de SOliDATEKTCOURA-IVT vim WOénistiaè 20 October 19 13 S Bij K. B. is lo. aan don tijd. off. van gez. 2e kl. dr. T. E. t erKuile, eervol ont slag uit den militairen dienst verleend; 2o. tijdelijk benoemd, bij het res.-pers. der landm., bij het pers. van den geneesk. dienst, tot res.-off. van gez, le kl., dr. T. E. ter K u i 1 e, voornoemd. Verbod tot het verlaten over de Rijksgrens aan niet-militairen. De vice-admiraal, commandant der Stel ling van den Helder heeft bepaald Art. 1. Het verlaten over do Riiltsgrens van het in staat van beleg verklaarde ge-bied is aan niet-militairen (Nederlanders), die voor de verdediging nuttig werkzaam kunnen zijn en behoord hebben of behooren tot de troepen, in het tweede lid genoemd, verbo om, voor zoover daartoe niet door den Mi nister van Oorlog of door de in liet tweede lid van axt. 2 aangewezen autoriteiten ver gunning is verleend. Deze groepen zijn: bankwerkers; gereed- Bchapmakersmetaaldraaiershoordersfrai- sersslijpersbedienden van automatische werktuigenschavers, stokers en machinisten in fabrieken van metaalbewerkingbedrijfs leiders in fabrieken van metaalbewerking; leiders van een technisch bureauscheeps bouwkundige en werktuigkundige ingenieurs; ingenieurs in machinefabrieken, scheepswerven en° constructiewerkplaatsenopzichters, voor mannen en ploegbazen in machinefabrieken, scheepswerven en constructiewerkplaatsen kantoorpersoneel in machinefabrieken, scheeps werven, constructiewerkplaatsen, handelsbu- reau's, technische bureau'smodelmakers vormers en gieters; bedienden van ovens in metaalgieterijenmachineteekenaarsconstruc teurs; monteurs; koperslagers; smeden; loo penrichters instrumentmakersernstvuurwer- kers; zadelmakers; rijwielherstellers. Art. 2. Ten einde van den Minister van Oor log de in het vorige artikel bedoelde vergun ning te verkrijgen, zal bij dien Minister een schriftelijk verzoek moeten worden ingediend, houdende vermelding van den dag waarop ver zoeker wenscht te vertrekken, van den weg langs welken hij wil vertrekken, van het ver voermiddel waarvan hij wenscht gebruik te ma ken, van de plaatsen in het buitenland welke hij wenscht te bezoeken en van het doel waar toe hij die plaatsen wenscht te bezoeken. Bij dat verzoek zal moeten worden overgelegd eene duidelijke, niet verouderde photographic van den verzoeker, met daarop gesteld eene ver klaring van den burgemeester zijner woonplaats, dat deze photographic verzoeker weergeeft, met vermelding van zijn geslachtsnaam, voor namen, geslacht, geboortedatum, beroep of be roepen, welke door hem in de laatste twee jaar of zooveel kórter als hij in zijne tegenwoordige woonplaats gevestigd is zijn uitgeoefend, woon plaats, en indien de verzoeker minder dan twee jaar in zijne tegenwoordige woonplaats gevestigd is, zijne vorige woonplaats. Behalve 'dooi- den Minister van Oorlog kun nen de vergunningen ook worden verleend door de volgende; autoriteiten lo. den plaatselijken commandant te den Helder, voor vertrek uit den Helder; 2d. den commandant der troepen op Texel, voor vertrek van Texel3o. den com mandant der troepen op Vlieland, enz., voor vertrek van Vlieland, Terschelling, Ameland en Schiermonnikoog. Deze autoriteiten zullen betend maken op welke wijze bij hen vergunning kan worden aan gevraagd. Art. 3. Met deuitvoering dezer regeling, waaronder mede begrepen wordt het beletten van hetgeen in strijd daarmede dreigt to ge schieden, zijn belast do daartoe door den viee- admiraal aangewezen militairen en do ambte naren va-n invoerrechten en accijnzen. (St. Ct. Eenzelfde verordening wordt Volgens de „Zwolsoh© Ct." bekend gemaakt door don ter ritoriaal bevelhebber in Overijssel. Verschillende Berichten. De officier van gezondheid der le klasse A. W. van K 1 e e f f bij de verband plaatscom pagnie der "IV divisie, is overgeplaatst bij het inlerneeringskamp to Gaasterland. D9 reserve-sergeant H. Vod rh am van het 7e regiment infanterie is benoemd tot vaandrig en overgeplaatst bij het 5e regiment infaptérie, doch blijft tot de demobilisatie ge detacheerd hij de VII infanterie brigade. 'Den 23 October vertrekt met het stoom schip „Vondel" naar Oost-Indië een detache ment suppletietroepen, sterk 12 onderofficieren en 40 minderen, onder hevel van don 2e luite nant der inf. O. I. leger F. F. M il ius, De 2e luitenant der genie J. de Jonfh 8 wem er, bestemd, voor het leger in Ned, Indië, zal 27 November met het stoomschip „Ophir" zijn bestemming volgen. De voor den dienst in Indië bestemde 2e luit.-kwartiermeester F. H. Couwonherg zal 20 November met het stoomschip „Gro- tius" zijn bestemming volgen. De Ie luit. der inf. O. I. leger A. H. T h. van Es is ontheven van zijn indeeling bij de koloniale reserve en geplaatst bij het 36o Bat. Landweer Inf. De 2e luit. der inf. O. T. leger A. Ham ming is ontheven van zijn indeeling hij het leger hier te lande. SVlarinezaken. De nieuwe kruisers. Met den bouw van de twee nieuwe krui sers voor onze Marine zal binnenkort een aanvang worden gemaakt. Eén van de krui sers wordt gebouwd op de werf Fijenoord te Rotterdam, terwijl de andere bij de Nederlandsche Scheepsbouwmaatschappij te Amsterdam op stapel wordt gezet. Voor dezen zullen de machinerieën worden gele verd door de Ned. Fabriek van Werktuigen en Spoorwegmaterieel, Uit de Staatscourant. Bij besch. van den Minister van Marine is de kapt.