BRILLEN
„Wt ^EUlemaefter"
DE ZWARTE VLEK
ROZENOORD
,Hei Woord"
De
SCHAKE
ALGEMEEN NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR WEST ZEEUWSCH-VLAANDEREN
8e Jaargang Nummer 399
Vrijdag 12 SEPT. 1652
Drukkers-UitgeverijFirma SMOOR DE HULSTER - Dorpsstraat 10 - BRESKENS - Telefoon 27 - Oiro 358296
Verschijnt iedere Vrijdag
Abonnementsprijs
f 1,per kwartaal; franco
per post f 1,15
Prijs der advertentiën
10 cent per m.m.;
bij abonnement korting
Advertenties met „brieven
onder nr. of bij ons te
bevragen", 10 cent extra
Zelfstandige vestiging van
Nederl. boeren in Canada
Dat Canada uitstekende perspectie
ven te bieden heeft aan landbouwemi-
granten die zich daar op de duur zelf
standig willen vestigen, mag wel als
algemeen bekend verondersteld worden.
Over de wijze waarop de zelfstandige
vestiging in de praktijk in zijn werk
gaat zijn belangwekkende gegevens te
vinden in het proefschrift, waarmee dr.
ir. A. S. Tuinman dezer dagen aan de
landbouwhogeschool te Wageningen
promoveerde.
We lezen daar dat de Canadese
landbouwer zich op het ogenblik in
een gunstiger economische positie be
vindt dan ooit te voren. Oorzaak hier
van is de voortdurende toename der
bevolking - o.a. door immigratie -
waardoor de binnenlandse afzet aan
zienlijk is verruimd, terwijl ook de
consumptie per hoofd groter is gewor
den tengevolge van de stijgende levens
standaard.
Intussen is de landbouwbevolking
van Canada nog steeds te klein om de
rijke mogelijkheden van dit enorme
land uit te buiten. De situatie is dan
ook zo, dat er niet alleen nog mil-
lioenen hectaren grond op ontginning
liggen te wachten, maar dat er over
heel Canada duizenden reeds ontgon
nen gronden met opstal te koop zijn
doordat de eigenaars geen opvolger
hebben. Voorlopig is er dus nog voor
geruime tijd aanbod genoeg om te
voorzien in de vraag van Nederlanders
die zich in Canada zelfstandig willen
vestigen.
Hoe gaat het overnemen van een
bedrijf nu in zijn werk? Zoals bekend
kan de emigrant geen kapitaal uit
Nederland meenemen, zodat hij eerst
als werknemer dienst moet nemen om
de nodige gelden bijeen te sparen.
Deze gang van zaken is trouwens ge
heel in het voordeel van de emigrant,
daar hij zodoende gelegenheid heeft
om aan zijn nieuwe omgeving te wen
nen en ervaring op te doen met de
werkmethoden in Canada, die door
gaans nogal van de Nederlandse af
wijken.
Uit de berekeningen van dr. Tuin
man blijkt, dat de materiële vooruit
gang van de Nederlandse landbouw-
emigranten, die sedert 1947 in Canada
binnengekomen zijn, in geldswaarde
uitgedrukt na het eerste jaar gemid
deld 257 dollar bedroeg, na het tweede
1306, na het derde 2492, na het vierde
4124 dollar. Van de tussen 1947 en
1950 aangekomen Nederlandse gezin
nen heeft zich thans ongeveer de helft,
in hoofdzaak door aankoop, in enkele
gevallen door pacht of deelpacht, zelf
FEUILLETON
12. door NIEK VAN DER ZWAAN.
„Je blijft toch bij ons koffiedrinken,
Ger?" vroeg zijn moeder.
Wijnandse keek even naar de bran
dende haard en dacht aan de felle
oostenwind buiten. Hij bedacht zich
niet lang, maar nam de uitnodiging
aan. „Graag," zei hij.
