OPRUIMING
5
KORTINGt
ZIJNEN
OR O
Peuters krijgen Mondriaanbord
tc's
Speleologen beklimmen reservepeiler
Op naar de 10.000
Bibliotheek vertoont twee
films over de droogvalling
Open dag noodopvang
asielzoekers 'hotel Dix'
cd
Songfestival
JACKS - COATS
en MANTELS
Concert
25+-AVOND
FOTOSTUDIO SCHUILWERVE
ZiU fi-H
Gezamenlijke expositie in Zeeuwse bibliotheek
OV-jaarkaart
V
SHOWROOMKEUKENS
damesVmode
Natuurtip
Bevrijden
Caissons
Kreken
GOES
DISCO CENTER
vrijdagavond 7 oktober
Die maak je bij:
Scheldestraat 42 - Vlissingen - 01184-17244
«•gat
99e JAARGANG. VERSCHIJNT WEKELIJKS GRATIS HUIS-AAN-HUIS IN DE GEMEENTEN: VALKENISSE, VLISSINGEN, WESTKAPELLE, ARNEMUIDEN, DOMBURG, MARIEKERKE MIDDELBURG EN VEERE
TOTALE OPLAGE: 47.300 EX. DE SCHELDEBODE IS EEN UITGAVE VAN DE STEM WEEKBLADEN. KANTOOR: SCHELDESTR. 7-9 - VLISSINGEN - POSTBUS 5051 - 4380 KB VLISSINGEN.
301
M V
WOENSDAG
5 OKTOBER 1994
VEERE Delta-Expo heeft
de 7e Nationale Wetenschaps
dag op zondag 9 oktober aan
gegrepen om vier speleologen
de reservepijler in het voorma
lige bouwdok van de Ooster-
scheldekering te laten beklim
men. Het publiek kan de leden
van de Nederlandse Speleolo-
genvereniging vanaf de kant
aan het werk zien. De rond
vaartboot van Delta-Expo zal
ook langs de reserverpijler va
ren. i
Het viertal zal vanaf de 25
meter hoge top in het caisson
gedeelte van de pijler afdalen,
tot ongeveer 12 meter onder de
zeespiegel. Zij zullen van deze
immense, circa 7500 m3 meten
de ruimte video-opnamen ma
ken, zodat bezoekers van Del-
ta-Expo deze te zijner tijd ook
kunnen zien.
De speleologen gaan na in hoe
verre de reservepijler bij Neel-
tje Jans, het voormalige wer-
keiland van rijswaterstaat, ge
schikt is om als oefenwand te
dienen voor met name Zeeuwse
bergbeklimmers. Ook zullen zij
bekijken of de caisson als oe
fenruimte voor speleologen kan
worden gebruikt. Door dit
soort activiteiten hoopt de
Stichting Delta-Expo extra be
zoekers naar Neeltje Jans te
trekken.
Het thema van de Nationale
Wetenschapsdag is 'kleur of
kleur bekennen'. De onderwer
pen van een drietal lezingen in
het Tops-huis sluiten daarbij
aan. "Dolfijnen geven de
Noordzee kleur" vindt Henk
Baptist, onderzoeker van het
Rijksinstituut voor Kust en Zee
(RIKZ). Volgens hem lijkt het
niet onmogelijk dat op termijn
zelfs orka's de Noordzee gaan
bevolken! De lezing begint om
13.00 uur.
'Groene dijken, goede dijken?',
is de intrigerende titel die Jon
Coosen, eveneens van het
RIKZ, aan zijn uiteenzetting
heeft meegegeven. Op Neeltje
Jans loopt al jaren een proef
met een 'dijktuin': verschillen
de soorten steen worden getest
op duurzaamheid, golfbèsten-
digheid en levensmogelijkheid
voor planten en dieren. Dat
laatste staat in Zeeland extra
in de belangstelling omdat de
afgelopen decennia op vele dij
ken rond de Oosterschelde de
zeer specifieke flora en fauna
zijn verdwenen. Planten en
dieren werden bedekt met as
falt en bitumen. De taaiheid
daarvan belette ze terug te ko
men. Aanvang lezing 14.30 uur.
