
leèningen klom tot 2 milliard mark.
Het is zeer begrijpelijk, dat de rentevoet
in den oorlog verhoogd werd. Voor den
oorlog deden de Duitsche staatsleeniugeu
gemiddeld vier percent. Daarvoor ken men
in dezen moeilijken tijd geen geld krijgen,
en de Duitsche rijksregeering bood dan ook
voor haar oorlogsleeningen 5 pot .rente.. Zij
heeft die niet behoeven te verhoogen. Eer
der nog is zij een kleinigheid lager ge
worden, want de koers werd iets hooger.
De eerste 'leaning werd uitgegeven tegen
den koers van 97.5 pet., de tweede gaf een
koers van een percent hooger (98,5) en de
derde was nog iets beter dan de tweede
(99 pet.).
Nu staat editor de Duitsche regeering
voor een vierde leèning en het laat zich aan
zien, dat die nog niet de laatste zal zijn. Zal
zij evengoed van stapel loopen?
Wordt vervolgd).
gelijk pare éclats voorzien, om te voorkomen,
dat een groot gedeelte door goed gerichte gra
naten wordt vernield. In de lengterichting van
de stelling gaat men hier en daar weerstan
den (points de resistance)- bouwen,
die hun naam zegt het trouwens bij de,
verdediging tegen een aanval van het aller
grootste belang zijn. Hoeveel er daarvan moe
ten zijn, hangt van de gesteldheid van het ter
rein af. Dan heeft men voor de verdediging
nog de blokhuizen, die tegelijk met liet maken
van de loopgraaf in gereedheid worden ge
bracht, gewoonlijk ten getale van 5 of 6. Elk
dezer blokhuizen dient tot bergplaats voor een
mitrailleuse, waarvan er slechts een paar wor
den gebruikt, ten einde den vijand op een
dwaalspoor te brengen. Komt deze aanstor
men, dan beginnen de zwijgers te spreken en
verrichten zij hun doodelijk werk.
De mitrailleuses zijn altijd in de eerste linie
en ter zijde van de loopgraaf opgesteld, om des
te beter aan het doel, waarvoor zij bestemd
zijn, te kunnen beantwoorden. Op het heuvel
achtige terrein in de Vogezen li ad ik, deelde
de heer Doucet en passa nt mee, een mi
trailleuse op 7 meter diepte in den grond ver
borgen. Het schietgat was over dag zoodanig
gemaskeerd, dat men van buiten niets dan
gras kon zien.
In de eerste loopgraaf (die het dichtst bij
den vijand is) bomen maar weinig soldaten,
omdat zij bij een bombardement aaq hef.gropt-
De toestand in den reuzenstrijd.
De Duitschers denken er nog niet aan
het offensief op te geven, hoe groot, volgens
de Fransche berichten, hun verliezen zijn,
en ook wel moeten zijn- In de streek van
Verdun vallen zij opnieuw aan, zij het ook
op een ander punt, maar bovendien hebben
zij nu ook weer een aanvallende beweging
geopend in Champagne. En -zoowel daar
als bij Verdun, hebben zij. winst© behaald,
zij het dan niet zooveel ale zij moesten wen-
scken.
't Zijn niet allee*, fen niet het eerst, de
telegrammen, uit Berlijn, die'hier melding
van.'maken, in de Fransche berichten wordt
toegegeven, dat de vijand eenig succes heeft
verworven. Bij Verdun heeft de strijd zich
üiet meer bepaald tot de oostzijde der Maas,
maar is voortgèzet ook op den linkeroever
dezer rivier. Maandag reeds woedde tus-
schen de Maas en Berfchincourfc op geweldige
wijze het Duitsche geschutvuur den gehee-
len morgen, toen dit des middags zweeg,
deed de infanterie een krachtigen aanval op
het dorp Forges in de eerste loopgravenlinie
der Franschen gelegen na een zwaar ge
vecht gelukte het den Duitschers zich
meester te maken van het dorp, doch
later op den dag werden zij er weer uit
verdreven. Den volgenden dag echter
werd de aanval op Forges herhaald
en toen bleven de Duitschers blijkbaar, ook
volgens het Fransche telegram, meester
van het dorp en nestelden er zich,
zonder dat dit echter van eenigen invloed
kan zijn op den slag bij Verdun, meenen de
Franschen. De Duitsdie berichten zijn tot
op het cogenblik sober en maken alleen
mdding van de inneming van het dorp
Fresne in Woëvre, wat de streek van Ver
dun betreft.