Tijdens de koffiemaaltijd keek Wij
nandse van terzijde naar de jonge
weduwe, die maar weinig at. Een
vrouw, in de kracht van haar jeugd.
Ze was immers nog geen dertig? Het
lag op zijn lippen om te zeggen, dat
ze moest hertrouwen, maar gelukkig
bedacht hij zich tijdig, dat zoiets niet
alleen profaan zou zijn, maar ook zeer
onkies. Hoe kwam hij opeens aan zo'n
gek idee.
„U moest eens wat afleiding heb
ben, mevrouw," zei Wijnandse op
kalme toon. „Komt U mijn drukkerij
in Willemspoort eens bezichtigen. Dan
OOSTBURG
standig gevestigd. Deze vestiging vond
gemiddeld een kleine twee jaar na
aankomst in Canada plaats.
De prijs van de door Nederlanders
gekochte bedrijven loopt nogal uiteen
maar het gemiddelde bedrag is onge
veer 7800 dollar, waaruit volgt dat
deze bedrijven gekocht zijn met be
hulp van verstrekte credieten. Welke
credietfaciliteiten zijn er nu voor de
Nederlandse landbouwemigrant be
schikbaar? Sommige provinciale rege
ringen, zoals die van Nova Scotia,
Quebec en New Brunswick, verstrek
ken leningen voor de aankoop van een
bedrijf; vooral in Nova Scotia, dat
leningen tot een maximum van 8000
dollar verstrekt tegen 4V2 pCt. interest,
is hiervan reeds door verscheidene
Nederlanders gebruik gemaakt. De
meeste credieten blijken echter van
particuliere zijde gekomen te zijn;
hierbij speelt natuurlijk een belangrijke
rol de goede naam en het vertrouwen
dat de betreffende immigrant zich heeft
weten te verwerven. Als interest wordt
bij deze particuliere leningen gemid
deld 4.85 pCt. in rekening gebracht,
terwijl de aflossingstermijn varieert van
3 tot 4o jaar met als gemiddelde 11
jaar. Wanneer men de verschillende
gevallen van vestiging nagaat, blijkt
dat gemiddeld 28,5 pCt. in contanten
betaald is en 71,5 pCt. als crediet
opgenomen.
Naast de aankoop van bedrijven
doen zich natuurlijk nog andere finan
ciële problemen voor, zoals de aan
schaf van landbouwwerktuigen en le
vende have of het aanbrengen van
verbeteringen. Om hierin tegemoet te
komen, kunnen uit hoofde van de
„Farm Improvement Loan Act," een
wet die in 1945 van kracht geworden
is, kortlopende leningen van ten hoog
ste 3000 dollar aan landbouwers ver
strekt worden. Dit geld wordt niet
rechtstreeks door de regering geleend,
maar door particuliere banken, waarbij
de regering zich echter voor 10 pCt.
van het eventuele verlies garant stelt.
De bank mag niet meer dan 5 pCt.
interest eisen, terwijl de aflossingster
mijnen variëren van I tot 10 jaar. De
hierdoor geopende mogelijkheid is
tot dusver een groot succes gebleken
en vele Nederlanders hebben er reeds
van geprofiteerd; deze leningen zijn
echter niet bedoeld voor de aankoop
van bedrijven, maar moeten beschouwd
worden als „sluitstuk" om een reeds
aangekocht bedrijf in werking te bren-
bent U er een dagje uit en eten we
samen in een restaurant".
„Goed," antwoordde ze, „dat neem
ik aan. Ik wil wel eens zien, hoe een
drukkerij er eigenlijk van binnen uit
ziet".
„En voorts moet U afleiding zoeken.
Bezigheid. Houdt U er geen hobby's
op na?"
Ze haalde haar schouders op. „Vroe
ger wel," antwoordde ze lusteloos.
