BOBBE
10-laar J
DE OUDE STRIJD
ie
De schakel
ALGEMEEN NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR WEST ZEEUWSCH-VLAANDEREN
10e Jaargang Nummer 568
Vrijdag 16 DEC. 1955
DrukkerS'UitgeverijFirma SMOOR DE HULSTER - Dorpsstraat 10 - BRESKENS - Telefoon 27 - Giro 358296
Verschijnt iedere Vrijdag
Abonnementsprijs
1,10 per kwartaalfranco
per post f 1,25
Prijs der advertentiën
1 0 cent per m.m.
bij abonnement korting
Advertenties met brieven
onder nr. of bij ons te
bevragen" 10 cent extra.
te Breskens
Zaterdag 24 December 1955 zal het
10 jaar geleden zijn, dat de eerste ste
nen noodwoning in het Noodplan werd
betrokken.
Naar aanleiding hiervan hebben wij
de toenmalige bewoner, onze doiysge-
noot de heer P. Brakman, geïnter
viewd.
Vraag: Was er een speciale redenen
dat U de eerste noodwoning werd toe
gewezen?
Antw.: Ja zeker, destijds was ik ad
ministrateur-kassier bij N.V. Panagro
die de noodwoningen in West Zeeuws-
Vlaanderen bouwde. Aanvankelijk werd
mij de 33ste woning toegewezen, doch
daar dat nog maanden zou duren maak
te ik bezwaar; mijn werkzaamheden
waren zo omvangrijk, dat ik nooit voor
één of twee uur 's nachts van kantoor
ging. Ik moest dan nog te voet naar
Groede, of een fiets lenen, dus was dat
bijna ondoenlijk. Met medewerking van
de toenmalige burgemeester werd mij
toen de eerste noodwoning, de A 1 toe^
gewezen.
Vraag: En U was zeker hoogst con
tent?
Antw.: Kunt U begrijpen, ik was de
koning te rijk!
Vraag: Werden al spoedig meerdere
woningen in gebruik genomen?
Antw.: Dat weet ik zo precies niet
meer, maar zo vlot ging dat niet; de
bouw ging met ontzaglijke moeilijkhe
den gepaard.
Vraag: Waaruit bestonden hoofdza
kelijk die moeilijkheden?
Antw.: Dat was b.v. zo: als er hout
was, waren er soms geen spijkers ge
noeg, of hang- en sluitwerk. Was er dat
dan weer, kwam men weer bouwvakar
beiders te kort, of was er geen cement,
r of kwam men bouwgereedschap te kort.
Slechts ingewijden kennen de ontzag
lijke moeilijkheden waarmee de aanne
mers in die dagen te kampen hadden.
Dat was dan ook de redenen, dat de
herbouw niet zo vlot verliep dan men
wenste.
Vraag: Heeft naar Uw mening het
Noodplan aan haar doel beantwoord?
Antw.: Zeer zeker, het grootste deel
van de gezinnen in Breskens heeft er
gebruik van kunnen maken, het is min
of meer een doorgangscentrum geweest
voor velen, die dan later hun definitieve
woning betrokken.
Vr.aag: Ik heb wel eens horen bewe
ren, dat de noodwoningen bijzonder
veel gekost hebben en dat ze in regie-
werk gebouwd zijn?
Antw.: Dat ze in regiewerk gebouwd
zijn is zeker, dat kon immers niet an
ders. Dat ze veel geld gekost hebben
geloof ik ook wel, doch er zijn wel cij
fers genoemd die schromelijk overdre
ven zijn. Wel weet ik, dat door Directie
en Kader alsmede de staf van Weder
opbouw, althans in die dagen, boven
menselijk hard is gewerkt.
Vraag: Hebt U nog bijzondere herin
neringen aan de bouw van het Nood
plan?
Antw.: Ja, b.v. er kwam een ploeg
Amsterdamse timmerlieden, gestuurd
door het Arbeidsbureau aldaar, die ble
ken in het geheel geen timmerlieden te
Feuilleton
Een verhaal van de water
vloed op een Z.-H. eiland,
door HENK VAN HEESWIJK
19
De maan wa' even doorgekomen en
de storm werd steeds heviger. Het kon
wel eens een benauwd nachtje worden,
dacht hij.
In het magazijn gekomen inspecteer
de hij de voorraden, onderhand een
paar aantekeningen makend in zijn
boekje. De eerste stoot zou opgevangen
kunnen worden en dat was al heel wat
waard.
Klaas sloot het magazijn en liep naar
het wagentje van zijn vriend. Even later
reed het tweetal weer door het dorp in
de richting van de haven. Onderweg
reden ze de stoomtram voorhijde loco
motief wierp grote wolken stoom over
de weg en gedurende een paar seconden
was er in het geheel geen zicht. Douwe
uitte een verwensing en was blij einde
lijk de zwaar puffende locomotief ge
passeerd te hebben.
