z
m
C
m
i ADVERTENTIEBLAD VOO
R ZUID-
BEVELAND
oveRöenkinq
oCxrnfys da süi&at
gaines
rincjew
A] vWillegen Gzn
A] vWillegen Gzn
29STE JAARGANG
No. 37
21 FEBRUARI 1964
J. A. WESTSTRATE - MIDDELBURG
UITGEVERSMAATSCHAPPIJ „DE SCHELDEBODE'
Verschijnt des vrijdags
DRUK Fa. F. VAN DER PEYL KRUININGEN
J. M. C. VAN DER PEYL KRUININGEN
MARKT 19 - TELEF. (01130) 381 - GIRO 28425
•f ïjeleti rinqen
Land- en Tuinbouw
Over en rond het Yersekse Burchtje
Fa. D. Pieierse - Wemeldinge
uit-
geslapen^
0feen
J. Kole - Yerseke - Tel. 372
e
tn
I
1.
REDACTEUR:
ROUAANSE KAAI 21 - TELEF. (01180) 2453
Abonnementsprijs bij vooruitbetaling 1,40 per kwartaal
Franco per post 2,80 per halfjaar
ADMINISTRATIE
Advertentieprijs 1-25 mm 3,verder 12 cent per mm
Ingezonden mededelingen dubbel tarief
In te zenden vóór woensdag 12 uur
Ik ben de Wijnstok en gij de
ranken: die in mij blijft en Ik
in hem, die draagt veel vrucht,
want zonder mij kunt gij niets
doen. Joh. 15 5.
We kunnen op tweeërlei w\jze met de
Here Jezus verbonden zijn. Dat zegt de
Heiland hier met het beeld van de
tweeërlei ranken. Er zijn vruchtdragen
de ranken, die hun sappen optrekken
uit het hart van de wijnstok, maar er
zijn ook onvruchtbare ranken of water-
loten, die niet met het hart van de wijn
stok in verbinding staan, doch te voor
schijn komen van tussen de derde en de
vierde bast, die om de wijnstok liggen.
Slechts die sappen kunnen zij optrek
ken, die tussen de derde en vierde bast
omhoog trekken. De sappen, waaruit de
druiven gevormd worden, kunnen zij
echter niet in zich opnemen, want die
vloeien door het hart van de wijnstok.
Zoals het met de wijnstok en zijn ran
ken is, zo is het ook met Christus en
hen, die in betrekking tot Hem staan.
Sommigen zijn in het inwendige met
Hem verbonden, met het hart van de
Heiland en ontvangen uit en door Hem
dit leven, waardoor zij Gode vruchten
kunnen dragen. Zij zijn door een weder
geboorte en bekering in deze eeuwig-
blijvende verbinding met de Zaligmaker
gekomen. Zij hebben hun behoud in Hem.
Zij worden gereinigd maar niet weg
genomen. Maar anderen zijn slechts
met Christus verbonden in het uitwen
dige: door hun geboorte in een christe
lijk gezin, hun opvoeding en het onder
wijs, dat ze genoten. Maar verder kwa
men zij niet; inniger, persoonlijk werd
de verhouding tussen de Heiland en de
ze zielen niet. Hun hart bezit Hij niet.
Ofschoon ze aan deze uitwendige ver
binding veel danken voor dit leven, ont
vangen ze niet het eeuwige leven uit
Hem.
Voor het oog van de beschouwer ver
liezen alle ranken zich in de wijnstok.
Hoever dit ontgaat hun blik. Dat
weet de Here en dat weten zij zelve.
Daarom vrage ieder zichzelven af, hoe
hij met de Heiland verbonden is. Door
een waar persoonlijk geloof? Of slechts
door geboorte en opvoeding?
De laatste ranken hebben slechts tij
delijke verbinding met Christus. Eens
wordt die opgeheven. De aard van onze
verbinding met Christus kunnen wij af
leiden uit de vruchten: vrede, blijdschap,
geduld, zachtmoedigheid, heilsverzekerd-
heid. Van deze dingen is een begin voor
handen in ieder hart, dat, door geloof
en liefde, verbonden is met de verbor
gen Zaligmaker. (Uit een Dagboek)
GOUD ZILVER OPTIEK UURWERKEN
TEL:223 - KflPELLE Z B.
gen trachtte te kruipen.
Plotseling hoorden zij iets. Een ang
stig geschreeuw. De wind droeg flar
den van mee. Dan was het vk-u stil.
Even later klonk het beklemde gekr\jt
opnieuw. Ergens, heel ver weg, was een
schemerig lichtje zichtbaar.