'Zwarte schuiven, witte schui
ven'. Dat is het thema van Han
Jeramiasse van Rijkswaterstaat
Deltakust. Het geeft aan wat
de bezoekers van Neeltje Jans
de komende jaren kunnen ver
wachten: ruim dertig van de 62
schuiven van de Oosterschelde-
kring krijgen een andere grijs
witte kleur. Problemen met de
verf maken dit vervroegde
groot onderhoud noodzakelijk.
Er zouden aanvankelijk drie
lagen coating op de schuiven
worden gespoten maar doordat
er bij de bouw van de kering
vertraging was ontstaan, werd
besloten met twee lagen te vol
staan. De verflaag vertoont nu
haarscheurtjes. Daarom is eer
der een schilderbeurt nodig
dan de bedoeling was. Aanvang
lezing 16.00 uur.
Op de Nationale Wetenschaps
dag is het bezoek aan Delta-
Expo gratis voor iedereen die
een bon uit de programmak
rant kan overhandigen. Deze
programmakrant ligt sinds half
september in bibliotheken, bij
VVV's en boekhandels. De nor
male toegangsprijs bedraagt
15.- (passen en jeugd 10.-)
De stormvloedkering. Voor de reservepeiler in de Oosterschelde is wellicht een nieuwe toekomst
weggelegd.
FOTOARCHIEF DE STEM WEEKBLADEN
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiitiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii
iiiiiimimiiiiimiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimil min ui
Inundatie van Walcheren herdacht
Sinds enkele weken is Het Zeeuwse Landschap
weer bezig met een grote wervingsaktie voor
het vergroten van de achterban. Het tijdschrift
Zeeuws Landschap is de hele provincie huis-
aan-huis bezorgd met een uitnodiging om
donateur van de stichting te worden. Momen
teel stromen dagelijks vele tientallen acceptgi
rokaarten van nieuwe donateurs binnen. Nog
even in dit tempo doorgaan en dan kan de
tienduizendste begunstiger worden ingeschre
ven. Daarmee wordt Het Zeeuwse Landschap
één van de grootste Zeeuwse organisaties. De
groei is vooral de laatste tien jaar gerealiseerd.
In 1985 bedroeg het aantal donateurs ongeveer
2200. Dankzij een aktie in het kader van het
50-jarig bestaan van de Stichting verdubbelde dat aantal in
1986. In 1987 werd de 5000e donateur verwelkomd en in 1991
de 7500e Momenteel ligt de stand even boven de 9600.
Voor Het Zeeuwse Landschap zijn er twee reden om zo aktief
te werken aan het vergroten van de achterban. In de eerste
plaats is er natuurlijk de financiële steun en dat is in deze
tijd van een terugtredende overheid zeker geen overbodige
luxe. Maar zeker zo belangrijk als de financiën is de morele
steun. Een grote krachtige organisatie kan de overheid en
andere gesprekspartners met meer gewicht benaderen dan
een klein groepje hobbyisten. De doelstelling van Het Zeeuw
se Landschap is ook veel meer dan een uitgedijde hobby. Het
gaat om het behoud van het landschap en de natuur waar
iedere bewoner dagelijks mee in anaraking komt. Een
doelstelling dus die iedereen aangaat.
MIDDELBUh
oktober tot
In de Zeeuwse Bibliotheek is van 3
en met 5 november van dit jaar de
expositie 'Water over Walcheren' te zien. Aanleiding
is het feit dat vijftig jaar geleden Walcheren door de
geallieerden onder water werd gezet om de Duitsers
te verdrijven. De expositie is een gezamenlijk initia
tief van St. MICMEC Walcheren en het Waterschap
Walcheren, met de Zeeuwse Bibliotheek als derde
organiserende instantie.
Rode draden in de tentoonstel
ling zijn zeewering, natuur en
landschap. Deze belangrijke
facetten van Walcheren wor
den belicht in hun situatie
vóór, tijdens en na de inunda
tie. Ook wordt een blik op de
toekomst geworpen. Deze opzet
maakt het mogelijk het Wal
cheren van vóór de inundatie te
vergelijken met het Walcheren
van daarna, en vervolgens te
constateren dat de inundatie,
'het offer van Wacheren', heel
veel heeft veranderd. Uitge
breid wordt stilgestaan bij het
dichten van de dijkgaten en de
periode van wederopbouw en
herinrichting daarna.