„Die heeft zelfs moeite om tegen de
storm in te komen," zei Klaas, op zijn
horloge kijkend. „Hij is zowat een half
zijn. U begrijpt, dergelijke dingen wa
ren niet bevorderlijk voor de goede gang
van zaken. Het is mij bekend, dat door
het Departement naar dit geval een
serieus onderzoek is ingesteld en de be
trokkenen op het matje zijn geroepen.
In het begin van de herbouw waren
onder de buitengewestelijke arbeiders
ook minder gunstige elementen, die aan
de naam van de aannemers veel af
breuk hebben gedaan. Zelfs heb ik het
een paar maal medegemaakt, dat vecht
partijen ontstonden: er was dan veel
tact voor nodig om de gemoederen te
kalmeren.
Vraag: Hoeveel noodwoningen zijn in
Breskens in het Noodplan gebouwd?
Antw.: Ik meen dat dit 226 stuks is.
Als ik mij goed herinner is destijds de
levensduur van deze woningen bepaald
op 10 jaar.
Vraag: Dus zouden ze dan nu zowat
afgeschreven moeten zijn?
Antw.: Inderdaad, maar of dit het
geval is, betwijfel ik echter. Volgens
mijn mening heeft het Noodplan in een
behoefte voorzien en het doet dat nog.
Plaatselijk Nieuws
Oostburg
Prov. gezondheidsdienstkring W.-Z.Vl.
Bovengenoemde kring hield haar al
gemene vergadering te Oostburg, waar
voor grote belangstelling bestond. De
heer C. F. Vercraeije uit Aardenburg
precideerde de vergadering en begroette
o.m. dr. Wagenaar uit Goes, de directeur
van de gezondheidsdienst.
Uit het financiële verslag, dat de heer
Iz. van Cruijningen uitbracht, bleek,
dat de t.b.c. en mond- en klauwzeer-
bestrijding grote offers van de boeren
vragen. Er was een batig slot van
f 289,63. Op de spaarbank heeft de ver
eniging f 1978,69. Boeken en bescheiden
van de penningmeester werden gecon
troleerd en in orde bevonden. De be
groting voor het komende jaar werd
goedgekeurd. De heren Joh. de Feijter
uit Schoondijke, C. Sturtewagen uitEede
en Iz. van Cruijningen uit Zuidzande,
werden bij acclamatie herkozen. Afge
vaardigden voor de algemene vergade
ring te Goes werden na stemming ge
kozen. Uit het jaarverslag, dat de heer
Van Cruijningen voorlas, bleek, dat rond
de gemeenten Hoofdplaat en Biervliet
mond- en klauwzeer is uitgebroken. In
totaal moesten er 104 koeien afgemaakt
worden, 31 schapen en 33 varkens. Voor
deze dieren werd een vergoeding uitge
keerd. Binnen een straal van 20 km.
vanaf deze besmette haarden, mag nu
geen vee gekocht worden voor de export.
Juist in het Westelijk deel heeft dit eer-
enorme schadepost betekend voor de
boer en handel. Totaal zijn er 10 geval
len geconstateerd. De besmetting is
waarschijnlijk ingevoerd via kalveren,
die op de Leeuwarder markt zijn geweest
en die van besmette bedrijven afkomstig
waren. Het t.b.c.-onderzoek breidt zich
thans nog steeds uit. Er werden totaal
17345 runderen op t.b.c. onderzocht. Na
de eerste controle waren er 95 die rea
geerden, waarvan er 65 als tegenvallers
moesten worden opgeruimd. Twee be
drijven bleken ineens zwaar besmet te
zijn. Hier moesten 9 en 10 dieren worden
opgeruimd. De aangekochte graskalve
ren veroorzaken meestal de besmetting.
Voor deze dieren werd totaal f 38.875,
uitgekeerd. Als taxateurs voor de op te
uur over tijd".
„Ach, die smerige ouderwetse stoom
tram mopperde Douwe. „Waarom
doen ze hier niet zoals bij ons? Alle
trams zijn verdwenen en overal nu mo
derne autobussen. Dat is toch veel ge
rieflijker?"
Klaas keek zijn vriend eens aan en
lachte. Maar meteen werd zijn gezicht
weer ernstig. „Och, weet je, die stoom
trams verdwijnen hier ook wel; we heb
ben ongeveer om de andere tram al de
nieuwe dieseltractie en je zult moeten
toegeven, dat zulks een hele verbetering
is. En bussen is ook niet alles. Ik heb
een zuster wonen in de bollenstreek.
Daar reed vroeger een electrische tram.
Nu hebben ze bussen. Je moet haar
maar eens horen, wat een narigheid dat
geeft en heus niet alleen in het voor
jaar, als de bollen in bloei staan. Een
bus kan een goede zestig mensen be
vatten; in een tram stop je er een paar
honderd en meer".
