De Westerschelde geeft verleden prijs
'Het resultaat is altijd verrassend'
Vincent Pieters eerste in
Splash-klasse Sneekweek
Bij stukjes en beetjes wordt het voormalige dorp Valkenisse in kaart gebracht
Sandee sponsort voetbalsters
Lampionoptocht in Domburg
SCHELDEBODE VAN WOENSDAG 17 AUGUSTUS 1994
313
Leo Frenks al dertig jaar in de ban van de keramiek
IJsschotsen
Straatjes
Onderkaken
Keulse potten
Schatgraven
Hardzeildag
VVESTHOVE - Op 24 augustus is het mogelijk deel
tenemen aan een rondleiding in en rond kasteel Westhove.
Gezien de beperkte deelname is aanmelding vooraf noodza
kelijk: tel. 01188-2620 of aande balie van het Zeeuws
Biologisch museum, Duinvlietweg in Oostkapelle. Deelname
kost 5 of 3 gulden.
PRESTATIELOOP - Buurtvereniging van Duivenvoorde
en atletiekvereniging Atletica organiseren een prestatieloop
over de buitenwegen van Oost-Souburg. De loop vindt plaats
op vrijdag 19 augustus, de afstanden zijn 2,5-5-10 en 15 km.
Deelname kost 2 gulden, met herinnering 3,75. Inlichtingen:
01184-60361/71119.
PARELMARKT - Op het parkeerterrein van zwemparadijs
De Parel in Domburg wordt op zaterdag 20 augustus van
14.00 tot 21.00 uur de Domburgse Parelmarkt gehouden. Er
is een warenmarkt, een vlooienmarkt en er zijn kinderspe
len.'s Middags treedt op zanger Toni Marchell, 's avonds de
band Remake.
KLACHTEN - De Ruemapatiëntenvereniging Midden-
Zeeland houdt een bijeenkomst, waar het werk van het
Patiëntenplatform Zeeland en het Informatiebureau Klach
ten Gezondheidszorg aan de orde komen. De avond wordt
gehouden in de Stenge, Stengeplein in Heinkenszand en
begint om 19.30 uur.
ZOMERDISCO - Het COC afdeling Midden-Zeeland houdt
op zaterdag 20 augustus een zomerdisco met playbackoptre-
den. Aanmeldingen daarvoor zijn nog welkom: 01180-12280.
Aanvang 21.00 uur, niet COC-leden betalen vijf gulden
entree.
DIXIELAND - De bekende dixieband Salt Lake Jazz Band
treedt op zaterdag 20 augustus van 14.00 tot 17.00 uur op
inde binnenstad van Vlissingen.
QUILT - Bij Multi Colour aan de Torenweg in Middelburg
is tot 31 augusts het werk te zien van de quiltcursisten. De
expositie is te bezichtigen van dinsdag t/m zaterdag van
10.00 tot 17.00 uur. Inschrijven voor de nieuwe wintercursus-
sen quilt, zijdeschilderen, kleien met fimo of zijden tulpen
maken is mogelijk.
CIBACHROMES - Joost Heeren houdt tot en met 17
september een expositie in het Middelburgs koffiehuis aan de
Lange Viele. De expositie omvat gouaches, cibachromes
(foto-procédé van dia), gewassen- inkt- en met aquarel
ingekleurde tekeningen, pentkeningen en papierknipsels.
TUINFEEST - Verpleeg- en reactiveringscentrum Der
Boede in Koudekerke houdt op zaterdag 20 augustus haar
jaarlijkse tuinfees met ondermeer een ambachtenmarkt,
muziek en. de laatste wedstrijd van het seizoen van de
plaatselijke ringrijdersvereniging. Voor belangstelenden bui
ten Der Boede is het terrein geopend van 12.30 tot 17.00 uur.
AVONDWANDELINGEN - Op 17 en 31 augustus is het
mogelijk om onder deskundige leiding mee te gaan met een
avondwandeling in waterwingebied Oranjezon. Kaarten a
f5,00, voor jongeren van 12-16 2,50 zijn verkrijgbaar bij de
VVV-kantoren in Domburg en Oostkapelle. Houders van een
gastenvoordeelkaart krijgen 50% korting.
