II
China zet strategische lijn uit voor komende vijf jaar
NIEUWS 13
'Nederlandse baggeraars likken hun vingers af bij dit soort initiatieven'
,,Dat kan. Los van de kosten: tech
nisch is er veel mogelijk om een
kunstmatig eiland in zee te creë
ren. Met zandopspuiting in com
binatie met stevige dijken als be
scherming tegen de golfslag kom
je al een heel eind. Maar voor
vruchtbare kleigrond moet je na
tuurlijk niet in de Noordzee zijn,
dat is een grote zandbak. Dus lang
niet alle teelten zijn mogelijk,
want de samenstelling van de
grond bestaat vooral uit zand.
Zandgrond is bijvoorbeeld wel ge
schikt voor bollenteelt of asperges.
En om de koeien buiten te laten
grazen, kan er grasland worden
aangelegd. Nederlandse bagge
raars likken hun vingers af bij dit
soort initiatieven hoor. We heb
ben de kennis en kunde al jaren
lang in huis.''
,,De Noordzee kent een gemid
delde diepte van 40 meter. Met als
grote uitzondering de Doggers-
bank; een zandbank ten noord
westen van Nederland. De bank is
bijna 300 kilometer lang en rijst
uit 40 meter diep water op tot
13 meter onder de zeespiegel. Een
ideale plek om verder op te hogen
voor een eiland. Groot nadeel is
dat het ver van de Nederlandse
kust ligt, Engeland is zelfs dichter
bij. Dus het is niet praktisch om op
zo'n plek te gaan boeren. Het is
daarentegen wel geschikt als ener
gie-eiland. Het zou de meest effi
ciënte manier zijn om via een ei
land op de Doggersbank grote
windparken ver weg op de Noord
zee te combineren met stroomver-
bindingen naar en tussen de om
ringende landen. Netbeheerder
TenneT is daar ook mee bezig. Als
je kijkt naar de boeren, is een ver
breding van ons duingebied realis
tischer. Daar zijn eerder al behoor-
lijk concrete plannen voor ge
maakt: een extra kuststrook met
een breedte van 1 a 2 kilometer
tussen Hoek van Holland en Sche-
veningen. Waterbouwkundig
Voor vruchtbare
kleigrond moet je niet
in de Noordzee zijn,
dus niet alle teelt kan
goed inpasbaar. Het Markermeer is
ooit uitgedacht als gebied om in te
polderen voor landbouw. Met de
recente aanleg en ontwikkeling
van natuurreservaat Marker Wad
den zie ik dat er ook niet meer van
komen, dus voor extra land komt
onze Noordzeekust toch als beste
uit de bus.''
,,Het is belangrijk dat de verschil
lende functies goed op elkaar wor
den afgestemd. Defensie moet
ruimte houden om op zee te blij
ven oefenen. Het werkterrein van
onze vissers mag er niet te veel on
der lijden. Dat geldt ook voor de
bescherming van de maritieme
flora en fauna. In mijn optiek kun
nen verschillende functies best
naast elkaar bestaan. Je kunt bij
voorbeeld ook tussen de windmo
lens vissen of een militaire oefe
ning houden. Zo is er ook best nog
ruimte voor een kunstmatig ei
land. Maar dan is het zaak dat het
multifunctioneel wordt gebruikt.
Dus niet alleen voor land- en tuin
bouw, maar ook als energievoor
ziening en voor de aanleg van een
luchthaven. Mijn advies is om die
plannen flexibel op te stellen.
Maak een ontwerp voor een vlieg
veld dat redelijk simpel kleiner of
groter kan worden gemaakt. Dan
maakt zo'n ambitieus project toch
meer kans.''
,,Als je dit echt serieus aanpakt, in
clusief uitgebreide haalbaarheids
studies, dan heb je ongeveer zeven
jaar nodig voordat je kunt begin
nen. Die tijd heb je minimaal no-
dig om effectrapportages op het
milieu en eventueel juridische
procedures te doorlopen. Vaak
blijft het hangen op de politieke
besluitvorming, dat kost de
meeste tijd. Maar goed, de claim
op de ruimte wordt steeds groter.
Energietransitie, woningbouw,
natuur en nu ook de boeren die
meer ruimte opeisen. Daarmee
wordt ook de kans groter dat we
uitwijken naar de Noordzee. In
Denemarken zijn ze inmiddels zo
ver dat de regering een plan voor
een energie-eiland voor de west
kust van het land heeft goedge
keurd. Hier komen vanaf 2026 de
kabels samen van honderden
windturbines op de Noordzee.
Vanuit de 'hub' gaat groene
stroom naar de omliggende lan
den en er wordt op termijn ook
groene brandstof geproduceerd.
