'Een film waar je niet in wil zitten'
Australiërs bang voor nieuwe bosbranden
1 O Vrijdag 27 februari 2009 PZC
Zeventig mensen
vorig jaar beveiligd
door rijksoverheid.
door Jan Salden
Bedreigingen van publieke
figuren zijn aan de orde
van de dag. Soms zijn de
dreigementen zo ernstig
dat persoonsbeveiliging nodig is.
Alleen al het afgelopen jaar gebeur
de dat minstens honderd keer.
'Hé, wat leuk', denkt Roda JC-voor-
zitter Servé Kuijer nog als hij tij
dens de uitwedstrijd tegen Willem
II wordt toegezongen door zijn ei
gen aanhang. Maar als het gezang
van de supporters even later tot
hem doordringt, maakt de trots
gauw plaats voor ontreddering. De
fans eisen Kuijers vertrek. In hun
ogen kan hij geen goed meer
doen, sinds hij zich heeft uitge
sproken voor een fusie met het ri
valiserende Fortuna Sittard.
In de weken die volgen verhardt
de sfeer. Roda-aanhangers probe
ren Kuijer op de tribune op te zoe
ken. Foto's van diens huis verschij
nen op internet.
Bij Fortuna-collega Hans Erkens
gaan de ramen aan diggelen. Tij
dens een gesprek met politie en
justitie krijgt Kuijer door hoe ern
stig de situatie is. „De dreiging
bleek niet alleen van de suppor
ters te komen, maar ook uit ande
re hoek. Groepen mensen uit be
paalde wijken hadden het op ons
voorzien." Roda JC huurt beveili
gers in die 24 uur per dag voor
Kuijers huis posten.
„Je komt in een film terecht waar
je niet in wil zitten. Je kijkt voort
durend over je schouder. Het
neemt je leven over." Die prijs wil
Kuijer niet betalen.
Vlak voor de Kerst maakt hij zijn
aftreden bekend.
Bedreigingen aan politici, bestuur
ders en andere publieke figuren
j zijn aan de orde van de dag. Denk
aan toenmalig burgemeester van
Schouwen-Duiveland, Jack Assel-
bergs. In de meeste gevallen blijft
het bij een enkele haatmail. Maar
soms zijn de dreigementen zo ern
stig dat beveiliging noodzakelijk is.
In Nederland moet een persoon of
diens werkgever in eerste instantie
zelf voor bewaking zorgen. Als dat
niet (meer) lukt, is de politie aan
zet.
Daarnaast is er de Dienst Konink
lijke en Diplomatieke Beveiliging
(DKDB), die verantwoordelijk is
voor het bewaken van personen
met een 'bijzondere functie in de
democratische rechtsorde'. De
DKDB bewaakt 22 mensen perma
nent, onder wie acht leden van
het Koninlijk Huis en veertien po
litici en andere prominenten. Daar
naast deed de dienst vorig jaar 122
incidentele opdrachten; bij de
helft gaat het om bedreigde men
sen.
Niet alleen politici en andere pu
blieke figuren kunnen met beveili
ging te maken krijgen. Ook het be
drijfsleven kampt soms met serieu
ze bedreigingen. Uit een rondgang
langs de belangrijkste particuliere
aanbieders van persoonsbeveili
ging blijkt dat zij vorig jaar ten
minste 35 keer werden ingescha
keld, ongeveer even vaak als in
voorgaande jaren.
„Slachtoffers zijn niet alleen cap
tains of industry", zegt directeur
Hans Slaman van het bureau ISP
in Lelystad. „Je moet eerder den
ken aan een medewerker van een
woningcorporatie die wordt be
dreigd door een huurder die uit
zijn huis is gezet. Of een hoofd per
soneel dat het aan de stok heeft
'Pas in het hoogste niveau
zijn de beveiligers
zichtbaar aanwezig'
met een ontslagen werknemer."
Bedreigingen variëren volgens Sla-
man van 'Ik zoek je kinderen op'
tot 'Ik schiet je dood'.
Persoonsbeveiliging betekent niet
automatisch de inzet van lijfwach
ten, zegt Slaman. „Dat stellen we
het liefst zo lang mogelijk uit." Zo
als de DKDB verschillende bewa
kingsniveaus onderscheidt, doet
ISP dat ook. In het laagste niveau
ligt de nadruk op adviezen, bij
voorbeeld hoe iemand het beste
zijn auto kan parkeren. In het
tweede niveau is er sprake van een
vorm van persoonsbeveiliging die
de buitenwereld niet ziet. Pas in
het hoogste niveau zijn de beveili
gers zichtbaar aanwezig. „Daarmee
geven we bewust een boodschap
af Dat het geen zin heeft iets te
proberen."
De markt voor persoonsbeveili
ging nam vooral na de moord op
Pim Fortuyn een vlucht, maar de
rek is er inmiddels uit. Opleidings
bureau RJ Security, dat sinds 2001
zo'n 150 beveiligers opleidde, is
daarmee gestopt. „De markt is ver
zadigd", zegt directeur René Jan
sen.
