Een
rubberen
wegdek
spectrum 6
O
KaAA
u mm m
ilL*
-r i
Dagboek van de aarde
A /D
PZC
Zaterdag 14 februari 2009
Het rubber dat asfalt zou moe
ten gaan vervangen, is van
Japanse makelij en is al ge
test op proefvakken bij
Kloosterzande. Gemeten is
het geluid vlakbij de band en het lawaai bij
passage. Hieruit bleek dat rubber 8,5 tot 9
decibel minder geluid produceert dan ge
woon asfalt en 3 decibel minder dan zoab
(zeer open asfalt beton). Rijkswaterstaat
wil de komende jaren de geluidsoverlast
van het wegverkeer met 10 decibel omlaag
krijgen. Het rubberen wegdek, ook wel
PERS (Poro Elastic Road Surface) ge
noemd, is daarom veelbelovend.
„Dat streven wordt waarschijnlijk niet be
reikt met alleen een ander wegdek. Ook de
banden zullen aan hoge eisen moeten vol
doen", zegt Ysbrand Wijnant, universitair
docent Structurele Dynamica en Akoestiek
aan de Universiteit Twente te Enschede.
„Er komen biijpen een paar jaar strenge
Europese regels op dat gebied. Als die naar
de letter worden uitgevoerd, mag mis
schien wel de helft van alle autobanden
die nu in de winkel liggen, niet meer wor
den verkocht."
Maar zover is het nog niet. Bandenfabri
kanten zijn nog in overleg met de Europe
se commissie voor mildere eisen. Toch
wordt er druk gewerkt om akoestische ei
genschappen van de wegen en banden te
verbeteren. „Lawaai van het wegverkeer is
een interactie tussen band en wegdek",
zegt Wijnant. „Er worden eisen gesteld
aan het geluid van banden. Deze eisen wor
den gewaarborgd door metingen op een
standaard asfaltweg. Het is opvallend dat
de eigenschappen van de wegen niet wor
den meegewogen. Vreemd, want bepaalde
combinaties van weg en band zouden juist
gunstig kunnen uitpakken. Zo zou een be
paalde band, qua geluid, misschien minder
goed presteren op het standaard asfalt,
maar beter op zoab. Die 'betere' band
wordt dan slechter beoordeeld."
Om die wisselwerking te bestuderen, is in
Enschede een band-wegdek-consortium
opgericht. Hierin zitten medewerkers van
vier verschillende vakgroepen van de Uni
versiteit Twente: rubbertechnologie, tribo-
logie (wrijvingsleer), 'construction manage
ment 8c engineering' en akoestiek. „We kij
ken niet alleen naar bandlawaai, maar ook
naar het effect van verschillende soorten
rubber op bijvoorbeeld duurzaamheid, vei
ligheid en energieverbruik, de wrijving tus
sen de band en het wegdek in verband
met mogelijke brandstofbesparing en het
veranderend proces van het aanleggen van
wegen."
Zoab heeft nadelen. De poriën van het
zoab-wegdek kunnen namelijk na aanleg
dichtslibben, waardoor bandenlawaai op
dit asfaltbeton alsnog vrij spel heeft. Ook
bleek tijdens de recente strenge vorstperio
de dat zoab niet altijd bestand is tegen
krimp. Hier en daar vielen grote gaten in
de weg. „Onderzoek moet uitwijzen of rub
ber flexibeler is en de spanningen ten ge
volge van thermische uitzetting en krimp
beter kan opvangen", zegt Wijnant. Na
deel is wel dat rubber een iets hogere rol-
weerstand heeft dan asfalt.
Dat is deels op te lossen door te spelen
met de samenstelling van de rubberen
mat. Maar nooit helemaal. „Daarom ben ik
benieuwd wat er uit de test bij Apeldoorn,
dit voorjaar op de A50, zal rollen. Als er
meer energie nodig is om over een rubbe
ren weg te rijden, al is het maar een paar
procent, dan denk ik dat wegenbouwers
en de overheid minder geneigd zijn zulke
rubberen wegen in grote hoeveelheden
aan te leggen."
De eerste toepassingen van het rubberweg
dek voorziet Wijnant, vanwege het kosten
aspect, op korte trajecten langs een woon
wijk of bij op- en afritten, waar geluid een
probleem is. „Ik zie het nog niet gauw ge
beuren op een snelweg, hoewel Rijkswater
staat wel ideeën heeft in die richting."
