Een trap om
wonen3o
9
Gestapelde lampvoeten, blauw
Vertroetel de plataan
Schoenenbrievenbus
Gestapelde lampen
B www.drimmer.fr
www.kostka.fr
Meubels met
'game-twist'
PZC
Zaterdag 14 februari 2009
wonen@wegener.nl
024-3650509
O
7s
7s
Zaadbollen van de plataan.
foto Romke van de Kaa
De uitdrukking
'boompje groot,
plantertje dood'
is pessimistische onzin.
Vaak is het omgekeerde
waar. Veel bomen groeien
zo snel, dat ze er al na tien
jaar doorleefd uitzien. En
een berk van 50 jaar oud
is hoogbejaard. Maar de
plataan wordt oud, dat is
waar. Als wij straks dood
zijn, staan al die dakplata
nen die we de laatste jaren
hebben geplant, nog in de
kinderschoenen. Als ze tenminste niet ziek worden. Want
er liggen nogal wat platanenziektes op de loer!
De oudste platanen vind je in Griekenland en Turkije. Op
Kos staat een plataan waaronder Hippocrates, de 'vader van
de geneeskunde' in de vijfde eeuw voor Christus, college
gaf Het waren ook de Grieken die er in de oudheid al op we
zen dat sommige mensen van platanen hooikoorts krijgen,
maar dat weerhield hen er niet van ze aan te planten.
Aan de Bosporus, niet ver van Istanbul, staat de plataan
van Godfried van Bouillon. Het verhaal gaat dat
Godfried er met zijn mederidders onder overnacht-
V. te tijdens de Eerste Kruistocht, op weg naar het Hei
lige Land. Ook deze boom zou 2.ooo-jaar oud zijn,
maar daaraan wordt door deskundigen getwijfeld.
Die oeroude platanen behoren tot de Platanus orien-
talis, de Oosterse plataan, die uit de Balkan stamt
De Platanus occidentalis, de westerse plataan, komt
uit Noord-Amerika. De gewone plataan Platanus ace-
rifolius, die wij als laanboom en dakplataan planten,
is een kruising tussen die twee. Het is lastig om de
drie soorten uit elkaar te houden. Platanus orientalis
heeft het diepst ingesneden blad. Dat van Platanus
occidentalis is meer gelobd en dat van Platanus aceri-
folius zit daar tussenin. Maar er zijn allerlei tussen
vormen. Handiger is het om de vruchtbolletjes te
H tellen: De westerse plataan heeft er één of twee. de
gewone twee tot drie en de oosterse drie tot zes.
De bekendste platanenziekte wordt bladvlekkenziekte ge
noemd. Dit is de ziekte waarbij het jonge blad plotseling ver
schrompelt, alsof iemand er een aansteker onder heeft ge
houden. Als je in juni onder een zieke plataan loopt, kraakt
het blad onder je voeten en lijkt het of de herfst vervroegd
is ingetreden. Na een paar weken herstelt de boom zich,
maar hij raakt op den duur natuurlijk wel verzwakt.
De bladvlekkenziekte sloeg toe in de jaren negentig van de
vorige eeuw en net toen we daarmee hadden leren leven,
brak in 2007 de Massariaziekte uit, een ziekte die zich uit in
het plotseling afbreken van takken van platanen. Maar daar
mee is de platanen-ellende nog niet ten einde. In Frankrijk
en Italië loert een fatale ziekte, 'platanensterfte' genoemd.
Kunnen we iets doen? lawel. Vertroetel de plataan. Geef wa
ter in droge tijden en mest en compost op dorre grond.
Als kleine jongen was Ca
rold Smits (42), tim
mermanszoon, al bezig
met houtbewerking.
Eenmaal in het vak fas-"
cineerden trappen hem: hij wilde
niet een stukje van het proces mee
maken, maar het hele proces ken
nen.
„Ik heb mijn eigen manier ontwik
keld, thuis eerst gehobbyd, foto's
bekeken, kloosters en kastelen be
zocht en uiteindelijk mijn eigen
ambachtelijke bedrijf opgezet."
Dat was vijftien jaar geleden en in
heel wat woningen heeft Smits in
middels een exclusieve trap achter
gelaten. „Een mooie trap kan veel
toevoegen aan een woning. In es
thetisch opzicht uiteraard, maar
ook de 'beloopbaarheid' van een
trap kan veel beter dan bij de door
snee trap het geval is. Die wordt
bepaald door de juiste positie van
de treden. De opgang moet een na
tuurlijke beweging zijn."
Smits past daarom traditionele ver
bindingen en ambachtelijke verdrij
vingstechnieken (het positioneren
van treden op een tevoren bepaal
de looplijn, zodat een vloeiende
loopbeweging ontstaat) toe voor
optimale loopeigenschappen. Hij
werkt met gebogen en vloeiende
elementen, zoals kuip- en wrong-
stukken. Gekrulde leuningen, ba
lustraden en balusters, sculpturen,
siersmeed- of houtsnijwerk: wat
de klant vraagt, maakt hij.
Restaureren van een bestaande
De trap is een ondergeschoven kindje. Dat is de
stellige overtuiging van ambachtelijk trappenmaker
Carold Smits. „Tegenwoordig moet het allemaal snel
en productiegericht: fabriekstrappen. Het ambacht is
vrijwel verdwenen, dat is zonde."
door Folly van Dijk
trap behoort ook tot de mogelijk
heden. „Maar meestal komt er in
een gerestaureerde woning toch
een geheel nieuwe trap."