De mannen bleven geschrokken staan,
elkander bij de elleboog vattend. Per
slot van zaken was de jachtopziener
een man van de wet. Hij was de eerste
die moedig het pad verliet om het bos
in te gaan. Buurman volgde op enkele
passen afstands.
Het hysterische gegil klonk nog en
kele malen op. Dan werd het stil. Maar
enkele honderden meters verder zagen
de mannen een witte gedaante tussen
de bomen.
„Onzin", zei buurman, die nog steeds
enkele passen achterbleef, „spoken be
staan niet. Dan zijn het mensen die als
spook willen doorgaan. En dat kunnen
ze wel afleren".
De jachtopziener balde de vuist. En
op dat ogenblik trad iemand tussen het
struikgewas te voorschijn. De mannen
vielen meteen op het vermeende spook
aan, en zij hielden pas op met timme
ren toen hun kunstmatige woede wat
was gekoeld. Ondertussen was trouwens
een tweede man uit het donker naar
voren geschoten en het stond te bezien
of de jachtopziener en de buurman het
tegen die twee konden volhouden. Het
waren sportieve kerels, die hun winter-
uitrusting op kampeergebied gingen be
proeven. Het angstig geschreeuw kwam
uit hun draagbare radio. Het was John
ny Halliday.
De rechter vond dat de jachtopziener
als onbezoldigd rijksveldwachter wijzer
had moeten zijn. Hij kreeg vier tientjes
wegens mishandeling. De buurman kwam
er af met vijfentwintig gulden.
WILLY H. HEITLING
(Nadruk verboden)
DANS DER BOZE GEESTEN
„En de boze geesten", zei de spreker,
„werden in de twaalf nachten rond
Nieuwjaar verdreven met veel lawaai.
Hetgeen niet wegnam dat men een heil
loze angst koesterde voor allerlei dwaal
lichtjes".
Dat werd gezegd tijdens de lezing die
tot lering en ontwikkeling van de dorps
genoten werd gehouden in „De Zwaan".
De aanwezigen knikten nadenkend. Want
dat hoort tijdens een ontwikkelende le
zing.
Lang nadat de voorzitter de spreker
van hedenavond uit aller naam dank
had gebracht en hem een hartelijk tot
weerziens had toegeroepen, zaten enke
le van de leden nog bij de tapkast na
te kaarten over die boze geesten. Naar
mate het middernachtelijk uur naderde
werden de spookverhalen sensationeler,
en een lichte huivering bekroop de man
nen, telkens als zij hun borrel achter
over sloegen. Want er zijn behalve
de Spoetniks toch nog wel een boel
dingen tussen hemel en aarde, waar een
gewoon mens niets van snapt.
Aldus keerden zij huiswaarts in een
nerveuze stemming, angstvallig steun
zoekend bij elkander, maar zonder de
ander iets te laten merken van hetgeen
het gemoed verontrustte.
Op een eenzaam bospaadje laveerden
tenslotte nog twee overgeblevenen, die
het verste moesten om thuis te komen.
Het waren de jachtopziener en zijn
buurman. De jachtopziener had een
groot deel van zijn leven in de nachte
lijke bossen doorgebracht. Hij betoogde
met klem van redenen dat er geen en
kele reden tot ongerustheid was. Maar
dat deed hij net zoals kleine jongens
fluitend in het donker, om net te doen
alsof ze niet bang zijn. De buurman gaf
weinig antwoord. Spiedend stapten zij
voort, terwijl een mengsel van kille re
gen en natte sneeuw binnen de jaskra-
GOUD-ZILVER-OPTIEK-UURWERKEN
TEL.-223 - KflPELLE Z B
ONTSMET AL UW ZAAIZAAD
Langzamerhand nadert de tijd om aan
het zaaiplan en het zaaien te denken.
Vroeg gezaaid, betekent in het voor
jaar meestal goed gezaaid en dikwijls
geven de vroege zaaisels de hoogste op
brengst.
Vanzelfsprekend moeten bodem en
omstandigheden geschikt zijn; wanneer
dit het geval is, is voor sommige ge
wassen zoals zomertarwe, gerst en ha
ver vroeg zaaien geen bezwaar.
Dat aan het zaaizaad en de keuze van
het ras de grootste zorg besteed moet
worden is wel bekend. Daarnaast wordt
wel eens uit het oog verloren dat het
beste zaad nog niet altijd de zekerheid
biedt van een gezond gewas.
Dikwijls kan het zaad worden aange
tast door ziekten, waarvan de kiem-
sporen reeds op het zaad aanwezig ztfn,
zonder dat men dit met het blote oog
kan bespeuren. De gevolgen blijven niet
uit en een slechte opkomst met holle
stand is het resultaat.
