LA GARE
Een tentoonstelling in hutkoffers
Bijzondere expositie van Russische kunst
Wielerkoers in Souburg
Acht Rotterdamse dichters in café Schuttershof
'Afbraak Hofje nee'
jjtéï A-'?
|i(FEESTENJEN^^mJEN
Domburg lijkt zich meer en meer te profileren als het kunstdorp van weleer
GRAANCIRKELS
Kunst met
Cccc in 1995
Morgen standwerkersconcours
aan Lange Delft Middelburg
Para Norma '94
in Zeelandhallen
Werk van architecten en kunstenaar uit voormalige koloniën
St. Willebrordus
Verassend
Kunstopleidingen
Juwelen
Tegelijk met opening expositie van Ernst Ernesto Kamphuis
DE JONG-VLISSINGEN
Wij verzorgen al uw
Informeer vrijblijvend: Café-Restaurant
Kanaalstraat 82 - Oost Souburg - 01184-78143
99e JAARGANG. VERSCHIJNT WEKELIJKS GRATIS HUIS-AAN-HUIS IN DE GEMEENTEN: VALKENISSE. VLISSINGEN. WESTKAPELLE, ARNEMUIDEN, DOMBURG MARIEKERKE MIDDELBURG FN VFFRF
TOTALE OPLAGE: 47.300 EX. DE SCHELDEBODE IS EEN UITGAVE VAN DE STEM WEEKBLADEN. KANTOOR: SCHELDESTR. 7-9 - VLISSINGEN - POSTBUS 5051 - 4380 KB VLISSINGEN.
WOENSDAG
M 301 10 AUGUSTUS 1994
De expositie in hutkoffers zoals die eerder dit jaar te zien was in
Haarlem. foto wim ruigrok
iiiiiiiiiiii
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii
MIDDELBURG - Tien archi
tecten en een beeldend kunste
naar, allen afkomstig uit één
van de voormalige Nederlandse
koloniën, tonen hun werk in de
reizende expositie 'Altijd op
reis'. De tentoonstelling is tot 1
september te zien in de Klove
niersdoelen in Middelburg.
Gisteren werd 'Altijd op reis'
geopend.
De tentoonstelling is verpakt in
hutkoffers, voor ieder één.
Grote kleurenfoto's laten zien
welke projekten de deelnemers
in Nederland bouwden, bij
voorbeeld het stadskantoor in
Arnhem of het busstation in
Den Bosch. Ook het werk in
het moederland krijgt aan
dacht. Zo is duidelijk te zien
hoe het klimaat invloed uitoe
fent op de wijze van bouwen.
De architecten hebben allen
een eigen werkwijze en visie. In
de hutkoffers dragen zij herin
neringen mee' aan het land van
herkomst, dat een belangrijke
inspiratiebron voor hen is.
De beeldend kunstenaar
Nelson Carrilho'vormt de scha
kel in de tentoonstelling. Meer
dan de architecten kan hij zijn
culturele achtergrond in zijn
werk verbeelden. Nelson werd
geboren in Willemstad en
kwam op zijn vijftiende naar
Nederland. Hij volgde de
kunstacademie in Utrecht. In
zijn werk laat hij zich inspire
ren door Afrikaanse uitdruk
kingsvormen. Moeder Rots in
het Vondelpark in Amsterdam
en Dragers van Verre in het
Westerpark in Amsterdam zijn
beelden van Nelson.
De andere deelnemers zijn: Mi
ke Janga (Willemstad), Ernst
Kasanmoentalib (Yokyakarta),
Gerrit Kuen (Jakarta), Lucien
Lafour (Amsterdam), Ed Mor-
roy (Parimaribo), Djuanitia
Soedjono (Jakarta), Timmie
Thio (Bandung), Bert Tjhie (Ja
karta), Freddy van Trikt
(Aruba), Carel Weber (Nijme
gen). Al deze architecten groei
den op in één van de voormali
ge Nederlandse koloniën. De
opleiding tot architect volgden
zij (soms gedeeltelijk) in Ne
derland.
De tien architecten en de beel
den kunstenaar presenteren
zich ook in een boek, waarin
hun achtergronden en hun le
vensverhalen beschreven staan.