-luit. ter zee G. F. Noordhoek II e g t met 23 dezer geplaatst als eerste-offi- cier aan boord Hr. Ms. ..Heemskerk", en is do luit. ter zee lo kl. A. IV. Boeke met 19 dezer eervol ontheven van het bevel over Hr. Ms. „Freyr" on geplaatst to Amsterdam. Pantsersohip „De Ruyter". Het vaar plan van het pantserschip „De Ruy ter" is als -volgt vastgesteld: Vertrok van- Nieuwediep 23 October; aan komst te Malaga 1 November. Vertrek van Malaga 8 November; aankomst te Port-Said 16 Nov. Vertrek van Port-Said 17 November; aankomst to Aden 24 November. Vertrek van Aden 25 November; aankomst te Colombo (waar, gelijk gemeld, de aflossing door da „Hertog Hendrik" plaats heeft) 4 December Vertrek van Colombo 9 December; aankomst te Sabang 13 December. Correspondentie. CORRESPONDENTIE VRAGEN. Allo vragen worden, zooals onze vrienden wel vreten, regelmatig on zoo spoedig mogelijk door ons afgedaan, zoodat hot overbodig is nog weder eens bij nader schrijven antwoord te verzookon. AUioht gaat er eene week moe heen, maar na tuurlijk eischt het eene onderzok meer tijd dan het andere. Het is overbodig antwoord in een bepaald nummer te vragen. Eerlijkheidshalve worden de vragen op de beurt afgodaan. UitbetalirgT goeding levensmiddelen Eerste 'plaatsing. 3 Compagnie VI Depot Bataljon. Onderstaande militairen gelieven zoo spoedig mogelijk hun -tegenwoordig adres op te geven aan den administrateur 1 Compagnie VI Depot Bataljon, ten einde vergoeding voor levensmiddelen te ontvangen» Miliciens Smit C. J. M. H, Gordijn J F, Elzinga S. ï^v JA- Kamstra Th. De Vries H- v. d. Kloet H, Res.-Korp.T Postma, R. Andrea H. C. Dijkstra S. Binnendijk A. J. H. Klaver D. Strater J. V. M. Buinsma. J. v. Ravenswaay T. P. Osinga j. v. Elk C. Andrimga H., de Vries J. D, Adema S. Bressers J. v. Dijk J. Schonck. Bolens H. Jhr. J. A. H. O. van de Jong T. Doorn, Kamstra L. Krijger J. G. Gietema H. Pijnenburg J. A. M. Langius B, Metselaar H. Lef f ertstra P, v. der Linden P. Bonte W. v. Koest J. W. H. Boukes W. Pierson L. P. M. Homma J. Donders J. H. J. Bajema Kl, Groene veld H. Mil. Koxp.l l ,D<Vk F' Lit W. J. tl t," v. Leeuwen M. n ZaC L. v. de Ven W. L. Goedhart A, Heiligers A. O. J. Dekker D. s Bruggeman A. Bussers M. H. Adsp.-Vaandrigs: v. d. Boogaard L, y- Grientsven J. M. Cameron J. Broens. Lemmers Th. G. Meyjes J. W. N. v. Esch J. J. Melis C. J. Goossens G. Glerum A. M. D. Haver mans J. P. Oxenaar H. T. D. v. Isselt F. Lint J. de Jong J. Graus Th. A. M. Loefen A. H. Henkes H. v. Hempen A. J. Sligt A. P. urn tTT" i v- <h Pijl A. H. Mil. Wielr.. Popelier W. F, M d' Aa' v. Wees C. J. A. M. Adsp. Vaandrigs: Paanakker L. A. Engbersen A. T. H. -n»--.- - v. Meeholen J. L. Lefèb™ H J Schelt™ H J. J Haksteen L. 7. d. Kroon T, J.-J. MleJr 0 T]l 4 Brekelmans H. !Ic!.P O- de Cunha. Roothaert A. C. H. H Kron5lo™t c- Sloot. A. P. J. Ml'- Korporaals, v. Loon A. A. M Doelen H. L. T. J. Witkamp G. M. Panman J. Dekker J. C. Lith H. O. Sprangers W J. H. L. L Delft korp. 42 L.W. v. der Tol A. Ivoch J. J. W. v! d. Berg H.' L. W. Wouterlood v. Does- do Bruin P. burS- Jorwerda D. btraetmans T. A. v. Leaning P. y- Driei A. Bokhout G. D. |fr Hofstede T. Mariinen J. A. C. J. Beider /C. Luden G. P. Dammers F. v. d. Bos G. C. y- der Linden W. Döbkcn J. W. v- Kuyck A. Akveld. ?teen J. T. J- M. v. Helvert P. C. MiliciensHuizer T Smolders J O. Zevenaar T. J. Officiers J. I. Molenaar C. Nooyen J. S. J. Ooms K. de liruyn A. P. rall TuiI j Elsmga S. pMt Ditermwr j Panhuyzen P. d(! g, t(J p H Wijnschenk T. Wijntjo L Wulfpaat J. Ran W. D. w'a van den Heureï A. v. d. Sims W. A. Hoppenbronrvar El. J. T. Doesburg J. H. d(,'^i0 A w Verschoof J. Vermeulen O. a xr i u yan Marsbergen W. B v. d. Maagdenburg. Kleiweg L. Mal. Wielr.: v. Buren. Reijnen. De Ruiter J. Faber. Wiltschnt A.'w. G. 8#ton K- T- J- J- Wielr.: do"floer C. ötolk. Janssen. 1)6 v. d. Hui-ok. Hesp.-Sold.Hoefnagels, Dijkstra T. A. Lanen. Vrij vervoer voor rekening van het Rijk. W. L. G., fort Ruigenhoek. Ongehuwde militairen hebben hoogstens éénmaal in de veertien dagen recht op vrij vervoer voor rekening van het Rijk. Het antwoord in de S. C. van 8 October 1915' had betrekking op een militair, die op grond van een afzonder lijke beschikking van den M. v. O. een buiten gewoon verlof had gekregen. Zie hiervoor do be palingen betreffende heb vrij vervoer voor re kening van het Rijk, in den vorigen kolom. Red. Aan militairen beneden den rang van offi cier kan, gedurende den tijd, waarin het leger is gemobiliseerd, bij het gaan met en het terug- keeren van verlof, vervoer voor rekening van het Rijk per spoor, tram, stoomboot en veer worden toegestaan naar de volgende regeloa: lo. Het vervoer kan worden toegestaan: a. aan gezinshoofden, telkenmale, dat aan hen, op grond van de door den opperbevelheb ber van Land- en Zeemacht uitgevaardigde be palingen verlof wordt verleend; b. aan niet-gczinshoofden hoogstens éénmaal in do veertien dagen, wanneer hun op grond van de in do hiervoren sub a bedoelde bepa lingen verlof wordt verleend c. aan militairen van beide oategorieën, tel kenmale wanneer hun op grond van eene af zonderlijke Beschikking van den Minister van Oorlog of van den Opperbevelhebber van Land en Zeemacht buitengewoon verlof wordt ver leend. 