Klompenmachine was een zegen
PZC
Geroosterde ham a 1'orange
Museum in Best geeft aardig beeld van verdwijnend ambacht
De Antiekboerderij
Zuster
puzzel
Heer Bommel en de Unistand
Casper Hobbes
recept
weer
/'9©
Sfk
r
m
I [K222EE222B
dinsdag 22 augustus 2006
door Anneke Liebrand
Rien van Laarhoven glundert
als hij naar de pas gerestau
reerde klompenmachine wijst
in het klompenmuseum van
Best. „Dit is de slagroom op de
taart."
Maandenlang is hij samen met
zijn vader Wim bezig geweest
om het oude vastgelopen ap
paraat weer aan de praat te
krijgen. En die moeite loont:
vanaf nu kan hij bezoekers met
echte demonstraties een kijkje
geven in de klompenindustrie
aan het begin van de twintigste
eeuw.
De machine, in 1920 vervaar
digd door de Franse fabrikant
Baudin, betekende in de jaren
twintig van de vorige eeuw een
enorme vooruitgang. Hij werkt
als een soort kopieermachine,
ongeveer vergelijkbaar met het
Advertentie
De grootste en de mooiste in de regio.
inkoop - verkoop - taxaties
Hét adres voor al uw antiek!
Top kwaliteit Engelse Chesterfields.
Scheipe prijzen - hoge inruil
certificaat 10 jaar garantie.
Alle kleuren - vele modellen
Geopend: dinsdag t/m zaterdag van 10.00 tot 17.00 uur
en na telefonische afspraak. Tel. 0111-641936
Sint Joostdijk 25 Oosterland. www.antiekboerderij.com
bij laten maken van sleutels: de
machine tast een vooraf ge
maakte 'voorbeeldklomp' zorg
vuldig af en maakt daarbij on
dertussen uit een blok hout een
exacte kopie van die klomp.
Voorheen was de productie van
het houten schoeisel volledig
handmatig. „Het moet een feest
zijn geweest voor de klompen
maker", verwoordt Van Laarho
ven de ontwikkeling. „Voorheen
was je uren kwijt voor een paar
klompen. Het nieuwe apparaat
had voor één klomp maar drie
minuten nodig." Bovendien
scheelde het een hoop zwaar
werk. „Je kon het zo ongeveer
doen met je handen in je zak
ken."
Aanvulling
Van Laarhoven ziet de opgelap
te machine als een aanvulling
op zijn museum. „Eerst konden
we alleen laten zien hoe de klom
pen met de hand werden ge
maakt en draaiden we een video
band af." Rien van Laarhoven
runt het museum sinds dit jaar
samen met zijn vrouw Remy.
Hij is een telg uit een echt klom
pengeslacht, dat teruggaat tot
1830. Riens vader Wim runde de
klompenfabriek aan de Broek-
dijk tot 1998 samen met twee
broers. De laatste uitbaatster,
die in 2004 aantrad, kon het
hoofd niet boven water houden.
Rien en Remy verwachten dooi
de verkoop van klompen en aan
verwante produkten quitte te
spelen, zodat het museum open
kan blijven. „Ik ben zo gezegd
Ik noem je mijn zuster. Nafis vind ik een mooie
naam. Zo zal ik je noemen. Wij, jij Nafis en ik
Chawwa, huilen om ons volk. Jij om het jouwe
en ik om het mijne. Jij om het Palestijnse volk.
Ik om het joodse volk. Jij bent in een oorlog gebo
ren. Ik ook. Jij woont nog steeds in een vluchte
lingenkamp. Ik heb meer geluk gehad. Wat we
ten jij en ik van elkaar? Ik denk dat jij bent opge
voed met haat tegen mij, dat wil zeggen tegen
mijn volk. Is dat zo? Denk jij ook dat ik jou en
jouw volk haat? Ik haat noch jou, noch jouw
volk. Maar ik haat oorlog. Ik neem aan dat jij
daar ook niet blij mee bent.
