KOOPAVOND
VRIJDAG
25 NOVEMBER
Eigen stek voor kindertheater Assie
Surrender presenteert 'De stikken de'r of
Concert Mastreechter Staar
e
c
De Kleine Zwaan
Demonstratie auto te water
Conservatoriumstudenten
geven samen een concert
Kinderen worden zefverzekerder door toneelspel
Duiven en doping
'O
JE TREFT HET BIJ M4X&
Voordeel en kwaliteit
WINKELCENTRUM
DAUWENDAELE
Geen collectanten
reumacollecte
Pijlijk
Ontdekkertjes
Optreden
(ADVERTENTIE)
mm
EXTRA
Maxis Middelburg, Pottenbakkerssingel 2
vindt u in:
aan de Vrijlandstraat in Middelburg
Gratis parkeren Gemakkelijk bereikbaar
Meer dan 20 speciaalzaken onder één dak
DE SCHELDEBODE
99e JAARGANG. VERSCHIJNT WEKELIJKS GRATIS HUIS-AAN-HUIS IN DE GEMEENTEN: VALKENISSE, VLISSINGEN, WESTKAPELLE, ARNEMUIDEN, DOMBURG, MARIEKERKE, MIDDELBURG EN VEERE.
TOTALE OPLAGE: 47.300 EX. DE SCHELDEBODE IS EEN UITGAVE VAN DE STEM WEEKBLADEN. KANTOOR: SCHELDESTR. 7-9 - VLISSINGEN - POSTBUS 5051 - 4380 KB VLISSINGEN.
WOENSDAG
M 301 23 NOVEMBER 1994
Over sporten valt te twisten. De een loopt hard, de
ander schaakt, er zijn er die paard rijden en er zijn
PS| er die duivenmelken. Wisten wij al dat er tal van
sporters hun heil zochten in verboden prestatiever-
hogende middelen, dat dit nu in de duivensport zou
gebeuren wekt verbazing. De duif, met olijftak het
internationale vredessymbool besmet met zo iets
ordinairs als 'doping'. Nee, dat kan niet. Toch is er
een onderzoeksmethode ontwikkeld, die het moge-
lijk maakt om in de duivenpoep te roeren en de
verboden stoffen op te speuren. De mogelijkheden
om de stimulantia toe te passen zijn beperkt, maar er
A wordt in deze tijd van duiv ententoonstelling en druk
over gesproken. Zou na de wekelijkse wedvlucht de
eigenaar van de winnende duif zich bij de doping
controle moeten melden en op het toilet de deur met
de 'D' van duif binnengaan om daar het bewijs van
onschuld te leverenTot vijf dagen nadien zijn de
sporen van de verderfelijke stoffen te traceren dus
dat kan een lange zit worden. Mijn buurman is
duivenmelker, een pure sportman en hij vertrouwde mij toe:
„Het gaat om het tegenhouden van de rui bij jonge duiven.
T)e duif blijft dan beter in zijn veren zitten, dat scheelt een
paar procent, en ze zou dan sneller kunnen vliegen. Volgens
mij allemaal vergezochte flauwekul, maar zo doet het oude
spreekwoord weer eens opgang." „Het oude spreekwoord?",
vroeg ik onwetend. „Ja, dat heb ik nog van vader", grinnekte
hij, „heb je duiven, dan heb je stront!"
Cameleon.
VLISSINGEN De Koninklijke Zangvereniging Mastreechter Staar onder leiding van
dirigent Paul Voncken verzorgt op 26 november een najaarsconcert in de St. Jacobskerk in
Vlissingen. Als solisten treden op Carla Schroyen (sopraan), Martijn Nieuwlands (bariton) en
Bèr Schellings (bas). Na het concert wordt de avond voortgezet in het Arsenaaltheater, waar het
ensemble Entr'actes 'salonmuziek' ten gehore brengt en in de Caroussel, waar allerlei
gezelschapspelen gespeeld kunnen worden. De avond wordt georganiseerd door de Rotary Club
Vlissingen en de opbrengst is bestemd voor het Vlissingse dierenasiel en de bouw van
waterreservoirs in Indonesië. Het concert begint om 20.00 uur. Kaarten kosten f 37,50 en zijn
verkrijgbaar bij de VVV in Middelburg en Vlissingen, bij de reisburo's Van Fraassen in
Vlissingen, Middelburg, Goes en Zierikzee, bij boekhandel Van Benthem en Jutting in
Middelburg, bij boekhandel De Ruiter in Vlissingen en bij het Concertgebouw/Arsenaaltheater,
tel. 01184-30303.