Deze verhalen zijn zeer ver
schillend, kwam de een naar
Nederland omdat Soekarno de
Nederlandse bedrijven in Indo
nesië nationaliseerde, een an
der ontvluchtte Suriname na
de decembermoorden. Met al
deze verhalen komt volgens de
schrijvers het Nederlandse ko
loniale verleden tot leven. De
schrijvers zijn: Marga Kuperus
(architecthistoricus/journalist)
en Harlokein Meinsma (sociaal
geograaf/publicist). Beiden zijn
verbonden met de stichting
ARA in Amsterdam, die de ten
toonstelling samenstelde. De
Bond van Nederlandse Archi
tecten haalde de tentoonstel
ling naar Middelburg.
'Altijd op reis' is dagelijks -met
uitzondering van zondag en
maandag- tussen 12.00 en
17.00 uur gratis te bezichtigen.
De deelnemende architecten: v.l.n.r. staand: Mike Janga, Lucien
Lafour, Ernst Kasanmoentalib, Ed Morroy, Freddy van Trikt,
Djuanita Soedjono; v.l.n.r. zittend: Timmy Thio, Carel Weber,
Gerrit Kuen, Nelson Carrilho; op de voorgrond: Bert Thjie.
foto: an van elst
mm
DOMBURG - 'Art St Petersburg' is de naam van een
bijzondere expositie van Russische kunst in de St.
Willebrorduskapel in Domburg. Het betreft een over
zichtstentoonstelling van zo'n 35 kunstenaars uit de
stad St.Petersburg en omstreken. Lange tijd werden
de talenten van de kunstenaars uit de voormalige
communistische staat verborgen gehouden. Na de
perestroika echter viel de 'bescherming' weg en kon
de echte kunstontwikkeling een aanvang nemen. Een
deel van het resultaat is in Domburg te zien.
Domburg lijkt zich meer en
meer te profileren als het
kunstdorp van weleer. Naast
de negatieve ontwikkelingen
van de afgelopen jaren, toen
enorme tekorten op de begro
ting dreigden het badplaatsje
failliet te laten gaan, is er een
nieuw elan optstaan van posi
tief werken aan de toekomst.
Een aantal zaken is voltooid of
nadert zijn voltooiing, zoals het
nieuwe Marie Tak van Poort
vliet Museum, dat half septem
ber open gaat.
Het bestuur van de katholieke
kapel St. Willebrordus gaat
met deze ontwikkelingen mee
en stelt haar gebouw regelma
tig ter beschikking voor inte
ressante tentoonstellingen, die
tot nu toe, maar dat kan toeval
zijn, een exotische karakter
hebben. Waren vorig jaar de
wereldvermaarde Zimbabwe-
aanse beeldhouwers met hun
prachtige beelden vol Afri
kaanse symboliek te gast, deze
zomer is het de beurt aan een
groep van zo'n 35 Russische
kunstenaars uit de buurt van
St. Petersburg en Pskov.
De organisator van deze ver
koopexpositie is Van Amstel
Art Jewellery uit het Gelder
se Velp. De heer van Amstel
kwam eigenlijk bij toeval met
de moderne Russische kunst in
aanraking. Hij is bouwkundige
van beroep en werd 5 jaar
geleden in Rusland uitgenodigd
om er de eerste aardappelbe
waarplaats te bouwen in de
buurt van St. Petersburg. Daar
hij van huis uit al geïnteres
seerd was in kunst en antiek,
zag hij al snel in de straten van
die stad kunstuitingen van een
verrassend hoog niveau. Het
boeide hem meteen.
Hij kwam in aanraking met
diverse kunstenaars en nam zo
nu en dan eens wat dingetjes
mee naar huis, schilderijen,
beeldjes en sieraden. Langza
merhand raakten ook vrienden
en kennissen geïntrigeerd en
Van Amstel nam steeds meer
mee. Hij ontmoette er boven
dien zijn vrouw en nog iets
later ontmoette hij Nikolaj Ga-
vrilov, die verbonden is aan het
museum van Pskov.
Gavrilov kent veel kunstenaars
ter plaatse en bracht Van Am
stel ermee in contact. Het idee
rijpte om een professionele uit-
wisachtling op te zetten en Van
Amstel en Gavrilov werden
partners.
