No. IBB.
Zondag 24 QctoDer 1915
Orgaan voor Leger en VBoof.
Gezondheidsleer,
Os aanval op Servië uit het
noorden en oosten.
De strijd cm de heuveis
bij Belgrado.
TWEËtJÉ JAARGANG.
SOLDATENCOURANT
adres der redactie en administratie palestrinastraat 10.
amsterdam. dit blad verschijnt driemaal per week. losse
nummers voor militairen 1 cent, voorburgers 3 cent, abonne
ment voor militairen 0.75, voor burgers ƒ1.50 p. drie maanden
Voor Advortentü-n wende men zich tot het Alp. Advertentie-Bureau ROCMA&Ca.
Hoérengracht 226 Amsterdam, tot do Drukkerij .Jacob van Campen" N.Z. Voorburgwal
234-240 (Keizerrijk 0) Amsterdam of tot on zo Administratie, Palestrinastnmi 10
Amsterdam. Prijs der AdvertentiJJn per repel 30 cent. Bjj abonnement reductie
De strijd in Servië.
oqsten z"n de Bulgaarsche troepen liet lanrl binnengedrongen en hebben zij reeds Vranje (of Yvranje) bezet
tornen zj reeds vrij dicht bij Pristina en hunnen dit afsluiten van 't zuiden, van waar de hulp moet kom?
Het voornaamste strijd-
tooneel is op het oogen-
blilr Servië. We geven
van dezen Balkanstaat
met de aangrenzende
landen opnieuw een kaart.
Onze lezers kunnen daarop,
aan de hand van de bf,-
richten in ons blad. de
vorderingen der Dui£-
schers en Oostenrijkers en
der. Bulgaren nagaan. Het
is een Duitsch kaartje,
doch dat doet voor de spel
ling der namen niets af,
tenzij voor een heel enlfOr
len: bijv. de hoofdstad Bel
grado heet. in het Duitsch
Belgrad". Zij ligt, zoo-
als onze lezers zien, heel
in het noorden aan den
Donau, tegenover de Hon-
gaarsche stad Semlin. Deze
hoofdstad werd. reeds
dadelijk door de Duitsche
en Oostenrijksche troepen
bezet en is nu geheel in
de handen der bondge-
nooten. Maar ook de om
trek van Belgrado is reeds
in handen van dezen en
we weten, dat zij al
lang Gradiste (aan de
Donau), Pozarewac en
Semendria hebben bezet,
en. dat zij nu steeds verder
naar 't, zuiden zijn ge
trokken. Het gevolg daar
van is, dat het hof en de
regeeringslichamen, die
eerst vaQ Belgrado naar
Nisj waren vertrokken,
nu ook deze stad weer
hebben verlaten en zich
hebben geve'stigd te
Pristina. 't Is echter de
vraag, .hoelang zo daar
veilig zijn, want van 't
aan do Nowara, en daarmee
Verkoop aan de Kiosken.
Om het koopen van „De Soldatencourant"
voor Ieder militair ta vergemakkelijken, hebben
wij mot do Amsterdamseha Kioskenondarne.
ming esn overeenkomst getroffen, voortaan zal
voor den goWonen prijs van een cent per exem
plaar voor ieder militair „Do Soldatencourant"
te koop zijn aan cis stations: Amsterdam 1e
Perron en 2e Perron, Haarlem, Laidsn, Den
Haag, Rotterdam (Maas), Hoek van Holland,
Hilversum, Amersfoort, Alkmaar, Den Helder,
Tia!, Bussum, Apeldoorn, Zaandam, Rotterdam
(Hofplein), Za'ndvoort, Scheveningen (Kur-
haus) 7.H. E. 8.) en aan de Kiosken te Am
sterdam en Den Haag.
doar J P. BIJL, officier van qezondheicfc
Lil.
Kampen on bivaks. EL
In sommige gevallen zal de bodem evenwel
zoo hard zijn, dat do urine ©r niot indringt
c-n men zal dan gewoonlijk zijn toevlucht moe
ten nemen tot het gébruik van urineeremmers.
In Engelsch-lndië worden dergelijke emmers,
tonnen of kisten dikwijls gebruikt. Wenschelijk
is zo op een behoorlijke hoogte te plaatsen of
beter nog een paar trechters er in te laten uit
monden. Men zal 6teeds moeten zorgen voor
een goede ontsmetting met een flinke hoeveel
heid kalk en evenals bij het tonnenstelsel zorg
dragen, dat bij .het vervoer geen vervuiling
van de omgeving optreedt. Sommigen doen
eerst hooi, turfmolm of verdorde bladeren in
de tonnen, waardoor de geheele inhoud later
verbrand kan worden.