Ook van den aanval in Champagne maken
ze maar met korte woorden g9wagzij heb
ben, door een onverhoedschen aanval ten
oosten van Maisons de Champagne de stel
ling heroverd, die de Franschen hun 11
Februari ontnomen hadden. Volgens de
Franschen bespoten de Duitschers de loop
graven met' brandende vloeistoffen en slaag
den er daarna in een klein gedeelte te be
zetten. Ook hier geven de Franschen dus
ifcoe, dat hun. vijanden ietwat, 't schijnt in
derdaad heel weinig en in elk geval voor
de beslissing van geen beteekenis, gewonnen
'hebben.
Doch. van grooter belang is, dat de Duifc-
sehers ook weer in Champagne het offensief
hebben geopend, evenals oen tien dagen
geleden. Er waren er, die toen beweerden,
dat hier, in Champagne, de Duitschers de
eigenlijke, de groote doorbraak op het oog
hadden. Het gebied om Verdun ligt daar
voor niet zoo gunstig, en de hevige aanval
len daar zouden alleen dienen om de Fran
sche reserves aan te trekken, 't Is mogelijk
natuurlijk, en misschien begint nu in Cham
psgne de groote aanvallende beweging,
doch als die bij Verdun niet ernstig was
gemeend, heeft men er wel wat veel man
nen opgeofferd, en gaat men, vreemd ge
noeg, nog voort dit te doen. Eerder zou
men denken, dat de Duitschers wanhopen
bij Verdun door te breken en probeeren zij
het nu in Champagne, of in de Argon-
nen, waar ook al zeer hevig wordt gevochten.
Van de andere fronten komt maar luttel
nieuws. De gebeurtenissen in den Elauka-
sus lijken nog wel het gewichtigst. De Rus
sen komen daar telkens vooruit en winnen
steeds meer veld op de Turke'n. 't Is een
lange weg naar Konstantinopel, maar de
mogelijkheid bestaat, dat de Russen er zoo
beter komen, dan de Engelschen 'en Fran
schen langs de Dardanellen. Zien de Tur
ken dat ook in?- Een telegram meldt,
dat sommige leden der Turksche regeering
ooren hebbeii voor een vrede met de ge
allieerden, of met Rusland. Wij gelooven
daar echter nog niet zoo gauw aan.
Wat de Russen betreft, deze zijn over
't geheel de eenige, die in de laatste
dagen werkelijk zegepralen behalen. Eerst
veroverden zij Erzeroem, daarna kwam
Moesj aan de beurt, wij vernamen van de
inneming van Hermansj ah, verder van die
van Bitlis en nu hebben ze het voorzien op
de belangrijke Klein-Aziatische havenstad
Trebizonde en het lijkt wel, dat ze die in.
handen zullen krijgen. Een Russisch leger
rukt er uit het Oosten op aan, een Rus
sisch eskader heeft de plaate besechoten en
daarna op eenigen afstand troepen aan wal
gezet en werkt zoo met het landleger mee.
Dit allee getuigt van een wei-overlegden
veldtocht in den Kaukasus, Klein-Azië en
Perzié.
Overigens is er maar weinig nieuws meer.
Op het Oosterfront is er op sommige pun
ten eenige artillerie-actie geweest en tele
grammen uit Weenen maken gewag, dat
Oostenrijksehe troepen op twee plaatsen
den vijand uit een gedeelte loopgraaf heb
ben verdreven, wat natuurlijk niete te
beduiden heeft over dit lange front.
Zijn de Italianen nu werkelijk van plan
krachtig op te treden in Albanië, er een
belangrijk aantal troepen heen te zenden?
Een nog niet officieel bericht meldt ten
minste, dat luitenant-generaal Piacontini
is benoemd tot buitengewoon opperbevel
hebber van het Italiaanse he legerkorps
daar, dat er verscheidene divisies troepen
zijn beengestuurd en dat de Italiaanscbe
rëgeering van plan ja om Valona niet uit
de handen te geven. Dit kan een aanleiding
zijn, dat de strijd in Albanië, waar we in
de laatste dagen niets meer van boorden,
heftiger ontbrandt.
ENGELAND.
De Zeppellntocht boven Engeland.
