PZC
r
m
Fochteloërveen is voor derde jaar broedplaats zeldzame soort
Heer Bommel en het Losgetrilde Inzicht Toonder Studio's
Casper Hobbes
Curry met lamsvlees
iJU
t
Oranjeblues
L'T o ifc
puzzel
recept
het weer
H O 34
donderdag 12 juni 2003
1
6
7
3
25
27
Zeeland: Zomer blijft
Vooruitzichten
Zon
Maan
Nautisch bericht
Waterstanden
Europa: Verschillen
Washington
Speuren naar de kraanvogels
Hoog boven het Fochtelöerveen zweeft een slangenarend. Net
als de kraanvogel is de arend het bewijs dat het buitengewoon
goed gaat met dit natuurgebied op de grens van Drenthe en
Friesland.
van onze redactie binnenland
Met lome, majestueuze vleu
gelslagen beweegt de slan
genarend zich boven de schier
eindeloze vlakte op zoek naar
prooi. Dat die er te vinden is, be
wijst een ringslang even later
door net voor de laarzen van een
bezoeker een goed heenkomen
te zoeken.
Maar er is meer goed nieuws.
Hoogveengebied Fochtelöer
veen herbergt voor het derde
achtereenvolgende jaar een
broedend kraanvogelpaar. De
kraanvogel was er al langere
tijd een vaker gesignaleerde
voor- en najaarsgast. Een door
trekker. Tot er in 2001 een broe
dend paar werd aangetroffen,
dat destijds één jong op de we
reld wist te zetten.
Mogelijk is dat jong er nu weer;
er zijn vijf kraanvogels in het
2000 hectare grote Fochteloër
veen. Het broedende paar lijkt
dit jaar zelfs twee nakomelin
gen te hebben voortgebracht.
Maar helemaal zeker is dat niet.
Herman Feenstra, die namens
Natuurmonumenten de kraan
vogels observeert, heeft gecon
stateerd dat beide eieren zijn
uitgekomen. Maar hij heeft zes-
eneenhalve week later nog maar
één kuiken daadwerkelijk ge
zien.
Een ander paar heeft wat pogin
gen gedaan te broeden, maar
werd steeds door de soortgeno
ten verjaagd: territoriumdrift.
Vreemd genoeg was die er een
jaar eerder niet, toen twee paren
kraanvogels in het Fochteloër
veen elk één jong voortbrach
ten. Daarnaast is er nog een soli
taire kraanvogel aangetroffen.
Die laatste, zo vermoedt Feen
stra, zou wel eens op het Foch
teloërveen ter wereld gekomen
kunnen zijn.
Het daadwerkelijk zien van de
kraanvogel is volgens Feenstra
bijna een mission impossible.
„De dieren zijn extreem schuw.
Ze zien ons al van kilometers af
stand aankomen en houden zich
dan schuil. Daar zijn ze heel
slim in. Ze kunnen zich boven
dien honderden meters laag bij
de grond verplaatsen zonder dat
je ze ziet."
Natuurmonumenten is apetrots
op het feit dat de kraanvogel nu
Vogelspotters komen van heinde en verre om de kraanvogel met jong te fotograferen.
voor het derde achtereen vol
gende jaar in Nederland broedt
en derhalve opnieuw een in
heemse vogel kan worden ge
noemd. Opnieuw? Ja, er zijn
sterke vermoedens dat ook in de
middeleeuwen kraanvogels
zich in Nederland voortplant
ten. Oude geschriften wijzen
idaarop, in de zin dat daarin
wordt gewaarschuwd dat alleen
de adel gerechtigd is de eieren
van 'de crane' te rapen.
De terugkeer van de kraanvogel
is het rechtstreekse gevolg van
het 'vernatten' van het Foch
teloërveen. Natuurmonumen
ten verwierf in 1938 het eerste
deel van het circa drieduizend
hectare grote natuurterrein en
heeft met grote projecten in
1976, 1985 en 1998 structureel
gestreefd naar een terugkeer
naar het oorspronkelijke moe
rassige veengebied. In 1998
werden zelfs kilometerslange
houten dammen geslagen om
foto Jan de Vries/GPD
het water langer in het gebied te
houden. „Dit bewijst dat we op
de goede weg zitten", zegt bos
wachter Willem Klok, terwijl hij
een bosje drabbige vegetatie uit
een waterplasje vist. „Veenmos.