2o. Het vervoer kan uitsluitend worden toe gestaan voor reizen naar do woonplaats of tij delijke verblijfplaats van het gezin van den verlofganger, dan wel naar do plaats waar de aanwezigheid van den verlofganger dringend noodzakelijk is of naar het dichtst nabij een dier plaatsen gelegen station. Het voor rijksrekening medenemen van ba gage, een rijwiel enz., is niet geoorloofd. Teneinde vergissingen te voorkomen behoort op dé vervoerbowijzen en strooken, afgegeven aan verlofgangers, achter het woord „met" eene inktstreep te worden gesteld. 3o. Zij die voor vervoer voor Rijksrekening in aanmerking wenschen te komen, richten 3toe een verzoek tot hun onmiddellijken chef. „Film", Harderwijk, 't Is ons blijkbaar ont gaan. Plaatsïngsverzoek kan van onze trouwe medowerkers achterwege blijven. Stellen uw medewerking zeer op prijs. Red. B. to Z. Wij raden u aan, uwen compagnies commandant te spreken te vragen en aan Z.W.E.G. te verzoeken voor opleiding tot kader in aanmerking te mogen komen. Wij kunnen ons niet voorstellen, dat uw C. C. u daarin zal tegenwerken Do straffen zijn militaire gevangenisstraf en militaire detentie. Gevangenisstraf wordt voer zware, detentie voor lichtere misdrijven gegeven. R e d. v. d. C„ Dongen. Als gij examen hebt gedaan voor sergeant, zult gij hoogstwaarschijnlijk als sergeant eene verbintenis bij het Ned. Oost- Indische leger kunnen aangaan. Richt daartoo een verzoek aan den commandant der Koloniale Reserve to Nijmegen. 11 o d. J. v. d. B., Ivruiningen. Bedoelde persoon kan zich voor onbo paalden tijd verbinden bij het leger, doch ten minst zoolang do militio buitengewoon onder do wapenen wordt gehou den. Voor eene verbintenis heeft hij zich te ver voegen tot den plaatselijken of garnizoens-com- mandant in zijne woonplaats, of in do naast bij zijndeplaats. Zio do bepalingen in het Recueil Militair 1914 blz. 589. Red. A. J. H. v. M., Eindhoven. Voor diploma gemeentesecretaris, bc-noodigde boeken enz. kunt u zich wenden tot den hoofdcommies afdee- ling Publieke Werken te Amsterdam, den heer J. J. Roovers, Stadhouderskade 164 te Amster dam. Voor het examen wordt op 't oogonblik nog niet vereischt, dat men in 't bezit is van het diploma eindexamen 5-jarige Hoogere Burger school. Na 1918 zal dit hoogstwaarschijnlijk ver eischt worden. Red. P. B. Monster. Sluiswachter in de provincie Friesland. Men moet verstand hebben van zei len, vrij zijn van militairen dienst of zijn dienst als militair vervuld hebben. Een geneeskundige verklaring van geschiktheid, behoort to worden overgelegd, waarin tevens wordt opgenomen, dat men niet kleurenblind is. Salaris voor Scho terzijl en Nieuwzijl bedraagt 600 tot 800 per jaar, voor Kielstrazijl f 400 tot f 520 per jaar. Kleeding en woninghuur zijn in het salaris begrepen. De minimum jaarwedde wordt genoten op den leeftijd van 21 tot 25 jaar; voor het maximum salaris moet men den leeftijd van 34 jaren hebben bereikt. In Friesland zal nog wel ge legenheid tot plaatsing zijn; het verzoek in dienen aan den directeur van den Provincialen Rijkswaterstaat te Leeuwarden. Getuigschriften van uw militaire chefs kunt gij overleggen. Red. J. V, te Tilburg. Wij kunnen u slechts naar ons antwoord van 20 September j.l. verwijzen. Red. K. K., fort bij Spijkerboor. Tamboers en hoornblazers genieten per wapen dezelfde soldij. Tamboers en hoornblazers (dienst plichtige) van de infanterie en comp. wielrij ders 0,15 per dag, van do vesting-artillerie, pantserfort-artillerie, pontonniers en de ge nietroepen f 0.20 per dag. Waarschijnlijk be hoort de door u bedoelde tamboer tob de in- fantie, de 'hoornblazer tot een ander wapen. Red. P. v. E., Bergen op Zoom. Zijt gij dienst plichtig tamboer, dan hebt gij recht op een soldij van 0,15 per dag en eventueel 0,03 soldijverhooging Pa een onafgebroken verblijf onder do wapenen voor eerste oefening van maand. Tevens gedurende de mobilisatie van het leger op ƒ0,10 toelage, dus samen 0,28 per dag. De dienstplichtige soldaten dn uwe omstandigheden verkeerende, hebben recht op 0,23 per dag. Red. L. L., 's-Hertogcnbosch. Zeker, gedurende die negen dagen, dat gij ziek thuis zijt ge weest-, hebt gij v-an uwo compagnie recht op soldij en menagegeld. Zijt gij door een bur- gerdokter behandeld, dan zult gij de kosten der behandeling zelf moeten betalen. Gij zoudb evenwel een request aan den M. v. O. kunnen riohten, waarin gij verzoekt de ver- pleegkosten te mogen terug ontvangen. Zie echter van te voren de medewerking van uwen compagnies-commandant te_ verkrijgen. Het request moet langs den Mërarckieken weg ingezonden worden. Red. R. K., Tilburg. Wij betwijfelen zeer of gij in twee verschillende gemeenten vergoeding wegens kostwinnerschap moogt aanvragen, al betreft het in de eene gemeente uw ouders, de andere gemeente