Welk soort urinoir men ook gebruikt, het
zal steeds goed zijn om de omgeving geregeld
met kalkmelk te ontsmetten. Verder zal men
Enkele dagen geleden, aldus, schrijft ma
joor Moraht in het Berliner Tageblatt",
heeft het Italiaansche blad „Idea Nazio-
nale", bij een bespreking van den toestand
op den Balkan, er op gewezen, van hoe
groot belang de vraag is, of Bulgarije tege
lijkertijd met het leger-Mackensen Servië
zou aanvallen, of daarmee wachten zou tot
de. Duitechers in Nisj binnengerukt waren.
De militaire medewerker van dit blad meen
de dat de Duitsche opmarsch in heb laatste
geval veel gevaarlijker zon zijn voor Duitsck-
land, omdat dan Servië met al zijn krachten
zich tegenover do Duitsehers zou kunnen
plaatsen. In werkelijkheid vond de aanval op
Servië op deze wijze plaats, dat de verbonden
legers van Duitschland en Oostenrijk-Hongarije
eerst den zuidelijken Donau-oever bereikten na
zware gevechten, terwijl tegelijkertijd Oosten
rijksche troepen voort rukten uit den Drina-
Save hoek en uit het gebied van. Yisegrad om
over de Drina-grens te komen en van het wes
ten uit voorwaarts tö rukken. Onze aanval
op de noordelijke en westelijke grens van Ser
vië begon reeds don 19 September met artil-
lorie-gevechten. Nu zijn, drie weken later, de
Bulgaren opgerukt naar de oostelijke grens
van Servië, zoodat het vijandelijke leger thans
in het midcTen van een gevaarlijke drijfjacht
zich bevindt. Men kan zich geen ongunstiger
positie voorstellen dan die waarin zich thans de
woiwode Pootnik bevindt. Het hoofdloger van
do Serviërs is eerst gedwongen geworden zich
te begeven naar den uitersten noordelijken
rand van zijii gebied. Servië kon niet zonder
strijd en een ernstige poging den toegang uit
het noorden af te snijden, den aanvaller in het
land land laten. Vcor het Duitsche leger was
de hoofdzaak zich meester te maken van de
gunstigste opmarschvoorwaarden. Deze liggen
in hot hreetlo Morava-dal, op de heuvelruggen
fan Belgrado tot Kragujovae eu in het Kolu-,
bij voorkeur een scherm om de waterplaats
maken, en ten slotte is het gewenscht om
bij de nachturinoirs een lantaarn to plaatsen.
Bij het vertrek uit een kamp of bivak zullen
zoowel de urinoirs als' de latrines kenbaar
gemaakt moeten worden om zoodoende te
voorkomen, dat een volgende troep diezelfde
plaats gaat omspitten of misschien voor ten
ten gaat gebruiken. j
Voel moeite geeft dikwijls de verwijdering
van keukenwater. Wanneer do grondsoort los
is, kan men door het graven van zinkputten
maken, dat het keubenwater in den bodem
verdwijnt. Gewoonlijk ziet men dan evenwel,
dat. na ©enigen tijd het water niet meer weg
zinkt. De oorzaak hiervan moet gezocht wor
den in het verstoppen van de fijne openingen
tusschen de zandkorrels, door cis grooto hoe
veelheid vet, die in het keukenwater aanwe
zig is. Om dit te voorkomen, kan men ge
makkelijk een vetfilter maken en wel door
middel van hooi, stroo, krullen of iets derge
lijks. Men kan b.v. een vat, een kistje, een
blik nemen, en hierin eenige c.M. boven den
bodem een uitneembaar rooster maken. Op
dit rooster komt b.v. hooi te liggen, waarop
een steen om te zorgen dat. het hooi niet gaat
drijven. Beneden den rooster komt een opening
in het vat. Het vuile keukenwater wordt ge-
loosd op liet hooi, filtreert daardoor en komt
door do opening in het vat naar buiten om
dan door een greppel naar do zinkput ge- I
voerd te worden. Zoodra het hooi vol vet I
is, wordt het op later te beschrijven wijze ver- j
brand en door nieuw hooi vervangen. Derge
lijke inrichtingen worden thans b.v. in het
interneeringskamp te Zeist gebruikt en vol
doen daar zeer goed.
Het verzinken in den grond kan men dan I
nog bevorderen door het graven van kuilen,
die met takkenbossen enz. worden opgevuld,
zooals dat bij do urinoirs is beschreven.