De expositie bestaat voor een
groot deel uit foto's, maar ook
zijn er maquettes, miniatuur
werktuigen, waterbouwkundig
gereedschap en andere voor
werpen te zien. Centraal in de
opstelling staat een kaart van
het sterk verkavelde Walcheren
van voor de Tweede Wereloor-
log.
Het vooroorlogse Walcheren
werd wel 'de tuin van Zeeland'
genoemd. Wordt het tegen
woordige Walcheren geken
merkt door flinke lappen land
bouwgrond omzoomd door
meestal rechte wegén en sloten,
vóór 1944 waren de kavels veel
kleiner met daartussen veel be
groeiing. Dat Walcheren had
ook kerkepaadjes, heel veel
weidevogels, kievitsbloemen,
meidooms... Het is allemaal
weggevaagd door het zoute
water.
In oktober 1944 werden de dij
ken van Walcheren op verschil
lende plaatsen gebombardeerd.
Er ontstonden vier bressen met
een totale breedte van maar
liefst negenhonderd meter,
waardoor de Noordzee niets
ontziend naar binnen kwam.
Deze bressen waren - in tijds
volgorde van de bombarde
menten - geslagen in de dijken
bij Westkapelle, Vlissingen
(Nolle), Ritthem (Rammekens)
en Veere.
Dit moedwillig onder water
zetten van land (inundatie) had
een strategisch doel. De gealli
eerden voerden de bombarde
menten uit om de Duitsers die
zich op Walcheren hadden ver-
schansd, door het water te ver
jagen, teneinde de vaarroute
naar de belangrijke havenstad
Antwerpen te kunnen beheer
sen en vandaaruit België en
Zuid-Nederland te bevrijden.
Die opzet lukte en leidde uit
eindelijk ook tot de bevrijding
van de rest van Nederland.
De dijkgaten werden al gauw
door de kracht van de zee gro
ter en Het was dus zaak om snel
de dijken te herstellen. Maar
dat was geen eenvoudig karwei
in oorlogstijd, toen het voor het
dichten benodigde materiaal,
materieel en mankracht niet
ter plaatse was en ook niet
makkelijk ergens anders van
daan gehaald kon worden. Het
duurde dan ook bijna een jaar
voordat het eerste gat (de Nol
le) dicht was. Dit werk werd
gedaan door een speciaal in het
leven geroepen afdeling van
Rijswaterstaat: de Dienst Dr
oogmaking Walcheren.
De droogmaking van Walche
ren is een mijlpaal in de ge
schiedenis van de waterstaat;
nooit eerder werd op vier met
elkaar samenhangende plaat
sen tegelijk zo'n hevige strijd
met onze oervijand de zee ge
streden. Er waren tal van te
genslagen, maar ze werden tel-
MIDDELBURG In de aula
van de Zeeuwse bibliotheek
aan de Koüsteensedijk wordt
donderdag en vrijdag de speel
film De dijk is dicht vertoond.
Dit omdat het binnenkort vijf
tig jaar geleden is dat Walche
ren werd bevrijd. In het voor
programma wordt de film Ei
land van vertrouwen van John
Femhout getoond.
De dijk is dicht is een negentig
minuten durende zwart/wit
film met Kees Brusse in de
hoofdrol. De film werd ge
maakt in 1950. De Rotterdam
mer Bert Verbloeme reist naar
Westkapelle af om daar zijn
schoonouders te ontmoeten.
Zijn echtgenote Els is in 1944
bij het bombardement omgeko
men in de molen. Hij bezoekt
het graf op de begraafplaats
achter de toren en beleeft in
flash-backs de laatste oorlogs
jaren waarin hij naar Walche
ren probeert de reizen. In de
Biesbosch raakt hij gewond.
