Onder politici
Kwaliteit van het werk in de Kamer
lijdt onder te snelle wisselingen
Wettrajecten
duren vaak
langer dan
een Kamerlid
in Den Haag
werkt
'Je kunt je tijd
maar een keer
benutten. Soms
kom je boven de
honderd uur uit'
Tamara van Ark
wandelt met een
vriendin langs de
Hollandse IJssel.
tement. Niet alleen voor mij, maar
ook voor Mark, Ferd en Tamara. De
hoge frequentie ervan. De brief
die eraan vooraf gaat, de eindeloze
stroom vragen die je moet beant
woorden. Het betekent dat we van
die zeven dagen in sommige we
ken een paar dagen in de Tweede
Kamer doorbrengen. En ook de
dag ervoor ben je bezig met de
voorbereiding. Dat is twee, soms
drie dagen in zo'n week.''
,,Je kunt je tijd maar een keer be
nutten op zo'n dag. Soms kom je
in een week boven de honderd uur
uit. Ik denk dat we heel erg onder
schatten hoe intens zo'n crisis is.
Dat geldt voor het RIVM, voor de
GGD, de departementen, voor
flinke delen van ziekenhuizen,
voor bijna alle verpleeghuizen: we
staan al een jaar in de crisisstand.
In de frontlijn van de crisis wordt
ongelooflijk hard gewerkt. Niet
even, maar permanent.''
„Onderdeel van die uitputting is
wel degelijk ook de omgeving
waarin je je werk moet doen. Dat
geldt zeker voor het departement,
het RIVM en ook voor mij en mijn
collega's. Ik denk dat het zeker had
geholpen, als het minder was ge
weest. Begrijp me niet verkeerd,
we hebben ons te verantwoorden
en de Kamer is ook gewoon de
controleur van het kabinet. Overi
gens heeft de Kamer zich van die
taak ook ferm gekweten. De
scherpte was een positieve kant
ervan. Maar de intensiteit is veel te
hoog geweest. En dat zeg ik niet
zozeer voor mezelf, maar voor alle
mensen die hier werken. De dagen
dat je bezig bent met elkaar kun je
niet bezig zijn met crisisbestrij-
ding.''
Volgens De Jonge valt er iets te
leren van hoe de Tweede Kamer
met deze crisis omgaat. ,,Deze
vraag is in eerste instantie niet aan
mij om te beantwoorden, maar
aan de Kamer zelf. Heeft het nou
geholpen in de kwaliteit en de ef
fectiviteit van de crisisbestrijding
dat er zó intensief het debat is ge
voerd met het kabinet. Daarvan
kwamen als je eerlijk bent best
veel thema's en vragen steeds te
rug.''
Nu het stof is neergedaald na
36 debatten, is er iets veranderd?
,,Ik zou denken dat met minder in
tensiteit er niets verloren was ge
gaan van de scherpte van de con
trole, maar er zou wel meer ruimte
zijn geweest voor de crisisaanpak
zelf.''
Politiek verslaggever Hans van Soest schrijft elke week over wat er speelt in Den Haag.
Deze week: de Tweede Kamer wordt steeds meer een duiventil.
CDA'er Gerard van den
Anker wilde als Ka
merlid 'de politieke
wereld en de echte we
reld met elkaar verbin
den'. Dan moet hij wel opschieten.
De op 12 januari geïnstalleerde
volksvertegenwoordiger keert na
de verkiezingen terug naar zijn
fruitteeltbedrijf. Hij heeft dan
twee maanden en zes dagen in de
Tweede Kamer gezeten.
Van den Anker verving een col
lega die tussentijds uitvloog om
wethouder te worden. Het is teke
nend voor de duiventil die het
Binnenhof is geworden. Kamerle
den blijven steeds korter aan. De
gemiddelde zittingsduur (4,3 jaar
in 2018) is net zo lang als de tijd die
Kamerleden nodig hebben om het
vak in de vingers te krijgen.
Wie de kieslijsten van de par
tijen naast de jongste peilingen
legt, stelt vast dat na 17 maart meer
dan een derde van de 150 volksver
tegenwoordigers nieuw is. En dat
blijft niet zonder gevolgen.