LONDEN. Het departement van
oorlog meldt dat nu is vastgesteld
dat. de vijandelijke luchtschepen bij
den raid op 5 en 6 dezer, 90 bommen
hebben geworpen. Het schijnt dat ze wille
keurig weg maar werden geworpen in de
landelijke districten. Waarschijnlijk is dat
een gevolg hiervan, dat door het ruwe weer
de Zeppelins niet in staat waren de plaats
te bepalen waar ze zich bevonden en nu hun
bommen wilden kwijt raken voor zo weer
onder dekking van de duisternis moesten te-
rugkeeren. J^r is geen militaire schade
aangericht. Alleen de burgerlijke bevolking
werd getroffen. Een der slachtoffers, die
eerst als gewond was opgegeven, is nog over
leden, zoodat heb géhecle aantal gedooden
dertien bedraagt'.
FRANKRIJK.
Van het Westelijk Gorlogsterrein,
LONDEN. (Rapport van veldmaarschalk
Haag). De dag van Maandag verliep rus
tig, behalve in de buurt van bet Hohenzol-
lem-réduit, waar de vijand gisteravond drie
mislukte aanvallen met bommen deed.
Dinsdagochtend liet de vijand op dezelfde
plaats -een-mijn springen, Wij bezetten den
krater.
Tusschen het Hohenzollern-réduit en Loos
heerscht groote activiteit met loopgraaf
mortieren, handgranaten en ook bij de ar
tillerie.
PARIJS. Dinsdag nam de actie van
de zware artilerie en de infanterie
van dén vijand toe tusschen Béthin-
courb en de groote Maasbocht ten noor
den van Yerdun, gunstig gelegen voor aan
vallen der Duitschers. Door den was der
rivier, welke het dal onbegaanbaar maakte,
moesten wij het dorp Forges en hoogte 265
loslaten en ons krachtig vastzetten op de
beter te verdedigen stelling van de „Mort-
homme".
De vijand trachtte tevergeefs terrein te
winnen door een plotselingen aanval ten
oosten van de Maas, na een hevige artillerie
beschieting tegen heb bosch Herlaumont.
In het Woevregebied duurt sinds eenige
dagen het bombardement voort in den sec
tor-Fresn es, gevolgd door een krachtigen
infanterie-aanval, ten gevolge waarvan de
vijand kon doordringen in heb dorp ten
koste van geweldige offers.
Het zwaartepunt van den slag blijft ge
concentreerd op den linkeroever van de
Maas en ten noorden van Verdun, waar de
Duitschers waarschijnlijk tot nieuwe aan
vallen zullen overgaan, welke wij zullen we
ten te keeren, evenals de vorige.
BERLIJN. De kleine Engelsche afdee-
lingen, die Maandag na een kracboige
•artillerie-voorbereiding in* onze loopgraven
ten N.O. van YermeHes binnendrongen,
werden met de bajonet weder daaruit ver
dreven.
In Champagne werd in een verrassenden
aanval te O. van Maisons de Champagne,
ónze positie hernomen, waarin de Franschen
or> 21 Februari zich hadden vastgezet;
daarbij werden 2 officieren en 150 man ge
vangen genomen.
In de Argonnen konden wij ten N O. van
La Chaladc, in verband met een groote
mijnontpoffih-g onze stelling wat vooruit
brengen.
st-e gevaar blootstaat. Over een afstand van
300 meter telt men er ongeveer 12 man. De
verdediging moet zooveel mogelijk aan do blok
huizen met de mitrailleuses worden overge
laten.
De tweede loopgraaf is dicht met manschap
pen bezet; van hen hangt bij den aanval en de
verdediging ontzettend veel af. De derde of
achterste loopgraaf is de plaats voor de reser
ves. De weerstanden nrooten zoodanig zijn in
gericht, dat zij het 3 a 4 dagen kunnen uit
houden, ook in geval van omsingeling. Het
spreekt dus wel van zelf, datzij van alles,
wat voor de verdediging en het onderhoud van
hen, die dien zwaren plioht te vervullen heb
ben, rijpelijk voorzien zijn.
De schuilplaatsen (abri s) der soldaten be
vinden zich op een diepte van 2 a 3 meter in
den grond en worden geschoord met allerlei
materiaal, dat van achter het front wordt
aangevoerd. Men krygt daarvoor nu, wat men
vraagt, maar eerst liet dit wel eens ie wen-
schen over, want niet alles was dadelijk zoo
goed geregeld. In elke schuilplaats is ruimte
voor 25," soms voor 50 man. Dat gedeelte, waar
het bed wordt gespreid, is met planken be
legd. Aan hooi en stroo ontbreekt het niet. Ja,
de soldaten hebben zelfs over stroozakken te
beschikken en kunnen zooveel dekens bekomen,
als zij maar willen hebben.
