Dinsdag 20 Mei a.s., begint de race
om Hollandse luwe
DE ZWARTE VLEK
Eerste Internationale Beurs voor Landbouw,
Zuivelindustrie en Visserij te Utrecht
een succes
De schakel
ALGEMEEN NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR WEST ZEEUWSCH-VLAANDEREN
m 8e Jaargang Nummer 382
Vrijdag 16 MEI 1952
Drukkers-Uitgeverij: Firma SMOOR DE HULSTER - Dorpsstraat 10 - BRESKENS - Telefoon 27 - Giro 358296
Verschijnt iedere Vrijdag
Abonnementsprijs
f 1,per kwartaal; franco
per post f 1,15
Prijs der advertentiën
10 cent per m.m.;
bij abonnement korting
Advertenties met „brieven
onder nr. of bij ons te
bevragen", 10 cent extra
Het begin van de haringteelt-1952
nadert. In Vlaardingen, Scheveningen,
Katwijk en IJmuiden worden nu de
loggers klaargemaakt.
Dinsdag 20 Mei varen ze uit. Dan
begint de altijd weer spannende haring-
jagerij Wie brengt de eerste haring
aan?
Het weekend voor het vertrek - Zater
dag 17 en Zondag 18 Mei a.s. dus -
is het „Vlaggetjesdag".
Dan wapperen de vlaggen op de
fraai opgekalefaterde pronkende haring
schepen te Vlaardingen, Scheveningen
en IJmuiden.
Zaterdagsmiddags worden in die
plaatsen diverse feestelijkheden georga
niseerd. Zo zal te Vlaardingen de heer
Drs. Van Dijk, directeur van het
Bedrijfschap voor Visserijproducten, de
Bedrijfschapswimpel hijsen op de VL.
84, het schip, dat vorig jaar de best
verzorgde haring in zijn plaats aan
voerde.
's Zondags is het kijkdag, zonder
meer. 's Morgens worden in de meeste
kerken bidstonden gehouden voor de
„grote visserij." en 's middags plegen
allen naar de kant te gaan om met
vele „vreemdelingen" te genieten van
het schoon der vloot, die gereed tot
haringvangen ligt.
Een nationaal bedrijf.
De haringdrijfnetvisserij wordt reeds
sedert eeuwen door de Nederlanders
beoefend. Men noemt haar niet voor
niets een nationaal bedrijf. Op school
wordt ons geleerd, dat het een Neder
lander was, Willem Beukelszoon van
Biervliet, die in de 14e eeuw het
haringkaken uitvond.
Dit haringkaken is een snelle snij
dende beweging met een mesje in de
keel van de haring, waardoor de inge
wanden worden verwijderd en de haring
leegbloedt. Daarna wordt de haring
gezouten en ontstaat de bekende pekel
haring, die, vooral later in het seizoen,
geruime tijd houdbaar is.
Belangrijke afzetgebieden werden
door de uitvinding van het haringka
ken veroverd. Men noemde eens de
vangst van de kleine haring de grote
visserij. We hadden van de 15e eeuw
af een aanzienlijke haringhandel. We
verkochten onze haring naar de Oost
zeelanden in ruil voor graan en naar
Frankrijk in ruil voor zout en wijn.
Deze haringhandel had koopvaardij
schepen nodig. De haring moest ge
bracht, de wijn en het graan moesten
gehaald worden. Zo stimuleerde de
haringvisserij ook de ontwikkeling van
onze koopvaardijvloot.
De economische betekenis van de
FEUILLETON
5. door NIEK VAN DER ZWAAN.
In de drukkerij zelve werd reeds
volop gewerkt. De zetmachine had al
enkele honderden regels gegoten en
van de eerste zestien pagina's was
een vorm gemaakt, behoorlijk toege-
steld op de gloednieuwe tweetoeren-
pers, zodat men met het draaien kon
beginnen. De nieuw ontvangen Ietter-
soorten waren in de kast gedistri
bueerd en er was een voorraad pa
pier ingekomen, zeker voldoende om
een half jaar lang boeken te drukken.