Materialen zoals inkt, verf, pa
pier en lijsten, die in Rusland
moeilijk te verkrijgen zijn,
werden vanuit Nederland
geïmporteerd. Schilderijen,
beelden en juwelen werden
naar Nederland gebracht om
tijdens exposities te worden
Russische kunst in St. Willebrorduskapel
gaan om 18.30 uur een vijftig
tal A-amateurs op pad die 80
kilometer voor de wielen krij
gen. Bij deze categorie komen
vele bekende Zeeuwen aan het
vertrek zoals Antoine Goense,
Peter Hoondert, Francois Fran
se, Patrick van Passel, Eric
Vereecken, Karei van Goethem,
Guus Barhorst, Franklin
Klaasse, Davy Dubbeldam,
Peter Mol, Peter Kant, Vital
Timmermans en Michel Rom-
mers. Maar ook van buiten
Zeeland komen sterke kleppers
opdraven van wie we onder
andere noemen: Wilfried Basti-
aanse, Mario van Vlimmmeren,
Niels van Elzakker, Edward
Farenhout en Ruud Zijlmans.
OOST-SOUBURG - Na een on
derbreking van enkele jaren
komen wielrenners weer in ac
tie in Oost-Souburg, waar de
draad werd opgepakt door Bert
van Gils, onder andere ook or
ganisator van de Delta Toer.
Op zaterdag 13 augustus wordt
het programma in Oost-Sou
burg om 16.00 uur geopend
met dikke bandenwedstrijden
voor de jeugd in de leeftijds
groepen van 6 tot en met 14
jaar. Voor de winnaars heeft
De Scheldebode een beker be
schikbaar gesteld.
Om 17.00 uur klinkt het start
schot voor de C-amateurs/dag-
kaarthouders, die 50 kilometer
moeten afleggen en tenslotte
Ka
De mysterieuze cirkels in onze korenvelden heeft
menigeen aan het puzzelen gezet. Zo ook die man uit
Oosterhout die met zijn gezin op een camping in het
zonovergoten Koudekerke zijn welverdiende vakan
tie aan het spenderen was. Onder de luifel en met
Ceen koel glas bier binnen handbereik. Niet dat zulks
direct de hersenen acitiveert maar hij vaarde er wel
bij en hield op die manier tenminste een déél van
zijn lichaam nat. En zo op die bloedhete avond,
gelaafd door alcoholische versnaperingen, zag hij
'het licht' en had de oplossing van al die mysterieuze
verschijnselen binnen handbereik. Felle kleuren en
VsP vooral vreemde lichten waren het die door het zwerk
flitsten en omdat hij geen motorgeronk van vliegtui
gen hoorde moesten het wel buitenaardse wezens of
vliegende schotels zijn. Opgewonden deed hij zijn
vrouw en aanpalende tentbewoners kond van zijn
ontdekking. Zijn vrouw nam hem - nadat hij ieder
een op stang had gejaagd- even apart. „Ik weet niet
of je het weet, maar even verderop staat een
discotheek. En die discotheek speelt met laserlicht. Dat doen
ze bijna allemaal tegenwoordig. En wat je ziet, suffie, zijn de
laserstralen van de show die ze daar opvoeren. Snappie?" Hij
snapte het. Sindsdien staat het bier niet meer binnen
handbereik.
Bert de Mol
CS
CS
verkocht. De kunstenaars va
ren er wel bij.
Van Amstel: „Voor de peres
troika waren de kunstenaars
verzekerd van een inkomen. Ze
waren lid van de kunstenaars-
bond en kregen via een staats
regeling hun geld. Het grote
nadeel daaraan was dat ze
voortdurend aan censuur on
derhevig waren. Ze moesten
werken volgens voorgeschreven
richtlijnen. Het was de tijd van
het sociaalrealisme, waarin de
arbeiders en -sters werden ver
heerlijkt op gigantische schil
derijen, met altijd weer de ha
mer en de sikkel."
„Sinds de perestroika is er veel
meer vrijheid gekomen maar
veel minder geld. De bond be
staat nog wel maar heeft te
weinig financiële middelen om
de kunstenaars te ondersteu
nen. De kunstenaars zijn dus
op zichzelf aangewezen. Met de
economische malaise in Rus
land heeft de Rus zelf zijn geld
voor andere dingen nodig zodat
de kunstenaars voornamelijk
afhankelijk zijn van toeristen."
