'De economische belangen zijn enorm. Dat staat weieens op gespannen voet met de
wetenschapProfessor Frans Kok
Probiotica zijn levende bacteriën die toegevoegd
worden aan yoghurtdrankjes. Ze kunnen helpen bij
darmklachten, zoals diarree of verstopping. Danone
Activia kan zorgen voor een betere stoelgang bij
mensen die gevoelig zijn voor constipatie. Probiotica
kregen een slechte naam bij een fout gelopen onder
zoek naar het remmen van ontstekingen aan de
alvleesklier. Daarbij kwamen mensen te overlijden
die waarschijnlijk nog geleefd zouden hebben als ze
geen probiotica toegediend hadden gekregen.
Yakult de zuiveldrank in het kleine roze flesje dat
een tijd lang behoorlijk demonstratief in de tv-serie
Baantjer werd gedronken, laat het aantal lactobacil-
len toenemen. Door inname van een lesje per dag
ontstaat een evenwichtiger darmflora. Het kan de
stoelgang verbeteren van mensen die gevoelig zijn
voor constipatie, maar dat mag niet geclaimd worden
bij de verkoop.
Becel pro-activ (margarine en zuiveldrankjes) bevat plantensterol. Volgens Becel hebben veertig
onderzoeken de cholesterolverlagende werking hiervan bewezen. Becel haalt plantensterol uit plant
aardige olie, fruit en groenten en stopt het in de margarine en de drankjes. Het Voedingscentrum beves
tigt de werking. Het zou het gehalte aan 'slecht' cholesterol in het bloed met ongeveer 10 procent
kunnen verlagen doordat het voorkomt dat het in het bloed wordt opgenomen. Cholesterol hecht zich
aan de binnenkant van bloedvaten waardoor die kunnen verstoppen. De Hartstichting beveelt pro-activ
aan en verzekeraar VCZ vergoedt het zelfs.
PZC Vrijdag 6 maart 2009 9
Bij een evenwichtig eetpatroon zijn geen vitaminen-
en mineralensupplementen nodig, stelt het
Voedingscentrum. Alleen jonge kinderen, vrouwen die
zwanger willen worden, zijn of borstvoeding geven en
ouderen zouden er baat bij kunnen hebben. Het advies is
preparaten te gebruiken die de aanbevolen dagelijkse
hoeveelheid leveren en niet meer. Er zijn echter ook
grootschalige studies verricht die aantonen dat er geen
verschil in sterfte en hart- en vaatziekten is tussen
mensen die wél en die geen supplementen slikken.
met vitamines en mineralen blij
ken gewoon niet tot minder hart
en vaatziekten en minder sterfte
te leiden. Dat is bewezen met on
derzoeken onder honderdduizen
den mensen."
Weg dus met die potjes vitamine
pillen?
„Ja. Bovendien is het veel slimmer
om een regelmatig en gezond voe
dingspatroon aan te leren. Dat is
bovendien ook een goed middel
om overgewicht tegen te gaan.
Veel mensen vinden het niet de
moeite waard gezonder te leven
om over veertig jaar een halfjaar
tje later dood te gaan. Maar als je
gezond eet, voel je je gewoon be
ter."
Functional food kan worden inge-
zet tegen westerse welvaartsziek-
ten als obesitas. Maar wat is het
belang voor de Derde Wereld?
„Er zijn evenveel ondervoede men
sen in arme landen als obesitaspa-
tiënten bij ons: 800 miljoen. Je
kunt proberen meer variëteit te
krijgen in lokaal verbouwd voed
sel. Of voedsel verrijken met ijzer,
zink, vitamine A en jodium. Sup
plementen hebben daar wel dege
lijk zin. En je kunt de moderne bi
otechnologie inzetten. Niet eens
genetische manipulatie, dat is bij
ons toch een vies woord gewor
den, al denken ze daar in de VS en
China anders over. Maar met gene
tische kennis kun je rassen door te
kruisen zó veredelen dat ze bij
voorbeeld beter tegen droogte of
zout kunnen. Daar is veel mee te
winnen."
Heeft genetische manipulatie dan
afgedaan?
„In Nederland willen we er niet
veel meer van weten. Terwijl er
geen wetenschappelijk bewijs is
dat het ecologische schade aan
richt of de gezondheid bedreigt.
We moeten denk wat meer tijd ne
men om te zien wat de ervaringen
in de VS en China zijn. Kernener
gie was ook heel lang onbespreek
baar en ook daar is nu een kente
ring aan de gang."
Vlees is de laatste jaren ook steeds
meer in opspraak. Moeten we geen
vlees meer eten?
„In vlees zit eiwit, vet en zout. Het
is niet bewezen dat plantaardig ei
wit beter is dan dierlijk, maar ook
niet dat het slechter is. Maar wie
veel vlees eet, eet ook veel dierlijk
vet en zout. En dat is niet goed. Be
langrijker is dat voor de productie
van één deel dierlijk eiwit zeven
delen plantaardig eiwit nodig zijn.
Dat is niet vol te houden. Ook
wordt het 'heem', de rode kleur
uit ijzer van het vlees, steeds vaker
in verband gebracht met kanker
aan de dikke darm. Vanuit weten
schappelijk oogpunt moet je zeg
gen dat minder vlees eten beter
voor je gezondheid is en dat het
vanuit ecologische motieven duur
zamer geproduceerd moet wor
den."