Dit alles had een behoorlijke bres
geslagen in zijn binnen- en buiten
lands kapitaal. Maar Wijnandse had
dit vooraf bezien en als goed koop
man wist hij, dat de kost voor de
baat uitgaat.
Het nut van reclame inziende, had
hij de burgemeester gevraagd zijn be
drijf officieel te willen openen, waarin
haringvisserij is algemeen bekend. Niet
alleen in Nederland, doch ook daar
buiten wordt de Hollandse haring
graag gegeten. De visserij geeft Neder
land deviezen. De visserij geeftwerk.
De visserij geeft voedsel.
Enkele cijfers.
De haringdrijfnetvloot van Nederland
telde in 1939 235 schepen; in 1945
77 schepen en in 1951 209 schepen.
Ieder schip vist in het volle seizoen
met een vleet, de verzamelnaam van
alle netten, van pl.m. 3.000 meter
lengte.
Per nacht hangen dus in de Noord
zee 209 x 3.000 meter is 627.000
meter. Het benodigde touwwerk voor
deze vleten, dik en dun door elkaar,
heeft een totale lengte van meer dan
3.500 km.
De haringdrijfnetvisserij verbruikt
jaarlijks pl.m. 32.500 ton zout, wat
neerkomt op 65 treinen met 50 wa
gons van 10 ton.
Het aantal benodigde tonnen, zowel
voor de schepen als voor de export
bedraagt ruim 1 millioen stuks.
De haringdrijfnetvloot voerde in 1951
82.566.000 kg. gezouten haring aan.
Bovendien werd 1.682.000 kg. verse
haring - haring, die niet gekaakt en
niet gezouten is - aangevoerd.
Wie zai de strijd winnen?
Dinsdag 20 Mei a.s., begint de
haringjagerij.
Dan is het „Buisjesdag" -'s Morgens
vroeg varen de loggers uit naar de
Noord. Duizenden gaan dan - evenals
op Vlaggetjesdag - naar de haven om
de schepen te zien uitvaren. Woensdag
21 Mei arriveert, wanneer alles naar
wens en gewoonte verloopt, de vloot
in de namiddag op de haringgronden.
Dan wordt de vleet geschoten. In de
nacht van Woensdag op Donderdag
worden die vleten onder grote spanning
binnenboord getrokken.
Direct daarna gaat men de haring
- we nemen maar aan, dat ze zich laat
vangen - verwerken (kaken, zouten,
kuipen) en aan de jager (het schip,
dat de haring binnen moet brengen)
overgeven. Dan begint de eigenlijke
jacht. Vier, vijf, soms nog meer sche
pen met sterke machines snellen naar
de haven. Wie zal het dit jaar win
nen? Wie zal nummer 1 zijn? Niemand
weet het. Maar de strijd val „verwoed"
worden. En als de haring binnenkomt,
dan is er vreugde. Daarvan spreekt
ook dit bekende oude lied
Triomf de vreugde stijg' in top,
Hijs Holland! vlag en wimpel op,
En doe de jubeltoon nu dav'ren
[langs Uw strand.
Daar komt de kiel met goud belaên,
Zij brengt ons d'ïerste haring aan.
't Is feest in Nederland, 't Is feest
[in Nederland.
deze onmiddellijk toestemde. Enkele
kranten waren aangeschreven, die toe
zegden hun verslaggevers te zullen
zenden en de notabelen van de ge
meente Willemspoort hadden een keu
rig in kleuren 'vervaardigde uitnodiging
ontvangen om de openingsplechtigheid
bij te wonen.
Tussen de aankoop van het bedrijf
en de heropening waren precies vijf
weken verlopen en gedurende deze
tijd was Wijnandse practisch niet weg
geweest. Verscheidene stedelingen had
den hem reeds ontmoet en aangezien
hij iedereen, rijk of arm, steeds vrien
delijk groette, was de eerste indruk
van de „nieuwe drukker," zoals hij in
de wandeling genoemd werd, niet on
gunstig. Maar vooral steeg hij in
achting bij hen, die van hem een uit
nodiging hadden ontvangen. Deze no
tabelen waren uitgezocht door Miep
Jacobs, die zich al spoedig in het
nieuwe bedrijf op haar gemak ge
voelde.
