Ervaringen van een [migrant
Elk oezin een afzonderlijke woning.
Het verlaten eiland
De schakel
ALGEMEEN NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR WEST ZEEUWSCH-VLAANDEREN
8e Jaargang Nummer 372
Vrijdag 7 MAART 1952
Drukkers-UitgeverijFirma SMOOR DE HULSTER - Dorpsstraat 10 - BRESKENS - Telefoon 27 - Oiro 358296
Verschijnt iedere Vrijdag
Abonnementsprijs
f 1,per kwartaal; franco
per post f 1,15
Prijs der advertentiën
10 cent per m.m.;
bij abonnement korting
Advertenties met „brieven
onder nr. of bij ons te
bevragen", 10 cent extra
48) door P. DE VRIES.
De volgende morgen vertelden we
deze mensen, dat het voor hen be
ter zou zijn, als ze allemaal maar
van het eiland vertrokken, want dat
het voor hen gevaarlijk werd. Dat
maakte indruk op deze goedgelovige
mensen, want een dag tevoren was
juist de vrouw van het opperhoofd
overleden en dat schreven ze toe
aan de geesten. We wisten de men
sen tenslotte over te halen te ver
trekken en we boden hen verblijf
aan op ons eiland. Nagenoeg de
gehele bevolking, bijna 5000 men
sen, is toen in een paar dagen tijds
vertrokken naar ons eiland, waar
ze al meer dan een jaar wonen.
Slechts enkele mensen zijn naar an
dere eilanden gegaan.
Toen hadden we vrij spel. We heb
ben hier bijna een jaar gewerkt,
ongestoord, want slechts eenmaal
is er een gouvernementsschip bij het
eiland geweest en een paar mensen
hebben hier toen een kort onder
zoek ingesteld. Wel ontdekten ze de
verlaten dorpen, maar ons kamp
hebben ze niet gezien.
In dit jaar hebben we heel wat
goud gevonden, zoals gezegd, ruim
schoots voldoende om een nieuw
leven te beginnen. En we hopen
het te doen ook. Als U deze brief
leest, zijn we reeds terug op ons
eiland en naar alle waarschijnlijkheid
ook al op weg naar de bewoonde
wereld. Aan de Saint George-bewo-
ners, die nu al meer dan een jaar
op „ons" eiland vertoeven, zullen
wij zeggen, dat we de geesten be
zworen hebben en we nemen aan,
dat ze wel binnen enkele dagen
zullen terugkeren. Temeer als ze tot
de ontdekking komen, dat wij ver
dwenen zijn.
We wensen U veel succes op Saint
George, doch willen U wel bij voor
baat vertellen dat een onderzoek
in de grond naar koper nutteloos
zal zijn. Ook wij hebben er naar ge
zocht, maar zonder resultaat. U ziet,
dat wij, ten aanzien van Uw doel,
goed ingelicht zijn. Temeer omdat
wij Uw radioboodschap naar Guadal
canal - en het antwoord - hebben
opgevangen
Met hartelijke groeten,
De gelukzoekers van Saint George".
Toen Kees klaar was met het ver
talen van deze brief, schoot White-
heaven in een gulle lach. Maar Kees
smeet het papier nijdig een eind heen
en snauwde: „ik vind het helemaal
niet iets om over te lachen".
„Ik wel," riep Whiteheaven schate
rend uit. „Drommels handige kerels!
Ik heb alle respect voor ze. Laten het
dan Duitsers zijn. Ze waren in ieder
geval uitgekookt. Haha, ze speelden
voor geest! Ik vind het kostelijk! In
één woord
„Maar ik vind het een gemene
streek," antwoordde Kees, rood van
verontwaardiging. „Om vijfduizend
mensen op zo'n manier voor de gek
te houden".
„Och kom," antwoordde White
heaven, „per slot van rekening hebben
ze die mensen toch weer gezegd, dat
ze terug kunnen gaan. En ze hebben
ze ook niet verjaagd. Integendeel, ze
zelfs uitgenodigd naar hun eiland te
komen. Ik vind het handig bedacht".
„Echte moffenmethoden," vond Kees.