Vorige week presenteerde een
onderzoekscommissie van de
Tweede Kamer een rapport over de
problemen bij uitvoeringsorgani
saties als UWV, CBR en de Belas
tingdienst. Naar schatting loopt
een op de vijf mensen die zich
meldt bij de overheid tegen een
muur aan. De commissie legde de
schuld deels bij de Kamer. Bij de
moties en amendementen die
worden ingediend, wordt te wei
nig nagedacht of de uitvoeringsor
ganisaties ze ook aankunnen.
Hoewel de schuld van een fa
lende overheid niet alleen bij de
Kamer ligt, constateert commis
sievoorzitter en VVD-Kamerlid
André Bosman (foto boven) wel
dat de hoge omloopsnelheid van
Kamerleden een oorzaak is. Wet-
trajecten duren vaak langer dan
een Kamerlid in Den Haag werkt.
,,Kamerleden die willen terugke
ren op de kieslijst, moeten zich
profileren'', legt hij uit. „Partijen
willen dat je zichtbaar bent in de
media. Dan krijg je dus vooral Ka
merleden die bij alles roepen: Dit
kan zo toch niet! Dat moet an
ders!'' Hij noemt het toeslagensys
teem dat razend ingewikkeld werd
gemaakt door allerlei aanmerkin
gen en wensen van de Kamer.
Veelzeggend: van de zes leden van
de commissie keren er vier niet te
rug na 17 maart. En één staat op
een vrijwel onverkiesbare plek.
Dat er straks weer een lange
stoet nieuwe gezichten aantreedt,
komt doordat kiezers massaal
kunnen afrekenen met partijen,
wat elke verkiezing weer zorgt
voor grote verschuivingen. Maar
óók doordat partijen zelf nieuwe
gezichten willen. Koploper is de
VVD: ruim de helft van de Kamer
leden keert niet terug.
Opeenvolgende Kamervoorzit
ters waarschuwden partijen voor
doorgeslagen vernieuwingsdrift.
Oud-Kamervoorzitter Gerdi Ver
beet zei destijds: ,,Zoals je pas goed
kunt autorijden als je het al een
paar jaar doet, zo raken de meeste
Kamerleden pas op stoom als ze
hier al een paar jaar zitten.''
Bosmans commissie constateert
dat het Kamerleden soms 'aan
kennis en interesse ontbreekt' om
hun taken goed te vervullen.
Bosman zucht: ,,De essentie van
ons werk zou toch moeten zijn
dat we voorkomen dat er ge-
doe ontstaat.'' Maar daarmee haal
je het nieuws niet. Ingewikkelde
dossiers met 'geringe politieke
scoringsmogelijkheden' hebben
veelal geen prioriteit. Ook gunt de
Kamer zich soms te weinig tijd om
zich ergens in te verdiepen.
Beleid schiet daardoor soms alle
kanten op. Vorige week nog
stemde de Kamer voor een motie
om de Bijstandswet te versoepe
len. Aanleiding was een bericht
over een vrouw die 7000 euro
boete moest betalen omdat ze
boodschappen van haar moeder
kreeg terwijl ze bijstand ontving.
De Kamer riep schande. Alleen
had de Kamer een paar jaar eerder
ingestemd met een strenge wet
die gemeenten verplichtte zulke
schenkingen terug te vorderen.
Zo lijken partijen vaker vergeten
dat ze eerst iets anders vonden.
Het toeslagenschandaal lijkt
partijen wel de ogen te hebben ge
opend. Tijdens het toeslagendebat
legde VVD-fractievoorzitter Klaas
Dijkhoff ook een link met de om
loopsnelheid: misschien moeten
we Kamerleden wat minder be
oordelen op hoe vaak ze de actua
liteit halen en wat meer op het
doen van 'saaie dingen die echt
belangrijk zijn', zei hij.
Het inzicht van de vertrekkend
VVD-voorman komt laat.
Mede op verzoek van de
WD deed deze kabinets
periode een staatscommis
sie onderzoek naar het
functioneren van ons par
lementair stelsel. Eén van
de constateringen? De
hoge omloopsnelheid
van Kamerleden
draagt niet bij
aan de kwaliteit
van het Kamer
werk. Maar dat
rapport was al
weer vergeten
toen de liberalen
hun kandidaten
lijst opstelden.
GO ZATERDAG 6 MAART 2021
FOTO PIM RAS
FOTO ANP
