9
Blauwalg gedijt uitstekend
De Griete is geen slaapvlek
nÏL
De Torenhoeve
nadert voltooiing
Veilig achter muraltmuurtje
maand, na maand,
na maand...
Op Schouwen-Duiveland
Scheef
LU
Demonstraties
jeugdbrandweer
Portemonnee
uit hand gerold
in Renesse
zeeuwse almanak
waarin opgenomen
de Zierikzeesche Nieuwsbode
1844 - 1998
SCHOUWEN-DUIVELAND
dinsdag 12 augustus 2003
Ontheffing
Smog
vanaf de dijk
Bij Orange vinden we dat waar jij voor betaald hebt, altijd van
jou moet blijven. Daarom blijft alleen bij Orange je beltegoed
altijd geldig. Onbeperkt, zonder voorwaarden.
Of je nu prepaid belt, of met een abonnement. Meer weten?
Kijk op www.orange.nl.
the future's bright, the future's Orange
orange
Gemeente
verbiedt
open vuur
floor Piet Kleemans
ZIERIKZEE - Het stoken van
kampvuurtjes of het verbran
den van snoeihout is voorlopig
taboe op Schouwen-Duiveland.
Door de aanhoudende droogte
is het gevaar voor bos- en duin
branden erg groot geworden. De
gemeente probeert daarom de
risico's zoveel mogelijk in te
dammen.
De droogte en de hoge tempera
turen nopen tot uiterste voor
zichtigheid. Een achteloos
weggeworpen peuk in een na
tuurgebied kan momenteel de
sastreuze gevolgen hebben.
Daarom werd vorige week al be
sloten extra patrouilles in bos-
en duingebied te houden en be
zoekers van door de droogte ex
tra kwetsbaar geworden na
tuurgebieden oproepen extra
voorzichtig te zijn.
Met name het duingebied is
kurkdroog en een vonk kan al
voldoende zij n om brand te doen
ontstaan. De korte onweersbui
van gisterenmiddag was wel
kom, maar zette geen zoden aan
de dijk, zegt officier preventie
van de brandweer Schouwen-
Duiveland L. Vermeer. „Het was
heel kort en tien minuten later
was alles alweer net zo droog als
het was. Dat gaat echt enorm
snel."
Het stoken van open vuur op
Schouwen-Duiveland is - via
bepalingen in de Algemene
Plaatselijke Verordening (APV)
■verboden. Normaliter verleent
gemeente ontheffing als
mensen snoeihout willen ver
branden of een kampvuur wil
len houden. In de zomermaan
den komen bij de gemeente
gemiddeld dagelijks een stuk of
vijf verzoeken om vrijstelling
binnen. Voorlopig worden die
niet gehonoreerd.
Reden voor het aan banden leg
gen van open vuur is niet alleen
het gevaar voor bos- en duin
brand. Metingen - in Zierikzee
staat één van de twee Zeeuwse
meetpunten - hebben uitgewe
zen dat op Schouwen-Duive
land sprake is van smogvor-
ming. De smog - door uitlaatgas
of andere chemische dampen
vervuilde 'mist' - komt hoogst
waarschijnlijk uit de Duitse in
dustriegebieden via allerlei
wervelingen boven Zeeland te
recht.
„De smog wordt hier niet ver
oorzaakt, maar we willen het
ook niet erger maken", moti
veert Vermeer het besluit van de
gemeente voorlopig geen vrij
stelling te verlenen voor open
vuur. „We willen natuur en mi
lieu in deze periode niet nog
meer gaan belasten."
Vermeer wil op voorhand geen
vaste termijn hangen aan de pe
riode waarover het stoken van
open vuur op Schouwen-Duive
land aan banden gelegd wordt.
Zolang de droogte en de smog-
vorming aanhouden blijft de
maatregel in ieder geval ge
handhaafd.
Vermeer: „De natuur moet zich
zelf eerst herstellen en dat kan
best, met deze droogte, nog een
poosje duren."