uw echtgenoote. Grj kunt een verzoek aan den Burgemeester van uw woon plaats richten, om de vergoeding te verhoogen, indien zulks noodïg mocht zijn. Het eerste ge val komt ons voor, niet geheel recht te zijn. Als uw zwager voorloopig bij de infanterie is ingedeeld, zal hij wel bij dat wapen moeten blijven. Hij kan échter een poging wagen door een verzoekschrift in te dienen hij den Provin ciaal Adjudant, indien hij nog niet definitief is ingedeeld. Is hij reeds in dienst, dan kan hij langs den hierarchieken weg een verzoekschrift aan den opperbevelhebber van L. en Z. rich ten, Red. A, B. v. S., fort Kijkduin. Ook gij kunt, dunkt ons, aanspraak maken op eene toelage van f 0.50 per dag over de dagen, dat gij als timmerman dienst hebt verricht. Zie ook de cwrespondentierubriek van ons blad No. 181. Red. G. J v. d. H., Harskamp. Hospitaalsoldaten en ziekendragers behoeven geen dienst te doen j als infanterist en zijn vrijgesteld van corvee diensten. Red. M. K., 's-Gravenhage. Waarschijnlijk kunt l gij voor do door u bedoelde personen succes hebben hij het Koninklijk Nationaal Steun comité 1914 te 's-Gravenhage. Richt een ver zoek om steun tot dot comité, waarin de toe stand juist moet worden vermeld. Red. F. G. v, d M., Leiden. Wij vermoeden, dat u voor dat geval geen drie dagen per week verlof zal worden verleend. Gij kunt echter een poging wagen, door een verzoek tot den M. v. O. te richten door tusschenkomst van Uwen compagniescommandant. Wij raden u aan, van te voren de medewerking van uwen c. c. te verzoeken. Red. Opmerker Harderwijk. Wij begrijpen uw op merking niet. Red. P. G. Geertruidenberg. Waarheen troepen verplaatst worden is ons niet bekend en mag in geen geval gepubliceerd worden. Red. Verloren. „Tijdens een reis van Leiden naar Amers foort op 9 Augustus j.l. een zwarte kist, waar op met witte verf stond vermeldGeesink, 4e Regiment Veld-Artillerie 3e Batterij No. 329. Op de kist was gebonden een goederenzak, waarop in zwarte letters het kleedingsnummer No. 329 en 4 Y. C. De vinder wordt verzocht do kist op te zen den naar het bagagebureau van het station Amersfoort". Bovorderingen, mutaties enz. Bevorderd tot korporaal do mil. J. G. H a s s e 1 o, thans bij het 22e Reg. Inf. le Bat. 2e Comp. Veldrit Men meldt ons uit 's-Gravenhage Op uitnoodiging van den heer O. A. 0. Last heeft zich te 's-Gravenhage een comité gevormd ter voorbereiding en regeling van een veldrit (cross country) welke 31 October a.s. over een pl.m. 22 K.M, lang traject zal plaats hebben. De heeren die in dit comité hebben zitting g.momen zijn: Majoor Bakker, kapitein J. 0. Wagner, Willem Muiier, P. J. Adrian, luit. Könings, C. A, C. Last, J. van den Bergh. P. T. de Jong,. A. Sturenberg, Van Hoven en G. J. Haersma Buma. De deeln ming aan den veldrit is open voor wielrijders, zoowel militairen als burgers De af te leggen weg, loopende van Duin- dïgt via de terreinen bij de Kievit, door de duinen naar het strand, die gevolgd wordt tot de Visschershaven te Scheveniugen, vanwaar deze over de sluizen van het ver- verschingskanaal naar het eindpunt in de Westerduinen (nabij den theetuin Greup) gaat, is zeer zwaar. Meer dan <en derd an den totaa af'si <u zullende deelnemers wegens terremmoca- lijkheden t.e voet, het rijwiel aan do hand, of dit dragende, dienen af te leggen. De prijzen voor de eerstaanbomende zjn medailles, terwijl voorts ieder der deelne mers, die het parcours geheel aflegt, voor een diploma in aanmerking zal komen. De inschrijving (per adres den heer P. J. Adrian, Koninginnegracht 11 Den Haag) is reeds opengesteld, deze moeten echter vergezeld gaan van f 2.50 inleggeld voor burgers en f 0.25 voor militairen, daar in schrijvingen, zonder inleggeld niet aange nomen zullen worden. Het onderwijs aan gemobiiisedrden. Geachte Heer Redacteur! Eenigen tijd geleden heeft u mij verzocht u af en toe op de hoogte te stollen van het on derwijs, zooals dat bij het Depot Bataljon der Brigade Grenadiers en Jagers is ingericht. Daar wo thans zoo ongeveer kunnen over zien, hoe do cursussen dezen winter zullen loopen, lijkt liet me niet geheel van belang ontbloot, u bijgaand verslag aan te bieden, met beleefd verzoek het een bescheiden plaats in onze Soldatoncourant te geven. De zomercursus werd 17 Augustus J.l. op feestelijke wijze gesloten. De cantine had zorg gedragen voor tractatie, terwijl een muziek corps de feestelijkheden niet weinig verhoogde. Do commandant van de 5e compagnie (le luit. Schacpman) sloot do cursussen met oen toe spraak tot leerlingen en onderwijzers, waarin hij vooral deed uitkomen, dat slechts intellec tueel© Icracht in staat is den mensch in de maatschappij vooruit te brengen. Twee woken hadden de onderwijzers, om de nieuwe lessen voor te bereiden. Het begin was niet heel voospoedig.. Twee van de zes onderwijzers werden geheel onver wacht met onbepaald verlof gezonden en ble ven wo dus met ons vieren over. De onder vinding liad reeds geleerd, dat de toeloop 's winters grooter is dan in den zomer, cn waar we hot heele warme jaargetijde aan leerlingen heusch geen gebrek hadden gehad, daar was dat voor ons minder