Een vergeten vrucht
als tuinhaag of prieel
EIGEN TUIN EERST
23
ROMKE VAN DER KAA
je interieur op te frissen
De gele kornoelje mag best uit de
vergetelheid worden getild. Van de
vruchten kun je sap en jam maken.
Wat is fast
fashion?
Wat vergeten groenten zijn weten we nu wel, maar zijn
er ook vergeten vruchten? Je hebt natuurlijk de juttepeer
en de notarisappel, maar andere peren en appels zijn
helemaal niet vergeten. Alleen het aanbod van rassen is
verschoven. Er zijn drie vergeten vruchten die me te
binnen schieten: de mispel, de duindoorn en de kornoelje.
Over de eerste twee kan ik kort zijn: laat die vooral verge
ten blijven. Mispels smaken naar zweetsokken met suiker
en wie ooit het wrange sap van duindoornbessen heeft
geproefd, verlangt niet naar een tweede keer - hoeveel
vitamine C dat sap ook mag bevatten. Er zijn grenzen. De
gele kornoelje, Cornus mas, verdient het wel uit de
vergetelheid te worden opgediept. Je zou deze struik de
inheemse tegenhanger van de
toverhazelaar kunnen noe-
ïjt men. Hij bloeit in februari, iets
later dan de toverhazelaars,
met bestoft gele bloemen. Dat
de gele kornoelje inheems is,
wil niet zeggen dat je hem
overal in het wild tegenkomt.
Ik heb er nog nooit een in het
bos zien staan. Maar als je op
kalkrijke grond woont, schijnt
die kans groter te zijn.
Naast zijn vroege bloei heeft
Cornus mas nog andere
deugden: de struik laat
zich gemakkelijk in vorm
knippen en het is dan ook niet
moeilijk om er een stevige en
ondoordringbare haag van te
maken. Ook heb ik weleens een tuinprieel gezien dat
helemaal uit gele kornoelje bestond. Hij draagt in het
najaar overvloedig vruchten en werd daarom vroeger in
boomgaarden aangeplant, vooral in Limburg, waar de
vruchten gebruikt werden als vulling van de beroemde
Limburgse vlaai.
De vrucht is langwerpig en lijkt op een dadel, maar dan
veel kleiner. De kleur is kersrood; daarom wordt de struik
in het Engels ook wel cornelian cherry genoemd. De pit is
naar verhouding groot en maakt wel de helft van de vrucht
uit. Hoe die vruchten vroeger geplukt werden, weet ik
niet. Zelf zou ik een zeil op de grond leggen en met een
stok tegen de takken slaan. Waarbij ik beschermende
kleding zou dragen, want kornoeljeblad en naakte huid
zijn geen gelukkige combinatie. Het gekneusde blad
veroorzaakt bij mij ondraaglijke jeuk.
Van de kornoeljevruchtjes kun je sap en siroop maken. Of
jam: doe de vruchten in een pan, kook ze kort en wrijf ze
door een zeef. Neem een kilo vruchtenmoes en los daarin
al roerend een pond halfzoete geleisuiker op. Wacht tot de
massa is gegeleerd en doe de jam in potjes. Kornoeljejam
smaakt zoetzuur en is lekker in yoghurt of bij lamsvlees.
De gele kornoelje kan nu nog worden geplant. Schiet wel
op, en blijf water geven totdat hij goed aan de groei is.
Koop de struik zo klein mogelijk. Een kleintje slaat veel
gemakkelijker aan dan een grote, groeit daarna sneller en
heeft een grote in een paar jaar ingehaald.
Nooit weggooien
Als je uitgekeken bent op je
kleding, breng het dan naar een
kringloopwinkel. De kans is groot
dat iemand anders er nog wel iets in
ziet. Wil je er iets aan verdienen?
Kijk dan op Vinted, een verkoopsite
speciaal voor kleding.
,,Als je echt niets meer kunt met
een kledingstuk, en ook een ander
niet, gooi het dan tóch nooit in de
prullenbak", benadrukt Koopman.
,,Ook al is het niet meer te dragen:
breng het naar een kledingbak.''
Kleren die nog draagbaar zijn, wor
den doorverkocht. Van een ander
deel wordt garen gemaakt en een
deel wordt gebruikt als isolatiemate
riaal voor bijvoorbeeld autobanken.
,,Zo zorgen we ervoor zorgen dat
er zo min mogelijk textiel in de ver
brandingsoven terechtkomt'', aldus
Koopman. Want voor wie zich
afvraagt of het wel zin heeft om je
kledingkast duurzamer te maken,
heeft Koopman een duidelijke
boodschap. ,,De consument heeft de
machtigste positie in de strijd tegen
wegwerpmode. Als niemand de
duurzamere optie koopt, zal het
merk uiteindelijk stoppen met
produceren. Een groenere mode
wereld begint dus écht bij jezelf.''
Bestel nu op pzc.nl/kunst
PC ZATERDAG 6 MAART 2021
Snoeien, stekken,
planten, verpotten,
zaaien en schoffe
len. Tuingoeroe
Romke van de Kaa
helpt een handje.
pa
Het merendeel van
het mode-aanbod
bestaat uit fast
fashion, snelle mode
of wegwerpmode
dus. Kleding die
relatief kort wordt
gedragen en daarna
wordt weggegooid.
Dat is mogelijk omdat
kleding zo goedkoop
is. „Sommige
kledingstukken zijn
misschien spotgoed
koop, maar iets of
iemand moet die prijs
betalen'', legt José
Koopman uit. ,,De
mode-industrie is na
de olie-industrie de
meest vervuilende
industrie ter wereld.
Dat komt omdat er
veel water en energie
wordt gebruikt bij het
produceren van
kleding. Bewerkte
chemicaliën komen
terecht in ons
watersysteem. Ook
werken werknemers
onder erbarmelijke
omstandigheden en
is er veel dierenleed."
Gustav Klimt
Cottagetuin
Een zachte sjaal in liefst 19 kleuren die is
gemaakt van 100% zuivere zijde.
Pablo Picasso
De droom
Picasso legde de kalme en sensuele vorm
van zijn muze vast in dit schilderij.
Piet Mondriaan
Compositie
Een porseLeinen vaas naar het bekende
patroon v
je met de parel' uit
li ld er ij van Vermeer.