«vasssassmt
Algen kleuren het water bij de Kreekraksluizen.
foto Willem Mieras
door Rinus Antonisse
RILLAND - De blauwalg ontwikkelt zich
in snel tempo tot een beruchte plaaggeest
voor mens en dier. Gesterkt door hoge
temperaturen gedijt deze wiersoort in
zoet en vrijwel niet-stromend oppervlak
tewater uitstekend. Gevolg: een dikke,
gifgroene drab op het water.
In die drijflagen vormt zich de giftige
cyanobacterie. De negatieve invloed die
de blauwalg op het water heeft, is dezer
dagen goed waar te nemen in het buffer
bekken bij de Kreekraksluizen. Zuurstof
loos, stinkend water dat eruit ziet alsof er
dagenlang blauwgroene verfstoffen in
zijn gedumpt. Delen van de drijflagen zet
ten zich af op de oevers van het bekken.
Dankzij de overheersende zoute en brak
ke wateren kreeg de blauwalg in Zeeland
in het verleden nauwelijks kansen zich te
manifesteren. Door uitvoering van de
Deltawerken ontstonden in het oosten
van de provincie zoete randmeren: Kram
mer-Volkerak, Zoommeer en Markie-
zaatsmeer met Binnenschelde. Onder de
juiste condities - veel zonlicht en dus hoge
temperaturen - zijn dergelijke meren ge
knipt voor de blauwalg. Dat geldt trou
wens ook voor kreken en plassen. Door het
blauwgroene pigment kunnen deze algen
als ze wat dieper onder het wateropper
vlak zweven, uitstekend zonlicht opvan
gen. En wel zo goed, dat andere, minder
giftige algensoorten worden verdreven. In
het Krammer-Volkerak en Zoommeer
zorgde de blauwalgenplaag voorgaande
jaren voor een zwemverbod bij de Thoolse
Speelmansplaten. De haven van Oolt-
gensplaat raakte verstopt door drijflagen
(uit voorzorg is er nu een oliescherm ge
legd). Om de problemen het hoofd te bie
den, opperde Rijkswaterstaat om de rand
meren door te spoelen. Vanwege de
ongunstige effecten van zo'n operatie op
de Westerschelde werd dit afgeblazen.
Maar meer en meer klinkt de roep om een
soort Deltaplan ter bestrijding van de
blauwalg. Als de temperatuurstijging van
de laatste jaren doorzet, wordt de kans op
overlast van de blauwalgen steeds groter.
Niet alleen vogels en andere dieren (zoals
honden) lijden eronder, ook mensen: jeuk,
rode vlekken en bij het inslikken van be
smet water maag- en darmklachten. De
opkomst van de blauwalg maakte voor de
Otheense Kreek bij Terneuzen een zwem
verbod noodzakelijk. Voor de andere zoe
te wateren is dat nog niet zover. Door de
mist moest de provincie een controleron
de van de zwemplaatsen per vliegtuig af
gelasten. Wel is poolshoogte genomen bij
de Speelmansplaten, waar geen proble
men werden gesignaleerd. Een woord
voerder van de provincie deelde mee dat,
als het zo warm blijft, extra aandacht aan
de zwemwateren en de blauwalg wordt
gegeven.
ioorWout Bareman
DEGRIETE - 't Is eb. De bootjes
van de watersportvereniging De
Griete liggen in het slijk. Ook
het drijvende clubhuis, voor
den van een groot blauw bord
net de tekst Schippers Cen
trum, drijft even een paar uur
niet.
Op de Westerschelde passeert
een enkele zeilboot, in de Put
van Terneuzen lichten twee
tójvende kranen een bulkcarri
er met ijzererts voor Sidmar in
Zelzate. Het karwei voltrekt
rich in flarden mist. Ook in het
café achter de dijk verkeert alles
nog in diepe slaap. In de achter
liggende Kleine Huissenspolder
en de belendende Margaretha-
polder kraait geen haan en loeit
geen koe. Alleen het gesnor van
een 45 kilometer-autootje
wordt luider. De bestuurder
parkeert het vehikel onder aan
de dijk, beklimt de dijk via de
dijktrap (waarvan de stenen
treden altijd leiden tot een ver
keerd loopje) en zakt even later
onderuit op een bankje. Wie De
Griete wegzet als een 'slaapvlek'
heeft het echter mis. Op mooie
zomerdagen jaagt de waterpoli-
tie er op luidruchtige jetski's, zit
het terras van het café overvol
en wijst een thermometerbord
aan de Eendragtweg op het aan
tal geregistreerde hardrijders.