prettig. De depot-comman dant wist echter spoedig op drie andere onder wijzers (ook militairen) beslag to leggen, waardoor het verlies alweer in winst was om gezet. Nadat do vakken, waarin onderwijs gegeven zou worden, waren bepaald, werd voor ieder een leerplan vastgesteld. Dat toch maakt het werken voor de onderwijzers veel gemakke lijker en is voor de deelnemers aantrekkelijker. Iedere cursus toch loopt 4 maanden. Wan neer de jongelui weten, dat op iedere les een afgemeten stap wordt vooruitgegaan, dan zien zij zelf veel beter het gevaar van ver zuim in. Het missen van een les beteekent het missen van een stukje van het geheel, dat aan geboden zal worden. Bovendien, wanneer de cursisten weten, wat de bedoeling van den onderwijzer is, en ze gaan daarmee accoord, verhoogt het den lust in het onderwijs, en werkt bevorderlijk op heb geregeld bezoek. En juist dat geregc-lde bezoek is van ontzettend groot belang. Onderwijzers zijn ook menschen, en niets toch werkt meer deprimeerend, dan een ongeregeld bezoek. In de eerste plaats doet dat afbreuk aan de opgewektheid van den er so on die les geeft en als onmiddellijk gevolg aarvan aan zijn onderwijs. En in de tweede plaats, als de belangstelling niet onafgebro ken blijft, verslapt de ijver van den onder wijzer. Bij den opzet moet de onderwijzer trachten, zich van zijne leerlingen te verzekeren, en zich liever met een minder groot aantal ver genoegen, dan zich aan een échec bloot te stellen. Voor sommige vakken, als Nederlandsche taal en rekenen, breugt het echter eigenaardige bezwaren mee, cn lijkt me dan alleen moge lijk, wanneer verschillende groepen voor het- zoifde vak gevormd kunnen worden, zooals bij ons het geval is. Ook voor moderne talen is het zeer wel mo gelijk, mits van meet af aan een scheiding gemaakt wordt tusschen beginnelingen en hen, die al iets van de taal afweten. Voor de eerste groep toch is het voorwaar de, terstond met het spreken van de taal te beginnen. Dus zoo weinig mogelijk grammaire. Do leerlingen willen de taal leeren, dat betee kent bij verreweg de meesten, in den kortst mogelijken tijd in die taal leeren spreken. Aan die wenschen komt de onderwijzer tegemoet, te meer, daar op die manier in vier maanden wel iets te bereiken is. Zoo mogelijk krijgen zij, dio iets aan de taal gedaan hebben, dan afzonderlijk les. Nadat we dan de vakken en de te behande- lon stof hadden vastgesteld, werd opgaaf ge vraagd van hen, die daarvan wenschten te ge nieten. Het resultaat wa3 verbluffend. Ruim 300 jongelui verzochten om onderwijs. Het was zaak, om aan do behoefte te voldoen, doch ons heele lessenplan lag in duigen. We hadden ge rekend op 2 groepen voor handverbeteren, doch 118 soldaten verzochten deze lessen te mogen volgen. Die in 2 ploegen les te geven, was onmogelijk. Voor rekenen kwamen er 94, voor Ned. taal 57, voor Engelsch 58, enz. Een oogenblik mochten we verlegen staan, aan den anderen kant was het voor de onderwijzers een niet geringe aanmoediging. Was tot heden iederen avond 1^ uur les ge geven, door ieder onderwijzer in 1 vak, de bataljonscommandant besloot, dat dit thans 1 uur zou worden, terwijl de onderwijzers 2 vakken por avond, ieder van 1 uur, zouden, onderwijzen. Voor de analphabeten bleef de oude regeling echter gehandhaafd. De moei lijkheid was hiermede overwonnen en aan ieders wenschen kon tegemoet gekomen worden. Da opening werd bepaald op 6 September. De commandant van het bataljon, de kapitein jhr. H. P. v d. Mieden van Opmeer, opende persoonlijk de cursussen met een toespraak tot de soldaten en onderwijzers, waarin hij wees op het hoog© belang van intellectueele ontwik keling, niet alleen voor ieder individu persoon lijk, maar ook vooi ons Nederlandsche volk als natie. Zijn Edelgestrenge toonde aan, dat door onderwijs gearbeid wordt aan de belan gen van ons leger, aan de plaats welke ons volk in do rij der volken inneemt en niet het minst aan do belangen van ieder individu afzon derlijk. Wanneer iedere autoriteit de hem opgelegde taak zoo weet op te vatten, dat hij behalve van zijn afgerond geheel zich de verantwoor delijkheid bewust is van de zorg voor eiken onder hem staanden persoon, en er zich reken schap van geeft dat zijn geheel weer een. deel is van onze natie, dan zal daardoor een inner-" lijke sterkte ontstaan, waarvan we allen de goede vruchten zullen plukken. Do opening werd bijgewoond door den secre taris van het Haagsck Comité tot ontwikke ling cn ontspanning der gemobiliseerde troe pen, den heer J. v. Westendorp. Hoewel bur- fer, is dezen heer niets te veel, waar het geldt et bevorderen van onderwijs aan de gemobili- seerden. Bij het depót van de grenadiers, zoo zegt hij vaak, daar loopt het vanzelf. Het Haagsch Comité O. O., zooals het -bij verkor ting wordt genoemd, heeft in het heele gar nizoen opgave gevraagd van hen, die on derwijs willen ontvangen. Waar zich nu ruim 4000 militairen aanmeldden, daar is het geen greote kunst na te gaan, dat het heel wat werk kost, al deze menschen hun zin te gevenen dat van dezen arbeid de secretaris zijn deel krijgt behoeft m. i. geen betoog. Nooit is het hem echter te