„Ze hebben wel een inkomen
maar dat is zeker niet riant.
Door hun kunst naar Neder
land te halen en te verkopen
krijgen ze meer financiële arm
slag. Maar, en dat is net zo
belangrijk, Nederlanders ko
men ook in aanraking met an
dere kunst, die bovendien van
uit politiek oogpunt interessant
is: 'hoe hebben de Russische
kunstenaars zich ontwikkeld
na de omwenteling en hoe on
dergaan zij die ontwikkelin
gen?"
In St. Petersburg en Pskov zijn
academische kunstopleidingen
van een zeer hoog niveau. Van
Amstel: „Dat kun je zien aan
de techniek en de artisticiteit
van de kunstenaars, die is zeer
hoog ontwikkeld. Ze beheersen
ook meer technieken dan de
meeste Nederlandse kunste
naars. Het ene jaar werken ze
in de ene techniek, het volgen
de jaar in een heel andere. Het
feit dat het altijd moeilijk was
om goede materialen te verkrij
gen, maakte ze ook zeer vin
dingrijk met afvalmaterialen.
Zo ken ik een kunstenaar die
uit afgedragen leren jassen de
meest prachtige boekomslagen
maakte. De kunstenaars die wij
vertegenwoordigen zijn alle
maal beroepskunstenaars die
wonen en werken in de buurt
van St. Petersburg en Pskov."
De tentoonstelling herbergt
schilderijen, beelden, juwelen
en sieraden in een hoeveelheid
aan technieken die variëren
van olieverf, aquarel en pastel
tot etsen, pentekeningen, hout
snijwerk en brons en de juwe
lierstechniek in de bekende Fa-
berge-stijl.
Het voert te ver om alle kun
stenaars op de tentoonstelling
te behandelen, enkele namen
van vaak al internationaal be
kende kunstenaars zijn: Vladi
mir en Olga Filipenko, Iwan
Gurin, Pjotr Reichet, Igor
Iwanjuk, Anipko en Kritchkov.
Igor Iwanjuk maakt etsen in
zwart/wit, uit de losse pols ge
tekende beeldverhalen met zo'n
hoeveelheid aan symbolen en
betekenissen dat men elke dag
wel weer iets nieuws kan ont
dekken. Hij schuwt de kritiek
daarbij niet op het huidige po
litieke stelsel.
Nog iemand die het huidige
klimaat in Rusland met een
grote knipoog onder de loep
neemt is Abramjan met het
werk 'Groeten uit de Krim'.
Een echtpaar is afgebeeld vol
gens de oude sociaalrea-
listische gewoonte, nu echter
niet hardwerkend maar ordi
nair vakantievierend op een
terrasje aan de Zwarte Zee, een
fles champagne binnen hand
bereik. De 'vooruitgang' wordt
gesymboliseerd door een paar
mannen die zich als fotografen
aandienen maar in werkelijk
heid de nieuwe mafia van Rus
land vormen.
Het echtpaar Vladimir en Olga
Filipenko is van een bijzondere
klasse. Olga maakt schilderijen
met mensen met langgerekte
gezichten en enorme neuzen.
De contrasterende kleine
kraalogen in de gezichten kij
ken je met een doordringende
blik. Haar man Vladimir beeldt
mensen weer op een heel ande
re manier uit, juist met onher
kenbare gezichten maar met
torso's als olietonnen en dijen
als stierebillen die toch een
zekere soepelheid uitstralen,
alsof het dikke atleten zijn.
De tentoonstelling is te zien tot
eind augustus in de St. Wille
brorduskapel aan de Badhuis
weg 4 in Domburg. Openings
tijden zijn dagelijks, behalve
op maandag, van 11.00 tot
21.00.
MIDDELBURG - Acht Rotter
damse dichters geven aan
staande zaterdag vanaf 16.00
uur een performance in café 't
Schuttershof in Middelburg.
De optredens zijn een onder
deel van het project 'De Brug',
een uitwisseling van Rotter
damse en Zeeuwse dichters.
