241 boeken
De illusie dat je de ander een lol doet
Een mooie oogst aan Scandinavische spannende boeken
WACHTWOORD
vrijdag 28 mei 2010
Tot medio juni zit de agenda van thril
lerauteur Charles den Tex (1952) bar
stensvol met signeersessies, voor
drachten en interviews over On
macht, zijn novelle die cadeau wordt gedaan
tijdens de Maand van het Spannende Boek.
Daarna valt het stil, want het WK voetbal
begint dan. De schrijver uit Den Haag heeft
dus maar een halve promotiemaand om
zijn oeuvre van elf thrillers én het geschenk
boekje voor het voetlicht te brengen. En dat
is zonde, want Onmacht is één van de bete
re cadeaus van de laatste jaren. Den Tex ver
telt daarin het verhaal van het in welstand
levende gezin van moeder Ellen, haar zoon
Bas en Ellens tweede man Victor, dat op
een kwade dag volledig en gruwelijk ont
spoort.
„Onmacht gaat over het onvermogen te be
palen hoe je leven verloopt. Mijn idee was
dat het onvermogen vaak al zit in het feit
dat je iets voor een ander doet, omdat je
denkt dat die ander het leuk vindt. Die an
der denkt dat je dat doet omdat jij dat leuk
vindt. Zelf had die ander dat liever niet. Zo
houd je elkaar gevangen. )e meent dat je el
kaar een lol doet, maar eigenlijk is dat het te
genovergestelde. Dat is helemaal niet erg, zo
lang het goed gaat."
Onmacht is in een recordoplage gedrukt van
865.000 exemplaren, 30.000 meer dan Erken
mij van Esther Verhoef uit 2009 en ruim
200.000 meer dan Afgunst, het geschenk uit
2007 van dat andere bestsellerka
non, Saskia Noort. Dat moet Den
Tex deugd doen. „We dachten dat
de boekhandel wat minder zou
bestellen nu het een beetje crisis
is. En Noort en Verhoef zijn veel
bekender dan ik, die hebben een
enorm groot eigen publiek, wat ik
niet heb. We waren stomverbaasd
dat de vraag naar Onmacht ruim
hoger uitkwam."
Zijn onlangs verschenen thriller
Wachtwoord werd door literatuur
critica Elsbeth Etty overigens niet
al te lovend besproken. Zij strui
kelde over de 'bordkartonnen' personages
in het boek.
„Ik had het idee dat ik iets verder ging dan
dat", zegt Den Tex. „Maar ik zie ook wel het
Charles den Tex.
verschil met een literair boek, waarin op
een andere manier met karakters wordt om
gegaan. Wachtwoord behoort tot een ander
genre, omdat het om plot, actie en misdaad
draait. In dat genre voel ik me
ook lekker. Tja, over die persona
ges: ik zoek naar manieren om
daar wat meer van te maken. Et
ty kijkt naar wat ik doe vanuit
een literaire hoek en zegt dat ik
te literair wil zijn. Maar daar ben
ik helemaal niet mee bezig."
Schrijvend sinds medio jaren ne
gentig en als oud-voorzitter van
het Genootschap van Neder
landstalige Misdaadauteurs heeft
hij het genre de laatste jaren zien
'exploderen'. „Je had Ross, Ap
pel, De Zwaan, een heel klein
clubje. Het is totaal veranderd, het aanbod
is veel breder geworden. En dat is goed. Los
van de vraag of je al die schrijvers kunt
waarderen, is mijn overtuiging altijd ge
CHURLESDUTEX
Charles den Tex schreef het ge
schenkboekje Onmacht voor de
Maand van het Spannende Boek.
Hij haalt daarmee een recordoplage
van 865.000 exemplaren.
door Peter Kuijt
weest dat je ruime aanwas moet hebben om
tot een volwassen aanbod te komen. En
daaruit komen dan weer de goeien naar bo
ven."
In Onmacht, maar ook in Wachtwoord en de
bekroonde thrillers De macht van meneer
Miller en CEL speelt de impact van het com
putertijdperk een grote rol. „Het besef van
wat je wel of niet kunt doen en hoe je om
gaat met informatie verandert. Ik zet zelf
wel eens wat dingen op het net, maar ande
re zaken ook weer niet. Mensen van 20 den
ken daar helemaal niet over na, dat hoort
bij die leeftijd. Dat heel anders omgaan met
privacy en wat dat voor impact heeft op ie
mands leven, vind ik interessant." In Den
Tex' laatste drie thrillers speelt communica
tieadviseur Michael Bellicher de hoofdrol.
Een beetje naïeve figuur, vindt de schrijver.
„Hij denkt niet het kwade van mensen,
meent dat het allemaal wel goed zal komen
en heeft een soort optimisme dat niet door
de werkelijkheid geschraagd wordt. Als advi
seur denkt hij dat er overal een oplossing
voor is."
