Alleen muziek telde voor maestro ze™bra 9
Evgeni
Svetlanov
1928-2002
Vierkante Rus wilde niet bij reizende sterdirigenten horen het weer
puzzel
3
4
10
1
15
17
18
1
26
Tom Poes en de Erfpachter
Casper Hobbes
recept
Roereieren a ia Elizabeth David
De vroegere chefdirigent van het Residentie Orkest in Den Haag,
Evgeni Svetlanov is zaterdag op 73-jarige leeftijd overleden in Mos
kou. Svetlanov was tussen 1992 en 2000 aan het Haagse Residentie
Orkestverbonden als chefdirigent. De dirigent haalde het orkest uit
het slop en maakte zich zeer geliefd bij de musici. Svetlanov werd in
2000 opgevolgd door Jaap van Zweden. Svetlanov zou deze maand
nog drie keer naar Den Haag komen om te dirigeren.
door Aad van derVen
Een vader voor het orkest, een
dienaar van de muzen. Zo
werd Evgeni Svetlanov in een
recensie getypeerd naar aanlei
ding van zijn concert met het
Residentie Orkest op 31 januari.
Het is zijn laatste optreden ge
worden met deze musici die hem
op handen droegen.
De schok na het overlijden van
deze markante dirigent is ner
gens groter dan in Den Haag,
waar hij in de loop van deze
maand als gastdirigent zou te
rugkeren. Zijn gezondheid liet
weliswaar al geruime tijd te
wensen over. Maar dit had nie
mand verwacht.
Als 'eredirigent' van het Resi
dentie Orkest - die titel kreeg hij
nadat hij door Jaap van Zweden
was opgevolgd - hoopte hij nog
geregeld naar Den Haag te ko
men. Daar mocht hij dirigeren
wat hij wilde. Een concert onder
leiding van de Maestro, zoals ie
dereen hem hier noemde, gold
sowieso als een bijzondere ge
beurtenis, ongeacht wat er op
het programma stond. Maar het
meest werd uitgekeken naar
zijn interpretaties van de grote
negentiencle-eeuwse symfo
nieën. En bovenal van het Rus
sische repertoire, dat hij kende,
beheerste en vertolkte als geen
ander.
Het concert in de Philipszaal
dat zijn laatste hier werd ein
digde met een bezielde uitvoe
ring van de Alexander Skrja-
bins Derde symfonie, getiteld
Le Divin Poème (Het Goddelij
ke Gedicht). Voordat hij zich
om draaide naar het enthousias
te publiek liet hij een dankbare
blik over het orkest dwalen. Dat
deed hij altijd na een geslaagd
concert. Onder de beroemde di
rigenten zijn er weinigen, die
zichzelf zo wegcijferen zoals
Svetlanov dat deed. Pose was
hem vreemd. Hij liep over het
podium naar zijn lessenaar zo
als een Russische kolchozboer
naar zijn tractor.
In het internationale muziekle
ven was hij eigenlijk een buiten
staander. Van carrière had hij
geen verstand, organiseren liet
hij aan anderen over en van pu
bliciteit begreep hij niets. En
behalve een paar woorden Duits
sprak hij uitsluitend zijn moe
dertaal. Ging er tijdens een re
petitie iets mis, dan riep hij 'ka-
putt' en dan werd de betreffende
passage opnieuw doorgenomen.
Door de duidelijkheid van zijn
gebaren en de overtuigings
kracht van zijn visie ontwikkel
de Evgeni Svetlanov zich
niettemin tot één van de gezag
hebbendste dirigenten van na
de Tweede Wereldoorlog. Eerst
in de Sovjet-Unie, waar hij res
pectievelijk het Moskouse
Bolsjoi Theater en het Staats-
Symfonie-Orkest van de USSR
leidde, later ook in andere delen
van de wereld. In zijn vaderland
was hij een onaantastbare
grootheid. Partijfunctionaris
sen kwamen en gingend ecreten
werd uitgevaardigd en weer in
getrokken, maar Svetlanov
deed - en werd toegestaan te
doen - wat hij, als een ware die
naar van de Russische toon
kunst, als zijn taak zag.