Ook de DKDB constateert een 'be
trekkelijke rust'. „Maar de tijdgeest
is onvoorspelbaar", aldus Dick Pijl,
hoofd van de dienst. Vandaar dat
de DKDB nog negentig extra bevei
ligers wil aannemen. „Dan kun
nen we alle scenario's aan. Nu
Beveiliging
Beveiliging van bedreigde per
sonen is in beginsel een verant
woordelijkheid voor het lokale
bestuur. Bij personen en instan
ties met 'een bijzondere func
tie in de democratische rechts
orde' zorgt de rijksoverheid
voor beveiliging. Deze perso
nen, gebouwen en diensten
staan op de 'limitatieve lijst'
van de Eenheid Bewaken en
Beveiligen van de Nationaal
Coördinator Terrorismebestrij
ding (NCTb).
- Op de lijst staan standaard le
den van het Koninklijk Huis,
ministers en Kamerleden. Ande
re personen kunnen aan de
lijst worden toegevoegd, zoals
in het verleden gebeurde met
strafpleiter Bram Moszkowicz
na een anonieme doodsbedrei
ging aan diens adres.
- Een overweging die kan mee
spelen om iemand aan de lijst
toe te voegen is dat de per
soon in kwestie niet zelf voor
zijn eigen beveiliging kan zor
gen en ook geen werkgever
heeft die dat kan doen.
- Een andere reden kan zijn dat
de persoon in kwestie zich re
gelmatig in verschillende poli
tieregio's begeeft. Personen op
die lijst staan er in principe tij
delijk. Als de dreiging af
neemt, wordt de beveiliging af
gebouwd en uiteindelijk - met
stille trom - opgeheven.
ook, maar met hulp van andere po
litiediensten." Om het tekort weg
te werken mikt de DKDB op een
andere doelgroep. Werd voorheen
vooral geworven bij politie en De
fensie, nu komen ook burgers in
aanmerking. Dat past bij de veran
dering van het vak, zegt Pijl. „Het
gaat niet meer alleen om fysiek be
waken, maar om inlichtingen
werk. Inschatten wanneer de risi
co's het hoogst zijn. Dat kan een
goed opgeleide burger net zo goed
als een politieman."
Rampen zetten
onbezorgde Australiërs
aan het denken.
door onze correspondent
Arjen Zegers
SYDNEY - In het zuiden van Austra
lië vreest men voor het uitbreken
van nieuwe bosbranden, vanwege
aanhoudende hitte en harde wind.
Australiërs leggen steeds vaker het
verband met klimaatverandering.
De afgelopen dagen zijn er nieuwe
doden geteld als gevolg van de erg
ste branden uit de geschiedenis,
de teller staat al op 210, en het in
kaart brengen van de menselijke el
lende zal nog weken kosten. Ook
heerst er zorg dat er nieuwe bran
den uitbreken als gevolg van aan
houdende hitte. Bij het evalueren
van de catastrofe wordt meer dan
bij eerdere natuurrampen een kop
peling gelegd met klimaatverande
ring.
Het Australische-continent -lijkt al
Australiërs moeten meer klimaatbewust worden.
hard geraakt te worden door de
wereldwijde klimaatverandering:
tegelijk met de bosbranden in het
zuiden, waren er grote overstro
mingen in het noorden.
Langzaam dringt tot mensen door
dat de onbezorgde Australische le
vensstijl - no-worries:-maak-je-niet
foto Dean Sewel/GPD
druk en geniet - gepaard gaat met
een hoge C02-productie die de kli
maatverandering versnelt. Austra
liërs, blijkt uit onderzoek, gebrui
ken hun auto de helft van de ke
ren voor ritjes van minder dan vijf
kilometer. Hun consumptiepatro
nen worden steeds 'Amerikaan-
ser'. Overal verrijzen enorme win
kelcentra, waar klanten in grote au
to's naartoe rijden. Fastfood rukt
op, en Australiërs horen nu tot de
dikste mensen ter wereld.
Tim Flannery, een milieuweten
schapper aan Macquarie university
in Sydney, constateerde na de
branden: „De bosbranden zijn een
dodelijke herinnering aan het feit
dat we de klimaatverandering
moeten tackelen. Laten we hopen
dat deze ramp Australiërs aan het
denken zet over hun klimaatver-
vuilende gewoontes."
Klimatoloog Andy Short, werk
zaam aan de universiteit van Syd
ney, ziet wel dat de eerste stappen
worden gezet in de richting van
meer duurzaamheid. Er komt aan
dacht voor openbaar vervoer en
nieuwe woningen zijn milieuvrien
delijker, zegt hij. Short was on
langs drie maanden in Nederland,
en werd getroffen door de kwets
baarheid van beide landen voor
klimaatverandering. „Het illus
treert dat er wereldwijde samen
werking nodig is om dit probleem
aan te pakken. Burgers in Australië
en Nederland moeten daarin nog
heel veel stappen zetten."
Penny Whetton, onderzoekster
aan liet centrum voor Australisch
weer- en klimaatonderzoek (CAW-
CR), stelt dat de recente catastro
fes door menselijke invloeden in
de hand wordt gewerkt. Ze voor
spelt meer rampen: „De opwar
ming van de aarde gaat door, en in
delen van Australië betekent dat
meer hittegolven en droogte, dus
meer bosbranden."
Toch is de officiële Australische kli
maatambitie een stuk minder
groot dat bijvoorbeeld die van de
Europese Unie. De Australische kli
maatminister Penny Wong vindt
een te drastisch schema van
C02-reductie economisch onver
antwoord. „Het vernietigt Australi
sche banen, die verdwijnen naar
landen die geen C02-beleid willen
voeren."
PW-voorman Geert Wilders wordt vierentwintig uur per dag beveiligd.
archieffoto Evert Jan Daniels/GPD