Bert Verbloeme raakt onder de
indruk van de ijver en het
optimisme van de Westkappe-
laars. De wederopbouw is in
volle gang en ook hij ziet de
toekomst weer met vertrouwen
tegemoet.
In de film Eiland van vertrou
wen (twintig minuten) is Wal
cheren na de droogvalling te
zien. De zoute grond wordt
verbeterd, er worden bomen
geplant en nieuwe sloten ge
graven. Als gevolg van de her
verkaveling verhuizen veel
boeren noodgedwongen naar
de Noordoostpolder, waar vol
op ruimte is.
Toegangskaarten kosten vijf
gulden en zijn verkrijgbaar bij
de bibliotheek.
De Boomdijk bij Ritthem na de droogvalling van Walcheren. Alle bomen zijn doodgegaan door het zoute water.
FOTO:IES LAMAIN
CNl
OVEE—jaarkaart, OWEE—jaarkaart. Kortgeleden
werd studerend Nederland opgeschrikt door het
veranderde gebruik van de OV - jaarkaart. Het reis
document kost Rijks'schatkist en Neerlands grootste
vervoersbedrijf te veel geld. Dus studentjes... inleve-
ren!!! Inleveren van je vrije reismogelijkheid, kiezen
moet je, doordeweeks of tussen vrijdag 19.00 uur en
maandag 04.00 uur. Buiten die tijden kaartjes kopen
met korting, zodat het drukker wordt aan de loket
ten en bij de kaartjesautomaten. Gevolg: meer men
sen gaan hun trein net missen. Met deze nieuwe
maatregel is in Den Haag weinig of geen rekening
gehouden met Nederland buiten de Randstad. We
kunnen rustig stellen dat de Waddeneilanden,
Zeeuws-Vlaanderen en sommige Zeeuwse schierei
landen weer tot de Overzeese gebiedsdelen gerekend
worden. Er zijn beleidsbepalende ambtenaren voor
wie Nederland buiten het vierkant Amsterdam - Den
Haag-Rotterdam-Utrecht ophoudt. Maar goed of
slecht, het reizen voor studerenden wordt gewijzigd
en inventief als studenten zijn, zullen ze hun weg wel vinden.
De zegeningen van het Openbaar Vervoer zijn immers niet op
de vingers van een hand te tellen. In het licht van deze
maatregelen blijft het ons echter verbazen, dat de N.S. royaal
ieder jaar al de ministers en staatssecretarissen een treinjaar-
kaart cadeau geeft. De leden van het kabinet kunnen zo de
dienstauto ontzien. Als de paarse excellenties dan eerste klas
in de trein zitten kunnen ze er eens goed over nadenken
waarom de studenten OV- jaarkaarhouders paars zien.
Precies, omdat het kabinet hen in de kou laat staan.
Cameleon.
C
kens weer overwonnen. Er
werd geïmproviseerd als nooit
tevoren. Voor het eerst werden
caissons gebruikt als dichtings
materiaal. In 1953 werd ge
bruik gemaakt van de ervaring
die met deze dichtingsmethode
op Walcheren in 1944 was op
gedaan.
Na de Nolle werden ook de
dijkgaten bij Westkapelle,
Veere en Rammekens gesloten.
Februari 1946: Walcheren heeft
de zee weer buitengesloten.
Kosten: ongeveer dertig mil
joen gulden.
Het herstel, van het verdronken
eiland kon beginnen. De grond
was dood en moest vervangen
worden. Nieuwe bomen en
struiken werden geplant. Wal
cheren werd tegelijk opnieuw
(ADVERTENTIE)
ingericht; grotere, rechtere ka
vels landbouwgrond, nieuwe
wegen en watergangen. Deze
grootscheepse operatie (de her
verkaveling van Walcheren)
duurde van 1947 tot 1960 en
kostte om en nabij de zeventig
miljoen gulden.
Achter de dijkgaten van '44
RINGBAAN WEST 2b - 01100-16451
VLISSINGEN Henk West
broek presenteert zondag (9
oktober) de finale van het VA-
RA-kindersongfestival. De uit
zending wordt op 12 november
uitgezonden op de televisie.