„Nu ja, dan rijden er maar een paar
bussen meer," antwoordde Douwe luch
tig. „Je zult toch moeten toegeven, dat
zo'n tram uit de tijd is".
.Mogelijk. Maar dan toch niet voor
onze eilanden. Weet je, ondanks alle ge
mopper houden wij van onze tram. Het
is een deel van ons leven hier gewor
den. Natuurlijk gaat een bus sneller,
omdat die niet aan een bepaalde rij
baan, de rails, is gebonden. Doch geef
ruimen dieren werden aangewezen de
heren Iz. van Cruijningen en C. F. Ver
craeije. Vervolgens besprak dr. G. Wa
genaar, de directeur van de gezondheids
dienst, uitvoerig de abortus bang-be-
strijding. Ook dit besmettelijk verwer
pen veroorzaakt onnoemelijke schade
aan de veestapel. Aan de bestrijding kan
men zich niet meer onttrekken, nu het
buitenland abortusvrije dieren begint te
vragen. Spreker besprak uitvoerig de
technische mogelijkheden van deze be
strijding. Er zijn twee mogelijkheden om
de dieren te controleren, n.l. door een
uitvoerig bloedonderzoek en door middel
van de melk aan de melkfabrieken, aan
welke laatste methode de heer Wage
naar de voorkeur gaf, boven de bloed
proeven, die veel omslachtiger zijn.
Z.L.M. vergaderde.
De kring West Z.-Vl. van de Z.L.M.
kwam in hotel „De Eenhoorn" te Oost
burg in algemene ledenvergadering bij
een, onder voorzitterschap van de de
heer M. de Bruijne. Deze opende de ver
gadering met een welkomstwoord, in het
bijzonder tot de heren Ir. M. A. Geuze,
algemeen voorzitter der Z.L.M., Ir. J.
Roest, dir. Rijkslandbouwwinterschool
te Schoondijke en Ir. M. Sanders, waar
nemend Rijkstuinbouwconsulent in Z.-Vl
moreerde de voorzitter wijlen Joh. Ie
Clercq, aan wie de Z.L.M. zo bijzonder
veel heeft te danken.
Over het oogstjaar 1955 mogen wij heel
tevreden zijn, aldus de voorz. De natuur
heeft in alle opzichten meegewerkt, de
prijzen geven aanleiding tot optimisme.
De veeteelt heeft grote schadeposten
moeten incasseren door het uitbreken
van het mond- en klauwzeer in diverse
stallen. In dit verband zei de voorzitter,
dat er nog steeds te veel boeren zijn, die
zich aan hun plicht onttrekken.
Met de arbeidsvoorziening is het dit
jaar gunstig verlopen. De mechanisatie
van de bedrijven dient in dit verband
de volle aandacht te hebben.
Sprekende over de kosten van de land
bouwers vroeg de voorz. zich af, of het
jaar 1956 een verdere verhoging der lo
nen met 10 of 15 pCt. zal brengen. De
landeigenaren blijft weinig hoop over
voor verhoging der pachtprijzen, im
mers de minister van landbouw heeft in
die zin gesproken tijdens de landbouw-
dagen te Axel.
De afdeling Retranchement stelde de
vraag hoe ver men al gevorderd was
met de electrieiteit in de onrendabele
gebieden. Ir. Geuze kon dienaangaande
niets definitiefs mededelen, wel bleek
hij bij geruchte vernomen te hebben,
dat een Rijksregeling in voorbereiding-
is zodat, wanneer deze kwestie lande
lijk wordt aangepakt, grotere mogelijk
heden liggen.
Dhr. J. Becu maakte zich zorgen over
de samenwerking Frankrijk—W. Duits
land op agrarisch gebied en informeer
de hoe dhr. Geuze hierover dacht. Deze
zei, dat wij ons bewust moeten zijn dat
Nederland een klein land is dat weinig
kan ondernemen tegen de grotere mach
ten. Het enige wat wij kunnen doen is
in Benelux-verband tegen deze concen
tratie een zeker tegenwicht trachten te
vormen.
Dhr. S. van Hoeve informeerde er
naar of de proefboerderij in de Braak
man er nog gaat komen. Ir. M. Sanders
antwoordde bevestigend. Enkele kavels
in de hoek van het Axelse gat nabij het
Mauritsfort zouden voor de proefboer-
mij de tram maar. En vele eilanders
denken er zo over. Wij houden van onze
tram, met al z'n gebreken. Die tram
geeft aan onze streek een eigen, apart
karakter, zie je?"
„Nou, geluk met je tram," bromde
Douwe. „Ik ben blij, dat ik er nooit ge
bruik van behoef te maken. Ik doe het
maar met mijn wagentje".