HEINKENSZAND - In 'De
Stenge' te Heinkenszand werd
zaterdag een nieuwe CD van de
dialectrockformatie 'Surren-
der'gepresenteerd. Het is de
tweede CD van deze groep met
daarop allemaal in het Zeeuws
dialect geschreven songs.
De nieuwe CD draagt de titel
'De stikken de'r of' en telt
vijftien nummers, waaronder
VLISSINGEN Vlissingen is
de enige gemeente in Zeeland
waar al een paar jaar niet meer
gecollecteerd wordt voor de
reumabestrijding.
„Een twijfelachtige eer", vindt
rayonleidster T. Nijpels. „Ik
weet zeker dat veel inwoners
van Vlissingen zich wel dege-
een oud lied als 'De Klok van
Arnemuiden', maar dan op zijn
Zeeuws en in rock versie, als
mede een nummer over de
Westerschelde Oeververbin
ding. Een aardig nummer is
'Praxis', dat gaat over een
boertje dat naar Praxis gaat
om een 'rieve' (hark).
'Ik moh nih Praxis toe,
Ik moh nih Praxis toe
lijk bij het onderwerp reuma
betrokken voelen, maar helaas
zijn er op dit moment onvol
doende vrijwilligers om de col
lect op brede schaal op te zet
ten en dat is jammer".
Doordat er in Vlissingen niet
wordt gecollecteerd is het geef-
bedrag voor de reumacollecte
in Zeeland met 98 cent per
huishouden lager dan het lan
delijk gemiddelde dat op
1,2-ligt.
want ik e vemome,
dat ze di in rieven doe.
S'eavens door de weke oar je
om de schete een plof
hooie z'n olve kilo folders op
je'n of.
Ja zo os 't ekomme
en toen is ut hebeurt
ek di in zoan folder
een rieve opgespeurd.
Ikke me moe Joane di nih toe
ehejuh
ik zehhe tehen zoan misje
weet jie de rieven ok te stejun?
Ze zei lop maar naar achter
daar staat een lange vent.
Maar rieven zitten volgens mij
niet in 't assortiment.
Nooit mi nih Praxis toe
nooit mi nih Praxis toe,
Want ik hlove nie
da ze di in rieven doe.
In Surrender spelen Johan van
de Swaluw (zang bas); Kees
Wondergem (gitaar); Fons van
Swaal (drums). Aan de CD
hebben verschillende gastmu
zikanten meegewerkt waaron
der Harry Rentmeester, een
muzikant van het eerste uur
wat de Zeeuwse popmuziek be
treft. Rentmeester maakte on
der andere deel uit van de
vermaarde Zeeuwse popforma
tie 'Melrose Abby' welke in de
zestig en zeventiger jaren toon
aangevend was voor het
Zeeuwse circuit. Ook werd een
bijdrage geleverd door de be
kende mondharmonicaspeler
Richard Eversdijk (ex Juke
Joints).
De CD is opgenomen op
Zeeuwse bodem, bij Studio Jos
Rentmeester.
De hoes vande nieuwe CD.
Veel componisten hebben de zwaan in hun
oeuvre. De zwaan belichaamt kennelijk zoveel
symboliek, dat zij zich als één van de weinige
vogels kan verheugen in de belangstelling van
musici. Merkwaardig is het dat de zwaan vaak
een droevige rol speelt in het muzikale ver
haal. In 'Le carnaval des animeaux' geeft
Camille Saint-Saëns blijk van zijn grote zoölo
gische fantasie. De overlevering beweert dat de
zwaan vlak voor haar dood een wonderschone
zang aanheft. Met een cellopartij wordt dit
door de componist op lyrische wijze ten gehore
gebracht. Wat getuigt van een vrolijker kijk op
het leven is het feit dat het zwaantje vaak
wordt uitgebeeld op een uithangbord van een
dorpscafeetje. Bekend zijn ook de zogenaamde zwaneborden,
een gevelomament met uitgesneden zwanehalzen die dienen
als een soort 'uilebord'. Nee een triest gevoel past zeker niet
bij het vrolijke imago van de Kleine Zwaan. Deze wintergast
uit arctisch Rusland en Siberië produceert een plezierig
muzikaal gebabbel. De Kleine Zwaan onderscheidt zich van
de Knobbelzwaan doordat zij veel kleiner is, een gele
snavelbasis heeft en een rechte nek. In de vlucht is het
onderscheid te horen; de Kleine Zwaan mist de 'zingende
vleugelslag'. Van een Kleine Zwaan word je niet gauw bang.