In sommige gevallen zal men het afvalwater
naar een sloot of kanaal kunnen afvoeren, in
andere gevallen zal men het in tonnen moeten
opvangen 'om deze dan later buiten het kamp
te ïeaigen. Zoo iets kan b.v. noodig zijn wan
neer 'de grondsoort zoo hard is dat niets er in
zakt. In dit la.atste geval kan men het water
laten verdampen. Men graaft daartoe een kuil
1.5 M. lapg eh 75 c.M. breed, aan het een;.,
eind 7ü c.M. diep, aan het andere eind 1.20 51.
diep. Deze kuil wordt met groote veldsteenen
gevuld en langs de lange zijden wordt eveneens
van veldsteenen een muurtje van pl. 30 c.M.
hoogte gemaakt. Op de steenen wordt een vuur
gestookt. Hierdoor worden de steenen zoo heet,
dat het afvalwater dat aan den diepen kant
in den kuil komt, verdampt. Op de steenen
muurtjes kan men een rooster leggen, zoodat
men het. vuur bovendien kan gebruiken voor het
koken van water enz. Men moet ook hier zorg
dragen dat op eenigen afstand hiervan een
greppel rondom de kuil wordt gegraven of
c-n r■V;v1-">n wal. wordt gemaakt, aangezien an
ders de kuil bij iedere regenbui onderloopt.
Ligt. het kamn on een eenigszins hellend ter
rein, dan kon men het water door greppels af-
voeren naar een groot stuk grond waarin het i
in den bodem verzinkt, ..een 'z.g.n. vloeiveld.
De beschrijving van de ofsclien waaraan derge- I
lijke vloeivelden voldoen moeten zou ons te ver I
voeren.
(Wordt vervolgd.)
iC8s!and in ilen reuzenstrijd.
Met hardnekkigen, dikwijls wankopigen
moed verdedigen de Serviërs hun geboorte
grond tegen de macht van vijanden, die nu
zoo plotseling op hen zijn aangevallen. Er
wordt melding gemaakt van Servische krijgs
gevangenen, doch van slechts betrekkelijk
bara-dal. Het Morava-dal is voor Servië de
levensader. Wordt dez© afgebonden of allengs
verkort, dan wordt het leger onbewegelijk en
is het niet in staat te vechten omdat het on
mogelijk wordt het te approviandeeren en het
van ammunitie te voorzien.
Men kan nu reeds zeggen, dat dit belang
rijke aanvankelijke doel van onze operaties ons
gelukt is. Terwijl onze linkervleugel zich vast
zet op den noordelijken Donau-oever en tege
lijkertijd de zwakke Servische troepen tusschen
de IJzeren Poort en het gebied van Graddiste
bedreigt, hébben het centrum en do rechter
vleugel van het leger von Gallwitz op den zui
delijken Donau-oever.; reeds belangrijk terrein
gewonnen; zuidelijk Gradiste, langs de straat,
die den Donau verbindt met de Morava, onge
veer vijftig kilometer zuidwaarts. De zege ."le
rend© troepen, die Ram en de sterke werken
van do daar bevestigd© heuvels bestonden,
hebben, samen met andere groepen van dit
leger, die over het eiland Ternes marcheerden,
het werk Pozarewac van drie zijden genomen.
De overwinnaars van Eemendria, eveneens uit
het leger von Gallwitz, zijn in opmarsch in
het Morava-dal. Volgensovereenstemmende be
richten van vriend en vijand wijken do Serviërs
naar het zuiden terug. Het leger von Kövsss
heeft vasten voet gevat tusschen Belgrado en
den Save-Drina-hoek. Ten zuiden van Belgrado
is de Servische tegenstand gebroken. De bs-
lieerschende hoogten zijn in onze handen en
do overwinnende legers trékken steeds voor
waarts, waren dus niet uitgeput door do fin-
stige gevochten om de hoofdstad van het land.
De monding van de Kolubara bij Olii-ou ivac
ligt onder ons vuur. Eveneens de Donau-i-c tr
tot Sabaty. In het gebied bij deze stad werd
ernstig gevochten, de Oostenrijksch-Hon
gaarsche troepen behaalden er de overwinning.
Van het westen, over de boneden-Drina, zijn
troepen van onze bondgenooten in opmarsch in
da richting van de Macwa-spoorli.jn.
