Een week vol van boeken
dIM
MEYER
4
>EON
CORONA INFLUENZA
Nu de griep deze winter is weggebleven, komt de vraag op
hoe we er in de toekomst mee omgaan. Gaan we er alles aan doen
om te voorkomen dat mensen overlijden? ,,We weten nu dat de
sterfte tot ongeveer nul zou kunnen worden teruggebracht.''
Kun je corona oplopen via je win
kelkarretje? Helpen mondkapjes?
En ventileren: is dat nou het ei van
Columbus of een met iets te veel
fanatisme beleden religie? Na een
jaar Covid-ellende in Nederland
groeit het ongeduld. We eisen ant
woorden - van de overheid, van
het RIVM, van de wetenschap.
Wie een duik neemt in de ge
schiedenis van het virus dat vóór
corona zoveel mensen trof- influ
enza - leert dat iets meer nederig
heid wellicht op zijn plaats zou
zijn. In wetenschappelijk tijd
schrift Nature zetten onderzoekers
op een rijtje wat we weten over de
griep, ruim een eeuw nadat die
voor het eerst de kop opstak. Hun
conclusie: 'Het is opmerkelijk dat,
ondanks een enorme hoeveelheid
onderzoek, de kennis over het pre
cieze verloop, optimale vaccinatie
en geschikte behandelingen van
het virus zo ongrijpbaar blijft.'
Vroeger, zegt viroloog Ab Oster-
haus, deden wetenschappers vaak
of ze veel wisten en begrepen.
,,Door corona worden we nog eens
met de neus op de feiten gedrukt,
en moeten we toegeven dat veel
niet zo zeker is. Wat is het effect
Geen influenza
J
van luchtvochtigheid, aerosolen,
mondkapjes? Waarom is er in de
zomer altijd minder influenza?
Hoewel er veel wetmatigheden
zijn, weten we het niet precies.''
Verschuilen
En zo kan het gebeuren dat Ger
Rijkers, medisch immunoloog bij
het Elisabeth-TweeSteden Zie
kenhuis in Tilburg, geen pasklaar
antwoord heeft op de vraag waar
het griepvirus huist, nu we het
deze winter niet in Nederland
hebben aangetroffen. ,,Moet het
weer opnieuw via Azië worden in
gevoerd? Of verschuilt het zich in
mensen, en komt het later door
een mutatie of een tijdelijke ver
zwakking van het immuunsys
teem weer opzetten?''
Moeilijke vragen, die relevant zijn
nu blijkt dat het griepvirus Neder
land deze winter oversloeg. Daar
mee was ons land geen uitzonde
ring, bepaald niet. Een woordvoer
der van wereldgezondheidsorga
nisatie WHO legt uit welke won
derlijke curve de griep door
maakte nadat corona eenmaal zijn
spierballen had getoond. ,,In fe
bruari en maart 2020 maakte in
fluenza een opmars op het noor
delijk halfrond, wat normaal is.
Maar vanaf half maart, toen corona
echt opkwam, vertoonde het aan
tal griepgevallen plots een scherpe
daling. Sindsdien zit het influen-
zavirus op een laag niveau.''
'Spectaculair, vanuit virologisch
oogpunt', noemt de Leidse hoog
leraar Louis Kroes het tijdelijke
verdwijnen van de griep. 'De cir
culatie van het influenzavirus
bleek niet mogelijk met de maat
regelen die nu tegen Covid-19 ge
nomen zijn', antwoordt Kroes per
mail op onze vragen. 'Blijkbaar is
corona bij de huidige immuniteit
van de bevolking wél in staat het
reproductiegetal boven de 1 te
houden, en influenza niet.'
De vraag is wat dat voor de toe
komst betekent. Misschien kan
het virus wel helemaal verdwij
nen? Nee, zegt Rijkers. ,,Er is altijd
influenza, zoals er altijd corona zal
zijn.'' Dat voorspelt ook Oster-
haus, tegenwoordig werkzaam aan
de Tierarztliche Hochschule in
Hannover. ,,Het is een perpetuum
mobile. De meest schadelijke vari
ant komt vanuit Azië onze kant
op. Die verspreidt zich eerst over
het noordelijk halfrond, dan naar
het zuidelijk halfrond, en het jaar
erop begint het van voor af aan.''
Sterker nog: Osterhaus en Kroes
waarschuwen voor een verras
singsaanval van de griep komende
winter, als de coronamaatregelen
mogelijk zijn losgelaten. Vergelijk
het maar met een vijandelijk leger
dat een slag verliest, en zich
Mensen zullen zich
misschien afvragen
of ze bij klachten naar
hun werk moeten
daarna terugtrekt om zich te bera
den op een nieuwe strategie. ,,Na
zo'n periode kan een virus harder
toeslaan'', zegt Osterhaus. Ook
Kroes denk dat er mogelijk 'een
zekere rebound' komt, omdat er
minder immuniteit is opgebouwd
in dit griepseizoen.
Conferentie
Dat het influenzavirus zijn offen
sief buiten ons zicht beraamt, be
moeilijkt ook de ontwikkeling van
het griepvaccin. Rijkers: ,,Ieder
jaar is er in februari een conferen
tie. Daar wordt besproken welke
varianten dan rondgaan. Daarmee
kunnen farmaceuten bij de ont
wikkeling van hun vaccin reke
ning houden. Nu is er veel minder
zicht op het virus. Er zit weinig
anders op dan het vaccin van vorig
jaar te nemen, maar je weet niet
hoe goed dat beschermt.''
De immunoloog verwacht wel
dat de griepvaccinatie op de lange
duur zijn vruchten kan plukken
van de coronapandemie. ,,Op
voorhand was helemaal niet zeker
dat het mRNA-vaccin zoals Pfizer
en Moderna dat nu tegen corona
hebben ontwikkeld, zo goed zou
werken. Dat is nu bewe
zen."
p£iv-
De tuinen van
Buitenzorg
#kooplokaalookonhne
E Befl
KOSMISCHE
KOMEDIE
DONKER
DRIF
Libris.nl is de webwinkel van bijna 200 lokale, zelfstandige Libris en BIz.-boekhandels. Geen bezorgkosten voor boekbestellingen vanaf 15,00.
zaterdag 6 maart 2021
GO
Griep houdt niet
van mondkapjes
en afstand houden
Sander van Mersbergen
Utrecht
Dit jaar is het aantal patiënten dat zich meldt
met griepverschijnselen lager dan normaal.
Patiënten met griepverschijnselen per 100.000 inwoners
2018-19 2019-20 2020-21
40 50 10 20 30
060321 BRON: NIVEL
40 50Ï0"'"2ü 304ü" 5011ü"""2ü"" 30
Weeknummer
Na analyse in het
lab werd bij geen
enkele patiënt
influenza
vastgesteld
40 50 10 20 30
- Ger Rijkers, medisch
immunoloog
JAN BROKKEN
IL
LIBRIS
FRANK WESTERMAN
Jeroen Olyslaegers
WILDEVROUW
Gebonden 26Paperback 22 Paperback 22," Gebonden 22,"
Ook als ebook en luisterhoek Ook als ebook en luisterhoek Ook als ebook Ook als ebook
Paperback 21,"
Ook als ebook en luisterhoek
11 99
Gebonden I I