Vooral die partijen zaaizaad welke in
het afgelopen jaar door slecht oogst-
weer zijn binnengehaald en dus in ster
ke mate door kiemschimmels zijn aan
getast dienen te worden ontsmet. Maar
dit geldt tevens voor gezond zaaizaad.
Er mag geen enkele korrel de grond in
die niet ontsmet is, de kosten zijn der
mate gering dat niemand hier risico
mag nemen.
Het is een groot voorrecht dat de Ne
derlandse landbouwer een keus kan ma
ken uit zeer betrouwbare ontsmettings
middelen. Naast het oude bekende en
nog veel gebruikte Germisan, kan men
ook gebruik maken van de gecombi
neerde (insecticide) toepassing. Deze
geven een absolute bescherming tegen
schimmels en insekten.
Dit jaar moet weer alles in het werk
worden gesteld, om te komen tot een
zo groot mogelijke oogst. Ontsmetten
van het zaaizaad blijft hiervoor van het
grootste belang.
„Uit de grauwe resten
Van vergruisde vesten
Klinkt de toon, voorbij"
Dit gedeelte uit een dichterlijke ont
boezeming van Dr. E. Laurillard is een
treffend beeld van de Burcht die in
'tver verleden met zijn torens en tran
sen vol statigheid en luister domineerde
over de Steeweg en verre omgeving. Als
de andere zijner lotgenoten in Zuid-
Beveland werd ook deze sterke rots
vergruisd en moest de waarheid er
varen van wat eeuwen later Dr. Schaep-
man schreef:
„Daar vaart langs heel de wereld
Een ware doodsorkaan,
De scheppingen der menschen
Verrijzen en vergaan".
„Men kent en vindt zijn standplaats
zelfs niet meer" was lange tijd ook hier
van toepassing. Gelukkig echter lieten
de stichters dezer sterkte, om het Long
fellow na te zeggen, een voetstap na in
het zand van de tyd. *t Is te danken aan
de werkzaamheden der gebroeders De
Munck, die op dit historisch plekje een
champignonkwekerij yestigden, dat wat
meer aan 't daglicht werd gebracht be
treffende deze sterkte.
In april 1926 werd reeds een gedeelte
frontmuur blootgelegd ter lengte van
16 meter en ruim 90 cm dikte. Deze
was naar de Damstraat gericht zoals
uit de standplaats der ramen aangetoond
kon worden. Verder onderzoek kon des
tijds niet plaatsvinden omdat het ter
rein met vruchtbomen was bezet.
Jammer dat ook ditmaal geen vol
komen onderzoek kon worden ingesteld
mede vooral ook met 'toog op tijdver
lies.
Sedert bleef de schone slaper sluime
ren in afwachting van de aanraking der
toverstaf. Dit moment dan is nu ver
scheen en is 't gebleken dat we hier te
doen hebben met de resten ener geduch
te veste. De lengte toch tussen voor- en
achtermuur bedraagt niet minder dan
dertig meter bij een breedte van twin
tig. De grachten vindt men gedempt met
allerlei wat voor zulk doel in de regel
wordt gebruitk en is gedekt met een
flinke laag teelaarde, terwjl tussen het
gebouw en deze omsluiting ongeveer 5
a 6 meter ruimte was gelegen, vermoe
delijk gazon.
De restanten muur die op enkele ge
deelten tot twee meter diep werden uit
gegraven, bestaan uit Zeeuwse moppen
met een afmeting van 29 x 14 x 7 cm
en zijn bekleed met kalkzandsteen, de
uit de groeven bij Brussel of Waals Bra
bant aangevoerde Grobertanger. Opmer
kelijk dat hetzelfde ook wordt gevon
den bij de Nederl. Herv. kerk. Evenzo
is de afmeting der baksteen van het
Tolhuis van Yersikeroord, de oorsprong
van Yerschedam, welks resten tevoor
schijn kwamen tijdens de riolering in
mei 1962.
Daar ten tjde der stichting dezer, in
de middeleeuwen algemeen bekende, gra
felijke tol, geen méér sprekender punt
aanwezig was, werd de ligging aan
geduid als Yersikeroord, het oord, de
streek waar de bij handel en scheep
vaart bekende Yersek-ee uitmondde in
de Schelde. Dit riviertje toch bood de
binnenvaart een veiliger en vlugger ver
binding met de Westerschelde.
Dat bij dit belangrijke plekje spoedig
naast de woningen van de tolgaarder,
die van neringdoenden verschenen, is
begrijpelijk.