„Jongen, Douwe," zei Klaas lachend,
„misschien mis je daarom zoveel. Wie
weet, als jij nog eens met de tram naar
Rotterdam en terug gaat, of je dan niet
de vrouw van je keuze ontmoet".
Nu lachte Dijkstra ook. „We zullen
na de storm de proef eens op de som
nemen, hoor! Eén retourtje Rosestraat".
„Oké! Tegen die tijd zal ik een ad
vertentie laten plaatsen in het Nieuws
blad: „Trouwlustige eilandse schonen,
opgepast! Op die en die dag zal onze
"zeer geëerde directeur van de Munni-
kenoordse Boerenleenbank een rit ma
ken met de tram, heen en weer naar
Rotterdam. Zij, die als huwelijkscandi-
daat voor deze knappe en begaafde
jongeman in aanmerking wensen te ko
men, worden verzocht een rode bloem
op de borst te dragen
Dijkstra proestte het uit. „Hou op,
zeg. Ik denk, dat m'n bazen me meteen
m'n congé gaven, als zoiets in de krant
kwam
Inmiddels was Idadorp bereikt en
Dijkstra zwenkte handig rechtsom de
yiuettlcfi
(^adcLclvta f
Het is een prettige gedachte,
dat Uw japon, rok of blouse
voor de a.s. feestdagen nu
reeds bij ons voor U klaar
hangt.
Cocktail- en Avondrokken,
diverse aparte modellen en
materialen, maten 36 tot
en met 46
van 12.75 tot 31.50
Cocktail- en Avondblouses,
in diverse aparte modellen
en materialen, ook fluweel,
maten 36 tot en met 46
van 11.75 tot 32.50
Cocktailjaponnen,
allen stuk voor stuk juweel
tjes. U moet ze zelf komen
zien.
29.75-37.50-49.50 enz.
Ook voor Uw
cocktail- en avondkleding
eerst kijken bij
UW MODEHUIS
COOSJE BUSKENSTR. 63, VLISSINGEN
De bus van boot en trein stoptvooronze zaak
derij in aanmerking komen.
Dhr. M. J. Verbrugge bracht de ver
deling der Braakmangronden in bespre
king. Z.i. was de verdeling tot op heden
voor de Zeeuws-Vlaamse jonge boeren
op een grote teleurstelling uitgelopen.
Dhr. Geuze zei niet beter te weten dan
dat de normen eender zijn als die bij
de verdeling der Sloegronden toegepast.
Het wachten üs op het rapport Hofstee.
Spr. meende, dat door het aanhouden
der Zeeuwse verhoudingen de Z.-Vlaam-
se boeren wel degelijk de gelegenheid
krijgen te solliciteren en wellicht ook
bij de verdeling der door de uitvoering
van het Drie Eilandenplan vrijkomende
gronden.
Voor de heren Geuze en Sanders de
gestelde vragen beantwoorden, had dhr.
Geuze een inleiding gehouden over de
invloed der Internationale verhoudin
gen op de Ned. landbouw. Uit zijn be
toog bleek duidelijk, dat Nederland vol
komen afhankelijk is van de landbouw
politiek in de Ver. Staten, Canada en
Australië. Het plotseling op de markt
gooien van de overtollige voorraden
door een dezer economische machten
zou een grote dumping op de wereld-
prijzen te weeg brengen. Sprekende over
de Ned. landbouw zei de heer Geuze, dat
uit de overvloed van erwten dit jaar
blijkt, dat men nog steeds achter de
binnendijk op naar de haven. De storm
raasde en floot door de motorkap heen
in de cabine. De beide mannen keken
elkaar even aan. Het was inmiddels pik
donker geworden en de brede bundel
licht van de autolamp scheen over de
geheel verlaten dijk. Wie niet beslist
naar buiten moest, bleef in huis.
Na enkele minuten was de haven be
reikt. Het veer voor de overkant lag
juist gereed voor vertrek, maar de beide
mannen konden niet ontdekken, of er
passagiers op waren. Auto's waren er in
ieder geval niet op. Het wachten was
waarschijnlijk op de verlate tram. Er
stond ook op de kade geen enkele auto
meer.
Douwe parkeerde de wagen vlak bij
de haven en de mannen stapten uit.
Samen liepen ze het plankier op naar
de boot, die door de kokende golven
hoog opgeworpen werd. Voor een auto
bestond er waarschijnlijk geen moge
lijkheid meer om aan boord te komen.
De kapitein stond bij de railing en
hief even zijn hand op ten groet. Het
water was al zo hoog gestegen, dat de
oprit van de aanlegsteiger zeker al een
meter lager lag dan de boot, die wild
lag te dansen op de door de storm op
gezweepte golven.
„Hoe is het, Dekker?" schreeuwde
Klaas, „durf je de sprong nog te wa
gen?"
De aangesprokene spuwde even ter-