HOSPITAALTENTEN - De opbrengst van de jaarlijkse
bazar in Grijpskerke is bestemd voor een project van Artsen
Zonder Grenzen in angola voor de aanschaf van hospitaal
tenten. De bazar speelt zich op 20 augustus vanaf 9.00 uur af
op de Kerkring.
KWAKOE - De stichting Surant stelt liefhebbers van het
Kwakoe-festival in de gelegenheid om met een busreis naar
Amsterdam te gaan. Kaarte 25,00 of ƒ12,50 (kinderen).
Kaartverkoop: 01184-66989/11289ce578764/63889.
DJALSA - De herdenking van de geboorte van de profeet
Mohammed wordt in Vlissingen gehouden op zondag 28
augustus om 14.00 uur in de Oranjesstraat in Vlissingen.
Langher Sharif (warme maaltijd) wordt verzorgd.
DEBAT - In het kader van de Zomeruniversiteit Zeeland
vinden de volgende debatten plaats. Op 22 augustus komt de
vraag aan de orde of er nog ruimte is voor asielzoekers, op 23
augustus wordt gedebatteerd over de vraag 'Bent u goed
geïnformeerd'. Beide debatten beginnen om 20.00 uur. Toe
gang gratis.
BEIAARDCONCERT - Jos D'Hollander verzorg een zom-
deravond-beiaardconcert op 18 augustus om 19.30 uur. Beste
luisterplaats: Abdijplein.
ORGELCONCERTEN - Bram Beekman uit Middelburg
bespeelt op 22 augustus het orgel van de gereformeerde kerk
in Vrouwenpolder, aanvang 20.00 uur. In de Nieuwe Kerk in
Middelburg geeft Sander van Marion op dinsdag 23 augustus
een orgelconcert. Aanvang 20.00 uur.
MIDDELBURG „Ik zag
een pottenbakker in Goes een
pot draaien en dacht, dat wil ik
ook eens proberen." Dertig jaar
later heeft Leo Frenks de tech
niek aardig onder de knie, zo
blijkt uit een tentoonstelling
van een gedeelte van zijn werk
in de Zeeuwse bibliotheek. Zijn
werk valt op door de vorm, die
fraai is van (ogenschijnlijke)
eenvoud, waarbij de vorm ver
sterkt wordt door randmotie-
ven, die doen denken aan de
potten uit het oude Peru, hoe
wel heeft hij zich niet bewust
door zijn voorgangers in het
Andesgebied laten inspireren.
„Maar", zegt hij, „dat kan na
tuurlijk onbewust toch wel zo
gegaan zijn, want ik ben wel
eens in Peru geweest."
De expositie is eenvoudig
van opzet en daardoor zeer
overzichtelijk. Zoals Frenks in
zijn versieringen op zijn potten
als vanzelf de vorm volgt, zo
heeft hij de tentoonstellings
ruimte ook op natuurlijke wij
ze benut, waardoor de tentoon
gestelde objecten goed uitko
men. De drie manieren van
bakken, die hij hanteert, wor
den duidelijk uitgelegd en geïl
lustreerd. Het bakken van
steengoed gaat van speciale
klei die gebakken kan worden
op een temperatuur tot 1300
"C. Het verschil met aardewerk
is dat steengoed niet poreus is.
Meestal wordt de pot eerst ge
bakken op een temperatuur
van ongeveer 950 °C, waarna
de glazuur wordt aangebracht
en de pot nog eens de oven
ingaat, die dan tot 1300 °C
gestookt wordt. „Het is altijd
weer een verrassing hoe de
kleur van het glazuur wordt",
zegt Frenks. Dat verrassende is
voor hem ook de charme van
het raku aardewerk. In verge
lijking met ander aardewerk is
het vrij zacht. Het bijzondere
van raku is het glazuur en de
bakmethode. Het aardewerk
met het speciale glazuur wordt,
zodra het uit de oven komt in
een bak met zaagsel, hooi of
bladeren gezet, waardoor rook
ontwikkeling ontstaat. Het ge
volg is dat er geen of weinig
zuurstof bij het glazuur kan
komen, de zogenaamde
reductie. De reductie en rook
zorgen ervoor dat de kleur van
het glazuur en het aardewerk
verandert. Hierna wordt het
voorwerp, nog steeds gloeiend,
in water afgekoeld, waardoor
scheurtjes in het glazuur ont
staan, het craquelé. „Deze
techniek werd voor het eerst in
Japan gebruikt in de 16e
eeuw", vertelt Frenks., „De
overlevering wil dat de potten
bakker Tsjojira die de techniek
WAARDE - Aan de voet van de dijk strekt het
groene schor zich over een paar kilometer uit. In het
hoge gras een nauwelijks zichtbaar pad, dat langs
kreekjes naar de Westerscheldeoever voert. De kusto
rand is onverwacht steil en via een laddertje kom je
op het slik en in het verdronken dorp Valkenisse. De
noordoosten wind geeft helder zicht en bij laag water
lijkt de. Schelde smal en Zeeuws-Vlaanderen bedrie-
gelijk dichtbij. Door de vaargeul varen de zeeschepen
van en naar Antwerpen en de twee dubbeldekkers
van het veer Kruiningen Perkpolder gaan heen en
weer. Bij de restanten van de kerk van Valkenisse
heeft men daar geen oog voor; alle aandacht is
gericht op het voorzichtig en met beleid uitgraven
van de middeleeuwse bebouwing. Onder leiding van
Henk Hendrikse, depotbeheerder van het P.D.B.