Meer dan tweederde van de au
tomobilisten rijdt er te hard,
zelfs harder dan 100 kilometer
per uur. Toen de boot tussen
Perkpolder en Kruiningen nog
heen en weer voer was het aan
tal overtreders schrikbarend
hoog, nu is er minder vaak spra
ke van laagvliegers.
De bestuurder van het brommo-
biel is wat klein van stuk. Zon
der het te beseffen bevindt hij
zich op de plaats waar op 2 9 sep
tember 1811 een andere kleine
man stond, Napoleon. Op door
reis van Antwerpen naar Vlis-
singen kwam hij even aan land
voor een bezoekje aan 'zijn' fort
De Griete. Eind achttiende
eeuw werden de Franse legers
door de patriotten als bevrijders
ingehaald. Zeeuws-Vlaanderen
werd onder Frans bewind ge
plaatst en De Griete speelde zo
waar een hoofdrol in de strijd
door Ali Pankow
NIEUW-HAAMSTEDE - De
verbouwing van hotel- en ap
partementencomplex De Toren
hoeve in Nieuw-Haamstede is
vrijwel gereed. Deze van oor
sprong uit 1820 daterende
duinboerderij heeft in de loop
der jaren diverse veranderingen
ondergaan. De recente groot
scheepse aanpassingen zijn in
twee fasen uitgevoerd.
Vorig jaar werden restaurant,
receptie, bar, hotelkamers en
zwembad volledig gerenoveerd.
In de tweede fase zijn dit jaar
drie zalen voor vergaderingen
en conferenties gecreëerd. Deze
drie zalen, met een oppervlakte
variërend van 40 tot 55 vierkan
te meter, kunnen ook tot één
grote zaal voor circa 150 mensen
worden omgevormd. De ver
bouwing vergde een investering
van 2,5 miljoen euro.
Eigenaren Jaap van Gent en Er-
win de Visser van De Torenhoe
ve hebben besloten ter gelegen
heid van het voltooien van de
renovatie een groots muzikaal
optreden te laten plaatsvinden
in Burgh-Haamstede. Zij heb
ben het Tielsch Stedelijk Mu
ziekcorps uit Tiel uitgenodigd
drie concerten in de Westhoek te
komen geven op zaterdag 30 au
gustus.
Dit korps met ruim zestig leden
geeft vanaf 14.00 uur een gratis
optreden bij de rotonde in Wes-
tenschouwen. Het muziekgezel
schap loopt daarna vanaf de ro
tonde naar Burgh-Haamstede
en geeft om 14.30 uur een twee
de optreden op de Ring in
Haamstede. Daarna volgt later
op de middag nog een concert
voor de bewoners van zorgcen
trum Duinoord en 's avonds
treedt het muziekkorps uit Tiel
op in de tuinen van De Toren
hoeve, waar alle belangstellen
den welkom zijn.
Bij de verbouwing van dit hotel-
en appartementencomplex is
getracht het oorspronkelijke
bouwwerk zoveel mogelijk in
tact te houden. De oorspronke
lijke muren en contouren van de
vroegere duinboerderij zijn dan
ook bewaard gebleven.
Eigenaar Jaap van Gent (54)
heeft 32 jaar in de aannemerij
gewerkt. Hij was al die jaren ook
vaste vakantieganger op
Schouwen-Duiveland. Toen de
Torenhoeve beschikbaar kwam,
wist hij meteen dat dit complex
echt iets voor hem was om aan te
passen in een romantische stijl
•met eigentijds comfort.