Jij, mijn zuster, bent in Libanon geboren, in een
vluchtelingenkamp. Niemand wil de Pales-
tijnen. Geen moslimland wil jullie opnemen.
Hoe wreed. En dat het jullie omringende broe
dervolk op je zal schieten als je het kamp uit
wilt. Nu Hezbollah de oorlog tegen 'de joden' is
begonnen en de Israëli's terugvechten vanuit het
uiterst kleine landje waar jullie ook willen wo-
Chawwa Wijnberg
nen, en terecht, staat het Libanese leger om je
kamp heen zodat je niet kunt vluchten. Mannen
en oorlog. Kunnen wij vrouwen nu niets verzin
nen om dat te stoppen? Wat kan ik voor je doen,
mijn zuster? Behalve aan je denken, Nafis?
Wij hier in het Westen met al onze inspanningen
als feministen om vrouwen te emanciperen en
bewust te maken van machtsstructuren, zijn er
ook nog niet in geslaagd om oorlogen die man
nen maken te voorkomen. Misschien lukt het on
ze dochters of kleindochters. Ook wat dat be
treft hebben de vrouwen in de Arabische wereld
nog een lange, moeilijke weg te gaan. Ooit hoor
de ik de voorzitster van de Bond van Plattelands
vrouwen zeggen: dames, onze vijand is onze lief
ste. Jij en je familie in het Palestijnse vluchtelin
genkamp zijn aangewezen op uitsluitend vijan
den. Mannen met wapens en mannen met haat.
Vandaag ontving ik Brigitte Gabriel Speech at
Duke University. Het verhaal van een christelij
ke, Libanese vrouw. Misschien kun je haar ver
haal lezen op internet. Zij heeft van haar tiende
tot haar zeventiende in schuilkelders geleefd,
toen de moslims en de Palestijnen de jihad uitrie
pen tegen de christenen in Libanon. Zij haat Is
raël en de joden niet, maar spreekt voor hen, on-
Op elke verticale regel dient een
woord van vier een van vijf en een
van zes letters te worden inge
vuld. Het woord van vijf letters
bestaat uit de letters van het voor
gaande woord plus 1, het woord
van zes letters bestaat uit de vijf
letters van het voorgaande woord
plus 1. Als de hele puzzel juist is
ingevuld, vormen de letters op de
vet omlijnde regel een woord.
1. Deel van een kachel, anders
genaamd, stad in Frankrijk;
2. schooljaar, rijtuig, veevoer;
3. teken, niemendal, geleed dier;
4. dierenverblijf, kaartenboek,
onlangs;
5. kledingstuk, soort stof, zeker
persoon;
6. schuifbak, zuidvrucht, roei
spaan;
7. toespraak, scheepsexploitant,
liever;
8. waterplant, toevluchtsoord,
vorstelijk huis;
9. ondeskundige, belhamel, fair;
10. vogel, mooi, dun bindmateri-
aal.
1 23456789 10
HORIZONTAAL:
3. Aap of ijsbeer (7); 6. De andere is
het hoekje om (6); 8. Lees aandach
tig ter ontspanmngi (4); 11. Jos in
het dorp (5); 13. Reeds heeft men
weinig aan deze opschudding (5);
14. Vertederen met een pollepel (6).
VERTICAAL:
1. In Engeland gemaakte larve (4); 2.
Daar is de drank voor de predikant
(5); 4. Bedrijf van de notaris (4); 5.
Die liederlijke figuur maakt schoon
schip (7); 7. Doorzichtige stof (6); 9.
Ontwerp van niveau (4); 10. Dier
zonder energie (3); 12. Wordt afgezet
door er een blok voor te zetten (4).
PAARDENWEI
Van de paarden in een wei zijn er drie maal zoveel hengsten als merries en een-
vierde maal zoveel ruinen als er hengsten zijn. Als er twee merries meer zijn dan
er ruinen in de wei rondlopen, hoeveel paarden zijn er dan in totaal?