Geschatte kosten: 28 miljard euro.''
De jaarlijkse hoogmis in Peking
wordt met argusogen gevolgd door
de rest van de wereld. De Chinese
economie is de motor van de we
reldeconomie geworden en als
China niet meedoet aan het halen
van klimaatdoelen, dan heeft de
hele planeet daaronder te lijden.
Het Vijfjarenplan werd ooit geïm
porteerd van de sovjets. Vanwege
de negatieve bijklank (het bleek
vaak luchtfietserij) hebben Chinese
staatsmedia het inmiddels liever
over Vijfjarenrichtlijnen.
Innovatie (47 keer genoemd in de
plannen) en 'Groene Groei' (19 keer
genoemd) zijn belangrijke richtlij
nen onder het beleid tot 2026.
China wil minder afhankelijk zijn
van de handel met Europa en de VS.
Het economische succes moet ko
men van innovatie en groeiende
welvaart van 400 miljoen Chinese
consumenten die nu ook een 'mid
dengroot' inkomen genieten.
,,Je moet niet te veel nadruk leg
gen op die vijf jaar. Er wordt een
strategische lijn uitgezet. De dis
cussie die wij in Europa hadden
over de afhankelijkheid van te lange
aanvoerlijnen van medicijnen en
mondkapjes in het geval van een
pandemie - dus onze afhankelijk
heid van de buitenwereld - zie je
ook in het Chinese vijfjarenplan'',
zegt Frans-Paul van der Putten,
China-specilist bij Instituut Clin-
gendael en auteur van het boek
De wederopstanding van China.
,,De Chinese regering zegt duide-
t China wil minder
afhankelijk zijn van de
handel met Europa en
de Verenigde Staten
lijk: we gaan proberen zo weinig
mogelijk afhankelijk te zijn van de
buitenwereld. Terwijl aan de ene
kant wordt ingezet op het uitbrei
den van internationale invloed om
toegang te houden tot markten,
grondstoffen en kapitaal, wordt het
accent gezet op de binnenlandse
economische groei als de basis van
de ontwikkeling. China voelt ook
dat de relatie met het Westen steeds
slechter gaat worden. Dus een focus
op het Chinese binnenland en
daaromheen een ring van Aziati
sche landen, waarmee men inten
sieve economische relaties na
streeft, dat is de toekomst van het
economische model van China.''
Dat China kan aanvoelen dat het
niet lekker loopt met het Westen,
komt ook naar voren in de jongste
Clingendael Buitenland Barometer.
Een onderzoek onder 15.000 Ne
derlanders geeft aan dat een meer
derheid (83 procent) het Chinese
regime verwerpelijk vindt vanwege
mensenrechtenschendingen tegen
de eigen bevolking. Tegelijk is er
weinig erkenning voor China's suc
cesvolle strijd tegen de armoede,
waardoor tientallen miljoenen
Chinezen een beter bestaan hebben
gekregen. Slechts 11 procent noemt
dat een prestatie. 46 procent van de
ondervraagden beschouwt China
als een bedreiging van de veiligheid
in Europa.
,,De realiteit is dat China inmid
dels behoort tot de top drie van
onze grootste importlanden. Vorig
jaar is ook de export gestegen, en
China is belangrijk voor de Rotter
damse haven. Je kan de baten van
een goede relatie niet willen zien
maar ze zijn er wel'', reageert Clin-
gendael-directeur Monika Sie
Dhian Ho.
zaterdag 6 maart 2021
Een spectaculair plan van Land
en Tuinbouworganisatie LTO Ne
derland: leg een eiland aan in de
Noordzee zodat er meer ruimte
beschikbaar komt om te boeren.
Hoe realistisch is dat? We vra
gen het Bas Jonkman, hoogle
raar waterbouw aan de TU Delft.
Sanne Schelfaut
Delft
Kan dat wel, boerenland in de
Noordzee?
Wat is de beste locatie voor dit
eiland?
Boeren in de Noordzee,
het is technisch mogelijk
zee kan op allerlei manieren worden uitgewerkt. illustratie mark reijntjens
Het idee van landbouwgrond op
- Bas Jonkman, hoogleraar
waterbouw TU Delft
Windmolenparken, kunstmatige
eilanden. Raakt de Noordzee
niet te vol?
Hoe lang duurt het voordat een
eiland kan worden aangelegd?
Groener, minder afhankelijk van
het Westen en straks op techno
logisch gebied wereldleider. Dat
is wat China nastreeft in het gis
teren afgetikte, veertiende, Vijf
jarenplan van de Chinese Com
munistische Partij.
Bob van Huët
Rotterdam/Peking