De Zeeuwse kleuren worden
verdedigd door Eefje van den
Berg uit Middelburg. Zij won
in augustus de provinciale
voorronde met het liedje 'Mijn
vader is een ster'. Met dit liedje
gaat zij ook de finale in.
De finale in het Arsenaalthea
ter begint om 16.00 uur. Hier
voor zijn geen kaarten meer
beschikbaar. Wel voor de gene
rale repetitie. Deze begint om
14.00 uur. Het enige verschil
met de echte finale is dat er
geen jury-uitslag komt.
Generale repetitiekaartjes kos
ten vijf gulden zijn vanaf vrij
dag in de voorverkoop bij het
VVV aan de Nieuwendijk.
waren door de sterke eb en
vloed-beweging diepe geulen in
de grond ontstaan. Die geulen
kennen we nu als unieke na
tuurgebieden: de Nollekreek,
de Westkapelse Kreek, de
Veerse Kreek en de Ramme-
kenskreek. Relatief jonge na
tuur, maar nu al niet meer weg
te denken uit het Walcherse
lanschap. Daarom besteedt het
waterschap veel zorg aan de
waterkwaliteit van deze schit
terende Walcherse rijkdom
men, die een regelrecht gevolg
zijn van de inundatie van 1944.
Voor de St. MICMEC Walche
ren is deze expositie een onder
deel van een groot inundatie
project. Er wordt verder een
(ADVERTENTIES)
Mooi en warm zijn onze
boekje uitgegeven, een lesdoos
aangeboden aan het onderwijs
en een fietstocht (met route
boekje) uitgestippeld.
Tijdens hun volgende week ge
plande reünie op Walcheren
zullen de toenmalige medewe-
kers van de Dienst Droogma
king Walcheren op uitnodiging
van het waterschap de exposi
tie bezoeken.
VLISSINGEN Ruim een
jaar geleden ging de noodop
vang voor asielzoekers in hotel
Dix aan de dr. Ottestraat van
start. Het afgelopen jaar is er
flink veranderd en verspijkerd.
Wethouder Poppe-de Looff
vericht op 8 oktober om 14.00
uur de officiële opening van de
eetzaal die ook als recreatie
ruimte dient. Tussen 14.00 en
17.00 uur kunnen buurtbewo
ners een kijkje komen nemen.
Tijdens de open middag zijn er
allerlei activiteiten, zoals sc-
mincken voor kinderen een
ballonnenwedstrijd. Ook tre
den mimespelers op. De bewo
ners hebben een tentoonstel
ling ingericht over de landen
waar zij vandaan komen en zij
verzorgen drankjes en hapjes.
De vreemdelingendienst van
de politie en het buro voor
echtshulp zijn aanwezig om in
formatie te verstrekken over
zaken als de asielprocedure. Op
dit moment hebben 65 mensen
van verschillende nationalitei
ten en leeftijden in hotel Dix
een tijdelijk onderdak gevon
den.
MIDDELBURG Zaterdag
15 oktober geeft het Icarus En
semble een concert in de Klo
veniersdoelen. Er worden wer
ken uit de barok ten gehore
gebracht van,onder andere Jo-
hann Sebastian bach, henry
Pureed, Georg Philip Telemann
en Willem de Fesch.
Het concert op 15 oktober be
gint om 20.30 uur. De toe
gangsprijs bedraagt vijftien
gulden.
st. jacobspassage 31, vlissingen
OUDE VISMARKT 2 - GOES
MIDDELBURG Het kindercentrum Het Kinderbolwerk aan de Nederstraat heeft onlangs een
eigentijds speelbord in gebruik genomen. Op deze borden kunnen kleine kinderen blokjes
verschuiven tegen een achtergrond van Mondriaan-motieven. Ernst Radius van Het Kinderbolwerk
kwam op het idee om de speelborden te laten maken omdat kinderen hiermee zelfstandig kunnen
spelen. De Mondriaan-kleuren en. vormen maken de speelborden voor jonge kinderen erg
aantrekkelijk. De borden werden gemaakt en beschilderd door de Stichting Arbeidsproject
Walcheren FOTO.ERNST RADIUS