Elke schuilplaats heeft twee uitgangen,
want eg is mefc.de mogelijkheid rekening ge
houden, dat een vernield wordt. De ingang is
aan den kant van den vijand, wat voor de
veiligheid noodig is. Bovendien bevat zulk een
stelling schuilplaatsen voor do mitrailleuses,
die men in voorraad heeft, voor de munitie en
voor de levensmiddelen. Dat alles is met de
weerstanden van zeer veel beteekenis.
Langs den wand der loopgraven is een bank
ter hoogte van 15 a 30 c.M. hoogte gemaakt,
waarop de soldaten staan, als zij op den vijand
schieten. Maken zij van de gaten in de borst
wering gebruik, dan hebben zij dekking, maar
de Franschen nemen die zelden te baat. Veel
liever steken zij het hoofd boven de borstwe
ring, om het terrein beter te kunnen overzien
maar... dat aebt ik wel een beetje roekeloos,
zei de heer Doucet.
En maken de Franschen ook veel gebruik
van den periskoop, wanneer zij met het geweer
in actie zijn
Wel zeker dat is een zeer gemakkelijk in
strument. Ik heb er zelf een, dat wat. meer im
gewikkeld is dan de andere en bedien er mij
wel 3 a 4 uren per dag van, om alles goed to
kunnen observeeren, want die Duitschers heb
ben hunne afzonderlijke mannetje;, die op
onze officieren aanleggen.
Maar w© zullen nu vervolgen, hoe het verder
met. de voorbereiding en den aanval gaai-
Als men de loopgraven tot weerstandloop
graven inricht, dan moet men daarvoor een
geënte prikkeldraadboêohorming in elkaar zot
In hob Maasgebied nam het artillerie
vuur ten W. -van do rivier wat too, ten O.
bleef hei van gemiddelde sterkte.
Afgezien van gevochten tunschen verken-
mngotroepon had geen strijd met don vijand
plaate.
In Woëvre werd Dinsdagmorgen het dorp
Fresne3, (tusschen MiauheuUoe ©n Champion)
in storm genomen. In enkoio huizen aan
den westrand van liet dorp houden de Fran-
Bóhon nog stand. Zij verloren meer dan 300
gevangenen.
Ecu onze luchtschepen wierp in don
nacht hommen op do spoorweginrichtingen
to Bar-Je-Due.
Do strijd om Verdun.
Tn d© „Vossiacho Zoitiuig" schildert
Max Osbora de worsteling om Verdun. Hij
vertelt :i
...Do horloges worden gelijk gepot-. En op de
bepaalde minuut is bet of eoa onzichtbare
maatstok, zwanger van noodlot, hoog opgehe
ven wordt. De maatstok valt en de gruwelijk©
symphonic begint. Begint met "een bruisend
accoord, dat den ouden bodem van de Mans
hoogte doet sidderen. Met een vrees©]ijke melo
die uit do onderwereld begint het. eerste-ge
deelte, dat de artillerie spelen moet. Een kal
ven dag lang spuwen de loc/pon van do kanon
nen hun lading naar den vijand. Een roep van
donderen, kraken, vernielen bevangt hot g<-
heele landschap. Veel geweldigs is er, doch niete
is gewoldiger dan do mensch. Do elementen
verhezen het tegenover hot geraas van de door
mooisohenhand gemaakte vernic'r/igsmarfiinc.
Alle© wat er ooit van trommel- en roffel vuur
geweest is, zinkt in het, niet tegenover dit ge
raas. in de laatste dagen heb ik nog een na
galm van de eerste kanonnado gehoord, toen
nieuwe doeleinden voor den aanval beschoten
worden. Spookachtig zijn daze bosscfaea, waar
het rechts en links, voor en achter don wande
laar knalt zonder dat een mensch of een ka
nonloop zichtbaar wordt. Men marcheert door
het kreupelhout-, men klautert op do kraaien
nesten van do waarnemers. Men gaat in het
open veld, men beklimt hoogten en men ziet
niets, volstrekt, niets van de batterijen, di®
dezen heksensabbat!! opvoeren. Uit 1 is tig ge
kozen schuilplaatsen suist het door de lucht.
Men weet niet waar vandaan en waarheen.
Men loopt over een vreedzamen akker en plot
seling hoort men ter zijde een zoo geweldige
ontploffing, dat men haast omgeworpen wordt
door den luchtdruk.