(Provinciaal Depot voor Bodemvondsten) trachten
een aantal deskundigen en vrijwilligers stukje bij
beetje het in 1682 door de zee verzwolgen dorp bloot
te leggen. Ongeveer vier uur per dag hebben ze daar
de tijd voor, twee uur voor en twee uur na laag water.
Dan neemt de zee als vanouds weer bezit van
Valkenisse.
Valkenisse was aanvankelijk,
zoals uit de naam af te leiden
is, een uitstekende landtong in
de Westerschelde en zou zijn
naam te danken hebben aan
een ridder die Falco of Valke,
heette. In 1233 werd er door
Witte, de zoon van Falco, een
kerk gesticht toegewijd aan
Sint Jan Baptist. Het dorp
werd door de Allerheiligen
vloed van 1570 verzwolgen om
na meerdere overstromingen
voorgoed in de Westerschelde
te verdwijnen. De afgelopen
vijf jaar kwam er door een
wijziging in het stroömpatroon
van de rivier steeds meer van
Valkenisse bij eb boven water.
Genoeg om de aandacht te
trekken van het P.D.B. en van
schatgravers en souvenirjagers.
Jan Kuipers, documentalist bij
het Depot legt uit hoe men te
werk gaat: „IJverig, deskundig
en met overleg wordt er gegra
ven. Van te voren wordt vanaf
een gelokaliseerd punt bekeken
waar zich wat zou'kunnen be
vinden. Kijk, hier wordt een
houten paal opgegraven en dat
gebeurt voorzichtig en zo vlak
mogelijk anders steek je hem
zo af. Door het uitzetten van
lijnen kunnen we de vorm van
de dorpskern afbakenen. Er is
wel iets meer bekend van dit
verdronken stuk land en daar
houden we dan ook rekening
mee. Ten zuiden van Valkenis
se, nog verder de Westerschel
de in, lag de Oude Polder, met
op de punt het fort Keizers-
hoofd, maar dat is in de storm
vloed van 1682 verdwenen. Het
belangrijkst is toch het dorp
met zijn sporen van vroegere
bewoning. Opvallend zijn hier
de skeletrêsten die van het
voormalige kerkhof afkomen.
Door de getijdenbeweging
spoelt er steeds meer bloot."
van een schuur of stal en dan is
het logisch, dat er daar en daar
ook van die palen zitten." Hij
wijst in het rond. Na enig
wroeten komen de palen te
voorschijn en de situatie wordt
gelijk nauwkeurig opgemeten.
Henk Hendrikse licht toe: „Aan
de hand van dit palenpatroon
wordt de juiste plaats van de
schuur bepaald."