Jan Becker is samen met Ma
rianne Korthuys een van de
initiatiefnemers van dit pro
ject. Becker: „We hadden eer
der, bij de opening van een
tentoonstelling in de 't Schut
tershof een optreden van een
aantal dichters, dat was toen
een enorm succes. De mensen
luisterden aandachtig. Daar
door denken we dat er behoefte
is aan poëzie. Mensen zijn denk
ik tegenwoordig te lui om poë
zie te lezen. We hopen met dit
project poëzie te verbreiden."
Becker verwacht vooral veel
van de dichter en columnist
Frans Vogel en van Marianne
Korthuys. De 36-jarige Kort
huys woont in Rotterdam, waar
ze samen met haar man een
tuincentrum runt. Ze is echter
geboren in Vlissingen. Kort
huys schrijft fel realistischte
gedichten. Ze wordt ook wel
eens de vrouwelijke equivalent
van Jules Deelder genoemd.
De dichteres laat zich inspire
ren door de stad Rotterdam:
Rotterdam,' je kille straten/
Rondwaaiende teringzooi/ Rot
terdam, ik kan je haten/ Rot
terdam, wat ben je mooi (uit
'Stad', red.). Maar ook de pro
vincie waar ze vandaan komt is
voor haar een inspiratiebron:
Dan scheuren de dijken/ Een
muur van zee overvalt het
land./ Brullend, vretend en
klauwend/ Met ongekende
kracht niemand,/ Niets ont
ziend onder zich meesleurend,
Wegvagend zonder onderscheid
en kil geweld, (uit 'Waters
nood', red.).
Verder verschijnen op het po
dium: Paul Wasko met Herman
van Rijswoud, Ilze Abramsen,
Erwin Karreman, Joz Knoop,
Stanislaw Tremor en multi me
dia performer Bram Uil.
Diezelfde dag wordt in het
Schuttershof om 15.30 uur ook
een tentoonstelling geopend
van de Leidenaar Ernst Er
nesto Kamphuis. Kamphuis
maakt houten objecten en col
lages met als thema's dood,
lijden, liefde en seks.
De derde zondag van septem
ber gaan acht Zeeuwse dichters
naar Rotterdam. Daaronder is
ook Becker, die naast het
schrijven van gedichten ook
journalistiek werk levert, zoals
voor de VPRO-radio. Verder
gaan mee: Dorien Zelders, Wim
Hofman, Louw Vleugelhof en
André van Veeke. Over de res
terende drie dichters die mee
gaan wordt nog onderhandeld.
Al de genoemde dichters heb
ben gepubliceerd in het
Zeeuwse literaire blad: 'Slip
reeks'.
MIDDELBURG - De bewo
ners van het hofje onder de
Lange Jan in Middelburg
gaan donderdag actie voeren
tegen de plannen om de hui
zen op het hofje te slopen en
er winkels neer te zetten.
„We zullen op de barricades
moeten", vertelt de 72-jarige
bewoner van het hofje, p.
Meliefste.
Er gingen al langer geruch
ten dat de huizen op het
hofje mogelijk gesloopt zou
den worden ten behoeve van
winkels. Deze geruchten
werden echter voor het eerst
echt bevestigd tijdens een
bijeenkomst vorige week
dinsdag, waar directeur van
de woningbouwvereniging
J.P. Onderdijk de bewoners
vertelde dat de huizen ver
kocht worden aan een pro
jectontwikkelaar. Deze be
kendmaking sloeg in als een
bom.
De bewoners, die voor een
groot deel de middelbare
leeftijd gepasseerd zijn, laten
het er echter niet bij zitten.
Donderdag gaan ze met een
kraam op de Nieuwe Burg
staan. „We hangen er grote
foto's in van het hofje, zodat
mensen kunnen zien wat er
gaat verdwijnen. Er worden
handtekeningen verzameld
en er lopen twee meisjes met
sandwichborden door de
stad", vertelt Meliefste.
Maar dat is nog niet alles. De
bewoners hebben affiches
voor de ramen hangen met
de tekst: 'Afbraak Hofje nee',
'ze hebben pamfletten uitge
deeld en voor de toekomst
staat een 'Open Hof' ge
pland. Iedereen kan dan een
kijkje komen nemen in .het
hofje. „Dan kunnen de men
sen zien hoe fijn dat wij hier
wonen", aldus Meliefste.
