WIM HOFMAN
MIDDELBURG 800
11
Wetenschap helpt schorren in stand te houden
Lotgevallen van twee
JONGENS DIE TE VOET
GAAN VAN VLISSINGEN
NAAR MIDDELBURG EN
VLUG TERUG
WE LIEPEN NAAR DE STAD
We liepen naar de stad, over de dijk,
over het rechte sintelpad. De meidoorns
bloeiden en ze gaven een vreemde geur.
Mijn broer noemde het gemeur. Bij het
kanaal, in de buurt van het gemaal za
gen we een visser. Hij ving niks, onze
visser, geen vis, geen harder en al hele
maal geen aal.
EN EEN POTLOODVENTER
En een potloodventer of pisser. In re
genjas. Hij plaste languit zijn lange
naam in het gras, plas, plas. Mijn broer
was niet bang. „Nou dat", zei hij, en hij
wees zonder vrees, „dat lijkt wel aardig
wat op de Lange Jan!" „Lazer toch op,
man", zei de man. En dat is wat we de
den.
ONZE GROOTOUDERS
Onze grootouders woonden in een kel
der, te weten in de Verwerij straat, het
nummer ben ik vergeten. Hun huis in
Vlissingen was kapot door granaten,
vertoonde een paar barsten en gaten en
stond in de modder en daarvoor een
tijdlang in het water.
IN EEN KELDER
In een kelder dus. In de Verwerijstraat,
het nummer heb ik, denk ik, nooit ge
weten. Opa Hofman las de krant. Het
Vrije Volk. Ze hadden net gegeten.
Aardappelen en ui, zo te ruiken, wat
aangebrand. Oma Hofman trok een trui
uit. Ze maakte een bolletje wol om er
een trui van te breien. Ze zeiden: „Wat
komen julder doen?"
DE WEG TERUG
Op de weg terug niet veel bijzonders.
De moraal van dit vers staat hieronder.
Ik kreeg wel een steentje in mijn
schoen. En in de meidoornstruik zat
een vogel: twietEind van dit lied.
MORAAL
Moraal: de weg terug gaat gelukkig vlug.
OF
Of er bestaat geen terug, alleen heen.
HWv.HoFrtAiJ'
Schorren, de begroeide stuk
ken tussen de dijken en het
water in de Ooster- en Wes-
terschelde, zijn bijzondere
ecosystemen. Het zijn kraam
kamers voor jonge platvisjes
en schaaldieren, ze zuiveren
water, fungeren als Co2-fïlter
en - heel belangrijk - remmen
de golfslag waardoor de dijken
minder hoog hoeven te wor
den. Schorren hebben dus niet
alleen een natuurbelang, maar
ook een economisch belang.
Het Zuidgors bij de haven
van Ellewoutsdijk is een van
de schorren langs de Wester-
schelde. Voor de dijk ligt een
smalle strook met stevige be
groeiing, zoals lamsoor, zout-
melde, weegbree en zeeaster.
Op sommige plekken daar
voor liggen strookjes met En
gels slijkgras, het eerste sta
dium van aangroei van nieuw
schor. Het overgrote deel van
het gebied is echter kaal, met
her en der nog een plukje be
groeiing. „Dit is een van de ge
bieden waar het heel lang
slechter is gegaan", vertelt Jim
van Belzen, projectleider van
het Nioz. Hij wijst op een
rand, een scherpe scheiding
tussen het begroeide schor en
het kale zand. „Daar is een klif
ontstaan door afkalving."
Afkalven kan snel gaan,
maar de aangroei van een
schor is een langdurig proces.
Het begint met wat sprieten
gras. Zand hoopt zich op en als
alles goed gaat groeit dat lang
zaam uit tot een hele pluk
gras. In zo'n pol gras zet zich
meer zand en slib af en daar
door ontstaat uiteindelijk een
steeds dikker wordend pakket
met gras, andere planten en
wortels. Golven krijgen er
daardoor steeds minder vat op
Pas als het herstel
minder snel gaat
is dat een teken
dat het niet goed
gaat met het schor
en bereiken de dijk niet meer.
Een gezond schor zal altijd
te maken hebben met afkal
ving, maar dat groeit ook vrij
snel weer aan. Pas als het her
stel minder snel gaat is dat een
teken dat het niet goed gaat
met het schor. Zuidgors bij El
lewoutsdijk is zo'n voorbeeld.
Daar is het schor inmiddels
smal. Daardoor verdwijnt ook
een groot deel van het voor
deel voor kustverdediging of
de functie als kraamkamer of
de CO2 opslag. Van Belzen
wijst op een flink kaal stuk,
een inham in het pakket
groen. „Dit hele stuk is in twee
jaar verdwenen", zegt hij.
Het resultaat van zijn on
derzoek zal afkalving in de
toekomst niet voorkomen.
Maar doordat nu wel
vooraf beter te voor
spellen is of een schor
gezond is, is het ook
mogelijk om tijdig
maatregelen te ne
men om de natuur
een handje te hel
pen zodat het schor
zich kan herstel
len.
vrijdag 23 juni 2017
De wereld van Wim Hofman, schrijver/illustrator
e.40
l'T" l j l:*4
Meten is weten, ook bij schorren
Dat schorren niet alleen
een functie hebben voor de
natuur, maar ook een be
langrijke schakel zijn in de
kustverdediging weet niet
iedereen. Alleen verdwijnen
ogenschijnlijk gezonde
schorren soms plotseling.
Wetenschappers van het
Nioz in Yerseke zijn er nu in
geslaagd via modellen en in
de praktijk te voorspellen
wanneer een kantelpunt na
dert.
Melita Lanting
Ellewoutsdijk
M Zeeaster.
Jim van
Belzen.
FOTO'S MECHTELD
JANSEN