Toen de Yersek-ee werd afgedamd,
verviel voor deze buurtschap de oude
naam en werd het Yersekedamme, ter
wijl de tol zijn naam behield, ook toen
deze naar elders werd verplaatst.
Het perceel waarop 't Burchtje ver
rees 'is honderd dertig roeden groot en
is het enige stukje Vroon (ambachts
vroon) in de twee honderd gemeten,
honderd zes en negentig roeden grote
Veldhoek, „de Kaeckeldans" en maakt
een gedeelte uit van de Van Oosteehoek,
Verder aangeduid als Hoogewerve, la
ter het hoge stuk geheten. Dat met zorg
gelet is op de geschiktheid van de bo
dem blijkt wel daar hier geen derrie-
laag aanwezig is, maar uit zandige
kreekgrond bestaat zoals de bodemkun-
dige detailkaart in Dr. Ir. Bakkers
proefschrift aantoont. Verder liep van
uit de Moer een vrij vermogende kreek,
de Oost-ee, die haar water loosde in de
hoofdkreek, die vanaf de Zanddijk tot
Yersekedam, de gemeente doorsneed en
op welks rug het oudste gedeelte van
ons dorp is gebouwd.
Deze kreken waren niet te veronacht
zamen grootheden, zoals bij de riole
ringswerken van vorig jaar duidelijk
kon worden waargenomen.
In natte perioden werd van deze geu
len gebruik gemaakt om zich een vlotje,
of platboomd vaartuigje, een Ever (men
denke hier aan de Everseweg, het laag
ste gedeelte van de Moer) te verplaat
sen. Inzonderheid bewezen deze eenvou
dige huikjes hun diensten bij de vis
vangst en jacht op 't waterwild, de bfl-
na enige vertegenwoordigers der fauna
in het Eldorado, zoals destijds dit uit
gestrekte moeras voor hen geheten
mocht worden.
(Wordt vervolgd)
ALLE VRAGEN VOOR DEZE RUBRIEK UITSLUITEND TE ZENDEN AAN:
REDACTIE „MET RAAD EN DAAD", ROUAANSE KAAI 21, MIDDELBURG
met bysluiting van een postzegel van 12 cent voor doorzending van uw brief
Wij willen u met onze adviezen zo goed mogelijk van dienst zyn en geven
zo mogelyk advies op elke vraag. W\j kunnen echter geen aansprakelijkheid
aanvaarden voor elders verkregen inlichtingen of gegevens RED.
Kweekkast. Wat is de beste dak
bedekking voor een kweekkast (serre)
van 5 meter lang en 2% meter breed?
Langs de wanden glas tot een hoogte
van 1.80 meter. Mocht het plastic zijn,
dan van welke dikte en waar is dat te
koop?
Voor liefhebberskasjes wordt tegen
woordig veel plastic gebruikt, liefst
blank en niet te dun. De dikte is af
hankelijk van de oppervlakte, daar een
kasje zoals dat van u een groot draag
vlak heeft. In deze rubriek mogen wij
geen namen noemen, maar kassenbou-
wers of een zaak in tuinbouwartikelen
kunnen u dit wel leveren en zullen u
wel de juiste maten en dikten opgeven.
In het maandbald „Floralia", uitgeverij
„Florida", postbus 2050, Utrecht, tele
foon (030) 15453, komt in het januari
nummer een grote advertentie over dit
probleem voor. Vraagt u dit blad eens
aan of zet er een adverentie in, u zult
daar wel antwoord op ontvangen.
Vliegtuigmonteur. Waar kan ik
een opleiding volgen tot vliegtuigmon
teur
Voor de opleiding tot vliegtuigmon
teur dient u zich te wenden tot de school
voor luchtvaarttechniek „Anthony Fok-
kerschool", Binckhorstlaan 251, 's-Gra-
venhage, telefoon (070) 857750.
Gino Bartali. Graag had ik enige
gegevens over Gino Bartali.
Gino Bartali is geboren op 18 juli
1914 te Ponte Emma (in de omgeving
van Florence). Bijnaam: „II vecchio"
(de oude). Debuut: in 1931; laatste sei
zoen 1955. Gino heeft inderdaad een
broer gehad, Julio geheten. Deze is in
de zomer van 1934 in een (gewone)
Italiaanse wegwedstrijd gevallen, welke
val de dood tengevolge had. Deze broer
heeft nooit meegedaan aan de Tour de
France, noch aan de Giro d' Italia. Gino
Bartalia had twee oudere zusters, te
weten Anita en Natalina. Zijn enige
broer Julio was drie jaar ouder dan hij
zelf.