Bellicher heeft wel wat weg van Den Tex,
die ook bedrijven adviseerde. „Maar ik ben
misschien iets achterdochtiger dan hij." Of
Den Tex, zoon van een hoogleraar geologie,
ooit zijn oude stiel van managementadvi-
seur zal oppikken, is de vraag. „Sinds twee
jaar hoefik niet meer op zoek naar opdrach
ten. De inkomsten van CEL liepen aardig
door." Lachend: „Maar nu is het geld bijna
op. Ik zou terug kunnen naar het schrijven
van jaarverslagen. Maar als ik dat kan vermij
den, doe ik dat. Het is afwachten hoe Wacht
woord het gaat doen."
Q Onmacht wordt in de Maand van het Spannende
Boek (juni) cadeau gedaan bij de aanschaf voor
ten minste 12,50 euro aan Nederlandstalige boe
ken.
Charles den Tex - Wachtwoord. Uitgeverij
De Geus, 346 pag. 21,90 euro
foto David van Dam/GPD
0 Jussi Adler-Olsen -
De vrouw in de kooi
Vertaling Kor de Vries,
Prometheus, 10 euro
Jo Nesbo - Headhunters
Vertaling Annelies de
Vroom, Cargo, 18,90 eu
ro
Vidar Sundstol - Land
van dromen
Vertaling Carla Joustra
en Lucy Pijttersen
Anthos, 10 euro
Matti Rönka - Grensge
val
Vertaling Annemarie
Raas, Q, 18,95 euro
Jens Lapidus - Bloedlink
Vertaling Jasper Popma,
A.W. Bruna, 19,95 euro
door Maarten Moll
De Scandinavische thriller is
hot. Al jaren. Met name de
Zweedse misdaadromans.
Maar er is meer dan de Zweedse
thriller. Neem Denemarken. There's
something rotten in the state of Den
mark, schreef Shakespeare al (Ham
let). We konden recent, op dvd, ken
nis nemen van de briljante misdaad
serie The killing. Op schrift verna
men we niet veel uit Denemarken.
Nu is net het eerste deel van de trilo
gie Serie Q. verschenen. In het eerste
deel, De vrouw in de kooi, van Jussi
Adler-Olsen, wordt de lastige briga
dier Carl Morck naar de kelders van
het politiebureau in Kopenhagen ver
bannen. Hij krijgt een stapel oude
dossiers en moet maar zien wat hij
met deze onopgeloste moorden kan.
Adler-Olsen schrijft heel goed en
speelt met de lezer. Dat maakt De
vrouw in de kooi een zeer spannende
thriller.
Noorwegen dan. Van Jo Nesbo ver
scheen Headhunters. Nesbo is een
van de beste Noorse thrillerschrij
vers. Bekend van zijn boeken met in
specteur Harry Hole in de hoofdrol.
Headhunters is een Hole-loze Nesbo.
Maar wel een heel goede. Nesbo
houdt een hoog niveau vol in dit vrij
krankzinnige verhaal.
Dan de Minnesotatrilogie van Vidar
Sundstol. "I\vee broers. Twee moor
den. Een legende die alles met elkaar
verbindt. Een Scandinavische thriller
trilogie met een Amerkaanse twist'.
Dat laatste slaat natuurlijk op Minne
sota, want Land van dromen, zoals de
titel van het eerste deel luidt, speelt
zich in die Amerikaanse staat af.
Land van dromen maakt meer dan be
nieuwd naar de volgende delen van
deze trilogie.
Grensgeval, van Matti Rönka, is een
echte Finse thriller. Grensgeval werd
in 2006 tot beste Finse thriller uitge
roepen. Viktor Karppa is een privéde-
tective in Helsinki. Karppa, een Rus
met Finse voorouders, is een man
die alle opdrachten aanneemt, ook
van dubieuze figuren aan weerszij
den van de Fins-Russische grens. Hij
krijgt van een antiquair het verzoek
diens verdwenen Estse echtgenote
op te sporen. Een klassieke opdracht,
die hem uiteraard in moeilijkheden
brengt, want de vrouw is de zus van
gewelddadige crimineel Jaak Lille-
puu. Grensgeval is een uitstekende
hard-boiled Finse misdaadroman.
Strak geschreven, met plotselinge
wendingen en stoere taal.
Ja, en dan toch ook nog even naar
Zweden. Het wachten is op het vier
de Millenniumdeel van Stieg Lars-
son. Wat niet betekent dat er geen
andere goede Zweedse misdaadro
mans zijn te lezen. Van Jens Lapidus,
die vorig jaar zo sterk debuteerde
met Snel geld, is nu het tweede deel
uit zijn Stockholmtrilogie versche
nen; Bloedlink. Verraste Lapidus, in
het echte leven strafpleiter, met een
boek waarin nu eens geen politie
commissaris de hoofdrol speelde, in
Bloedlink is een van de hoofdrollen
wel voor een politieagent. Maar dan
voor een corrupte agent. Met huwe
lijksproblemen nog wel. Opnieuw
speelt Lapidus met straattaal en kor
te, rauwe zinnen in een verhaal dat
ook maatschappijkritisch is (net als
bij Larsson). Bloedlink is weer een ge
weldige Lapidus!