De Franschen merkten het den 21en Fe
bruari duidelijk genoeg, waarop de hagel van
staal gericht was. Nog dagen later kwamen
gevangenen als verdoold door het geweld van
dit meedoogenlooze onweer. Hoe had de vijand
zich ingericht in zijn loopgraven! Met balken,
cement, beton, Steen, aarde en ijzer had hij
zich "vei-schanst. Daarvoor lagen draadversper
ring na draadversperring. Zooals de Fran
schen die het liefst aanlegt: niet strak gespan
nen, doch zoo elastisch mogelijk, dat zij meer
meegeren met do projectielen en splinters. Dat
alles is nu een wilde verwarring. Loopgraven
en schuilplaatsen vormen nu een lange reeks
van verwarde kluwen, waaruit balken, rails en
versplinterd hout uitsteken. In de omgewoelde
aarde liggen nog flarden van uniformen, stuk
ken van wapenen en ammunitie. Do draadhin
dernissen zijn uit elkaar gescheurd, plat ge
drukt, samen gebogen en hun prikkels leveren
geen grooter gevaar meer op dan dat men zich
als wandelaar de broek er aan scheuren kan.
Kilometers ver staart de verschrikking uit de
leege loopgraven, waarvan de bezetting dood,
gewond of gevangen is.
Verder vertelt Osbom; Ongunstiger terrein
voor een offensief /kan men zich moeilijk voor
st ellenHot ge&eele gebied ten noorden van
Verdun is als een zee van heuvels, van golven
de heuvels. Overal heeft de verdediger ge
schikte punten voor waarneming, om zich vast
te zetten, om strijdkrachten te verzamelen.
Bijna als in liet ooriogsterrc-in in de Vogezen,
alleen meer gerekt en minder hoog opgaande,
beheerscht altijd een breede rug de plooi tus
schen twee andere. Voortdurend wordt alles
gezien, wat men doet. Onze artillerie had a3n
den overkant echter niet alleen de schansen
vernield, maar op vele plaatsen rok de tele
foongeleidingen, die de verbinding vormden
tusschen de voorste stellingen en de waarne
mingsposten van de Franschen en hun batte
rijen. die verder naar achter stonden. Dit stuk-
roffelen van alle verbindingen is een belang
rijke uicwerkiug van het vuur. Men moest ook
echter rekening houden met het gevaar uit d©
flank. "Want ten westen van de Maas lag' de
vijand eveneens op de heuvels, die uitzicht
hebben over de rivier. De vurende batterijen
van de Franschen, die daar stonden, moesten
en moeten nog voortdurend in bedwang, ge
houden worden.
Niets maakt een schokkender indruk dan
dat men merkt nu zwijgt het vuur in een be
paalde richting. Dan begint de aanval, de
stormaanval. Men ziet het niet, maar men.
voelt: nu gaat het man tegen man. Nu gaat
men op elkaar los. De geweren knetteren, de
machinegeweren zijn aan het werk. Velen
raken in handgemeen, in moorddadige worste
ling. Nu is de oorlogsfurie aan de loopgraaf.
Nu vloeit kostbaar menschenbloed
ten. Dat goedje wordt tusschen palen kris en
kras door elkaar gespannen en ten laatste
werpt men het eene zoo maar over het andere
heen. Zuinig behoeft rnen er niet mee ie we
zen. want het is er in overvloed. Voor een
loopgraaf van 300 meter lengte neemt men
wel 50 kilometer prikkeldraad.
En kunnen de soldaten zich daar niet met
scharen doorheen werken?
Geen denken aanBij een enkel gevecht heb
ik het wel geprobeerd, maar een sterke draad
versperring moet, alvorens de eigenlijke aan
val begint, door de artillerie vernield worden.
Het is onzen soldaten ten strengste verboden,
om aan te vallen, zoolang die binderm'3 niet
is weggeruimd.
En nog is het voor de kanonnen, die op een
afstand van 2000 a 3000 meter zijn opgesteld,
een zeer moeilijk werk, om een bres it? een stel
ling van ijzerdraad te schieten. Het gebeurt
toch niet zelden, dat een volgende granaat
weer omhoog doet springen, wat een vorige in
den grond had geperst.
De vernieling van de draadversperring ie dus
eeu der plichten, die de artillerie heeft te ver
vullen. Verder ligt het op haar weg, de man
nen in de loopgraven zoodanig te cÈmöralisee-
ren, dat zij als het ware met lamheid zijn ge
slagen. In de derde plaats heeft zij den vijand
het aanvoeren van versche troepen te beletten
en ten vierde moet zij een geweldig vuur op
zijne yeldkeukona onderhouden, als haar de