Volgens Meliefste staan ook
veel winkeliers achter de ac
tie en hebben ook zij de
affiches voor hun ramen
hangen. Meliefste: „Ze vra
gen er om. Ook voor hen is
het natuurlijk niet zo prettig
als er nog meer winkels bij
komen. Na de bekendwor
ding van de plannen zijn we
ook gebeld door een advo
caat die zij dat hij ons pro
deo zou bijstaan als het no
dig was, zulke reacties wer
ken als een medicijn."
Het steekt Meliefste vooral,
dat de woningen die boven
de winkels gebouwd moeten
gaan worden niet betaalbaar
zijn voor de huidige bewo
ners. „Ze vragen huren die
oplopen tot 1200 gulden, dat
kan een gewoon mens niet
betalen." Het is voor de
72-jarige bewoner ook onbe
grijpelijk dat iemand zes
maanden geleden nog een
huisje op het hofje kreeg toe
gewezen, terwijl de plannen
voor de verkoop waarschijn
lijk toen als speelden.
Daarnaast vindt Meliefjste
de gevolgde weg van de wo
ningbouwvereniging laak
baar. „Donderdag kregen wij
een brief met daarin de me
dedeling dat onze huizen
verkocht zouden worden en
of we dinsdag bij een bijeem-
komst wilden zijn. Het was
een komplete overval."
MIDDELBURG - De manifes
tatie Kunst met een Cccc is een
jaar uitgesteld. Dat heeft de
werkgroep Grachtenfeesten
van de Stichting Evenementen
Middelburg onlangs besloten.
Bij de voorbereiding bleek dat
er enorm veel belangstelling
was van kunstenaars en spon-'
sors. De organisatie kon nu de
keuze maken tussen een klein
schalige manifestatie dit jaar
of een evenement van hoge
kwaliteit volgend jaar, waarin
alle nieuwe elementen die zich
aandienden kunnen worden
opgenomen. De stichting koos
voor het laatste. De manifesta
tie staat nu gepland voor sep
tember volgend jaar.
(ADVERTENTIE)
01184-13783
V.a. 15 augustus kunt u
iedere avond inschrijven.
MIDDELBURG - Aan de Lan
ge Delft in Middelburg wordt
morgen (donderdag 11 augus
tus) tussen 10.00 en 17.00 het
traditionele standwerkerscon
cours gehouden. In dit con
cours probeert een groot aantal
standwerkers op zo originele
wijze allerlei waren aan de
man te brengen.
Loco-burgemeester van Mid
delburg, mevrouw J.C. van
Dijk-Sturm, reikt rond 17.00
uur nabij de V&D de door de
gemeente beschikbaar gestelde
eerste, tweede en derde prijs
uit.
De deelnemers worden beoor-.
deeld door een jury, waarin
vertegenwoordigers van de
consumentenbond, VW-Mid-
delburg, Middelburgse mid
denstand en de gemeente Mid
delburg zitting nemen.
GOES - De Zeelandhallen in
Goes bieden van 9 tot en met
11 september voor de derde
maal onderdak aan paranor
male en alternatieve therapeu
ten tijdens de Para Norma '94.
De therapeuten geven consul
ten en demonstraties. Daar
naast is er onder andere infor
matie over cursussen, opleidin
gen, spirituele vakanties en
voeding.
Evenals voorgaande jaren zijn
er dagelijks lezingen over uit
eenlopende paranormale en al
ternatieve onderwerpen. Een
overzichtsprogramma van deze
lezingen kan op aanvraag voor
de aanvang van de manifesta
tie toegestuurd worden.
Een greep uit de activiteiten
van de ruim honderd deelne
mers: astrologie, reikitherapie,
edelsteentherapie, handlijn-
kunde, homeopathie, kinesiolo-
gie, magnetiseren, reflexologie,
ufologie, pendelen, paragnos
ten, kleurentherapie, droom
duiding, klankschalentherapie
en iriscopie.
De beurs is vrijdag van 14.00
tot 22.00 uur geopend en zater
dag en zondag van 10.00 tot
18.00 uur. De toegangsprijs is
12,50 gulden per persoon. Voor
meer informatie Inter-Expo
Zeelandhallen Goes, tel:
01100-21020.
