Toch verkiezingen? Zo ja, voor of na 31 oktober? Labour wil
4
BREXIT CHAOS
Toen ging Johnsons telefoon, meldt
Tom Newton Dunn, de goed geïn
formeerde politiek verslaggever
van The Sun. Boris' broer Jo (Lager
huislid en staatssecretaris in zijn re
gering) aan de lijn: hij stopt ermee,
zei-ie. Hij nam ontslag. Boris zou
hem tijdens het nachtelijk tele
foongesprek nog hebben gepro
beerd over te halen om te blijven,
maar Jo was vastbesloten.
,,Het is een eer geweest om mijn
kiesdistrict Orpington negen jaar
lang te vertegenwoordigen en
staatssecretaris te zijn geweest on
der drie premiers", twitterde Jo
Johnson de volgende ochtend, na
dat hij zijn ontslag had gemeld bij
de partij. ,,In de afgelopen weken
ben ik verscheurd tussen loyaliteit
voor mijn familie en het landsbe
lang, dat zorgde voor onoplosbare
spanning." Een keurige, maar ver
nietigende formulering: Jo wekt de
suggestie dat zijn broer Boris niet in
het landsbelang handelt.
Het was al langer duidelijk dat de
broers het volledig oneens zijn over
de brexit. Jo is een remainer en
pleitte nog geen jaar geleden voor
een tweede referendum. Boris was
het gezicht van de Vote Leave-cam-
pagne en stuurt in functie van pre
mier nu aan op een brexit op 31 ok-
tober: desnoods zonder deal. De
bom moest wel een keer barsten.
Toch is de timing van Jo opvallend:
zijn broer staat ongelofelijk onder
druk na de slachtpartij van de afge
lopen dagen in het Lagerhuis en Jo
maakt dat met zijn ontslag alleen
maar erger. Zelfs zijn broer wil niet
meer met Boris werken, is een veel
gehoorde conclusie. De woordvoer
der van de premier reageerde neu
traal op het plotselinge vertrek. ,,De
premier wil Jo Johnson graag be
danken voor zijn bewezen dien
sten. Hij is een geweldige, getalen
teerde minister geweest en een fan
tastisch Lagerhuislid. De premier
begrijpt - zowel als politicus als
broer - dat dit geen makkelijke aan
gelegenheid is geweest voor Jo."
Kwijt
De afgelopen drie dagen raakte Bo
ris Johnson 22 Lagerhuisleden
kwijt. Een liep over naar de Liberaal
Democraten en de 21 anderen wer
den door J ohnson ontslagen toen ze
met de oppositie mee stemden over
de anti-no deal-brexitwetgeving.
Het lijkt erop dat Jo Johnson niet
per direct opstapt, maar pas plaats
maakt als er nieuwe verkiezingen
komen. Verkiezingen die broer
Boris wil, maar waar de oppositie
nog geen trek in heeft. Toch lijken
ze dichterbij te komen.
De conservatieve regering heeft
het verzet tegen de anti-no deal-
brexitwetgeving gestaakt, waar
door de wet hoogstwaarschijnlijk
vandaag door het Hogerhuis komt
en maandag bekrachtigd wordt.
Voltooiing van die procedure is
voor de oppositie een belangrijke
voorwaarde om over verkiezingen
te gaan nadenken.
Premier Johnson is van andere
partijen afhankelijk om verkiezin
gen uit te schrijven: een verkie
zingsmotie heeft steun nodig van
twee derde van het Lagerhuis. Zijn
eerste poging, afgelopen woensdag
was kansloos: Johnson kwam 136
ja-stemmers tekort.
De regering bereidt nu een
tweede poging op maandag voor.
Dat zal een stuk spannender wor
den: als de anti-no deal-brexitwet-
geving dan officieel is, is er voor La
bour geen reden meer om verkie
zingen af te wijzen. De druk op par
tijleider Jeremy Corbyn zal groot
Ik ben verscheurd
tussen loyaliteit
voor mijn familie
en het landsbelang
zijn om dan wel in te stemmen met
een nieuwe stembusgang. Maar bij
Labour zijn ze bang om in een val
van Johnson te trappen, waardoor
er alsnog een no deal-brexit moge
lijk is op 31 oktober. Als ze komende
week instemmen met verkiezin
gen, kan hij die voor de brexitdead-
line houden. Zijn verkiezingsbe
lofte dan: ik zorg ervoor dat we de
deadline halen en op 31 oktober uit
de EU stappen, deal of geen deal.
Dat is mogelijk: als Johnson de ver
kiezingen wint en een meerderheid
heeft in het parlement, dan kan hij
in principe de anti-no deal-brexit-
wetgeving die nu wordt ingevoerd,
gewoon weer ongedaan maken. Zo
zou hij alsnog zonder deal uit de EU
kunnen stappen op 31 oktober.
Tijdrekken
Het is het nachtmerriescenario van
de oppositie. Daarom pleiten veel
Labour-parlementariërs ervoor om
nog even tijd te rekken. Uiterlijk 12
september wordt het parlement
namelijk voor vijf weken opge
schort, een ongewone, controversi-
ele situatie die uit de koker van
Johnson zelf komt.
Algemeen wordt aangenomen
dat de Britse premier de opschor
ting van het parlement doorvoerde
om het de oppositie moeilijker te
maken de door hem gehate anti-
no-deal-brexit-wet erdoorheen te
krijgen. Daardoor is het parlement
pas op 14 oktober terug: als de ver
kiezingen dan worden uitgeschre
ven, kunnen ze op zijn vroegst pas
in november plaatsvinden. Dan zou
Johnson geen mogelijkheid hebben
om de wetgeving ongedaan te ma
ken, en verplicht zijn om op 19 ok
tober uitstel van de brexit aan te
I
W Regeren is
vrijwel
onmogelijk
geworden en
ook in eigen
partij ligt hij
zwaar onder
vuur. Alleen
verkiezingen
lijken Johnson
nog te kunnen
redden
vrijdag 6 september 2019
GO
Welke zetten kan
Na een rampzalige woensdag
avond in het Lagerhuis waar
premier Johnson zijn derde ver
lies als premier in drie stemmin
gen leed, vroegen de commen
tatoren zich gisteren af of er
ooit een regering slechter ge
start was dan deze.
Suse van Kleef
Londen
Jo Johnson, de broer van
Boris, stapt op als staatssecre
taris en parlementariër. foto epa
- Jo Johnson, Boris' broer