Dat betekent dat het gebied op
nieuw aan het vervenen is."
GPD
Tpen citaat uit de krant: „Mensen in de hele re-
llj gio schrokken gisteren op door de verschij
ning van een oranje vuurbal aan de oostelijke he
mel, die zich vervolgens in westelijke richting
voortbewoog.Nee, dit nieuws heeft niets te ma
ken met Code Oranje, het hoge terreuralarm dat
hier komt en gaat en telkens minder oranjedrei
ging uitstraalt. De Washington Post had het over
De Zon, het natuurverschijnsel wiens aanwezig
heid in deze regio zóóó vanzelfsprekend is dat hij
normaal nooit de krant haalt.
Maar dat was voor de lente van 2003, die de kli-
maatannalen in zal gaan als het duisterste, droe
vigste en meest deprimerende voorjaar van deze
eeuw in de Amerikaanse hoofdstad. Alhoewel de
eenentwintigste eeuw nog maar net begonnen is
natuurlijk.
Wij, oranjeklanten uit Nederland, weten wat het
is om dagen, nee wekenlang binnen opgesloten
schijnen. Af en toe een plensbui of onweer, dat is
gewoon. Oké, in mei blijft wel eens vaker een de
pressie boven dit gebied hangen als je de meteo
rologen mag geloven. Maar neerslag hoort zich
hier niet dag na dag, week na week over de mens
uit te storten. En het is nog steenkoud ook.
Op Memorial Day, het officieuze begin van de zo
mer eind mei, zongen we dit jaar allemaal naar
hartelust de regenblues. Op de die dag gebruike
lijke barbecue - hier een 'cookout' geheten - hield
onze gastvrouw hardnekkig vol dat het niet re
gende. Het is het water dat van de bladeren
valt.Een vorm van verdringing die velen be
kend zal voorkomen. Mijzelf niet in de laatste
plaats daar ik wekenlang kou heb geleden om
dat ik weigerde in mei nog sokken aan te trek
ken. Dewolletjes zijn inmiddels uit de kast, en de
open haard gaat 's avonds gewoon weer aan.
Het is een kwestie van perceptie, zeggen deskun
digen hier. Omdat je rekent op zonnewarmte, is
het een nog grotere tegenvaller als die er niet is.
Nou, dat weet ik zo net nog niet. Rotweer is rot
weer, waar je ook woont en eraan wennen doe je
nooit. Dat kan ik bevestigen als gewenningsdes
kundige regenbuien aan beide zijden van de At
lantische Oceaan.
Het goede nieuws: eens moet het weer opknap
pen. Binnenkort kunnen we ons opmaken voor
de échte zomer, die hier in Washington 'muggy'
pleegt te zijn: plakkerig heet. En het stikt ook
nog van de muggen, inderdaad. Het slechte
nieuws: Nederland heeft de afgelopen weken
van het mooiste weer van de wereld kunnen ge
nieten. We voelen ons net toeristen die het Ne
derlandse klimaat zijn ontvlucht om er op hun
vakantieadres achter te komen dat het thuis
front zucht onder een hittegolf.
Ans Bouwmans
Horizontaal:
1. Plaats in Australië; 5.
clown; 6. plaats in de
Ardennen; 8. zeurkous; 11.
gewicht; 13. wintersportarti
kel; 15. vader; 16. Turkse titel;
18. deel van de bijbel; 19.
vluchtig; 20. klaar; 21. land-
bouwwerktufg; 23. vogel; 25.
errore excepto; 26. achttien-
de-eeuwse japon; 28. tennis-
term; 29. handelsgoederen;
32. goudgewicht; 33.
lichaam; 34. grondslag.
Verticaal:
1. Klap; 2. roem; 3. Engels
lidwoord; 4. afscheidingspro
duct van naaldbomen; 7. met
ontblote boezem; 9. Russ.
straaljager; 10. gloeiend; 12.
achter; 14. boks-term; 16.
zwemvogel; 17. vierhandig
zoogdier; 22. bevel; 24.
Europeaan; 25. exempli
causa; 27. lob; 28. likeur; 30.
eenheid van lichtgevoelig
heid; 31. bijbelse naam.