veel, wanneer we zijne hulp voor een of ander inroepen en zoo'n kracht is n'vt genoeg te waardeeren. Nadat dan 6 cn 7 September het proefwerk voor Ned. taal en rekenen was gemaakt, en de klassen waren gevormd, hegonnen op 8 Sep tember do lessen. Verschillende leermiddelen hadden we. De directeur van de Haagsche Schoolvereenigmg had ons nogal eens de be hulpzame hand gereikt, waardoor we in het bezit waren gekomen van heel wat oude, doch uitstekend bruikbare boeken. Toch kwamen we nogal wat te kort, doch enkele dagen nadat de lessen waren begonnen, kregen wo reed* be richt, dat nog voor een klein bedrag aan leer middelen mocht worden aangeschaft. Daardoor werden do omstandigheden waaronder wo werk ten, alweer gunstiger, en waren niet gedwon gen om b.v. do teekcnklasso stop to zotten. Êen schrift cn penhouder kan dewuoods ieder koopen, doch met teokonmatonaal gaat dat niet zoo gemakkelijk. Ook het aanschaffen van hoekjes is voor sommigen een onoverkomelijk bezwaar. Thans marchceren echter alle lessen. In hot goh cel wordt aan 29 groepen Iob gegeven. De heer A. J. Bos, rijkszuivclconfiulemt voor Zuid-Holland was zoo welwillend het onderwijs In veeteelt en zuivelbereiding op zich te nemen, waarvan ruim 100 militairen gebruik maken. Het instituut Pont stelt een loeraar geheel gratis ter beschikking, die de- lessen in steno- grophio geeft. Do heer F. van Gunst, leer aar Boekhouden M. O., leidt ceno groep op voer het examen boekhouden (Mercurius), terwijl do Directrice van do Generaal Egbert Haniaschool tegen ©ene matige vergoeding twee maal per week 17 militairen van hot Depot in do gelegenheid stelt het machincschrijven op allo soorten van machines te leeren. Dc overige vakken Ned. taal, rekenen, lezen, handverbeteren, electriciteit, beginselen van boekhouden, handtcekenon, nardrijkskundo, turnen, Franscb. Duitsch en Engelsch en wis kunde worden allo onderwezen door onder- wijzers in militairen dienst. Voor hen, dio zonder de lessen te volgen, wenschen te komen studoeren. is een lokaal ter beschikking gesteld, terwijl door twee onder wijzers les gegeven wordt in letterkunde, pcr.v Eectief, natuurkunde en wiskundige aardrijks- unde aan een zevental onderwijzers, land- 8tormplichtigen. die iederen avond van hot studielokaal gebruik maken, om mot do hoofd act© studio niet al te zeer achterop te raken. Hot gemeentebestuur ven 's-Gravenhage staat een geheel schoolgebouw aan het Depot van de Grenadiers cn Jagers af. Weliswaar zijn niet alle lokalen iederen avond bezet, doch hot grootste deel wel. De leiding berust nu echter in één hand, en controle op door do school dwalenden is er zeer door vergemakkelijkt. Do volgende week vangt het onderwijs aan voor de landstormlclasse 1914. Hiervoor zijr 3 onderwijzers beschikbaar, zoodat voor hen een afzonderlijke cursus kan worden ingericht. Plaatsen tusschen de andere groepen zon hij verschillende klassen niet kunnen met het oog op het aantal, en tot verwatering van het on derwijs leiden. Zooals uit bovenstaande wel genoegzaam zal blijken, bloeien dezo cursussen. Dwang om er heen te gaan bestaat niet. Wc-1 houden do onderwijzers zich geregeld op do hoogte van de redenen van verzuim. Ieder, die zonder ken nisgeving wegblijft, wordt zooveel mogelijk opgezocht*, en wekelijks aan do commandanten der compagnieën eene opgave van do verzui men gegeven. Een zachte drang bestaat er dus weldwang echter in liet geheel niet. Het onderwijs wordt geheel gegeven buiten de diensturen en als gevolg daarvan is het be zoek vrijwillig. Hoogachtend, Uw dw. I. VAN RLJ. 's-Gravenhage, 16 October. Rijs wij kscheweg 167. Voor de militairen te Amsterdam. Sergeant Duprée meldt ons namens de com missie De commissie voor wetenschappelijke lezin gen voor militairen organiseert op Woensdag, den 20 October a.s., 's avonds 8 uur har© 2e lezing iii dit seizoen. Alsdan zal de gepens. maj. O. I. L. R. Mac Leod een lezing met lichtbeelden houden over: Herinneringen uit mijn loopbaan (het leven en bedrijf van Toe koe Oemar.) H. H. Officieren mot hunne dames worden tot bijwoning uitgenoodigd. Voorts hebben alle in uniform gekleede militairen vrijen toegang. Mobilisatie trio-Van Trigt c.s. Te Den Heldor. Men meldt ons het volgenle Ten vorigeu jare, toen de plotselinge mobili satie talloozo jonge mannen in 'i geweer riep en toen de wereldoorlog in plaate van weken, maanden aanhield, ontstond allerwege in den lande eene beweging om de op forten en aan de grenzen geconcentreerde troepen in de lange, eenzame winteravonden verstrooiing te bren gen. Tal van kunstenaars stelden zich beschik baar en hebben vele aangename oogenblikken aan de gemobilïseerden bezorgd. Het Hoofdbestuur van de Nederlandsche Ver- eeniging „Onze Vloot" organiseerde ook zulke avonden. De Vereeniging had een dubbel doel, want zij wilde tegelijkertijd onze nationale liederen onder do militairen propageeren. En zij vond het kunstenaars-trio Q. J. van Trigt, baritonzanger, mej. Nelly van der Gugten, pia niste, en mej. Hetty ter Laag, violiste, allen uit den Haag, bereid tot het maken van eene rondreis langs forten, garnizoenen en verdere bezettingen van leger