Oplossingen van gisteren:
Kruiswoord-min-een
Horizontaal: 1. Dor(p); 5. (g)rot; 7. (v)oor-
deel; 8. pro(p); 9. e(t)en; 11. str(o)op; 14.
k(a)t; 16. (e)er; 17. (w)elp; 18. tri(o); 19.
(t)al; 20. s(o)l; 22. s(p)leet; 25. (s)met; 27.
(b)erg; 29. negatie(f); 30. hek(s); 31.
J(u)id.
Verticaal: 2. (K)oor; 3. (b)roos; 4. a(d)der;
5. (g)reep; 6. ol(i)e; 8. pa(r)k; 10. n(a)ar;
12. te(m)pel; 13. optie(k); 15. tel(g); 16.
(r)eïs; 19. (w)arm; 21. lo(o)g; 22. ste(r)k;
23. elan(d); 24. (s)teil; 26. (g)ene; 28.
(p)rei.
Cryptogram:
Horizontaal: 4. Weerwerk; 6. invallen; 8.
naaien; 9. kuil; 10. erts.
Verticaal: 1. Zwijn; 2. wegaanleg; 3.
zwelkast; 5. ronde; 7. mul.
©Toonder Studio's
Hij moest schreeuwen om zich verstaanbaar te maken,
want nu verscheen er om de hoek van het gebouw een luid
knetterende machine, die met grote snelheid voortraasde en
Argus en Tom Poes van de voeten wierp.
„Grootaardig!", juichte professor Prlwytzkofski. „Der gas-
senbrenner werkt voortuigelijk. Der roer kan nog een wei
nig bijgesteld worden, maar der vermissing is volkomen."
„Wat was dat?", vroeg Tom Poes, die het verdwijnende toe
stel onthutst nakeek.
„Ener grassnijder", verklaarde de hoogleraar. „Afstan
delijk regelbaar. Maar dat is nevenbij. Het handelt zich
om de hexogeenbindingen, die ik heb tezamengesteld en
die..."
AL9 JE ME NIET éAAT
mmZEti, 6A IK
NIET NAAK M!<
ÖEv was eens een jon^e+je da+
Casper VieeHe en al+ïyJ z'n Zin
poesi Webben. Op een qpele dacj
was z'n vader We+ beu en sloof
Wem voor de resf van Zn leven '\n
de kelder op. Alle anderen leefden
noj lanQ en geVjYkvj.
Einde.
IK HOU NIET VAN PIE VERHALEN
MET EEN MORAAL.
Puzzelland.com
Hans Belterman
Dit gerecht komt oorspronkelijk uit
Texas. Buiten Amerika heeft het ge
recht nogal wat veranderingen onder
gaan, Texanen herkennen het nog nauwe
lijks. Het recept van vandaag is een Neder
landse bewerking, met Indonesische in
vloeden.
Voor 2 hoofdgerechten:
2 dikke plakken gekookte (ach-
ter)ham, elk ca. 125 gram;
2 eetl. sinaasappelmarmelade;
2 eetl. rietsuikerstroop of honing;
1 eetl. zoete Indonesische sojasaus;
Vz theel. sambal oelek;
1 knoflookteentje.
Snijd de vetranden van de ham met de
punt van een mesje tot op het vlees in,
met een onderlinge afstand van ca. 3 cm.
Hierdoor wordt het kromtrekken van de
ham tijdens het roosteren zoveel moge
lijk voorkomen.
Roer in een kommetje marmelade, rietsui
kerstroop of honing, sojasaus en sambal
oelek krachtig door elkaar.
Even droog
18°
in de klompen geboren", vertelt
Rien. „Dan heb je er toch meer
gevoel voor." GPD
18° 'J
(2© Thoi
a
W\4
Vlissingen
Lange droge periodes lijken ons
niet gegund, maar vandaag is het
eindelijk weer een echt droge dag
in Zeeland. Over Noord-Frankrijk
breidt een uitloper van een
hogedrukgebied, dat op de
Atlantische Oceaan ligt, zich
uit naar onze omgeving.