In Valkenisse zijn er veel goed
zichtbare sporen. Is er een res
tant ontdekt en herkent, dan
wordt de functie vastgesteld en
wordt gezocht naar een even
tuele aansluiting. Sinds vijf
jaar is er beweging in het afge
zette slik en komt Valkenisse
aan de oppervlakte. „Omdat
we niet weten wat ons qua
waterbeweging en weer te
wachten staat moeten we er
snel bij zijn om dit goed te
archiveren. Een winter met ijs-
schotsen en zou hier veel kun
nen vernielen", stelt Hendrikse
vast. „We hebben tot nog toe
mooie resultaten geboekt, het
grootste gedeelte van de kerk is
vastgelegd, het zijn op het eerst
gezicht drie grote klompen
steen, maar het zijn de restan
ten vas de toren en twee zijka
pellen. Er is ook een stenen
huis gelokaliseerd met de daar
bij behorende omringende ele
menten. Vanmorgen is er een
natuurstenen pad blootgelegd
en dat is op zich weer een leuke
vondst. Om het onderzoek door
te zetten hebben we vrijwilli
gers nodig. Het grote belang
van dit onderzoek is de enorme
hoeveelheid gegevens die het
oplevert."
Dat kunnen de heren Elshout
en Koster beamen. „Wij zijn
van het Adminstratief Dien
stencentrum Zeeland en als zo
danig betrokken bij het Pro
vinciaal Depot voor Documen
tatie. En wat de skeletten be
treft, daar is de laatste twee
jaar heel wat van weggespoeld,
dat hou je niet tegen. Wat wel
opvallend is, dat je onderkaken
ziet en weinig bovenkaken. Wel
allemaal met gave tanden, ca-
riës was toen nog niet aan de
orde. Dat zal waarschijnlijk
een kwestie van voeding ge
weest zijn." Tijdens het ge
sprek wordt met kleine troffels
de verse slik plakje voor plakje
omgelegd en de heren stuiten
zowaar op een tinnen ringetje.
„Kijk, dat is een vondst, dat
maakt de dag al weer leuk."
Getooid met een blauwe pet
geeft Henk Hendrikse aanwij
zingen hoe en wat te graven.
.„Hier zijn drie houten palen
Met een kleine troffel in de
hand is Leida Goldschmitz, se
cretaresse van de A.W.N. (Ar
cheologische Werkgemeen
schap Nederland), in het ver
dronken Valkenisse aanwezig.
„Wij zijn de grootste amateur-
archeologenclub van Neder
land", vertelt ze, „tienduizend
leden in 23 afdelingen; de afde
ling Zeeland telt 66 leden. Ik
doe dit werk in de vakantie en
ik vind het heel bijzonder fas
cinerend. Het is uniek in Ne
derland zo'n vindplaats, een
verdronken dorp dat vanonder
het schor te voorschijn komt.
Ik ben hier vooral bezig met
meten en intekenen, de funda
menten, de straatjes. En er
worden ook monsters van de
gevonden dijbenen genomen.
Uit het onderzoek daarvan kan
veel opgemaakt worden zoals
het vaststellen van de lichaam
slengte, of men ziekten had als
kanker of geslachtsziekten."
Wij denken wel eens, dat de
mensen vroeger altijd veel klei-
voor het eerst gebruikte, iedere
keer zo blij was met het onver
wachte resultaat, dat hij als
handtekening achter op de
theekommen het Japanse ka
rakterteken voor vreugde of ra
ku zette." Omdat deze vorm
van bakken geen hoge tempe
ratuur nodig heeft, hooguit 950
°C, kan het gestookt worden in
zeer primitieve ovens. Frenks:
„We hebben het thuis wel eens
op oudejaarsavond gedaan in
de open haard. Allemaal je ei
gen kom maken, zoals ze dat
vroeger in Japan ook deden als
onderdeel van de theeceremo
nie. Het leuke ervan is, dat het
resultaat zo onverwacht, zo
verrassend is. Het blijft altijd
spannend."
Deskundigen bezig met opgravingen bij het verdronken dorp Valkenisse; vanaf links: Bas Oele (ass. van de provinciaal archeoloog),
Leida Goldschmitz (secretaresse van de Archeologische Werkgemeenschap voor Nederland), Henk Hendrikse (depotbeheerder D.P.B.)
en Jan Kuiper (documentalist P.D.B.).
Een andere vorm van glazu
ren is het glazuren met zout. Er
wordt nat zout in de (niet elek
trische) oven gegooid, die lang
zaam tot ongeveer 1300 °C is
gestookt. Het zout verdampt en
slaat neer op de potten en de
wanden van de oven, waardoor
een glazuurlaag ontstaat door
de chemische verbinding va het
natrium uit het zout en het
kiezelzuur uit de klei. Deze
techniek werd al gebruikt in de
Romeinse tijd. De bij ons be
kende Keulse potten zijn ook
Het werk van keramist Leo Frenks kenmerk zich door strakke vormen, harmonieuze, niet-symme-
trische vlakken, sobere versieringen en veelal bescheiden kleuren. foto harry de lange
op deze manier gemaakt.