En zo begon op de vijfde Augustus
een nieuwe periode in het leven van
Ja, dan is er feest in Nederland. De
vlaggen wapperen van winkels en wa
gens. Men doet zich extra te goed aan
het verrukkelijke zeebanketde Malse
Maatjes. Een delicatesse en een bron
van gezondheid; eiwit, vitamines, vet
„bij de vleet".
De eerste Internationale Beurs voor
Landbouw, Zuivel, Visserij en Tech
niek, welke van i t./m. 7 Mei in de
gebouwen en hallen der Koninklijke
Nederlandse Jaarbeurs te Utrecht werd
gehouden, kan in vrijwel alle opzichten
geslaagd worden genoemd. In verschil
lende sectoren zijn de deelnemers zelfs
zeer tevreden over de bereikte resul
taten.
Het totaal bezoekcijfer ligt hoger
dan werd verwacht, t.w. ruim 60.000
bezoekers.
Van buitenlandse zijde ondervond de
Beurs zeer grote belangstelling. De
Duitsers hadden wat het aantal betreft,
de leiding. Zij werden gevolgd door
Belgen, Engelsen, Fransen, Italianen,
Zweden, Zwitsers en Denen. Niet min
der dan 27 nationaliteiten werden ter
Beurze opgemerkt.
Vastgesteld kon worden, dat het be
zoek zeer intensief was en behoorde
tot de categorie van direct geïnteres
seerden. Mede hierdoor verkreeg de
Beurs een zeer levendig karakter, het
geen tot uitdrukking kwam in de af
gesloten orders. Ook uit de aange
knoopte relaties zullen, naar de mening
der deelnemers, in de komende weken
nog tal van opdrachten voortvloeien.
Machines, werktuigen en gereed,
schappen voor de zuivelindustrie.
De afdeling voor de Zuivelindustrie,
ondergebracht in de gebouwen en hal
len op het Vredenburg, maakte, dank
zij een ruime opzet en uniforme stand-
opbouw, een zeer verzorgde indruk. De
verkopen werden door de deelnemers
redelijk genoemd. Een volledige instal
latie, verkocht aan een zuivelfabriek,
trok zeer de aandacht, terwijl ook door
andere standhouders goede zaken kon
den worden afgesloten.
Do land- en tuinbouwafdeling.
Het aanbod van machines en werk
tuigen voor land- en tuinbouw was
zeer veelzijdig en geheel aangepast aan
de Nederlandse en West-Europese be
drijven. Voor Nederland, waar niet
minder dan een 80-tal verschillende
vormen van bodemcultuur worden
aangetroffen, is een dergelijke interna
tionale concentratie van werktuigen als
op deze agrarische Beurs te zien was,
Gerben Wijnandse, de rustige, maar
energieke zakenman, die kalm zijn weg
ging, zonder zich aan iemand te storen.
Die Maandagmorgen vroeg stroom
den de bloemen bij bouquetten en
manden vol het kantoor van de „Uit
geverij Wijnandse" binnen. En iedere
keer, als er weer gebeld werd en de
loopjongen, die voor deze gelegenheid
zijn Zondagse pak had aangetrokken,
bi) de deur een nieuwe zending in
ontvanst nam en aan de „baas" over
handigde, las deze laatste met stij
gende verbazing de kaartjes, want
begrijpelijkerwijs waren vele bloem
stukken afkomstig van hem volslagen
onbekende „grootheden" uit de stad.
Natuurlijk was er een bloemenmand
van het gemeentebestuur, een dito
kleinere van de burgemeester en zijn
vrouw privé, voorts een prachtig bloem
stuk van een paar oude studievrienden
uit Utrecht, maar voor het overige
kon hij niet nagaan, waaraan hij de
eer van deze attenties te danken had.