OUDDORP - De jeugdbrand
weer van Ouddorp verzorgt
morgen spelen en demonstraties
op het terrein van de Rotter-
damsche Tramweg Maatschap
pij (RTM) aan de Brouwersdam
in Ouddorp.
Morgen en donderdag zijn daar
de zogenoemde kinderdagen.
Het RTM-museum richt zich
volledig op de jeugd, met onder
meer een clown en een minia
tuurstoomtrein waarop kan
worden meegereden. Onder lei
ding van j eugdbrandweerlieden
kunnen zij morgen door een gro
te berg schuim lopen, objecten
omspuiten en oefenen met een
echte brandslang. De activitei
ten van het korps gaan met veel
water en schuim gepaard. Le
den van een gastkorps uit Jena
in Polen assisteren daarbij.
De museumtrams rijden vanaf
de remise weg om 11.30, 13.00,
14.30 en 16.00 uur. Als het war
me weer aanhoudt worden de
stoomtrams overigens vervan
gen door diesel trams in verband
met bosbrandgevaar.
RENESSE - Op de Hogezoom in
Renesse is gistermiddag de por
temonnee van een 17-jarig
meisje uit Deurningen gerold.
Het meisje had de portemonnee
met daarin enkele tientallen eu
ro's en een bankpas in haar hand
vast, maar ze heeft aan de poli
tie verklaard niets van de dief
stal gevoeld of gezien te hebben.
langs het vermaarde café van
Jas en Briene de Ridder, ont
brandde buitendijks de strijd
om het oude haventje. Stamgast
Joost van de Berge verzuchtte in
'74: „We zijn hier altijd zo'n
beetje een haventje voor de ge
wone man geweest. We hebben
nog nooit één cent subsidie van
Terneuzen gekregen, dat wel
geld pompt in de jachthavens
aan de Scheldeboulevard en de
Otheense Kreek. Daar liggen de
dure jachten." De watersport
vereniging De Griete heeft alle
stormen overleefd. Er werd ge
baggerd, er kwamen nieuwe, so
lide steigers en het haventje
blééf voor de gewone man. Café
De Griete is tegenwoordig voor
al populair onder pasgebore
nen. Ze presenteren er zich op
het biljart tijdens extreme ba
byparty's, georganiseerd door
hun liefhebbende ouders.
De twee Zeeuws-Vlaamse
fietsmaten hadden een mooi
plan bedacht. De een zou fiet
send de Tourmalet beklim
men, terwijl de ander er als
bezemwagen achteraan zou
rijden. Halverwege de fa
meuze col begon de hitte zijn
tol te eisen.
De dappere pedaalridder ge
baarde naar zijn maat dat hij
even wilde recupereren en
waar kan dat beter dan in een
van airconditioning voorzie
ne automobiel.
Om de airco te laten werken
moet echter wel de motor
draaien. En die motor heeft
benzine nodig.
U voelt hem al aankomen,
waarde lezer, na een tiental
minuten sloeg het noodlot
toe en de motor af. Quelle
malheur! De dichtstbijzijnde
benzinepomp lag in het dal.
Önze fietstoerist en zijn be
geleider wisfen echter dat er
niets anders op zat dan voor
bijgangers aan te houden en
te smeken om een jerrycan.
Om vervolgens per fiets af te
dalen en vervolgens weer met
een kannetje benzine aan de
beklimming te beginnen.
Op zo'n moment blijken
maar weinig mensen een jer
rycan bij zich te hebben. Eén
Fransman adviseerde ze ech
ter de handrem los te laten en
de auto een klein eindje naar
achteren te laten rijden. Naar
de vlakke gedeelte van de
weg. En het wonder ge
schiedde: de naald van de
benzinemeter bewoog zich
naar het midden.
Advertentie
van de Fransen tegen de Britten.