en marine. Sindsdien hebben do drie hot geheel© land bereisd en overal aan soldaat en Janmaat verstrooiing ge bracht. En het voortduren van den oorlogstoe stand is oorzaak, dat zij ook thans weer op dezelfde wijze het winterseizoen aanvangen. Dezer dagen trad het trio weder in de Ma- rine-Cantine te Den Helder op om hiln goede gave mede te geven. Zijn programma was uit gedijd tot een behoorlijk boekske, dat, hoewel do prijs, blijkens den opdruk, 10 cent bedroeg, aan alle bezoekers gratis werd gegeven. Nog een tweede boekje kregen we: de „Liederen bundel voor Militairen", uitgegeven door de Nationale Vereeniging voor den Volkszang. Met deze twee gewapend kwam een ieder op zijn plaats en al aanstonds kwamen we in de goede stemming. De heer Van Trigt heeft de gave zich joviaal en populair te kunnen uit drukken. Of ons volk voor muziek en zang ontvanke lijk is? Wie getuige had kunnen zijn van de stille aandacht, waarmede geluisterd werd, kan daar niet aan twijfelen. En wi© nog niet wist welk een schat van goedo volksliedjes wij bezitten, die ook wel door het volk worden gezongen, hij kon hier zijne wetenschap in dat opzicht opdoen. Eet reper torium van het trio is uitgebreid en veelzijdig, en wat de liederen betreft, zijn het allemaal Hollandsche en Vlaamsche componisten on dichters, waaruit geput is. De liederen van Hul- lebroeck zijn bekend genoeg, maar ook onze Nederlandsclio componisten, Van Tetterode, L. F. Brandts Buijs, Mann, Hol, Röntgen, Spoel, ZweeTS en veel anderen zijn vertegenwoordigd, en wij kunnen u verzekeren, er is veel moois bij. Do heer Van Trigt opende het programma met het in den laatsten tijd zoo bekend ge worden „Ons Lied", woorden van Van der Mey-Hofland, als het ware eene inleidiDg vor mend tot het nationale programma. Al dade lijk bleek Arnold Spoel's fraaie ballade „Van den Prins van de Ze©" suggestief te werken; de zanger was goed bij stem en liet zijn fraaie bariton helder op klinken door d© zaal. De piano-begeleiding van dit nummer is bijzonder mooi. Toen was de stemming er, en het jolige, oubollige liedje van do oud© wijven werd door het auditorium uit volle borst meegezongen. Do bekende liedjes kwamen het eerst aan de beurt; het ondeugende „Soldatenliedje" van den geestigen Lovendaal. toen een voor ons nieuw nummertje van denzclfden dichter, ,.lk en mijn wijf". Och, wat hebben we toch een schat van populaire liedjes; 't is de vraag maar om ze er in to brengen, met wat moeite is het resultaat prachtig, dat bleek hier weer eens'. Do mariniers, die nog wel eens larmoyan te, lyrisch© aria's willen uitgalmen langs de straten van Nieuwediep, bij voorkeur op trak tementsavond, zaten glunderend te zingen van „Ik en mijn wijf, en mijn jongens alle vijf, Zingen een liedje voor tijdverdrijf". Het trio liet zich gansch niet onbetuigd, en het publiek vas dankbaar cn uiterst voldaan. Mejuffrouw Tér Laag wisselde den zang af met haar vioolspel, en ook hier waren be kend© cn populaire, niot tc zwaro nummer» genomen Handel's Largo, Gounod's Avo Maria, ©cn Menuet van Beethoven, onzoovoort. Dat I <1© pianiste zich onbetuigd liet, kwam doordat <1© oantino-piano last had van rhcuuiatisröus een boctjo vochtig had gestaan en daardoor wat stram was. Niettemin, wij waren driedubbel on dwars te vreden met het geschonken©, cn gingen neu riënd naar hui». Dp do Hoofdgracht klonk het lied nog ia den wind: „Nu neem ik van rayn JovoruJagen, Steeds jong© meisje© op mijn wagon, Hop, paardje, hop!" J>© door „Onzo Vloot" verkrijgbaar go- ctoldo briefkaarten met liedjes whsjes von den voel aftrok, cn dezo avond, bedoeld dék als propaganda voor het Nederlandseho lied, mag ols zoodanig uitstekend geslaagd boeten. Tc IJ m i d n. Dezer dagen had do eerst© ontspannings avond voor do militairen in do Positio IJ mui don plaats cn trad voor hon in do zaal van hot gebouw Do Cycloop op „Het Mobilisatie-Trio 19141915", bostaando uit do dames Nolly van der Gugten, pianist©, Hetty U;r Laag, violiste, en do lieer Q. J. van Trigt, baritonzanger. Do aanwezigen, waaronder do generaal- majoor Kleinhons, do luitenant-kolonel Hoef nagel, do kapitein dor mariniers J. W. Wijnands cn velo officieren, hebben ton volle genoten van do verschillende nummers op instrumentaal on vocaal gebied ton bost© ge geven In een woord mag gezegd worden, dat Jiot Mobilisatie-Trio dien avond weer oen groot succes 1 leeft gehad en wanneer dezo ver klaring wordt neergeschreven, dan komt zeer zeker ook een groot woord van liuldo aan het Hoofdbestuur van do Vereoniging „Ouzo V 1 o o t". want dio is het toch dio Jict zoo sympathiek© Mobilisatie-Trio in staat stelt zijn rondreis to maken langs do forten, garnizoenen en vordera bezettingen van het Nederlandseho leger en do Kon. Ned. Marine. Groot© kosten zijn hieraan verbonden en als men dan nog weot wat buitendien door het Hoofdbestuur van Onzo Vloot in dcai vorm van spelen en spolbenoodigdhcden op aan vragen aan do militairen wordt gegeven, dan mogen wij. Nederlanders, do Vereeniging „Onzo Vloot" wol steunen. Zoo hot k3n, leden, oen extra financicden steun en andera roep ik u too: Leden, werft leden. W. D. Uit Bergen op Zoom. Mil. K. L. F. le Grand schrijft ods uit Ber gen op Zoom: Dinsdagavond 12 October was het ccn gezel lig avondje voor onze militairen in het „Chr. Militairen-Tehuis" alhier. Trouwens, ,,hctiser allo avonden aangenaam" zullen onze vrien den eenparig toestemmen. 