Frenks maakt veel van zijn
glazuren zelf. Dat kan tot poe
der gewreven marmer zijn,
maar net zo goed een beetje
Vim. „Ik zeef ook wel eens de
as uit de asla van de haard",
noemt hij nog als voorbeeld.
„Hoe de kleur van het glazuur
uitpakt hangt af van het soort
hout wat je gestookt hebt."
Voorlopig is Frenks nog lang
niet uitgeëxperimenteerd.
„Door iedere keer weer die on
verwachte vormen en die ver
rassende kleuren blijft het een
fascinerende bezigheid."
De keramiektentoonstelling
van Leo Frenks, getiteld 'Kera
miek uit drie ovens' rakau-,
elektrische- en houtoven is tot
en met 10 september te zien
tijdens de openingsuren van de
Zeeuwse bibliotheek aan de
Kousteensedijk.
ner waren dan nu, maar een
medisch student die hier hielp
en zelf een meter negentig lang
was, vond toch een dijbeen dat
even lang was als het zijne.
Dus waren er toen ook lange
mensen, dat blijkt wel."
Van de houtsoorten die tevoor-
schijn komen worden monsters
genomen, zodat de soort en de
ouderdom vastgesteld kan wor
den. „Er is hier ook een oude
waterput, maar die is al lang
geleden leeg gehaald. Schat
gravers waarschijnlijk, net als
de afvalput. Het is jammer, dat
zo veel gegevens vernietigd is.
Er zijn hier schedels meegeno
men en daar werd terecht over
geklaagd. Ondertussen zijn er
nu wat bekeuringen uitgedeeld
en loopt er een zaak wegens
overtreding van de monumen
tenwet. Dat komt nog voor. bij
de officier van justitie. Sinds
die bekeuringen is het hier een
stuk rustiger geworden."
De weg terug leidt door sporen
in het slik, sporen uit het verle
den, langs meetlinten, middel
eeuwse bakstenen en skelet-
resten. Wat eerst stenen leken
blijken nu twee versteende
schedels te zijn. Als ik het
laddertje op, en weer terug op
vaste bodem ben, denk ik aan
wat de heren Elshout en Koster
met gevoel voor humor op
merkten: „Wij zijn op zoek
naar dat kistje."
DOMBURG De jaarlijkse
lampionoptocht, die donder
dagavond 18 augustus gehou
den wordt, kan bogen op een
lange traditie. Een jury, aange
steld door de Evenementen-
commissie Domburg Actief, be
oordeelt zowel de lampionnen
als de kleding. De tien mooiste
en origineelste creaties krijgen
een kleine prijs.
Al voor de oorlog werd in
Domburg iedere zomer een
lampionoptocht gehouden. Ini
tiatiefnemer toen was de socië
teit Luctor et Emergo. De fa
milies die in Domburg logeer
den, namen van thuis spullen
mee voor de optocht, die toen
was voorbehouden aan de va
kantievierende élite van bui
tenaf. Maar de tijden zijn ver
anderd en nu kan iedereen aan
de optocht meedoen. De enige
voorwaarde is dat de reaties
van originaliteit getuigen. Het
hoeft niet heel ingewikkeld, al
leen met een lampion meelopen
kan natuurlijk ook. De deelne
mers kunnen zich alleen of per
groep inschrijven. Lopend,
fietsend, op rollerskates of per
tractor voortgetrokken op een
boerenwagen, alles mag.
Opstellen gebeurt tuSsen
20.00 en 20.30 uur op het par
keerterrein van de VW Dom-'
burg aan de Roosjesweg. Daar
vindt ook de jurering plaats.
Daarna zet de stoet zich in
beweging, begeleid door de
muziekkorpsen Voorwaars uit
Koudekerke en OKK uit West-
kapelle. Rond 21.45 uur vindt
de prijsuitreiking plaats op het
bordes van het gemeentehuis.
Voor de kinderen is er 's och
tends om 11.00 uur gelegenheid
om zelf lampions te maken bij
het strandpaviljoen.