Even kunnen we profite
ren van mooi weer, al zal
het door de hoeveel
heid vocht in de lucht
vaker bewolkt zijn dan
zonnig. Ook is er van
ochtend kans op
enkele mistbanken.
Het wordt vandaag
een aardige maar iets
te koele dag met een
matige noordwestenwind en maximumwaarden van 19 graden.
Woensdag zou de mooiste dag van de week kunnen worden als we op
de weerkaarten afgaan. De uitloper van hoge druk houdt nog even
stand en er wordt meer zon verwacht dan vandaag. De wind iszwaktor
matig en draait bij naar zuidwest. Het wordt dan ook iets minderkoel
met 21 graden. De weersontwikkelingen gaan in de tweede helft
opnieuw op wisselvallig tot onbestendig staan. In de bovenlucht schuift
er koude en zeer onstabiele lucht in de vorm van een lagedrukgebied
over Noordwest-Europa. De afgelopen drie weken is gebleken dat een
dergelijk lagedrukgebied hardnekkig kan blijven liggen en dat het ook
grote hoeveelheden regen kan opleveren. De laatste modelresultaten
laten het lagedrukgebied aan het einde van de week wel wegtrekken
Tot die tijd vallen er veel buien.
Oosibuig v
Nederland vandaag
danks haar Arabische Libanese opvoeding. In
alle oorlogen zijn vrouwen en kinderen slachtof
fer. God verhoede dat ook vrouwen daders wor
den. (Welke god dan ook, hoewel ik eigenlijk
niet in een god kan geloven.) Als er dan gebeden
moet worden laat het gebed dan zijn: verlos ons
van de haat en verlos ons van de wapens. Ach
mijn zuster. Ook in het kleine Nederlandje
wordt het leven ontwricht door de oorlogen in
het Midden-Oosten. Niet zichtbaar zoals in Liba
non en Israël waar de bommen en granaten hun
verwoestingen in puin schrijven, maar in de har
ten van mensen. Haat en onbegrip zijn kennelijk
van alle tijden en alle plaatsen.
Nafis, wij vrouwen moeten samenspannen, el
kaar helpen om de haat uit te bannen. Onze kin
deren met liefde opvoeden en ze leren mededo
gen te hebben. Hen leren dat liefde beter is dan
wapens die alles kapot maken.
Ach Nafis, kon ik je maar werkelijk troosten,
mijn zuster.
isffi
a
Matige noordwestenwind, kracht
4, later krimpend naar west. Vroeg
's ochtends kans op mist, verder
goed zicht. Watertemp.l9è20'C
mm.v.twrmmf
Laagste verwachte min. temp.
Twente 11 °C
Hoogste verwachte max.temp.
Amsterdam Schiphol 2TC
Zon
Bron:Meteo Consult
•f
6.40
20.53
1
4.34 20.43
Nederland verwachting
Wo
Do
Vr
Za
Zo
weer
at
A
<Ék
min. temp.
max.temp.
7 7/75
20/21
12/15
19/21
11/16
18/21
7 7/75
18/21
12/15
18/21
wind
uren zon
neersl.kans
ZW3
5
10%
W4
S
60%
NW4
3
60%
W4
4
40%
W 4
5
40%
Extremen Nederland
Extremen van 23 augustus in De Bilt
hoogste min. temperatuur
hoogste max. temperatuur
laagste min. temperatuur
laagste max. temperatuur
hoogste neerslagsom
19,0°C in 1997
34,7°C in 1944
4,8°C in 1964
14,6°C in 1954
28 mm in 1912
„Nee!", riep de verslaggever uit. „Het gaat om de Uni
stand! Het handelt zich om de Bommelpersoon. Ik wil we
ten hoe die modaalburger is geworden."
„Dat weet ik ja niet", mompelde de geleerde, voorzichtig
aan zijn instrumentje draaiend. „Ik heb gans ordentelijk
mijn goedachtens opgestuurd. Lang is het heer; schoon vele
jaren."