31aar toch, Dinsdag was het er nog anders dan gewoonlijk. Ter eere van de nieuwe rccruten, pas onder do wapenen gekomen, was een gezellig samen zijn georganiseerd ten eind© hun een goodc ont vangst te bereiden in dit zoo in allo opzichten aantrekkelijk tehuis. De zaal was stampvol en reeds om half acht was geen stoel meer te krijgen en moest menigeen zich met een staanplaats tevreden stellen. De huisvader, d© heer Vos, sprak af en toe een enkel woord tot ónze nieuwe vrien den, verteldo eenige schetsjes uit het soldaten leven van vroeger© tehuisbezoekers en wist als altijd niet alleen de jongeren, msor ook do ouderen onder ons aangenaam en nuttig bezig te houden. Vooral echter toen de veldprediker, ds. Jansen, binnentrad vergezeld van da. Do Vries van Tilburg, was op elk gelaat voldoe ning te lezen en geen wonder ook, want in het bijzonder voor diegenen onder ons, di© do mobilisatie van het begin af hebben meege maakt, zijn dezo beide soldaten vrienden géén onbekenden meer. Do veldprediker en ds. D© Vries spraken beurtelings ons, militairen, en voornamelijk de jonge reerutcn, hartelijk toe en wezen met ernst op de vele gevaren die het soldatenleven met zich medebrengt. Maar ook oj> do velo vruchten dio de mobilisatie al in menig opzicht heeft afgeworpen. Jong© mannen, vroeger soms o zoo uithuizig en bijna nooit in de ouderlijk© woning to vinden dan slechts om te eten en to slapen, voelden thans in d© mobilisatie, hoe zeer zij dat ouderlijk tehuis moesten missen en wat dat ouderlijk huis eigenlijk voor hen was, en de slotsom was, dat d© waardeering voor en het verlangen naar die ouderlijk© woning bij onze jonge vrienden weer begon t© herleven. En op do werkelijk kluchtige manier, die hem eigen is, schetste onze veldprediker de thuiskomst van sommige verlofgangers in de ouderlijke woning en het roerend oogenblik van afscheid als zc weer vertrekken moesten. Waarlijk ernstig, maar tevens gezellig en onderhoudend wist ds. Jansen als altijd met zijn volkje om t© gaan; bad voor land en volk, voor leger en vloot, reikte een groot© aantal bijbeltjes uit en las een gedeelte hen daaruit voor. Na het vertrek van de beide predikanten werd nog een zeer gepaste toespraak gehouden door den sergt. Vermeulen. Enkele voordrach ten gedaan door adjudant De Nooyer, do huis vader en andere vrienden, terwijl het geheel werd afgewisseld door orgelspel en zang, waarbij velo vaderlandscho liederen, maar vooral ons „Oude Wilhelmus" spontaan werden aangeheven. Hierbij dient nog te worden ver meld, dat eenigo malen met chocolademelk werd rondgegaan en sigaren werden gepresen teerd waardoor de gezelligheid niet weinig werd verhoogd en het samenzijn des t© meer een feestelijk karakter droeg. Toen dan ook cm ruim half tien do huis vader het samenzijn gesloten had, ging elk dankbaar en voldaan huiswaarts met het stel lig voornemen: „ik hoop alle avonden naar het Miltairen-Tehuis te gaan, daar i3 het ge zellig en goed, daar ontmoet ik nieuwe en oude vrienden cn daar vind ik in vreemd© om- gering toch „oen gezellig thui s." MiL sold. K. L. F. LE GRAND. Feestavond Reserve Bataljon B. „Film" schrijft ons: Schoon© dames in keurig avondtoilet, wap perend© shawls, rozen, bloemen, heeren in 't stemmig smoking, vergaard dit al op 't podium ondor flonkerend elecïrisch licht, vlaggen, por tretten der Koninklijke familie, viool-stcmmen- do Beigen aan den. eenen kant der cantine; bruin gekleede, gladgeschoren, haargeplakte, glimmende soldaten van Res. Bat. B aan do andere zijde, beide heli ten gescheiden door een zelfkant van 6terren en introducé's met aLs vorst van den avond, onze brave majoor van Baak. In een zóódanig milieu wordt do ver wachting hoog g£3pannen ,doch de meest ver fijnd© kunstr-liefhehber zag z'n verwachting verre overtroffen. De Gemengde Zangvereeniging Harderwijk, directeur Alb. Géraerts onze kapelmeester bood m©t welverdiende medewerking van mevrouw AlmaLader, mezzo-eopraan, mei. It. Kloosterhuis, sopraan, den heer Theo Fold- brugge, bariton, allen t© Groningen, en hot Belgisch symphonie>-ork©st-, het bataljon een feestavond aan. En het ia inderdaad een feest avond geworden, zóó schoon, zóó volmaakt dat we guiweg en enthousiast erkennen een avond zóó vol kunstgenot- als gemobilïseerden nim mer t© hebben gesmaakt. Het valt zéér moeilijk bij zóóveel veelzijdig schoons, naar voren i© brengen welk nummer het glanspunt van den a rond kon worden ge- noemd. Is durf ma hieraan niet W3gen en volsta met de verklaring, dat het een kunst avond in den breedsten zin des woord» is ge weest. Mej. Kloosterhuis vroeger reeds smaakten w© het genoegen kennis met haar t© maken heeft ons, evenals mevrouw Alma-Loder en den heer Theo Feldbrugg© onder d© bekoring van hun schoon etemgebied gebracht en w© ho-

Krantenbank Zeeland

De Soldatencourant. Orgaan voor Leger en Vloot | 1915 | | pagina 3