Een aangelegde weg moet minstens tien
jaar meegaan. Vroeger was de gemeente,
provincie of een andere wegbeheerder ver
antwoordelijk voor de kwaliteit van de
weg. Zodra de weg was aangelegd, hield
de bemoeienis van de wegenbouwer op.
Wijnant ziet een verschuiving. „Steeds va
ker wordt in contracten vastgelegd dat de
wegenbouwer medeverantwoordelijk is
voor onderhoud. Daarom is die ook gebaat
bij betere wegen. Als de weg niet meer vol
doet aanMe geluidseisen die bij aflevering
wel golden, kan in de contracten worden
vastgelegd dat de wegenbouwer dat op
zijn kosten weer in orde moet maken. Ge
meentes blijven wel verantwoordelijk
voor het gewone onderhoud, zoals schoon
maak van de weg nadat een zandauto de
helft van zijn lading is verloren. Als je dat
op een zoablaag laat liggen, slibt de weg
dicht en verliest die zijn voordelen."
reageren?
spectrum@wegener.nl
Op de op- en afrit van tankstation De Brink
langs de A50 bij Apeldoorn start dit
voorjaar een proef met een rubberen
wegdek. Dit wegdek wordt PERS (Poro
Elastic Road Surface) genoemd. Uit eerdere
proeven blijkt dat de rubberen weg zorgt
voor veel minder geluidsoverlast. Nu wordt
gekeken of het nieuwe wegdek lang genoeg
meegaat en voldoende veilig is.
door Peter de Jaeger foto's GPD
O Gerommel in Alaska
De Mount Redoubt in het zuiden van Alaska
rommelde al voor de derde achtereenvolgen
de week. De gas- en stoomwolken die uit de
krater ontsnappen, duiden op de aanwezig
heid van vers magma in de vulkaan. Volgens
Stephanie Prejean van het Alaska Volcano
Observatory ontstaat de verhoogde seismi
sche activiteit mogelijk doordat er, onder
druk van dat nieuwe magma, breuken in het
inwendige van de vulkaan ontstaan.
Aardbevingen
De zwaarste van een reeks van twee aardbe
vingen in het noordwesten van Peru veroor
zaakte flinke paniek. Veel mensen renden
van schrik hun huizen uit. Er waren ook aard
bevingen in Bulgarije, het noorden van Co
lombia en het zuidwesten van Canada.
CD Visverbod bij Noordpool
De vissers die een begerig oog hadden laten
■-S#
ÏV
vallen op het gebied rond de Noordpool dat
de afgelopen zomers door het afsmelten van
recordhoeveelheden ijs bevaarbaar was ge
worden, zullen in het Amerikaanse deel van
de poolwateren waarschijnlijk niet aan de
slag mogen. Dat is het gevolg van een advies
van de North Pacific Management Council,
de Amerikaanse overheidsdienst die de wate
ren rond Alaska beheert. De dienst vindt dat
de visserij niet mag worden toegestaan, zo
lang niet duidelijk is wat de gevolgen van de
-
opwarming van de aarde»voor deze kwetsba
re regio zijn. Het advies moet nog wel wor
den overgenomen door de nieuwe Ameri
kaanse minister van Handel.
Tropische cyclonen
De cycloon Gael spookte voor de tweede
achtereenvolgende week rond in de Indische
Oceaan en zwol tussen Réunion en Madagas
car aan tot een storm van categorie vier.
Gael zorgde op deze eilanden en op het na-
Bron; Earth Enviroment Service
bijgelegen Mauritius voor hoosbuien en zwa
re windstoten, maar het oog van de storm
bleef een heel eind uit de kust.
CD Klimaatverwarring
Het extreem koude winterweer in delen van
Europa en de Verenigde Staten wordt door
klimaatsceptici aangevoerd als bewijs dat er
van opwarming van de aarde geen sprake is.
Maar klimaatdeskundigen hebben al jaren ge
leden voorspeld dat het weer door het broei
kaseffect grilliger zou worden, met grotere
verschillen in temperatuur, en meer natte of
juist droge perioden. Het Goddard Institute
van de NASA heeft vastgesteld dat vorig jaar
het op acht na warmste jaar was dat ooit is
geregistreerd. Die onderbreking in de opwar
ming van de aarde is volgens de NASA geen
teken dat het broeikaseffect niet bestaat,
maar een uitvloeisel van de afkoeling van de
temperatuur van het oppervlaktewater van
de Stille Oceaan.