Op elke regel twee woorden
invullen. Twee of meer eindlet
ters van het eerste woord zijn
meteen de beginletters van het
tweede woord.
Horizontaal:
5. Geeft niet thuis voor een
betere positie (6); Passen om
uit te gaan (7);
6. Een hufter heeft slag van
een maat (6); Die bergplaats
bevindt zich onder water (6);
7. Kleding waar iets aan man
keert (6); Aansporing voor een
stotend dier (7);
8. Dat paard is bijna helemaal
bouwvallig (4); Oordeel bin
nen het bereik van de kijkers
(7).
i
2
3
4
5
9
10
11
12
14
15
1
19
20
21
22
23
24
26
28
J
29
30
31
32
33
*3
34
JP42
2
4
5
1
6
7
Verticaal:
1. Voor het gezicht boven een vreemde tafel (7); Bij Sluis staat men er niet graag
voor (5); 2. Het salaris van een mooie vrouw? (8); Gewicht na lang wachten (3); 3.
Laat de as verloren gaan! (4); Doktersroman met plaatjes? (8); 4. De winst van
twee personen (4); Geen open vers (7).
In deze charadepuzzel zoeken we een woord dat bestaat uit drie lettergrepen.
Elke lettergreep én het woord zelf zijn hieronder min of meer cryptisch omschre
ven. Wat is het gezochte woord?
De eerste wordt gegeven op het voetbalveld
De tweede is onvriendelijk lijfelijk contact
De derde is Duits, Frans én Engels
En al met al kun je er omhoog en omlaag
Oplossingen van gisteren:
Citaat:
Ajuin, naad, broos, drum, jolijt, haas, innig, poos, kajak, lood, kassa, moot, Pool,
nooit. Het citaat is van Pierre Corneille: "Het vuur dat schijnt gedoofd sluimert vaak
onder de sintels".
Cryptogram:
Horizontaal: 4. Fractie; 5. stroming; 7. belt; 9. ruit; 10. muilpeer.
Verticaal: 1. Gratie; 2. schort; 3. minitrips; 6. geiten; 8. leut.
Die holde met het schilderij naar het pakhuis bij de haven
en zette het voor de voeten van Terpen Tijn neer. „Hier is
het", zei hij. „Heer Bommel heeft het linnen laten opvou
wen, zodat het in dit kleine lijstje past."
„Zo", sprak de kunstenaar. „Dat is het eerste verstand dat
ik in die massa heb waargenomen. Dump daar maar neer,
makker. Je kunt het morgen halen." Tom Poes gehoor
zaamde en verliet het pakhuis. Hij was nog"niet ver geko
men toen hij de draagkoets onder een poortje door zag
gaan, en hij trad terzijde om de hijgende dragers te laten
passeren. „Het is helemaal niet zo leuk, dat de markies zich
met Terpen Tijn gaat bemoeien", dacht hij„Ik hoop dat hij
hem niet van het werk houdt, want ik geloof werkelijk dat
Tijn een eind aan de inzichten wil maken." Dat was inder
daad wat de kunstenaar van plan was. Hij had het doek los
gemaakt en op zijn werkbank gelegd. Daarna had hij het
linnen te voorschijn gehaald, waarop de losgemaakte
kleurenvlek was vastgeplakt, en ontkurkte een fles. „Dit
wordt een gevaarlijk minuutje", mompelde hij langs zijn
pijp. „Er komt een moment, dat het losgetrilde inzicht nog
niet op het doek zit en in de lucht vibreert. Dat slaat soms
op de eh... dinges!" Op dat ogenblik klonk buiten het ge
luid van dravende voetstappen, die stilhielden voor zijn
eenvoudig verblijf.
door Bill Watterson
Hans Belterman
Letterrebus: k-ik-k-er-v-is-je
Kraak de Code: 1 -4-4-3-6-2
©JFS.NL
Het recept voor het gerecht van van
daag werd enkele tientallen jaren ge
leden in Birma opgetekend. Je kunt je af
vragen of het inderdaad een authentiek
Birmaans gerecht is. De 'curry met lams
vlees' kom je namelijk in vrijwel geheel
Zuid- en Zuid-oost Azië tegen.