De situatie van het Servische leger zou ech
ter nn dit succes van de bondgenoten nog niot,
wanhopig genoemd kunnen worden. Het zou
een groot gebied hebben om zich terug te trok
ken, indien niet het ingrijpen van "het Bul
gaarsclie leger ons veel dichter gebracht zou
hebben bij het beslissende gevecht. Na de
vlotte mobilisatie en den stillen opmarsch van
esn Buïgaarsch leger naar de westelijke grens,
zien wij thans hoe de aanval van Bulgarije op
Servië gedacht is. De Bulgaarsche hoofdaanval
is gericht op dat stuk va,n het Servische ge
bied, dat oostelijk van de vesting Pirot (aan de
spoorlijn BelgradoSofia) tamelijk diep in het
Bulgaarsche land dringt. Een Bulgaarsche
legermacht (waarvan het aantal niet vast
staat, volgens de eene lezing 30.000 man sterk
is, volgens een andere 60.000) heeft den Kadi-
bogaz-pas overschreden en zich waaiervormig
uitgebreid over hét Servische gebied, zoodat
ze thans staat tegenover de Servische stellin
gen aan den westelijken oever van de Timok-
rivier.
De plaats Knjazevac is waarschijnlijk de
sleutel van de Servische stelling en is van be
lang, omdat ze in lipt midden ligt van de
spoorlijn Nisj—Zajecar; waarlangs het verkeer
gaat tusschen Servië en Roemenië. Het ver
voer op deze lijn is reeds gestaakt, waar
schijnlijk omdat de Servische regeering het
rollend materieel niet meer veilig achtte of
het brengen wilde naar Salonika voor het.
transport der troepen van de Entente. Een
andere Bulgaarsche leger-afdeeling is van
Sofia 'opgerukt naar de Servische grens en is
over de RLvasa gestoken, op weg naar de ves
ting Pirot,' dat heb steunpunt is van Nisj.
Pirot is een verschanst kamp, beschermd door
werken van ouderen datum. In de laatste
jaren is het, evenals Nisj en Zajecar. ver
sterkt. De omvang van het kamp Pirot be
draagt 35 viert, K.M. Verder wordt een Bul-
gaarscho opmarsch gemeld in de richting van
do' Vlasina-rivïer, een rechter zijrivier van de
Morava, die tegenover de stad Leskovac 35
kilometer zuidelijk van Nisi, daarin uitmondt.
Over een eventueel landingscorps van de
entente schrijft majoor Moraht, dat deze hulp-
troenen alleen van nut kunn .-.> 'din, indien zij
bijtijds komen, om aan de beslissing deel te
nemen. Dit is echter zeer onwaarschijnlijk.
Het aantal van de landingstroepen wordt ver
schillend op gegeven, van oen half mïllioen tot.
150,000. Het transport moet plaats hebben
langs de spoorlijn Saloniki-Ueskjoeb. Een mili
weinige in vergelijking in met de lievige
slagen, die ér gestreden worden. Daar is een
reden voor: liever dan zich over te geven,
strijden de Serviërs tot, het laatste. Duitsche
berichten maken er melding van, hoe, nadat
do stellingen op den Bronowoberg veroverd
waren door de Brandenburgers,'dè Serviërs
nog bleven doorvechten op de hoogvlakte
met een uiterste hardnekkigheid. De corres
pondent van den Lok a 1 - A nzeigor meldt
zelfs, dat men op verschillende punten vrou
wen en kinderen zag meevechten met de
troepen om den geboortegrond te verdedi
gen.
Maar in dezen oorlog is heldenmoed en
doodsverachting alleen niet genoeg. De toe
stand in Servië wordt met den dag ern
stiger; voor eenige dagen werd hij gevaarlijk
genoemd, nu zijn er al, die het woord „wan
hopig" er het beste voor achten. De Duit
sehers en Oostenrijkers komen van het noor
den misschien niet zoo hard vooruit, als zij
wel gewild hadden, maar de Bulgaren slagen
er maar al te goed in om Zuid-Servië, dat 13
dus Servisch-Macedonië, te veroveren. De
verbinding tusschen Nisj en Saloniki is ver
broken en tussohen deze beide steden staan
nu de Bulgaren. Hen zullen de troepen der
geallieerden, die van Saloniki komen, eerst
moeten verslaan, voordat zij het .Servische
leger, dat opv de hoogte van Nisj allengs tus
schen twee vuren komt, kunnen te hulp
snellen. Het corps diplomatique, dat Nisj
wilde verlaten, kan dat nu moeilijk meer,
want ook Monastir schijnt, door overstroo
mingen zegt men, niet meer te bereiken, en
als zij daar komen, te paard, krijgen zij er
nog geen spoorwegverbinding met Saloniki
of met Griekenland over 't geheel.
