BRILLEN
NOORSE ZAKEN
Het verlaten eiland
^rülemaeftei:"
Een overpeinzing
E SCHAI
ALGEMEEN NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR WEST ZEEUWSCH-VLAANDEREN
8e Jaargang Nummer 364
Vrijdag 11 JAN. 1952
Drukkers-Uitgeverij: Firma SMOOR DE HULSTER - Dorpsstraat 10 - BRESKENS - Telefoon 27 - Giro 358296
Verschijnt iedere Vrijdag
Abonnementsprijs
f 1,per kwartaal; franco
per post f 1,15
Prijs der advertentiën
10 cent per m.m.;
bij abonnement korting
Advertenties met „brieven
onder nr. of bij ons te
bevragen", 10 cent extra
V
Noorwegen verheugt rich in een ge
leidelijk groeiende belangstelling van
ons, Nederlanders. Het maakt welis
waar deel uit van een Scandinavisch
blok, dat uit principe niet gecharmeerd
is op zoiets als de Westerse machts
concentratie, op het Europese Continent,
maar het heeft teveel ondervonden in
de jaren 1940-1945, om zich nog eens
afzijdig te houden. Zodoende is Noor
wegen onze partner in het Atlantisch
Pact geworden. Tezelfdertijd is het
aantal sportuitwisselingen gestegen en
daarmee het begrip voor eikaars op
vattingen en prestaties. Voorts heeft
Nederland een belangengemeenschap
met hen aangegaan, t.a.v. de exploi
tatie van atoomovens en wetenschap
pelijk onderzoek, waarover beide par
tijen tot dusver goed te spreken zijn.
Ook laten de Noren hier verscheidene
schepen bouwen, voor hun koopvaar
dij, die evenals voor de oorlog zeer
actief is en over de grootste handels
vloot van Europa beschikt.
„Vertel eens, hoe staat het erbij
daarginder. Je bent er vorig jaar toch
een poos naar toe geweest?" Zo'n
vraag kan men verwachten, nu de
avonden weer zo lang en knus zijn in
ons vaderland. Maar 't is moeilijk,
onder woorden brengen wat de bezoe
ker van Noorwegen voelt, wat hij als-
het-ware proeft in de lucht die hij
inademt, in de sfeer die overal heerst
- dat exclusieve, bevrijdende, zuivere.
De mensen hebben ook iets anders -
ze zijn zo bedaard en nuchter, zo stoer,
gezond en onbedorven, zo natuurlijk,
welwillend, gastvrij en galant zonder
overdrijving. Noorwegen bezoeken is
een gebeurtenis apart, een weldaad
voor lichaam en geest. Ge speurt er
vergeefs naar excessen, naar dronken
lieden, naar opgeverfde vrouwen, naar
al te sportief uitgedoste jongelui, of
wat dan ook. Komt men wel iets van
dien aard tegen, dan betreft 't onge
twijfeld een buitenlander.
We hebben de natuur van Noorwe
gen mogen aanschouwen, in al haar
eenvoud en pracht. Van vervoermid
FEUILLETON
40)
door P. DE VRIES
Kees keek haar met een oog dicht
aan en antwoordde: „Omdat ik niet
meer wilde laten weten van mijn ge
dachten omtrent de verdwijning van
de 5000 mensen van Saint George. Ik
had er geen zin in om jou mee te
nemen. Daarom verzweeg ik het in
dertijd. Nu je hier toch gekomen bent,
heeft het geen zin meer om je on
wetend te laten. Je ziet dus, daarbij
gevoegd mijn ontdekking van gisteren,
dat het gevaarlijk is op dit eiland. Dus
je blijft gedurende de tijd, dat wij hier
een onderzoek instellen, aan boord
jongedame. Doe je het niet, dan loop
de kans, dat je in handen van die
kerels valt en dat zal naar alle waar
schijnlijkheid niet zo prettig zijn".