Hoofdgerecht voor 2- 3 personen:
250 - 350 gram malse lamslappen, bij
voorkeur gesneden van de achterbout
3 eetl. (arachide)olie
1 grote ui, fijn gesnipperd
2 teentjes knoflook, ragfijn gehakt
1 eetl. fijn geraspte verse gemberwortel
1 theel. kurkuma/koenjit (geelwortelpoe-
der)
1 flinke mespunt chilipoeder of cayenne
peper
1/3 theel. djintan (komijnpoeder)
1/3theel. ketoembar (gemalen koriander
zaad)
1/2 theel. zout
1 kleine rode Spaanse peper, vruchtvlees
(zonder zaad en zaadlijsten, in uiterst
smalle reepjes (draadjes) gesneden
2 theel. fijn gesneden verse koriander
blaadjes
Maak het vlees droog met keukenpapier
en snijd het vlees in dobbelstenen (ca. 1
1/4 cm). Verhit een wok en laat de olie er
even in rondwalsen. Bak het vlees snel aan
alle kanten goudbruin (ca. 3 minuten).
Schep na het bakken ui, knoflook en gem
berwortel door het gerecht. Voeg er ver
volgens kurkuma/koenjit, chilipoeder of
cayennepeper, djintan, ketoembar en zout
aan toe. Schep alles enkele malen goed
door elkaar. Schenk er 4 deciliter kokend
water bij en roer alles krachtig door elkaar.
Temper de warmtebron. Laat alles 2 1/2
uur zachtjes sudderen tot het vlees volko
men gaar is en door het indampen het
vocht in de wok tot de helft van de oor
spronkelijke hoeveelheid is gereduceerd.
Proef de saus en voeg eventueel nog een
beetje zout toe.
Presentatie: dien het gerecht op in een
voorverwarmde schaal. Strooi er eerst
verse koriander en daarna de 'draadjes'
van rode Spaanse peper over. Geef er
droog gekookte rijst bij.
Tip: vervang het lamsvlees door het vlees
van jonge geiten. Geitenvlees wordt in
ons land vrijwel uitsluitend aangeboden
in Turkse en Marokkaanse slagerijen. De
rijst kan eventueel plaats maken voor ge
kookte groene of bruine linzen.
1
Door: JohanHev,
Ook de komende dagen blijft het
warm in Zeeland en Brabant, maar
de echte soms broeierige hitte raken we kwijt. De zon verdwijnt
daarentegen niet uit ons weerbeeld en behalve vandaag, lijkt het
ook droog te blijven. Tot heden heeft juni zijn naam als eerste
zomermaand eer aangedaan, hoewel volgens de astronomie de
zomer pas op 21 juni begint. We zijn In Noord-Brabant al een pas
keer dichtbij de 30 graden geweest en op een aantal amateursta
tions is die tropische waarde ook al overschreden. In Zeeland wore
het vaak iets minder warm door de invloed van het zeewater, ma
ook daar is het lokaal al eens ruim 26 graden geweest op eem
cieel waarneemstation. Vandaag wordt het landinwaarts wederon
een warme dag in het Brabantse. De temperatuur bereikt daar ovr
al minstens de zomerse grens van 25 graden. In het Zeeuwse lig
gen de maxima tussen 22 en 24 graden. De wind waait uit het tui
den tot zuidwesten en is zwak in Brabant, kracht 2 tot matig aan
zee, windkracht 4. De zon
schijnt vooral in de ochtend
uitbundig, 's Middags komen
er wolkensluiers bij en nog
later ontstaan ook de bekende
stapelwolken. De kans op een
bui wordt dan ook groter en
zelfs een donderklap is niet uit
te sluiten. In Zeeland blijft het
naar verwachting echter droog
door de invloed van een hoge-
drukgebied, waarvan de kern
op de zuidelijke Noordzee ligt.
Morgen is er opnieuw veel zon,
maar wordt het een graadje
minder warm door een noord
westelijke stroming. Ook de
dagen daarna blijft het zomers
met veel zon en temperaturen
boven het langjarig gemiddel
de.
Eerst zon
20°
Il2°
jjy
24°
ïfL
ZW 4
Maximunilc-mpei'atuuf
Minimumtemperatuur
23°
êïcF
ér-
weer
vrijdag
zaterdag
fit
zondag
maandag
max.
21°
O
CNI
CM
O
CM
CM
O
CO
CM
min.