Er is weliswaar nog altijd geen verbin
ding verkregen tusschen de Bulgaarsche en
de Duitsch-Oostenrijksche legers, maar het
schijnt den Bulgaren er vooral om te doen
verder naar 't westen door te dringen, tob
de grens van Albanië. Zij willen Zuid-Ser
vië, het stuk vail vroeger Macedonië, waarop
Bulgarijë had gerekend en dat Servië werd
toegewezen. De Bulgaren zullen daar geen
moeilijk spel hebben, zij vinden er een be
volking, waarvan een groot gedeelte Buï
gaarsch is en hun dus toegedaan.
Hulp voor de Serviërs zou nu nog kun
nen komen van Griekenland, maar niet lang
meer, tenzij die hulp daarin zou bestaan,
dat het Grieksche leger de Bulgaarsche troe
pen in den rug aanviel. Maar Griekenland
betoont totnogtoe evenmin eenige neiging i
als Roemenië om zich in den strijd te
mengen. En daar wij van de hulptroepen
der geallieerden heel weinig vernemen,
lijkt slechts een wonder de verovering
van Servië te kunnen afwenden. Als die
verovering, gelukt is, zijn de centrale
mogendheden meester in den Balkan.
Dat is voor hen van. ontzaglijk belang.
Van zoo groot- belang zelfs, dat.men be
weert, dat daarmee de oorlog geëindigd zou
zijn, met een overwinning van Duitsch
land en Oostenrijk dan<-, Dat g.elooven we
niet. Maar wel zou Duitschlanddan door
Servië en Bulgarije Konstan tin opel kunnen
bereiken, het zou de Turke~ op alle wijzen te
hulp kunnen komen, het zou troepen daar
heen en vandaar kunnen vervoeren, het zou
eindelijk Egypte kunnen aanvallen en het
Suez-kanaal bedreigen, er zich van mees
ter maken. Wat dit laatste beteekent vcor
Engeland en Frankrijk, voor geheel West
en Zuid-Europa, het is nog niet te zeg
gen, maar het zal van ontzaglijken :nv'eed
zijn op den oorlog, en zal dien, zoo het hem
niet eindigt, tot in 't meedcogenlooze ver
scherpen
Zoo is het toch niet geheel onmogelijk,
dat op den Balkan zoo niet de beslissing
valt, toch een groote wijziging in den toe
stand komt. Voor de overige fronten be
hoeven we daarop niet te rekenen. Noch
aan de Italiaansche grens, nóch aan ft Oos-
ter- of het Westerfrent gebeurt veel bijzon
ders. Op het oostelijk oorloge terrein begin-
iiea de Duitsehers in 't centrum zich bbjk-
taire trein kan op deze lijn niet sterker zijn
dan honderd assen, in één trein kunnen dus
ten hoogste vervoerd worden een infanierie-
bataljon or een escadron of een baterij. Voor
het vervoer van een infanterie-divisié van
ongeveer 15,000 man zouden ongeveer 40 trei
nen noodig ziin zonder de munitie-colonnes,
tachtig met colonnes en trein. Zelfs bij dubbel
spoor lean zoo'n militaire trein niet meer dan
gemiddeld twee en twintig kilometer per uur
afleggen. Drie tot vier dagen zouden dus ver-
loopen voor een enkplo divisie het einddoel
bereikt z-ou hebben. 150.000 man zijn tien dub
bele divisies. Zelfs bij een verkeer dag eu nacbt
zouden er minstens drie tot vier weken ver-
loopeu, voor de Serviërs de zoo vurig verlang
de hulp kregen. Bedenkt men echter dat tus
schen Belgrado en Pirot, dus tusschen -de
legers der bondgenooten en der Bulgaren
slechts 240 kilometer liggen, dan zal men be
grijpen. dat de hulp der entente van zeer pro
blematische natuur is, want de scheidende
ruimte wordt eiken dag van twee kanten ge
kort en in het raidden staat het object: het
Servische leger.