Het werd een belangrij k militair
steunpunt, met een enorme ka-
nonnenbatterij gericht op de
Westerschelde. Op 16 augustus
1809 passeerde een groot Brits
konvooi De Griete. En de Brit
ten troffen doel: het kruitmaga
zijn van de Fransen werd met
een voltreffer geraakt en 23
Franse soldaten vonden de
dood. Na de Franse tijd werd het
fort snel ontmanteld. De haven -
oorspronkelijk een polderha
ventje - bleef anderhalve eeuw
intact. Het deed tot ver in de ja
ren negentig nog dienst als
landbouwhaventje voor de af
foto Peter Nicolai
voer van bieten en andere pro
ducten van het land. In de jaren
zeventig braken nieuwe woelige
tijden aan. Terwijl de ambte
naar van de burgerlijke stand en
de gemeentebode van Terneu
zen bij terugkeer van een huwe
lijksvoltrekking in Zaamslag
even een om weggetje maakten
De muraltmuurtjes in Hoek stammen uit het be
gin van de vcrige eeuw. foto Peter Nicolai
door Wout Bareman
Jonge koeien zoeken er beschut
ting bij hevige regen of felle
wind. Vroeger speelden de kinderen
uit de polder op en om de muurtjes.
Nu staan ze er hier en daar verwaar
loosd bij. Verscholen ook, achter
struikgewas en kniehoog gras. Al
leen de kenner weet wat hun functie
ooit was, waarom ze daar decennia
geleden plotseling op de kruin van
de dijk werden neergezet; één meter
hoge muurtjes van gewapend be
ton.
Muraltmuurtjes. Waterbouwkun
digen spraken ooit van een prakti
sche en ingenieuze vinding. Ze
stammen uit het begin van de vorige
eeuw, toen na de stormvloed van 12
maart 1906 naarstig werd gezocht
naar oplossingen om het wassende
water te keren. Drie jaar eerder was
jonkheer Robert Rudolph de Muralt
beëdigd als ingenieur bij het water
schap Schouwen-Duiveland. Op
die twaalfde maart veroorzaakten
springtijd, harde wind en zware
buien verschillende dijkdoorbra
ken in het oosten van Zeeland.
Schouwen-Duiveland ondervond
minder last, maar op verschillende
plaatsen bereikte het water wel de
kruin van de dijk. Het was een
waarschuwing, die de deskundigen
van het waterschap serieus namen.
Er werd besloten tot dijkverhogin
gen, maar al direct bij de aanpak
van het eerste dijkgedeelte - dat van
de Zuidernieuwlandpolder tussen
Zierikzee en De Val - stuitten de
dijkwerkers op problemen. De
kruin van de dijk was er zo smal dat
dijkverzwaring aan de land- of zee
zijde te kostbaar zou worden. Jonk
heer Muralt kreeg opdracht een al
ternatief te zoeken en vond dat in de
constructie van gewapend beton. In
1991 was al 22 kilometer van die
muurtjes op de dijk geplaatst en
toen er op 30 september van dat jaar
een hevige stormvloed op de dijken
beukte, doorstonden de muralt
muurtjes de test met glans. In 1935
waren de Zeeuwse dijken over een
lengte van ruim 120 kilometer voor
zien van de betonnen afscheidin
gen. Nu duiken ze nog hier en daar
op. Een poging van een hoofdinge
land van het voormalige water
schap Zeeuws-Vlaanderen om de
muurtjes in de Lovenpolder bij
Hoek op de monumentenlijst te la
ten plaatsen mislukte.
Ze kunnen niet worden beschouwd
als 'zeer bijzondere monumenten'.
Waarom niet? Omdat er nog te veel
zijn. De enige dienst, die de muur
tjes aan de Oosterschelde door de
jaren heen nog bewezen was ten tij
de van de actie voor een open Oos
terschelde, begin jaren zeventig.
Piet van der Maas, destijds hoofd
van de technische dienst van het
toenmalige waterschap Noord- en
Zuid-Beveland: „Er werden regel
matig leuzen op de muurtjes ge
kalkt. Stond er de ene week 'Ooster
schelde open', las je een week later
'Oosterschelde dicht'.