„Maar onder de gegeven omstandig
heden lijkt het me geen doel te heb
ben
„Kom, kom, ik begrijp best, dat U
Uw leven weer geheel opnieuw moet
inrichten, maar ik ben er van overtuigd
dat Peet het met me eens zou zijn,
als ik zeg: Maak er weer wat van.
Toon ergens belangstelling voor. Elke
wonde sluit zich op de duur. Ook
deze".
Hij bleef nog een uurtje nababbelen
en tegen drieën nam hij afscheid van
de beide vrouwen met de belofte
spoedig weer eens terug te zulien
komen.
In de stad liep hij eerst naar een
gen of te verbeteren. Voor hen die
nog kapitaal in Nederland hebben
staan, bestaat volgens de deviezen-
voorschriften der Nederlandsche Bank
de mogelijkheid om twee jaar na het
vertrek naar Canada een bedrijfsinven-
taris van Nederlands fabrikaat (waar
onder ook vee begrepen wordt) tot
een waarde van hoogstens f 8000,- te
ontvangen; zij die hiervan geen ge
bruik maken, kunnen na dezelfde pe
riode ook deviezen krijgen tot een
bedrag van f 1520,-. Als voorwaarde
wordt hierbij echter gesteld dat de
emigrant zich inmiddels zelfstandig
gevestigd heeft.
Overigens wordt reeds bij de oor
spronkelijke plaatsing van de Neder
landse emigrant bij een werkgever zo
veel mogelijk rekening gehouden met
de toekomstige vestigingsmogelijkheden
in een bepaald gebied, hetgeen de
kansen om spoedig te slagen - vooral
wanneer de emigrant zich een goede
naam in zijn omgeving weet te ver
werven - aanmerkelijk vergroot.
Er moge in dit verband nogmaals
aan herinnerd worden dat zij die het
volgend jaar nog naar Canada willen
vertrekken zich reeds nu dienen aan
te melden.
Na de vacantie komen we thans weer
eens terug met een herinnering voor
Rozenoord. Volgens de krant heeft de
nieuwe Minister van Sociale Zaken zijn
Ministerieel leven ingesteld op de vraag
stukken der werkeloosheid en ouder
domsverzorging. Zijn voorganger had
aangaande het laatste punt zeker ook
goede bedoelingen, doch deze zijn geen
werkelijkheid geworden. Laten we thans
hopen op een dusdanige regeling, dat
het ouderdomspensioen op de een of
andere wijze opname in een tehuis
mogelijk maakt. Bij de stijgende ouder
dom zijn dan voor vele bejaarden vele
levensmoeilijkheden in de avond van
het leven opgelost. Over de morele
verplichtingen van het jonge geslacht
ten dezen zullen we thans niet uit
weiden.
De stand der giften was
de laatste maal f 5229,56
Bij van buiten West
Zeeuwsch-Vlaanderen f 28,
Totaal f 5257,56
Intussen hebben onze oudjes uit het
advocaat, wien hij de kwestie, waar
over mevrouw Nieland met hem ge
sproken had, uiteenzette. De jurist be
loofde de zaken zo goed mogelijk te
zullen onderzoeken. Vermoeid, maar
tevreden kwam hij 's avonds weer
in Willemspoort.
Zaterdags werd het bericht van de
benoeming van Miep Jacobs gepubli
ceerd. Intussen was er een contract
opgemaakt, dal door beiden werd ge
tekend.
„Zo," constateerde Wijnandse vol
daan. „Daarop geef ik vanavond een
klein fuifje, jongedame. En daaraan
ontkom je niet. Ik bel straks mijn
moeder in Utrecht op en dan gaan we
na het eten met z'n beiden naar de
stad. Moeder voegt zich bij ons - en
misschien ook mevrouw Nieland - en
dan gaan we gezamenlijk ergens heen.
Een betere chaperonne als mijn moe
der zal er zeker niet te vinden zijn.
De één of andere verdwaalde Willems
poorter zou er misschien wat van
kunnen denken, als hij ons vanmiddag
met z'n tweeën zag".