„Pfu!" blies de journaliste veront
waardigd, terwijl ze haar landgenoot
geringschattend aanzag, „wat denk je
wel van me? In de eerste plaats is er
OOSTBURG
delen, is daarbij een fiets met hand
remmen het geschiktst bevonden, om
op allerlei plaatsen te komen. Als de
kaart een kilometerslange stijgende weg
aangeeft, is de landelijke autobus ech
ter beter voor de gezondheid! Zo
kwamen we in het onvolprezen Viker-
sund, met z'n supergemoedelijke be
volking, z'n bonte verzameling land
huisjes en bloementuinen, de grote
brug over de rivier waar jongens vis
sen met een haakje aan een zwart
garendraadje - net als hun Zwitserse
soortgenoten dat doen aan de Rhöne
in Genève. Zo kwamen we ook in
Nedre Eggedal, een speelgoeddorp,
waar we in het plaatselijk hottelletje
de eerste gasten waren sinds haar vijf
jarig bestaan! Het was er alles zo
schoon, dat we gerust van de grond
hadden kunnen eten, trouwens, nergens
in Noorwegen hebben we stof gezien
of geroken. In Aamot stonden bij aan
komst de eieren met spek al op het
vuur, en brood, gesneden en wel op
tafel, met geitenboter, haring in sinaas
appelsap, en suiker - wat een service -
en onderwijl kwam een dikke bus
chauffeur een riem brengen, die we
een paar dagen tevoren ergens verge
ten hadden - hij weigerde elke ver
goeding - en iedereen kon je broer,
zus, oom of tante wel zijn. De portier
van het Noorse Storting (gelijk aan
onze Tweede Kamer) incluis, die met
ons de ronde deed door het hele ge
bouw, en de directeur van het Nationaal
Museum, die er behagen in schepte
ons na sluitingstijd gedurende drie uur
de inventaris te tonen - waarvoor hij
ruim dertig sleutels hanteerde - en ons
na afloop nog speciaal een diner aan
bood, in oude stijl, bij een enorm open
houtvuur. Ziet U, dat is Noors. Dat
zijn vriendenhanden, die ons uitnodigend
worden toegestoken.
Dat Rusland meer belang stelt in de
politieke gedragingen van het Noorse
volk, is inmiddels vaak genoeg geble
ken. Vóór de aansluiting bij het
Atlantisch Pact b.v. trachtte het Krem
lin op allerlei wijzen de regering te
Oslo te intimideren. Daarna kreeg
Oslo nota's en ten leste begon Moskou
weer eens over Spitsbergen. Maar de
Noren hadden hun zaakjes jurdisch
keurig voor elkaar, en alle praatjes
van Stalin's trawanten konden zij met
een gerust geweten naast zich neerleg
gen De toetreding tot het Atlantisch
Pact werd dcor het Parlement goed-
geen oorlog meer, dus ze hebben niets
meer te vertellen en in de tweede
plaats heb ik nu toch wel bewezen,
dat ik op mezelf kan passen".
„Jawel, dat is allemaal heel mooi,
maar je vergeet, dat we hier op dit
eiland geen politie of bezettingsautori
teiten hebben, die de heren hun wil
opleggen. Het zijn vrijbuiters en neem
maar van mij aan, dat ze tot alles in
staat zullen zijn, als ze een blanke
vrouw ontdekken op dit eiland. En
wat voor één
Josien kleurde even, maar verklaarde
kort en bondig, dat ze nu al die tijd
in het gezelschap had verkeerd van
hen die van plan waren om op dit
eiland een onderzoek in te stellen en
dat ze, nu men eenmaal het doel van
de reis bereikt had, niet van plan was
om als een gehoorzaam kind aan
boord te blijven. „Ik ga met jullie mee
en daarmee basta".
Whiteheaven keek Kees aan, alsof
hij zeggen wilde: Zie je nu wel, dat
je met haar toch niets kunt aanvangen.
Kees werd nijdig en stond met een
ruk op, terwijl hij Josien ruw bij ha?
gekeurd, met slechts n van de 150
stemmen tegen - namelijk die van de
11 communisten.
Noorwegen heeft een machtig ver
leden. Rond de Oslo-fjord liggen de
historische voetstappen van Denen en
Noormannen. Vlak aan de kade staat
het oude kasteel van Koning Olaf nog
in al z'n glcrie op een hoge rots, onder
bewaking van een deel der militaire
garde van het grotere, tegenwoordig
in gebruik zijnde paleis. In de rots
zelf is het rangeerterrein uitgehouwen
voor de goederentreinen van het station
Oslo, waar men ruimte tekort kwam.
Overigens, de aanbiik van die oude
Middeleeuwse burcht, als een arends
nest op de rotsen? is beslist impone
rend. Men zou er een filosofische be
schouwing aan vast kunnen knopen
over de op- en neergang van dit land,
in vergelijking met de niet minder be-
wogen geschiedenissen van andere
Europese staten, zoals Italië (keizer
Augustus), Frankrijk (het Frankenland
van Karei de Groote), Engeland
(Cromwell), Rusland (onder Catharina
de Groote), Spanje, en per slot even
eens het oude Nederland. Welk een
macht heeft elk op z'n beurt gehad
(J. P. de Klerk).
Nadruk verboden.
(J. P. d. K.)
Dezer dagen is het verbod afgeko
men voor ambtenaren, om lid te zijn
van de Communistische Partij Neder
land, of één harer mantelorganisaties.
Gezien de droeve ervaringen van 1940
komt het velen voor, dat dit verbod
niets te vroeg is afgekondigd, maar
in ieder geval is het er nu, en men
zal er rekening mee moeten houden.
Op zichzelf heeft het niet veel stof
opgewaaid, in de dag- en weekbladen
van ons vaderland
Wel echter de algemene, en nogal
oppervlakkige motivering, die de
Minister-President eraan heeft toege
voegd.