Ambacht kost tijd, dus geld. Een
trap van Carold Smits is niet voor
iedereen weggelegd. „Reken op mi
nimaal 10.000 euro. Restaureren
kan vanaf 3.000 euro per trap."
Dat ook in de wereld van de archi
tectuur de trap vaak van onderge
schikt belang is, vindt Smits onbe
grijpelijk. „Een trap bepaalt de en
tree van een woning en is een
vast, doorgaans onvervangbaar ele
ment. De plaats van de trap is dus
van groot belang. Het ontwerp
moet daarop tijdig worden aange
past. Hoe eerder de trappenmaker
er dus bij wordt gehaald, hoe be
ter. Hij kan dan de wensen van de
klant uitgebreid bespreken en het
model integreren in de bouw."
Als de klant het schetsontwerp
heeft goedgekeurd, maakt hij een
tekening van de trap op ware
grootte. „Ik wil het visualiseren."
Klassieke modellen zijn gewild,
maar wie een moderne trap
wenst, kan ook bij Smits terecht.
„De klant bepaalt de vormgeving."
Favoriet bij zijn clientèle is de klas
sieke wenteltrap. „Maar die kan
niet overal. Een wenteltrap kost
veel ruimte en moet je dus in een
vroeg stadium integreren."
De meest opmerkelijke wens die
bij hem werd neergelegd, was een
trappenhuis van vijf trappen met
tussenbordessen in Jugendstil-
vormgeving. „Een enorme op
dracht. Het is bijna gereed."
Smits werkt uitsluitend met hout.
Veel eiken, beuken en edele soor
ten als ovangkol (een tropische
houtsoort) voor exclusieve trap
pen. Bij voorkeur maakt hij elke
trap van het hout van één stam.
„Dan blijft de structuur dezelfde.
Vaak heb ik extra lange stammen
die soms wel 15 kubieke meter
hout bevatten. Ik gebruik alleen
stammen die op natuurlijke wijze
vier a vijfjaar zijn gedroogd. Het
komt in verschillende diktes hier
binnen. Gezaagd, en altijd van de
zelfde houthandelaar. Dan is er
nog heel veel bewerking nodig."
Gemiddeld is Smits twee maan
den bezig met een trap, vooral in
zijn werkplaats in Berghem. „In el
ke trap leg ik mijn ziel en zalig
heid. Dat vind je niet of nauwe
lijks bij de jongere generatie. Jam
mer, zo verdwijnt het ambacht."
www.trappenmaker.eu
Andere trappenmakers:
www.hoograven.nl
www.trapart.nl
www.trapkopen.nl
www.hrtrappen.nl
www.detrappenmaker.nl
www.vanmanen-trappen.nl
www.allstairs.nl
Reageren?
redactie.wonen@wegener.nl
foto GPD
Het persbericht is (natuurlijk) lo
vend. Op ronkende wijze wordt
daarin de loftrompet gestoken
over de shoe-shine, een soort -
wandrek dat de mogelijkheid
biedt veel schoenen op een klein
oppervlak kwijt te kunnen. De
schoenen worden door een bor
stel geklemd en zo op hun plaats
gehouden. De shoe-shine is in
twee uitvoeringen en verschillen
de kleuren leverbaar, met één rij
borstels of drie rijen boven el
kaar. Het frame is gemaakt van
gelakt staal. Prijs: 165 euro.
De shoe-shine lijkt een droom
voor verzamelaars, maar is dat
ook zo? Een collega op de redac
tie di£ bekendstaat om haar uitge
breide collectie, schudt haar
hoofd. „Waar laat ik mijn laar
zen? Ik kan de schacht toch niet
laten hangen? Bovendien spaart
dit geen 'opslagruimte' uit. En ik
moet ervoor boren. Laat maar."
B
www.bincware.com
Het is alsof de Fransen afgelopen
zomer allemaal langs een rivier in
spiratie zijn gaan zoeken voor een
nieuwe lamp. Al stapelend met
keien was het idee ineens geboren:
lampvoeten van gestapelde keien
van keramiek. Opvallend hoeveel
leveranciers en stands hun stapel
lampen presenteerden. Installaties
van een paar steentjes tot wel tien
keien hoog, met daarop een kap
voor de verlichting zelf
Het Franse Drimmer en Kostka
richtte zijn complete stand in met
de lampen, die in alle kleuren ver
krijgbaar zijn. Van natuurlijke kie-
zelkleuren tot felle tinten. De lam
pen zijn in Nederland nog niet
(overal) verkrijgbaar, maar wie
weet, waait de trend over. Wie
toch een echte Drimmer of Kostka
Trendy: 'stenenlamp' van Drimmer.
wil: op internet zijn veel tweede
hands exemplaren te vinden. Web
winkel www.trenddesign24.com
verkoopt ze ook.
Na fusionkoken is er nu ook fusion-
wonen. Het Franse merk Fusion-
tables introduceerde in Parijs de
Fusion table. Een tafel die niet mis
staat in een modern interieur.
Maar na het eten schuift het blad
open en is de kamer veranderd in
een biljartzaal. Want onder het
blad zit een professionele poolbil
jarttafel inclusief ballen en keus
verstopt.
Even onderuit zitten in je zitzak
en tegelijkertijd gamen of muziek
luisteren is geen probleem met Sit
and joy, de collectie van HMG Bed-
textiel uit Eindhoven. Zij trokken
jongeren van de iPodgeneratie
naar hun stand in Keulen. De felge
kleurde zitzakken zijn ware multi-