12°
11°
13°
13°
wind
NW 4
NO 3
N 4
Z 4
vandaag
op 5.26
onder 22.01
vandaag
op 19.45
onder 3.52
Het zicht is goed en er is een zeer kleine kans op een onweers
bui. De wind is zuidwest en matig, kracht 4. De kustwatertempe-
ratuur bedraagt 15 graden.
DONDERDAG Hoog water
12 JUNI uur cm uur cm
Vlissingen 00.37 204 13.07 229
Terneuzen 00.57 229 13.27 254
Cadzand 00.13 19612.42 221
Roompot Buiten 00.37 152 13.06 176
Roompot Binnen 01.25 118 14.36 138
Zierikzee 02.00 142 14.45 163
Krammers! West 01.49 155 14.30 174
Hansweert 01.26 242 13.55 268
Stavenisse/Yers. 01.55 146 14.40 168
07.10
07.36
06.51
06.55
08.06
08.10
08.16
07.56
08.10
Laag water
uur cm uur
21019.32
220 19.59
20319.11
159 19.26 13i
145 20.25
164 20.40 13!
169 20.40 14!
238 20.20 21!
166 20.46 13!
VRIJDAG Hoog water
13 JUNI uur cm uur
Vlissingen 01.27 225 13.56
Terneuzen 01.46 252 14.16
Cadzand 01.02 21813.33
Roompot Buiten 01.25 170 13.56
Roompot Binnen 02.56 128 15.36
Zierikzee 03.00 153 15.40
Krammers! West 02.37 165 15.14
Hansweert 02.15 264 14.47
Stavenisse/Yers. 02.56 157 15.35
cm
239
265
231
182
140
165
172
275
169
Laag
uur cm
08.06
08.28
07.38
07.50
08.50
09.05
09.05
08.53
09.05
217
228
211
161
142
162
167
246
163
water
uur cm
20.22 2K
20.51 21!
20.02 193
20.10 142
21.20 12!
21.30 14!
21.35 14!
21.16 23!
21.29 14!
L Lagedrukgebied
H Hogedmkgebied
_AA_
Koufront
Warmtefront
mA
Samengesteld front
zonnig
licht bewolkt
zwaar bewolkt
lichte sneeuw
-*■ matige sneeuw
zware sneeuw
lichte regen
matige regen
zware regen
De zon regeert donderdag in grote delen van Europa. Slechts in
een paar landen worden buien of enige regen verwacht. Echt kouo
is het daarbij nergens. De laagste temperaturen worden op Us®
bereikt met net geen 10 graden. Op de Britse eilanden wordt het
ondanks buien in het zuiden net 20 graden. In Schotland regent
het wat langer en komt lokaal ook onweer voor. Daar wordt het
tot 17 graden. Deze buien en regen hoort bij een storing die ook
het noordwesten van Frankrijk aandoet met een paar buitjes.
In Oost-Europa en rond de Middellandse Zee wordt het vandaag
het warmst met ruim 30 graden. Noord-ltalië is onbewolkt en has
35 graden als maximum. In het zuiden van de laars komen een
paar wolkjes voor en wordt het 29 graden.
te zitten omdat het regent. Wij zijn het gewend
om te kankeren op het weer. Zeg maar gerust dat
we volleerde weerzeikerds zijn. Maar na meer
dan vijf weken regen beginnen de Amerikanen in
onze omgeving het ook heel behoorlijk te leren.
Hieraan de oostkust van de VS, zo tussen de
40ste en 38ste breedtegraad - vergelijkbaar met
Zuid-Spanje - pleegt in het voorjaar de zon te
Standplaats
EEN RITUEEL.
DE TOP VAN DE
PINDAKAAS
MOETSLAD
BLIJVEN I
SMEER DAN
JE EISEN
BOTERHAM
MAAR ZELF.
WIE DE PINDA
KAAS NIET DE
BAAS IS, HEEFT
Z'N LEVEN NIET
IN DE HAND. IS
NOU IS DE
PINDAKAAS VERPEST!
JE MOET EERST DE ENE HELFT
OPMAKEN EN DAN DE ANDERE
VANUIT DE BODEM WESLEPELEN
ZODAT DE BOVENKANT VOOR
EEN DEEL TOT HET LAATST
ONAANSERAAKT BLIJFT.
32 H
<SRr~\ VERWACHTING VOOR DONDERDAGMIDDAG 12 JUNI
