Een gezond en
natuurlijk rommeltje
33 wonen
Hoe verwijder ik de groene aanslag van mijn Wordt het huiten kouder, dan hebben wij binnen
oprit? Het is daar in het najaar altijd glad. last van koude benen door tocht, (deel II)
I woBien@wegener.nl
S 024-3650509
PZC
Zaterdag 18 oktober 2008
Het zit allemaal tussen
de oren. De ene tui
nier kruipt in de herfst
bij de kachel en geniet
van ronddwarrelend
blad. De ander krijgt jeukende han
den en trekt als een dolgedraaide
schoonmaker met hark en schaar
de tuin in. Wég met die troep.
Hovenier Janneke van der Brugge
uit Olst heeft klanten uit beide ca
tegorieën. Zelf is ze niet gechar
meerd van al te fanatiek opruimen
in de herfst. „Dat winteridaar ma
ken is een typisch Hollands ver
schijnsel. Het moet allemaal netjes.
De buren mogen vooral niet den
ken: wat een zootje is het daar."
Maar dat 'zootje' is wel hoe de na
tuur het bedoeld heeft. „Afgestor
ven plantenresten geven de plant
bescherming tegen vorst. Er krui
pen beestjes tussen om te overwin
teren. Het bladerdek isoleert. Ik
snap best dat mensen het graag net
jes willen. Daarom denk ik dat je
een middenweg moet zoeken. Wél
een beetje opruimen zodat je je
niet ergert, maar ook de natuur in
haar waarde laten."
Volgens Van der Brugge kun je bij
een kritisch ommetje door je tuin
best dingen vinden die weg mo
gen. „Een hosta, daglelie of tuinge-
ranium bijvoorbeeld. Dat zijn plan
ten die niet stevig en houtig zijn,
maar sappig blad hebben. Bij de
door Jan van Mullem
"4 redactie.wonen@wegener.nl
|jg| 024-3650509
Herfst, de bladeren vallen. Voor velen het startsein om de tuin winterklaar te maken.
Gewapend met hark en snoeischaar gaan ze hun hofje te lijf tot er geen blaadje
meer ligt. Maar wie een beetje rommelig niet erg vindt, kan het zichzelf beter
makkelijk maken. Aangeharkt staat netjes, maar de tuin is er niet bij gebaat,
door Fredertke Krommendijk
eerste nachtvorst wordt het snot.
Die kun je best afknippen, dat
staat netter. Ook kun je, als het
blad van struiken en bomen is, kij
ken of er takken raar uitsteken. Als
iets je stoort, haal je het weg."
Van sommige planten moet je weg
blijven met de snoeischaar. Lava-
tera bijvoorbeeld, met haar mooie
teerroze bloemen, is in een jaar
weer opgekomen uit het niets tot
wel 2 meter. Snoei je die nu hele
maal terug en het gaat vriezen, dan
neemt de vorst de rest te grazen,
waardoor ze dood kan gaan. Ook
de bekendste hortensia's, die met
de roze bollen, lijden aan dit euvel.
„Maar sommige struiken hebben
enorme scheuten, zoals de vlinder-
struik. Daar kun je in de winter
somber van worden. Dan adviseer
ik om ze tot de helft vast in te kor
ten, gewoon voor het oog. In het
voorjaar snoei je ze korter terug."
Volgens de tuinvrouw is het wegha
len van alle gevallen bladeren en
het wegsnijden van alle stelen 'te
gennatuurlijk'. „Als je alles kaal
maakt, stel je de planten en de
grond helemaal bloot aan de ele
menten. Met de regen spoelen veel
voedingsstoffen uit de grond. Bo
vendien wordt je tuingrond, als je
steeds alles weghaalt, stof. De
grond heeft geen structuur en daar
door kan hij geen vocht en voe
ding vasthouden."
Wie toch van aangeharkt houdt,
doet er dus goed aan structuur te
rug te brengen in de aarde. Zelf
brengt Van der Brugge in oktober
of november een laag compost van
5 centimeter op in de border. „Dat
hoef je er niet door te werken, dat
doen de beestjes wel. Dan heb je
het voor het oog netjes, maar is de
tuin toch beschermd en je verbe
tert de bodemstructuur." In het
voorjaar geeft ze dan nog een lekke
re hap goed verteerde stalmest, voe
dend en structuurverbeterend.
Nog een voordeel: in de planten
die ze laat staan, overwinteren lie
veheersbeestjes, prima luizenbe
strijders.
„Als je alles rigoureus afknipt, ont
zeg je jezelf veel moois. Het grote
wiel van een kruisspin tussen twee
stelen, rijp aan de hoge grassen,
sneeuw op de plantensilhouetten,
dat is zo prachtig."