Het lijkt ons nuttig, kennis te nemen
van een paar opmerkingen, die de
hoofdredacteur van een vooraanstaand
dagblad, hierover zijn lezers heeft voor
gelegd.
Immers, de Minister-President heeft
gezegd, dat de regering de Democratie
onzer dagen gerechtigd acht, ter be-
schouders pakte. „Nu zul je eens goed
naar me luisteren, klein eigenwijs
ding! Je blijft aan boord. Ik wil niet,
dat je je nodeloos in gevaar begeeft!"
Josien pakte kalm zijn handen en
trok die van zich af, waarna ze een
pas achteruit deed. „Zeg eens, sinds
wanneer sta ik onder curatele? Ik zal
heus niet op mijn eigen houtje het
eiland opgaan. Maar niemand kan mij
tegenhouden, als ik met jullie meega.
En laten we er nu maar niet verder
over spreken, want ik ga toch mij
eigen gang". ,en
Wanhopig keek Kees van J|jm
naar Whiteheaven, die met e%n van
lach naar de twist iuistf verstoord
hem naar Bream, die meJek. Tenslotte
gezicht naar het meiskts terug slechts
keerde hij naar zijivou, dat ik je nooit
antwoordende: .(wijs nest!"
ontmoet had..n en lachend spottend
Ze in deze wederkerig
\P .Paa_rna draaide ze zich om
Zowel jong als oud hebben
de komische avonturen van Sambo
en Jocko met spanning gevolgd.
Nu dit verhaal ten einde is, heb
ben wij de hand weten te leggen
op een nieuwe serie spannende
avonturen van kapitein Klakkebos
die op de leeuwenjacht ging.
Dat dit lang geen eenvoudig
karwei was en de kapitein in
moeilijke situaties bracht, zult U
in dit en volgende nummers kun
nen zien en lezen.
scherming van algemene belangen - en
meer in het bizonder der menselijke
vrijheden - beperkingen op te leggen
aan hen, van wie duidelijk gebleken
is, dat zij, als zij het bewind in handen
kregen, de rechten en vrijheden van
andersdenkenden zouden vernietigen.
Als dit waar is, zo schrijft bedoelde
hoofdredacteur, zal de lommerd niet
veel geven voor de bezittingen van
sommige politieke partijen.
Wat zou er, bij voorbeeld, nog van
de rechten en vrijheden van anders
denkenden terecht komen, als de Partij
van de Arbeid - waarvan de heer
Drees persoonlijk actief lid is - de
kans kreeg, haar (nieuwste) plannen
practisch te realiseren?
't Is maar een vraag, doch de heer
Drees heeft waarschijnlijk niet aan een
verbod van de P. v. d. A. gedacht!
En, wat denkt men van de Katho
lieke volkspartij, die bij monde van de
meerderheid harer leiders, niet onge
negen is, de vrijheid van drukpers
meer aan banden te leggen - t.o.v. de
andersdenkenden
Onze collega veronderstelt, dat de
heer Drees ook niet een verbod van
de K.V.P. overweegt.
Hij komt daarom tot de gevolgtrek
king, dat er meer gezegd is, dan men
kan verantwoorden. De democratie is
identiek aan dictatuur, als zij toepast,
wat de Minister-President „moreel ge
rechtigd" acht
Het ambtenarenverbod op zichzelf
is ieder duidelijk. Wat moeten we van
de motivering denken?
Het is toch geen onderdeel van een
algemene bestrijding van hen, die de
rechten en vrijheden van andersdenken-
ken misschien in gevaar brengen?
Wij menen, dat elke ambtenaar een
vertrouwenspositie bekleedt, waarbij
sien," meende Whiteheaven gerust
stellend te moeten opmerken. Dat
meisje is wei in staaf om op zichzel'
te passen. Maar iets anders. Ik ze
zeggen, er klopt tc^h iets nie'. Ais;'1
me niet vergis 's dat het berp'ie
over die Du'^e duikboofbemanrvg-
Kees kn"!e en nam het knipse^*
hand K°ed en zo kwaad a)net
eins ertaalde h'i het bericht ,lef
En.:T
,De
vaand fluitend met een paar borden
en Je kombuis.
„Maak je niet druk over miss Jo-
vooral Bream éerde
Jwlettend. Weliswaar had'1' van
Whiteheaven ai het een er.'lder in
grote trekken vernomen, ma-'u hoor-
de hij ook de finesses.
De ingenieur knikte daclltzaam,
toen Kees met de vertak .!c,aar was
stak een sigaret op, na' er Kees
een gepresenteerd h' »Weet je,
Kees," zei hij op kal ».er zün
toch enkele dingen, miJns inziens
niet klopppen. Ot'f beginnen is er
sprake van een ,n de Stille
Zuidzee, waar i'aln."en zijn. Wel
rondom Saint G^e geen riffen.
Evenmin om andere Solomons-
eilanden. Dat JVn ®.en' Het tweede
is, aangenori e Duitse duik-