„Maar waarom...", herhaalde Argus. Doch nu had de geleer
de genoeg van zijn gezeur.
„Wat men met mijne voorslagen maakt, is mijner zaak
niet!", riep hij driftig. „Ik heb wichtiger dingen aan der
kop, en der Unistand is ener waadnzin. Maakt u zich voort,
bid ik u. U verstoort mijn wetenschappelijker arbeid."
Waterstanden
Hoog
water
Laag v\
/ater
dinsdag
uur
cm
uur
cm
uur
cm
uur
cm
Vlissingen
2.15
214
14.38
207
8.25
158
20.55
190
Terneuzen
2.40
238
14.56
230
8.56
170
21.26
201
Cadzand
1.56
200
14.11
193
8.05
151
20.29
184
Roompot Buiten
2.40
162
14.45
150
8.50
108
20.44
135
Roompot Binnen
3.26
143
15.45
131
9.34
103
21.54
126
Zierikzee
3.48
167
16.10
152
9.55
117
22.18
143.
Krammersluizen West
3.58
180
16.21
167
9.45
124
22.05
149
Hansweert
3.09
256
15.32
248
9.18
187
21.46
217
Stavenisse/Yerseke
3.51
171
16.11
159
9.57
120
22.15
145
woensdag NM
Vlissingen
2.58
227
15.15
216
9.06
158
21.29
196
Terneuzen
3.19
250
15.31
239
9.29
170
21,56
205
Cadzand
2.36
213
14.49
203
8.39
153
21.08
191
Roompot Buiten
3.04
169
15.14
156
8.54
105
21.15
140
Roompot Binnen
4.10
148
16.25
134
10.25
98
22.45
127
Zierikzee
4.35
173
16.45
157
10.30
112
22.55
145
Krammersluizen West
4.42
188
17.01
171
10.23
118
22.46
149
Hansweert
3.56
268
16.08
255
9.56
185
22.26
220
Stavenisse/Yerseke
4.36
177
16.45
162
10.37
115
22.44
145
door Bill Watterson
Bestrijk de hamplakken er aan weerszij
den mee.
Leg de plakken in een met wat olie bestre
ken hete grillpan of -plaat of onder een
reeds hete grill.
Trek voor het roosteren niet meer dan 2
minuten voor elke zijde uit.
Presentatie:
Leg de geroosterde ham op voorverwarm
de borden. Geef er apart met seroendeng
(geroosterde kokos en pinda's) bestrooi
de drooggekookte rijst bij.
Rien van Laarhoven bij de gerestaureerde klompenmachine uit 1920.
foto Vincent Wilke/GPD
Weers verwach tings tabel
Plaats
morgen
overmorgen
Alicante
20
30
21
30
Athene
25
35
24
34
Barcelona
19
29
20
29
Berlijn
14
21
14
21
Boedapest
14
24
13
25
Bordeaux
14
26
14
25
Brussel
12
20
14
20
Faro
22
29
21
29
Genève
lit
12
25
14
24
Hamburg
14
21
13
19
Helsinki
13
21
11
20
Heraklion
24
31
23
30
Istanbul
23
29
22
29
Kopenhagen
14
20
14
19
Las Palmas
22
29
22
28
Londen
15
21
12
19
Luxemburg
11
20
12
19
Plaats morgen matap
Mallorca 17 32 18 3'
Malaga 22 30 - 2230
Nice 19 27 *19 28
Oslo 13 20 11 20
Parijs a 1 1 23 13 22
Praag 11 21 *10 20
Rome 17 28 *17 28
Stockholm -*11 21 a I" 21
Warschau 13 20 '3 22
Wenen i* 14 23 *'22^
Bangkok 27 34 27 33
Johannesburg 7 20 7
Los Angeles 19 26 '925
Melbourne 4 15 2
NewYork *21 28 *'927
Peking 19 32 *16 31
Tokyo 25 32 *2931
zonnig
A
opklaring
4©
bewolkt
regen