Bij agressief vertoon worden de vleugels niet boven de rug
gebold; de schrik van elk moeder bij het zwaantjes voeren. De
biotoopkeuze heeft in Nederland wat veranderingen onder
gaan. Tot de jaren vijftig werd vooral gefoerageerd op de
knollen van Fonteinkruid langs het IJsselmeer. Door water
vervuiling verminderde de oppervlakte Fonteinkruid en werd
overgeschakeld op gras. In recente jaren worden Kleine
Zwanen ook aangetroffen op akkers met wintertarwe of
oogstresten van suikerbieten of aardappelen. Door verbeterde
waterkwaliteit wordt weer steeds meer in de randmeren
langs het IJsselmeer gefoerageerd. In de wintermaanden valt
op diverse akkers en weilanden in Zeeland te genieten van
deze blijmoedige vogels. Als ik in maart een grote groep
Kleine Zwanen naar het noorden zie trekken vertolken ze
voor mij: 'De zwanezang van de winter'.
MIDDELBURG Wat moet
u doen als u met uw auto in het
water terecht komt?. Vertrouwt
u nog steeds op de luchtbel die
uw auto altijd wel een paar
minuten boven water houdt of
raakt u direct in paniek?
Draagt u eigenlijk een autogor
del en kent u de gevolgen als u
het niet doet en uw auto toch
in het water terecht komt? Is
uw vijfde deur van binnenuit te
openen en heeft u wel eens
geprobeerd om eruit te klim
men. Als het antwoord op deze
vragen 'nee' is dan is het wel
licht een goede zaak om vrij
dagavond 25 november eens
een kijkje in het zwembad
Poeldaele te nemen, want daar
geeft de Van Dixhoornbrigade
in samenwerking met de EH
BO, de Reddingsabrigade
Schiedam en het Duikteam
Zeeland een demonstratie
'Auto te water'.
Jaarlijks raken er zo'n 1200
auto's ongewild te water en
daarbij verdrinken ongeveer
honderd mensen. Dat aantal
zou omlaag kunnen als mensen
beter zouden weten wat ze
moeten doen in zo'n geval. Bij
de demonstratie in het zwem
bad te Middelburg wordt ge
bruik gemaakt van de oefenca
bine van de reddingsbrigade
Schiedam.,In zo'n oefencabine
kunnen ongelukken met te wa
ter geraakte auto's nagedaan
worden.
De demonstratie in het zwem
bad is van 20.15 tot 20.45 uur.
De toegang is gratis.
MIDDELBURG Vrijdag 25
november geeft het symfonie
orkest, bestaande uit studenten
van de conservatoria van Ant
werpen, Maastricht en Tilburg,
een uniek concert in de Conert-
en Gehoorzaal aan de Singel
straat. De samenwerking tus
sen de conservatoria van Maas
tricht en Tilburg is onlangs
uitgebreid met het conservato
rium van Antwerpen en daar
door kunnen nu grote werken
ingestudeerd worden.
Het orkest bestaat uit geselec
teerde studenten die vooraf au
ditie gedaan hebben om aan
het project mee te kunnen
doen. Het eerst project heeft
als thema 'Engelse componis
ten uit het begin van deze
eeuw'. Na een intensieve werk
week mondt het project uit in
een serie van drie concerten
waarvan het eerst in Middel
burg plaatsvindt.
Op het programma staan de
weinig gespeelde American
Ouverture van Benjamin Brit
ten, het concert voor Tuba en
Orkest van Vaughen Williams
en de Enigma Variaties van
Edwar Elgar.
Het concert begint om 20.15
uur. Leerlingen van de muziek
school hebben gratis toegang,
studenten en 65-plussers beta
len vijf gulden en de rest
12,50. Kaarten in voorver
koop bij de Schouwburg op het
Molenwater.
Als je nagaat dat zelfs voor
volwassenen het inleven in een
andere rol niet meevalt, kun je
ook nagaan dat dat voor kinde
ren een poosje duurt. Sommige
kinderen spelen al direct van
uit hun hart, voor anderen is
toneel helemaal niet wegge
legd. Dat merk je vanzelf. Toch
is het frappant om te zien wat
voor effect toneelspel op kinde
ren kan hebben. Meestal hoor
ik dat van de ouders. Die ver
tellen dat hun kind losser is
geworden in de omgang, min
der bang op' school. Dat ze
eerst geen spreekbeurt durfden
te houden en nu wel. Dat soort
dingen. Ze worden zelfverze
kerd. Er komen hier ook wel
eens pijnlijke dingen boven.