„Hoor eens, Kees, jij bent bevoor
oordeeld. Jullie Hollanders, hebben nu
eenmaal een hekel aan de Duitsers en
dat kan ik me volkomen begrijpen.
Als wij, in Australië, vijf jaar door
een vijand bezet waren geweest, zou
den wij ze vandaag de dag evenmin
vriendelijk gezind zijn. Doch wij staan
anders tegenover hen dan jullie. Wij
zien vooral de sportieve kant van het
geval. En niet te vergeten: het ko
mische. Wel, in de eerste plaats heb
ik al respect voor ze, omdat ze er in
geslaagd zijn met een onderzeeër
helemaal van Noorwegen naar hier te
komen. Althans hier in de buurt. En
dan hun pionierswerk op dit eenzame
eiland. Wel, ik gun het de kerels van
harte hoor, als ze er in slagen met
hun goud ergens een nieuw leven te
beginnen. Kom, er moet toch eens een
„Niet doen, wel doen, jttMËlBMÉd éF\ H
niet doen, wel doen", jMBL& vA J**1)
zo ongeveer verliep de Jk&i JlFWj V C f
vergadering, maar ten émjÊÊÊk 1
slotte is men het een-
geworden. Er komt een
geschiedenis van alle
worden uitgegeven onder
auspiciën van de 'r:;a-
nisatie der Verenigde
Naties. Men gaat hierbi
terug tot voorhistorisch,
tijden en trekt de lijn
door tot het jaar van V V, - -
verschijnen toe, dat, naar Bi
men aanneemt, 1957 zal BHb
-jUi
oye:-i: o. tr \d d;
van wie de voornaamste
voorkomen op neven-
staande foto.
V.l.n.r. (zittend)Dr.
C. K. Zurayk (Syrië); Dr. J. S. Huxley (Groot-Brittannie); Dr. P. B. Carneiro (Brazilië), voorzitter van het comité;
Dr. J. T. Bodet (Mexico), de Directeur-Generaal van de Opvoedkundige en Culturele Afdeling der Verenigde Naties;
Dr. R. E. Turner (U.S.A.), voorzitter van de speciale redactie-commissie; Dr. Carl Burckhardt (Zwitserland).
(staande)Dr. P. B. Gimpera (Mexico); Dr. J. Thomas (Frankrijk); Dr. S. Zavala (Mexico); Dr. C. Moraze (Frankrijk);
Dr. A. Cortesao (Portugal), algemeen secretaris van het comité; Dr. M. Praz (Italië). (J. P. d. K.)
koos ik de werkbank. Wat het laatste
aangaat, dat was natuurlijk nogal bru
taal van me, want ik heb in m'n leven
nog nooit een bankwerker ontmoet,
maar - stel U gerust - het werktempo
is er zo laag, dat ik op m'n gemak
de kunst heb afgekeken en niemand
iets heeft gemerkt. Van de 3000 arbei
ders bestaat meer dan de helft uit
buitenlanders, en onder de Nederlan
ders - 't is maar, dat U het weet, als
U deze kant uitkomt - was maar één
échte bankwerker!
Als bankwerker verdien ik nu nog
meer dan een eerste-klas telegrafist bij
de Nederlandse koopvaardij - en dat
dan nog met een werkweek van slechts
veertig uur. Wie meer wil verdienen,
wordt dikwijls gelegenheid tot overwerk
geboden. Ik kwam op zo'n avond een
man tegen, die het aanvegen van de
vloeren verzorgt, doch in z'n houding
en optreden een heer-in-werkkleding
verried te zijn. Ik maakte een praatje
met hem en hij zei, aan de uitspraak
van m'n Engels te kunnen horen, dat
ik die taal niet in Australië geleerd
had. Hij vroeg me, of ik het gemak
kelijker zou vinden in een andere taal
verder te praten, bijvoorbeeld in het
Frans, of in het Duits, of anders in het
Hongaars, het Italiaans of het Pools!
Het was een gewezen hoogleraar van
de Universiteit in Warschau.
MANIFEST.
Aan de bevolking van Westelijk
Zeeuws-Vlaanderen.