Leouhard Adelt schrijft aan het „Ber
liner Tageblatt"
Servië strijdt met den moed der wanhoop
en de taaiheid van een krijgshaftig bergvolk
om do beslissing, waarvan misschien het lot
van den gelieelen wereldoorlog afhangt. De
snelle val van Belgrado, die met liet oog op
de zorgvuldige toebereidselen verwacht was,
en in politiek opzicht van zeer groote betee-
kenis is, is militair het voorspel slechts van
hevigen strijd, die van dag tot dag in omvang
toeneemt. Niet in staat den bondgenooten te
beletten over de rivier te trekken op het vele
honderden kilometer lange front, schijnen de
Serviërs vast besloten iederen voetbreed grond
tot het uiterste te verdedigen ©n, als zij uit
de eene verdedigingslinie geworpen worden,"
baar reeds in te richten voor do winter
kwartieren, voor den loopgravenoorlog. In
het noorden trachten zij nog Dunaburg of
Riga te verdveren, maar 'fc gelukt hun niet.
Zij rukken hier en daar vooruit, maar wor
den elders teruggeslagen en veel verande
ring krijgt de frontlijn er niet. Zet men de
Duitsche tegenover de Russische oorlogsbe
richten, dan worden er aan weerskanten
zegepralen behaald, doch die geen van
beide partijen verder brengen. Alleen in
het Zuiden schijnen de Russen werkelijk
eenig voordeel te hebben verworven.
In het Weeten wordt wel hardnekkig ge
vochten, maar er komt al evenmin veran
dering. De Duitechers zijn in de laat
st© dagc-n de aanvallers, naar 'f. schijnt,
vooral bij Loos. Bijzonder om heuve!
70 en om een kalkgroev© daar in de
buurt h zeer verwoed gestreden, dcch
de hardnekkige aanval der Duitsehers
werd door.de Engelschen afgeslagen. Toch
blijken deze niet in het bezit van heuvel 70
te zijn. ondanks al hun pogingen om zich
daarvan meester te maken.
BELGIË.
Een nieuw ooriogskruls.
HAVRE. De Belgische regeering besloot
een nieuw oorlogsridderkruis in te stellen
dat het beeld van den Belgischen Leeuw zal
dragen.
OUFTSCHLAND.
Iets over de vrijwilligers.
Men meldt ons van Duitsche zijde:
In Duitschland sneide in begin Augustus
1914 iedereen te wapen, die maar een wa
pen kon dragen. Het aantal vrijwilligers
steeg reusachtig, met het gevolg dat reeds
na enkele dagc-n een groot aantal regimen
ten bekend maakten, dat zij wegens over
compleet geen vrijwilligers meer konden
aannemen. In alle steden krioelde het van
vrijwilligers en met trots zeide menWij
hebben honderdduuizenden vrijwilligers.
Geheele regimenten werden uit vrijwilligers
samengesteld.
Maar spoedig blfeek, dat een en ander
ook vele nadeelen had. Toen de nieuwge
vormde regimenten aan het front kwamen,
gedroegen zij zich over liet algemeen schit
terend maar zij hadden allen dezelfde
foutde jongens waren te overmoedig en
wilaen maar steeds erop los. Uit vrijwilli
gers kan men np eenmaal niet in enkel©
weken oudgedienden maken en do ervaring
kan niet bij de tegenwoordige wijze van
oorlogvoeren door moed en doldriestheid
worden vervangen. Het duurde niet lang
of de regimenten, die uitsluitend uit vrij
willigers bestonden, werden ontbonden. D©
soldaten werden verdeeld over andere regi
menten en ingedeeld 'tusschen oudgedien
den toen nu de bedaardheid en ondervin
ding van de ouderen samengingen met de
voortvarendheid der vrijwilligers, verkreeg
men goedo resultaten.
Tntusschen kwam nog een andere fout
van het vrijwilligerswezen aan het licht.
Toen later enkele lichtingen werden opge
roepen, bleek spoedig, welke gaten de vrij
willigers daarin gemaakt hadden en her
haaldelijk was het den autoriteiten nau
welijks mogelijk, het vereischte aantal
recruten te leveren. Er-werd steeds meer
geklaagd, zoodat tenslotte de minister van
oorlog bepaalde, dat het verboden was vrij
willigers aan te nemen van bepaalde lick
tingen. Zoo mogen bijv. thans nergens vrij
willigers worden aangenomen van de lich
tingen 1916, 1917 en 1918. Hierbij geldt
slechts één uitzondering en wel deze, dat
uit de betrokken lichtingen vrijwilligers als
aspirant-officieren bij bepaalde daartoe
aangewezen regimenten en officierscursussen
mogen worden aangenomen. D© aanneming
en indeeling van vrijwilligers boven den
dienstplichtigen leeftijd is onbepaald cn
zonder eenige beperking toegelaten. Vooral
wijkeu zij terug in de volgende-, dio reeds ge
reed is. Zooals in de straten van Belgrado
soldaten der achterhoeden en komitadsji's uit
huizen en V3n achter barricaden met geweren,
li andgranaten en machinegeweren, ja met
revolvers en dolken den bondgenooten tegen
weer boden, tot zij met de bajonet neergesto
ken of met geweerkolven neergeslagen werden,
zoo houden ook de geregelde troepen het uit
tot het handgemeen in de loopgraven en in de
versterkte steunpunten. Zoo is ook het kleine
getal gevangenen verklaarbaar, dat thans nog
geen duizend bedraagt en in geen verhouding
staat tot het hooge percentage van do ge
vallenen.