Dat er gehuild wordt. Of dat ze
vader of moeder naspelen en
dat ik dingen hoor en denk,
nou... Maar ik ben niet thera
peutisch bezig, ik spit de din
gen niet uit. Ik vang het eerder
MIDDELBURG Kindertheater 'Assie' heeft haar
eigen stek gevonden. Sinds kort huist dit theater, dat
gespecialiseerd is in cursussen expressie en toneel
voor kinderen, in een eigen pand aan de Nederstraat
14. Een ouderwets uithangbord siert de gevel waar
achter de laatste hand wordt gelegd aan een nieuw
theaterzaaltje voor multifunctioneel gebruik. Daar
worden de cursussen aan peuters en kleuters gege
ven, daar worden toneellessen gevolgd, daar ook kan
het publiek kennis maken met de laatste theaterpro-
dukties die door de kinderen zelf gespeeld worden.
Kindertheater 'Assie' is een
tweemansbedrijfje, zo bena
drukken Ab en Astrid den Ex-
ter. Ab, in het dagelijks leven
technisch tekenaar, is meer op
de achtergrond bezig. Hij is de
technicus, de man die de decor
stukken bouwt, maar ook de
promotie verzorgt. Astrid ver
zorgt de cursussen, geeft de
toneellessen en dansexpressie,
maakt de kostuums, schrijft
soms ook de toneelstukjes.
Astrid volgde zo'n 20 jaar gele
den de dansexpressie-opleiding
in Amsterdam. De opleiding
was meer dan dans alleen. De
vakken drama en pantomime
trokken haar meer aan dan het
dansgedeelte. Geen wonder dat
ze in de toneelwereld terecht
kwam. Ze speelde toneel bij
verschillende groepen, later
ging ze toneellessen geven aan
studenten.
Nog weer later verhuisde ze
naar Breda waar ze toneelcur
sussen opzette voor kinderen.
Kinderen interesseerden haar,
ze waren ontvankelijk, je kon
ze iets leren en je zag ze veran
deren. Het was een succes: In
korte tijd had ze acht groepen
onder haar.
Des te moeilijker was haar
overstap naar Middelburg, nu
vijf jaar geleden. Ze wilde niet
naar Zeeland, dacht dat ze een
stadsmens was en kon geen
afscheid nemen van 'haar' kin
deren. Maar man Ab had vast
werk in Middelburg en had
geen zin meer elke dag die
afstand van en naar Breda te
moeten overbruggen. Astrid
volgde en moest wennen en
ontwennen. Nu zou ze niet
meer weg willen. Vooral met de
nieuwe behuizing aan de Ne
derstraat heeft ze haar stek
gevonden.
Astrid: "Voorheen werkte ik in
de gymzaal van Kinderzorg.
Maar dat was zo koel en zonder
sfeer. Ik miste iets van mezelf
en begon steeds vaker thuis te
werken. Toen we dit pand kon
den kopen was de beslissing
snel gemaakt. Sinds mei zijn
we hier al bezig en de theater
zaal is nu bijna klaar. Hier geef
ik de cursussen en doen we de
toneellessen. We gaan hier ook
voorstellingen geven met de
kinderen. Het zaaltje biedt
plaats aan ongeveer 35 toe
schouwers. Het eerste stuk dat
we hier spelen is een Sinter
klaasvoorstelling eind deze
maand." De peutercursus om
vat dans, muziek en spel.
Volgens Astrid zijn peuters nog
ontdekkertjes, alles is nieuw.
Via rekwisieten, spelletjes en
muziek leert ze hen hun eigen
lijfje als instrument te gebrui
ken. De verschillende li
chaamsdelen worden gebruikt
en benoemd, ze leren er iets
mee te doen, zoals lopen, rol
len, springen, schuiven, ze le
ren met hun stem en lichaam
muziek te maken.
Kleuters zijn weer iets verder,
die zitten in een fantasiewe
reld. Via bewegingsverhalen
worden de kleuters benaderd,
ze leren zich bewust te worden
van hun fysieke mogelijkheden.
De bewegingsmogelijkheden
worden uitgewerkt door mid
del van verhalen, muziek en
materiaal waarbij hun lichaam
het instrument is.
Praten met Astrid is toch voor
al praten over toneel. Steeds
weer komt ze hierop terug. Het
is duidelijk haar stokpaardje.