Eén bloemstuk trof hem. Een kort
moment stond hij met het kaartje in
van zeer grote betekenis gebleken. De
Nederlandse industrie van landbouw
werktuigen toonde zich zeer enthousiast
over deze eerste agrarische manifesta
tie en was alleszins tevreden over de
bereikte resultaten. Onder meer werd
een proeforder geplaatst voor de leve
ring van 200 wiedmachines naar Tur
kije, terwijl op de binnenlandse markt
eveneens enkele honderden konden
worden verkocht. Een fabrikant van
vacuum-reminstallaties voor landbouw-
wagens slaagde erin, circa 500 van
deze installaties te verkopen. Van bui
tenlandse zijde bestond voorts belang
stelling voor de Nederlandse ploegen,
o.m. uit België, Duitsland en Amerika.
Op het gebied van tractoren werden
goede zaken gedaan. Tal van firma's
slaagden er in, ter Beurze tientallen
trekkers (een enkele zelfs circa 80!) te
verkopen. Houdt men rekening met
het feit, dat de waarde van een trek
ker toch altijd nog ligt tussen 5000
en 10.000 gulden, dan kan althans
wat dit onderdeel betreft, de Beurs
een succes worden genoemd.
Ook de aardappelrooiers vonden op
de binnenlandse markt een goede af
zet. Hetzelfde kan worden gezegd van
sproei- en spuitinstallaties.
De pluimveeteelt.
Ook de inzending voor de pluimvee
houderij welke op de Beurs een aparte
afdeling vormde, heeft zeer veel se
rieuze belangstellenden getrokken. Niet
slechts van de zijde van de gespeciali
seerde bedrijven, doch ook van de
plattelandsbevolking. De fokkers en
broederijen trokken het grootste aan
tal bezoekers. Voorts werden ook in
benodigdheden voor de pluimveehou
derij goede zaken gedaan.
Ook over het buitenlandse bezoek
was men zeer tevreden. Uit Zuid-
Afrika werd een aanvraag ontvangen
voor de levering van kuikens. De uit
voering van deze opdracht werd van
Nederlandse zijde zeer goed mogelijk
geacht.
De visserij.
Volgens de mededelingen van de
vertegenwoordigers van de Visserij op
de Jaarbeurs kan de eerste deelneming
geslaagd worden genoemd. Weliswaar
droeg de inzending in hoofdzaak een
informatief karakter, doch men meende
over de zakelijke resultaten eveneens
tevreden te kunnen zijn.
Uit alle Nederlandse visserijplaatsen
werden bezoekers ontvangen, terwijl
ook van buitenlandse zijde zakelijke
belangstelling werd ondervonden.
Uit Urk kwam zelfs een grote dele
gatie Urker vissers, onder leiding van
de burgemeester G. Keyser naar de
Visserij-afdeling op de Jaarbeurster
reinen.
zijn handen: „G. de Rooy, Johanna-
singel De Rooy wat drommel,
de naam kwam hem bekend voor.
Wacht eens natuurlijk, dat was zijn
medepassagier op die midd.ag, toen
hij in Utrecht ternauwernood de trein
had gehaald. Hé, toch aardig van die
jongeman, dacht bij. „Met de beste
wensen voor Uw bedrijf" stond er op
geschreven. Hij zou hem in ieder ge
val in een persoonlijk briefje bedan
ken. Dat stond vast.
Miep Jacobs, de typiste, statig ge
kleed in een lange, zwarte japon, keek
glimlachend naar Wijnandse, die wat
onwennig en bovendien een tikje ze
nuwachtig in het kantoor heen en weer
dribbelde.
„Wat staat U dat jacquet goed,
mijnheer," kon ze niet nalaten op be
wonderende toon te zeggen. „Zo def
tig en toch ook weer niet Zo echt
gekleed".
Hij kon een lach niet weerhouden.
Zelf was hij ook wel wat trots op zijn
nieuwe kleding en toch, hoewel hij
zich nu al dagen van te voren ver-