Aan de oevers van de Macwa en de Posa-
wiua hebben zich gevechten om den overtocht
ontwikkeld. Sterke Oostenrijksch-Hongaarsche
troepen hebben de benedsn-Drina en bij Obre-
nowac ook de Save geforceerd en bezetten nu
de met biezen begroeide moerassen van dc
5Iacwa en trachten door beschieting of door
langzame omtrekkende bewegingen de weinige
liooger liggende wegen machtig te worden, die
de Serviërs met takkebos-versperringen, vol
ledige aard vestingen en een dicht net van
prikkeldraad versperd houden. Het centrum
van den strijd is liet heuvelland ten zuiden
van Belgrado. Daar hebben de Serviërs vol
gens Engolsche plannen, een viervoudige ver
dedigingslinie aangelegd, die het geheele ter
rein het karakter van een moderne vesting
geeft.
De eerste linie strekte zich onmiddellijk aan
den zuidrand der stad van Topsider tot Welki-
wradcar, gemiddeld honderd meter boven de
huizen van Belgrado uit. Ze was met mijnvel-
clen, wolfskuilen en tien meter breede draad
en takkebos-versperringen gedekt en rijke
lijk van artillerie voorzien, in het bijzonder ook
van scheepskauonnen van Franschen en Engel
schen oorsprong. Ze lag echter op zeven kilome
ter afstand gemakkelijk binnen het bereik van
do vestingkanonnen van Semlin. En werd door
trommelvuur geheel in elkaar geschoten, tor-
wijl in Belgrado nog straatgevechten geleverd
werden, te midden van brandende en stukge
schoten huizen. Zoo konden de Duitsche en
Oostenrijksch-Hongaarsche stormcolonneü bijna
in Zuid-Duitecliland hebben zich vel© lie-
'den als vrijwilliger aangemeld, die reeds
boven do 45 jaren zijn. JToo prijzenswaar
dig dit ook is, zoo zijn ook hier schaduw
zijden. Een goed soldaat, dio tegen do ver
moeienissen van o©n hedendaagzehon oorlog
moet bestand zijn, kan niet ouder dan 35
jaar zijn. Personen boven d© 45, hebben
i voor den strijd aan het front zeer weinig
waarde. Daarentegen zijn dezo vrijwilli
gers achter het front, op bureaux, in hos
pitalen enz. zeer goed to gebruikenwaar
door bovendien honderden beschikbaar
komen voor den frontdienst.
Na. dezen oorlog zullen in Duitsobland
ongetwijfeld ook voor het vrij wil ligerswo-
zon ingrijpende wijzigingen worden tot
stand gebracht.
ENGELAND*
De terechtstelling van miss Cavell.
LONDEN. Het perpbureau publi
ceert een modedeeling van den
Amerikaanschen ambassadeur te Lon
den, die het rapport bevat van de legatie t©
Brussel over het proces en de terechtstel
ling door de Duitechers van de Briteche
pleegzuster Cavell, die schuldig was aan
het onderdak geven aan geallieerde Eolda-
ten. Het rapport toont, dat de Duitecho
autoriteiten de belofte niet vervulden om
alle phasen der zaak aan de Amerikaansch©
legatie te Brussel mede t© doelenDe Duit
sehers deden integendeel hun best om het
feit van de veroordeeling en de onmiddel
lijke voltrekking van het vonnis t© beman
telen voor de legatie, die eerst, langs offi-
cieusen weg kennis kreeg van de feiten eu
nog trachtte verdaging te verkrijgen van
de uitvoering van het vonnis, maar zonder
resultaat.
De legatie bericht, dat mcj. Cavel] te vijf
uur 's avonds van 11 October werd gevon
nist en dat zc te twee uur in den morgen
van den 12den werd terechtgesteld.