Ze heeft nu 25 kinderen die bij
haar toneeltheater volgen, ver
deeld over drie groepen. Alle
kinderen heeft ze beloofd dat
ze aan het eind van het cursus
jaar in een echt theater mogen
spelen, in dit geval het Mi-
nitheater in Middelburg. Daar
spelen de kinderen voor een
echt publiek een tijdens het
cursusjaar ingestudeerd toneel
stuk.
Astrid: "De leeftijd waarop
kinderen toneel kunnen gaan
spelen ligt ongeveer tussen de 9
en 13 jaar. De lessen duren drie
In een zaaltje aan de Nederstraat wordt druk geoefend voor de voorstelling 'Sinterklaas en de boeven'.
FOTO PIET DAVIDSE
uur. Anderhalf uur leren ze
improvisatie, toneel, spel, mi
me en beweging, daarna wer
ken we anderhalf uur aan een
bepaald toneelstuk. Wat ze le
ren is samen te spelen, dus
samenwerken, goed leren kij
ken naar elkaar, zich inleven in
een ander, optreden voor een
publiek dus je zichtbaar en
verstaanbaar maken voor an
deren en actief omgaan met
cultuur.
Mij verbaast het elke keer weer
hoe enthousiast kinderen zijn.
Je ziet hoe leuk ze het vinden
om een poosje uit hun eigen
wereld te stappen en een ander
te spelen. Je merkt dat kinde
ren al zoveel moeten, ook op
school. Hoe jong ze ook zijfï, ze
hebben een uitgebreid dagpro
gramma. Toneel haalt ze daar
even uit, het is ontspannend.
Toch is toneel niet makkelijk
voor kinderen. De intentie
waarmee volwassenen toneel
uit kunnen dragen is veel in
tenser omdat volwassenen be
ter begrijpen wat ze uitdragen.
Kinderen blijven kinderen, wat
ze ook spelen, het blijft vaak
aan de buitenkant. Maar ze
leren snel, je ziet ze tijdens de
lessen groeien.
spelmatig op en laat ze het zo
verwerken. Voor mij is het be
langrijkste dat ze hier met ple
zier komen. Soms twijfelen ze
wel eens aan zichzelf, durven
ze ineens niet meer verder spe
len. Dan neem ik ze apart en
praat er een tijdje mee. Ik laat
ze zien dat het belangrijk is
wat ze doen, dat ze niet terug
kunnen. Ze willen ook zelf
graag. Je ziet aan groepen dat
ze op den duur niet meer uit
elkaar willen, dat ze zich aan
elkaar hechten. Dat vind ik ook
mooi."
Astrid den Exter schreef in het
begin veel verhalen zelf, tegen
woordig speelt ze met de kin
deren ook bestaande stukken
met namen als 'De edelachtba
re rechter', 'Spinazie met verse
worst' en 'De Goochelaar'.
"Aan een stuk als 'De edelacht
bare rechter' zie je dat de kin
deren het boeiend vinden",
vertelt Astrid. "Met zo'n stuk
willen ze zelf verder, ze spitten
het onderwerp zelf uit als ze
het leuk vinden. We doen dan
veel improviseren, rollen om
draaien. Ze moeten thuis ook
oefenen en de stukken doorle
zen. Ik denk dat ik niet altijd
even makkelijk ben voor ze.
Als ze hun best niet doen dan
zeg ik dat. Ze moeten respect
hebben, zowel voor mij als voor
elkaar. Ik vind het belangrijk
dat ze dat hier leren. In die zin
ben ik wel ouderwets."
Een keer per jaar mogen de
kinderen hun toneelstukken
opvoeren in het Minitheater
voor een echt publiek van
ouders en familieleden, vriend
jes en kinderen van school.
"Prachtig vinden ze dat, het
stimuleert ze extra. Ik vind ook
dat de volwassenen vaker naar
de kinderen moeten komen kij
ken. Kinderen kunnen veel
meer dan volwassenen vaak
denken. Daarom is het zo leuk
dat ik nu een eigen theatertje
heb. Ik kan nu naar buiten
treden, de deuren open gooien.
We zijn van plan hier vaker
voorstellingen te gaan organi
seren.
Ik heb nu ook zelf zes kinderen
uitgekozen waarmee ik een
soort kindertoneelclub begin.
We gaan vooral klassieke
sprookjes spelen. Die zijn be
langrijk voor kinderen. Elk
jaar een nieuw sprookje met
een eigen groep, het is een van
de wensen die ik heb."
i