Van der Brugge gebruikt de herfst
ook om echt vorstgevoelige plan
ten onderdak te krijgen. De dahlia
knollen worden na de eerste nacht
vorst uitgegraven en drogen dan
een paar dagen vorst- en tochtvrij.
Daarna gaan ze in puinzakken, te
koop bij de bouwmarkt. Die laten
lucht door, geven bescherming te
gen uitdrogen. „De zakken zet ik
vorstvrij weg. Zo doen we het alle
maal bij de Dahliavereniging."
Reageren?
redactie.wonen@wegener.nl
Een paar weken geleden hadden we
het in deze rubriek over algenaan-
slag op dakpannen. Van daar is het
een kleine stap (ahum, don't try this
at home, kids!) naar het terras. Want
ook dat gaat nog wel eens verbor
gen onder zo'n groene laag. Zo ook
de oprit van de familie Van Dorema-
len. De klinkers in hun schaduwrijke
oprit zijn in het najaar altijd glad en
groen. Van die aanslag willen ze af.
Hoe? Nou, wondermiddelen bestaan
niet. Al zweert terrasspecialist Ber-
kum Beton, bij wie ik eind vorig jaar
al eens aanklopte met dit probleem,
bij Biomos. Dit product belooft de
aanslag voorgoed te verwijderen.
Huishoudmiddeltjes als groene zeep
of azijn worden op 'klus- en vlekken-
sites' als www.omaweetraad.com
voorgeschreven. Goedkoop en al
leen al daarom een poging waard.
Vaak is dit soort (hardnekkige) aan
slag overigens het gevolg van slech
te afwatering. Wellicht kan die afwa
tering nog worden verbeterd, al
moet daar eigenlijk al bij de aanleg
rekening mee worden gehouden.
's Avonds trekt 'tocht' over de vloer
in huize Verheijden. Het gevolg: kou
de benen. Twee weken geleden ga
ven wij de familie al tips. Dicht kier
tjes, adviseerden wij onder meer.
A. Hageman, service-installatietech
nicus van beroep, meldde ons later
dat deze problemen vooral voorko-
mem bij mensen die overdag de
thermostaat laag zetten, 's Avonds,
bij thuiskomst, moet de tempera
tuur snel omhoog. „Dit duurt even
omdat de muren en het interieur
ook koud zijn. De ketel stookt flink
op en radiatoren voelen heet aan.
Door het grote temperatuurverschil
(koude omgeving/hete radiatoren),
ontstaat dan een trek door de woon
kamer heen. Dit is niet zozeer tocht,
maar door de radiatoren wordt van
onderaf koude lucht aangezogen en
van boven warme lucht afgegeven."
Een 75-jarige dame - we zijn haar
naam kwijt - had een andere lezing.
„Het is de bloedsomloop. Bij ouder
worden en minder bewegen, horen
koude voeten." Of ik dat ook aan de
Verheijdens wil doorgeven. Bij deze.
Hovenier Janneke van der Brugge ruimt haar tuin in de herfst niet al te fanatiek op. „Een 'zootje' is hoe de natuur het bedoeld heeft." foto Ab Hakeboom
Tips Jasimeke
voor de herfsttuin
Houd het gazon regelmatig blad-
vrij, dat kan verstikken onder een te
dik bladerdek. Maai na half oktober
het gras niet meer.
Dek de vijver af met een net of zet
er laag gaas omheen zodat er niet
teveel blad inwaait. Anders regelma
tig blad wegscheppen.
Knip in een echt grote tuin wel vast
een deel van de vaste planten
weg, anders kom je in het voorjaar
om in het werk.
Het klimaat verandert. Daardoor
kunnen planten die tien jaar gele
den geheid doodvroren, nu wel
overleven. Janneke's tip: de Leyceste-
ria formosa (in het Engels 'Grand
mothers earrings'), een struik met
bedauwd groene takken en mooie
hangende bloemen. Als ze de eer
ste winter overleeft, houdt ze het
in ons huidige klimaat jaren vol.
Sommige planten die in de tuin blij
ven, hebben extra zorg nodig. Ge
bruik als winterdek geen plastic.
Daaronder gaat het broeien en rot
ten. Natuurlijk materiaal als stro,
blad, of zelfs een losse wollen sjaal
werken beter.
Maak een blikvanger, bijvoorbeeld
een buxusbol, extra mooi door
hem nu nog een keer strak in mo
del te brengen. Straks een dekentje
sneeuw erop, niemand die nog naar
de minder nette dingen kijkt.