De vertegenwoordigers van de Ameri-
kaansche legatie en do Spaanscho gezant,
Villalobar, verlangden uitstel en wezen op
den gruwel om een vrouw terecht te stellen,
vooral nu zij niet van spionnago was be
schuldigd. Zij wezen eveneens er op, dat do
belofte niet was vervuld om de legatie op
de hoogte te houden en op het vreselijk
effect dat zulk een summiere terechtstel
ling op de openbare raeening in België en
elders zou hebben en op.de mogelijkheid
van represailles. Baron v. Lanckeü ant
woordde, dat de militaire gouverneur tc be
slissen had en dat zelfs het gezag van den
Keizer niet tusschen .beide kon komen, in
dien de gouverneur heb beroep verwierp.
De lieer Villalobar nam zelfs Von Lancken
ter zijde en maakte dezen krachligen opmer
kingen, die hij aarzelde om dezen in bijzijn
van de jongere officieren van den staf te
zeggen.
MejCavell sprak het Hof voor de ver-
oordeeiing toe, legde verklaringen af om
trent de verschillende feiten waarvoor ze
erd vervolgd. Zij sprak zonder beven en
toonde groote helderheid, zelfs preciseerde
zij vaak vorige getuigenverklaringen.
Toen haar gevraagd werd, waarom ze d©
soldaten h;elp om naar Engeland te komen,
antwoordde zijdat als ze dit niet had ge
daan, die mannen zouden r.iju doodgescho
ten. Zij deed dus slechte haar plicht jegens
haar land door hun levens to redden.
De Engelsche geestelijke, die haar te
tien uur 's avonds in de cel bezocht om haar
bij te staan, vond haar bewonderenswaardig
kalm en sterk. Zij vertelde hem dat ze zeer
goed wist wat ze deed toen ze haar daden
bekende en aldus den krijgsraad feitelijk- al
het noodige bewijs leverde. Zij verklaarde
gelukkig te zijn dat ze stierf voor haar
land.
Trafalgardag,
LONDEN. Trafalgardag werd Donderdag
met ongeëvenaarde geestdrift herdacht en
ilt thans samen met den insameling3d3g
tegelijkertijd-met de Servische achterhoede de
eerste linie bereiken en deze met do'bajontet
nemen, eer de vijand de mogelijkheid had door
liet bombardement de ontstane schaden weer te
herstellen. Even snel viel de tweede verdedi
gingslinie tusschen de dorpen Zeklinjo en
Mirijewo. De Duitsche bataljons vervolgden in
het westelijk gedeelte de uit Sarkowo geworpen
vijanden tusschen het Makis-moeras en de
Topejderska-beek. op den weg naar Zeleznik,
waar hij probeerde stand te houden. Ook uit dit
dorp geworpen, vluchtten do Servische afdee-
lingen in verwarring naar het zuiden, zonder
met het centrum weer in contact to kunnen
bomen. Dit hield zich vocrrloopig nog in de derde
en sterkste verdedigingslinie, op de heuvelreeks
Strazwa, Coenak, Ekmekloek en Eridno-Brdo,
waarvan de gemiddelde hoogte 2.50 meter be
draagt en die op tien tot twaalf kilometer af
stand van onze artillerie-stellingen op do noord
zijde van de Save ligt. Hadden tot dusver de
zware Oostenrijksch-Hongaarscli en Duitsche
kaonnen, namelijk de 15 centimeter houwitsers,
de 24 centimeter mortieren van Krupp en do
30.5 centimeter Sboda-morticrcn het voornaam
ste werk gedaan, nu waren het de verdragende
10.4 centimeter stalen kanonnen der Oosten
rijkers, die over Belgrado en de voor de stel
ling liggende hoogten heen bres op bres ill de
schansen van de Serviërs-sloegen. De intu^schen
door de stad heen gekomen batterijen ljfelpen
mee. De dekkingen stortten in. en de granaten
dooddc-n honderden verdedigers. De overleven
den hielden dit vreeselijke bombardement niet
uit. Toen onze tirailleurslinies spronggewijze
naderbij kwamen en met hun handgranaten nog
meer verwarring veroorzaakten, kon het moe
dige voorbeeld van de Servische officieren de
uitgeputte troepen niet meer voor een paniek
bewaren. 5Iet moeite gelukte het den officieren
de manschappen in de volgende stelling te ver
zamelen, die op den 566 meter hooge Avala-berg
en het naburige Welki steunt. Even belangrijk
als dit succes is dat van bet meer naar het oos
ten opereerende leger Von Gallwitz. die het ge
deelte van de beneden 5Iorawa en Mlawa in zijn
maclit gebracht en lang3 beide rivieren voor
waart© dringend, de noordelijke en oostelijke
versterkingen van Posara wac bestormd