Als U emigreert, moet U wat
Australië aangaat, goed begrijpen, dat
U ergens komt, waar alles anders is
dan in het oude Nederland. U kunt er
al voorbeelden genoeg van vinden, als
U wat Australische kranten leest, want
de journalisten zijn hier in Adelaide
nogal democratisch en nemen geen
blad voor de mond. Elke misstand
wordt vermeld en fel gehekeld.
Toen onlangs de verkiezingen in
Queensland werden gehouden - men
hoefde daarbij niets anders te doen
dan een hokje zwart maken voor
„Yes" of „No" - bleek, dat van de
400.000 uitgebrachte stemmen, er ruim
3000 ongeldig waren geworden daar
zelfs de simpele opgaaf nog te moeilijk
was! De krant, die dit beschamende
bericht op de voorpagina bracht,
merkte op, dat de inboorlingen ken
nelijk nog intelligenter waren. Immers,
toen die zwarte primitieve creaturen
stemmen moesten - op een veel inge
wikkelder manier, voor zeventien candi-
daten - waren er van de 3000 stem
men slechts 7 foutief!
Dronkenschap komt in Adelaide in
behoorlijke omvang voor. De pers gaat
de laalste tijd eensgezind te keer op
het drankmisbruik, vooral nu bekend
is, dat in een jaar tijd meer dan 3000
personen door de politie werden opge
pikt op de openbare weg, waaronder
27 dames. Dit ondanks het tapverbod
na zes uur 's avonds en het verbod
alcoholische dranken voorhanden te
hebben in dansgelegenheden e.d.
Wat het werk aangaat, dat is er in
overvloed en zogezegd in alle soorten
en maten. Als U maar eenmaal binnen
bent, kunt U heel geschikt een aantal
baantjes proberen. Maar zet even de
illusie overboord, dat U in het beroep
terecht komt, waar U in Nederland
zoveel ambitie voor had. Ik was bij
voorbeeld radio-telegrafist, met vol
doende ervaring en een certificaat dat
keurig in orde was, maar het ketste
overal ai op mijn Nederlandse nationa
liteit. Als ik later Brits onderdaan ben
geworden (Australië is een deel van
de Britse Commonwealth) mag ik het
weer proberen. Neem dat echter niet
te tragisch op, want U emigreert om
zelfstandig te worden, een basis te
leggen met een kapitaaltje voor de
toekomst, enz. en niet om naar Euro
pees model een levenslang engagement
met een lekker pasklaar baantje aan
te gaan.
Op het Arbeidsbureau hier was men
buitengewoon vriendelijk en ik kreeg
een aanverwante fu.nctie aangeboden
bij de Electrical Engineering Company,
om isolatieplaten te zagen en weg te
sjouwen. Daar was niet veel vakbe
kwaamheid voor nodig en men moet
tegen een meneer van het Arbeids
bureau nooit neen zeggen, want dat is
het domste dat men doen kan. Terwijl
ik zodoende in m'n levensonderhoud
voorzag, zocht ik ijverig naar iets
anders en speurde tegelijk naar een
huis. Ik vond beide binnen veertien
dagen! In het huisje zette ik m'n vrouw
en zoontje - die in het kamp Bathurst
waren gebleven; bij m'n nieuwe baas
Verwijzende naar de radio-boodschap,
die Hare Majesteit de Koningin tot
het Nederlandse volk heeft gericht, een
radio-boodschap welke een dringende
oproep was om deel te nemen aan de
Nationale Woningbouwleningen, mogen
wij deze oproep herhalen en beklem
tonen voor de gehele West Zeeuws-
Vlaamse bevolking.
Waarom deze oproep?
Om de 1000 noodwoningen in onze
streek nu eindelijk eens te doen ver
vangen door gewone huizen is geld
nodig. Het Rijk stelt de bouwkosten
niet meer beschikbaar en de gemeenten
kunnen nergens geld daarvoor lenen,
met het gevolg dat wij met de nood
woningen blijven zitten.
Het zelfde kan gezegd worden voor
de gemeenten die - afgezien van de
vervanging der noodwoningen - dringend
behoefte hebben aan meerdere wo
ningen door groei van de gemeente,
industrievestiging enz. Ook hiervoor is
bouwkapitaal nodig dat het Rijk niet
meer verstrekt en dat de gemeenten
nergens kunnen lenen.
Maar ook voor aanleg van straten