Dr. Trimbos. - Welke godsdienst heeft
Dr. Trimbos?
De psychiater Dr. C. J. B. J. Trimbos
is rooms-katholiek en directeur van de
Katholieke Stichting voor geestelijke
volksgezondheid voor Amsterdam en
omgeving, directeur van het daartoe
behorende Medisch Opvoedkundig Bu
reau en als psychiater verbonden aan de
eveneens daartoe behorende bureaus:
Bureau voor Huwelijksaangelegenheden
en het Pastoraal Bureau.
Hitier. Is Hitier ooit in België ge
weest in de laatste oorlog?
Dat Adolf Hitler in de tweede we
reldoorlog in België zou zijn geweest,
is ons niet bekend. Ook in de naslag
werken, die wij hierover hebben geraad
pleegd, staat hiervan niets vermeld.
Waarschijnlijk bedoelt u de eerste we
reldoorlog. Toen is Adolf Hitler als kor
poraal in het Duitse keizerlijke leger in
België geweest en o.a. door gas gewond
geraakt.
Bargoens. Bestaat er ook een
woordenboekje van het Bargoens?
Bargoens, in Nederland ook boeven
taal, in het Duits Rotwelsch of Kauder-
welsch (koeterwaals) genaamd, is een
geheime taal, die voornamelijk door boe
ven, landlopers en reizende kooplieden
wordt gebruikt. Een woordenboekje van
het Bargoens vindt men in J. G. M.
Moormann's „Bronnenboek voor de ge
heimtalen", van blz. 293354.
Conny Francis. Graag had ik wat
bijzonderheden over Conny Francis.
Het welbekende zangeresje Connie
Francis, wier ware naam is Constance
Franconero, wonende te Newark in de
Amerikaanse staat New-Yersey, werd
aldaar geboren op 12 december 1938.
Reeds zeer jong gaf zij blijk van uit
gesproken muzikale talenten en ging
op driejarige leeftijd tweemaal per week
naar een muziekschool. Zij leerde o.a. de
accordeon bespelen. Van haar twaalfde
tot haar zestiende jaar verscheen zij
wekelijks in de programma's voor jon
geren op het televisiescherm. De gram
mofoonplatenmaatschappij M.G.M. sloot
een contract met haar. Het was het be
gin van haar platencarrière, vooral het
liedje „Who's sorry now" bezorgde haar
een groot succes, van deze opname wer
den meer dan een miljoen exemplaren
verkocht. Connie Francis was beroemd
geworden en de wereld lag voor haar
open. Zij maakte tournees door de V.S.,
Hawaii en Europa. In de televisie-shows
Fabrieken Zevenbergen
trad zij op met sterren als Dean Mar
tin, Perry Como, Jerry Lewis en Eddie
Fisher. Haar eerste film was „Where
the boys are" (Metro Goldwyn Mayer).
Televisie. Moet ik mijn televisie
toestel afzetten als ik op een ander ka
naal wil overschakelen?
Als u wilt overschakelen op een an
der kanaal moogt u uw ontvanger niet
uitschakelen. In de eerste plaats al
niet, omdat u dan niet kunt zien of u
van het andere kanaal een goed signaal
ontvangt en hoe de beste afstemming
moet zijn, in de tweede plaats niet we
gens het tijdverlies en in de derde plaats
omdat het niet goed is een televisie
ontvanger na het uitschakelen als
een gedeelte nog warm en een ander
deel afgekoeld is weer aan te zetten.
Met een grammofoon enz. is het an
ders. Verscheidene bandopnemers en
platenspelers kunt u beter afzetten,
voor u overschakelt op een ander toe
rental, alhoewel het ook niet bij alle
merken noodzakelijk is.
Leo's Oord. Kunt u mij vertellen
wat voor een inrichting of gebouw
Leo's Oord" in de Kerkstraat te Hoog
land is?
Het door u bedoelde gebouw Leo's
Oord in deKerklaan te Hoogland is
een tehuis voor ouden van dagen.
WEMELDINGE
Van 2329 februari 1964
Donderdag 27 februari: Volle Maan
HOOGW.
LAAGW.
v.m.
n.m.
v.m.
n.m.
Zondag
11.40
5.03
5.47
Maandag
0.36
1.16
6.33
7.13
Dinsdag
1.52
2.24
7.41
8.09
Woensdag
2.53
3.18
8.34
8.53
Donderdag
3.43
4.06
9.23
9.36
Vrijdag
4.27
4.49
10.07
10.13
Zaterdag
5.04
5.26
10.48
10.49
Te Hansweert 35 minuten
vroeger
Te Yerseke
5 minuten later