„Denken is het ergste niet," lachte
oude gedeelte een reisje gemaakt naar
Schouwen. Om half negen vertrokken,
koffie te Kruiningen, daarna over
Bergen op Zoom naar veer Zijpe, om
te 2 uur het middagmaal in Zierikzee
te nuttigen. Vervolgens een rondrit
door Schouwen en dezelfde reis terug.
Om 10 uur 's avonds waren ze weer
goed en wel in Sluis. Niettegenstaande
de lange rit, die wel wat vermoeiend
was, is er veel genoten. De stemming
zat er goed in en zelfs de „jeugd van
boven de 80" liet zich niet onbetuigd,
maar zette steeds nieuwe versjes in,
bijgevallen door de „overige jeugd".
Veel dank is verschuldigd aan de
leveranciers, die door giften in natura
flink hebben geholpen mede de kosten
te dragen. Ook de diaconieën droegen
bij en ze zullen van het welslagen met
genoegen kennis nemen. Op zo'n dag
kan men lange tijd teren en een lange
tijd te voren hopen.
De thuisblijvers werden die dag
getracteerd.
Deze maand zal het nieuwe gedeelte
van Rozenoord officiëel worden ge
opend. We kunnen en mogen daar
niet op vooruit lopen. Aan de nodige
belangstelling zal het niet ontbreken.
Dat die dag een mijlpaal moge zijn
op de weg van de zorgen voor onze
Protestantse Stichting, die we geza
menlijk met warmte mogen koesteren
ten bate van hen, wier levenszon
ondergaat.
Namens het Bestuur,
M. Maas, Biervliet.
Giro 84634.
Op uitnodiging van de Culturele
Commissie van de Prov. Kerkverga
dering van Zeeland der Ned. Herv.
Kerk geeft de Stichting „Het Neder
lands Volkstoneel" te Oostburg een
opvoering van „Het Woord".
Dit stuk is geschreven door de Deense
dichter-predikant Kaj Munk, de grote
vertegenwoordiger van het openlijke
Deense verzet, die in 1944 door de
Duitsers werd vermoord.
De criticus Johan Winkler betitelde
dit toneelspel als „een stuk zonder
hoofdrollen". „Want élke rol is een
hoofdrol. Geen enkele figuur kan uit
dit drama worden gemist. De oude
trotse boer Nikkel Borgen is als ver
tegenwoordiger van het mensehjk-zelf-
bewuste Christendom de levende tegen
stelling van de nederige, arme kleer
maker Petertwee vaders, die hun
kinderen, welke elkaar liefhebben, niet
aan elkaar gunnen. Die tegenstelling
alleen al kon een heel toneelstuk vul
len. Maar er zijn nog meer ho/'.dfigu-
ren. De stralende, liefdevolle Inger, de
Miep.
„Jawel, want ze denken hier alle
maal hardop. En nu hindert mij dat
wel niet zo heel erg, want per slot
van rekening ben je mijn naaste mede
werkster, doch het is misschien beter
dat we de schijn vermijden".
Hij keek in zijn spoorboekje en
vervolgde„Om kwart voor drie met
de trein hier vandaan. Dan nemen we
een taxi, halen moeder op, nadat we
daar eerst thee gedronken hebben en
daarna gaan we de stad in. 's Avonds
eten we in een rustig restaurant, waar
ik een mooi strijkje weet. Geen jazz
of iets dergelijks, maar mooie muziek.
En dan zullen we trachten kaarten te
krijgen voor het U.S.O. Ik geloof dat
dit orkest vanavond een uitvoering
geeft. Wacht, ook dat kan ik telefonisch
te weten komen. Ga je er mee
accoord?"
Haar schitterende ogen gaven hem
het antwoord en hij belde Utrecht op.
Het werd een prettig weekend. Me
vrouw Nieland bleek die dag afgereisd
te zijn om de Zondag bij een oude
schoolvriendin door te brengen en