Vincent (vooraan) en Bastiaan Pieters daar achter in de Splash
tijdens de wedstrijd.
GOES - Het was even een
teleurstelling toen de broers
Bastiaan (17) en Vincent (16)
Pieters te horen kregen dat ze
niet konden starten in de
470-klasse tijdens de
Sneekweek. Maar hun vader
wist toch nog een bootje te
versieren voor de jongens. Hij
nam contact op met Roel
Westra uit Graauw, de boten
bouwer die sinds enkele jaren
de Splash op de markt brengt.
En het resultaat was dat Vin
cent en Bastiaan ieder een de-
mo-Splash tot hun beschikking
kregen om, tijdens de
Sneekweek die van 6 tot en
met 11 augustus werd gehou
den, van start te gaan.
Ondanks dat de broers nog
nooit in een Splash gevaren
hadden ging het prima. Er
moesten zes wedstrijden wor
den gezeild van elk 24 kilome
ter. Afhankelijk van de wind
een kwestie van anderhalf tot
drie uur. „De eerste dagen was
er een lichte wind, later was er
meer wind", vertelt Vincent.
Hij werd uiteindelijk eerste in
de splash-klasse en dat was
meer dan mocht worden ver
wacht. Een fraai Delftsblauw-
wandbord is het tastbaar be
wijs van de overwinning.
„Ik had totaal geen verstand
van deze boot. Voor dat de
wedstrijd begon heb ik dus bij
deze en gene wat geïnformeerd
en het was een leuke en spor
tieve groep die me best wegwijs
wilde maken."
In de zes wedstrijden behaald
Vincent respectievelijk een 13e,
15e, 11e, le, 4e en 2e plaats. De
slechte wedstrijd mocht verval
len. Hij kwam op een totaal
van 47 punten. De volgende
drie plaatsen waren voor Frie
zen en op de vijfde plaats ein
digde Sebastiaan Pieters; hij
werd tijdens de wedstrijden 15,
13e, 7e, 3e, 11e en 6e. Vorig
jaar namen de broers ook deel
aan de Sneekweek. In hun ei
gen boot in de 470 klasse be
haalden ze toen een verdeinste-
lijke vierde plaats.
Bastiaan en Vincent gaan al
vanaf hun achtste jaar op zeil
kamp in Nieuwpoort (België).
Vier jaar geleden kregen ze hun
eigen zeilboot een 420. Twee
jaar geleden werd deze inge
ruild voor een 470. De jongens
zijn lid van de watersportver-
VLISSINGEN Het vorig jaar opgerichte damesvoetbalteam
van de Douane Vlissingen (D.V.V.) heeft een sponsor gevonden in
de vorm van accountants- en adviesburo Sandee.Het team
speelde het afgelopen seizoen met wisselend succes in de damesaf
deling van de KNVB, afdeling Walcheren, maar dat neemt niet
weg dat het team douanedames zich dit jaar weer met groot
enthousiasme in de strijd zal gooien voor nog veel betere
resultaten. Op de foto staand vlnr: Diana Blokzijl, Antje Kats-
man, sponsor Sandee, Anja Onderdijk, Maivis America, Anja Ton
en verzorgster Corrie Koops. Zittend vlnr: Frangoise van Sluys,
Satidra Flemmer, Yvonne Smid, trainer Ronnie Krocké en Ria
Kempkes. foto andy kort
Vincent Pieters.
In de Splash-klasse klasseer
den zich ook andere leden van
de w.s.v. Wolphaartsdijk.
Nienke de Looff uit Vlissingen
werd 12e, J.J. van Sisseren uit
Goes 14e en G.J. de Werd uit
Bergen op Zoom 19e.
eniging 'Wolphaartsdijk' en
zeilen op het Veerse Meer. Bas
tiaan is dan de stuurman en
Vincent bediend fok, spinaker
en houdt zich bezig met het
trapezewerk. Met de Splash
moesten ze solo varen.
De sfeer tijdens de Sneekweek
was geweldig. In de 32 wed
strijdklassen gingen ongeveer
750 deelnemers van start,
waaronder diverse jeugdboot-
types. „Op het starteiland waar
je met een pontje naar toege-
barcht werd zag het zwart van
de mensen", vertelt vader Cees
Pieters. „De winkels in de stad
waren de winkels gesloten we
gen de 'hardzeildag'."