Hoewel hij ook steeds vaker in
het buitenland optrad, met zijn
Moskouse orkest of als gast bij
een ander ensemble, is hij toch
nooit tot de categorie reizende
sterdirigenten gaan behoren.
Daarvoor miste hij het aanpas-
Nautisch bericht
Het zicht is matig bij een kustwatertemperatuur van circa 10 gra
den. Er staat een matige zuidoostenwind, kracht 2.
Waterstanden
MAANDAG
Hoog
water
aag water
6 MEI
uur
cm
uur
cm
uur
cm
uur
cm
Vlissingen
11.10
139
23.34
126
04.40
161
17.25
126
Terneuzen
11.25
159
23.58
148
04.55
166
17.35
13'
Cadzand
10.44
132
23.20
120
04.35
152
16.54
118
Roompot Buiten
11.20
113
23.56
196
04.44
135
17.30
OS:
Roompot Binnen
11.55
099
05.30
126
18.15
os;
Zierikzee
12.15
117
05.40
145
18.25
110
Krammersl. West
12.20
122
05.24
140
18.14
iw
Hansweert
11.50
169
05.16
178
17.56
14*
Stavenisse/Yers.
12.26
116
05.34
138
18.14
103
DINSDAG
Hoog
water
aag water
7 MEI
uur
cm
uur
cm
uur
cm
uur
cm
Vlissingen
12.15
159
05.54
168
18.15
140
Terneuzen
12.35
181
06.27
173
18.46
147
Cadzand
11.56
152
05.46
160
18.15
137
Roompot Buiten
12.19
127
06.00
139
18.35
107
Roompot Binnen
00.26
086
13.10
108
06.40
129
19.20
101
Zierikzee
00.40
098
13.25
129
06.55
147
19.30
118
Krammersl. West
00.46
108
13.26
135
06.45
143
19.36
116
Hansweert
00.26
157
13.01
192
06.40
186
19.06
162
Stavenisse/Yers.
00.40
103
13.25
129
07.06
142
19.30
115
L Lagedrukgebied
Hh
lichte sneeuw
eie matige sneeuw
zware sneeuw
lichte regen
matige regen
zware regen
V onwsl
hagel
Europa: Lokaal warm
maandag 6 mei 2002
1
2
5
6
8
9
13
14
16
20
21
22
23
24
25
28
29
30
32
33
34
35
Niet het gevraagde woord invullen, maar een woord dat bestaat uit de letters van
het gevraagde woord in dezelfde volgorde min 1 letter. (B.v. Omschrijving "dieren
verblijf". Antwoord zou zijn "stal", maar ingevuld moet worden "sta"of "tal".
Welke van die twee het moet worden, moet blijken uit de kruisende woorden.)
Horizontaal:
1. Rijgsnoer; 4. genoeg!; 7. deel v.e. bruidsjapon; 9. kippenloop; 11. edelmetaal; 12.
opening; 13. zwemvogel; 15. heet; 16. handigheidje; 18. Romeinse godin; 19. ploeg-
snede; 20. schrijflijn; 22. dunne huid; 25. vorstentitel; 27. stop; 28. gesloten; 29. deel
v.d. voet; 31. roeipen; 32. alom; 34. spierpijn; 35. keukengerei.
Verticaal:
1. Zoogdier; 2. oorhanger; 3. oeververbinding; 4. nederig verzoek; 5. voertuig; 6.
deel v.e. dier; 8. schaakstuk; 10. wilskrachtig; 12. gazon; 14. duinvallei; 15. bron; 17.
handgewricht; 18. terrein; 20. vogel; 21. Europeaan; 23. langs; 24. beroep; 26. kleur
stof; 29. kanaal; 30. schaapkameel; 32. familielid; 33. mondrand.
Horizontaal:
4. Lijken de vorst te verdrijven
(6); 5. Ruim die lange op! (7);
7. Familie van een angsthaas
(5); 9. Op vier poten of op vier
wielen (5); 10. Bepaald geen
gezelschapsreis (7).
Verticaal:
1. Echtgenoot met blauw
bloed? (7); 2. Kogels zijn
gewichtig (9); 3. Die keizer
krijgt weer gehoor (4); 6. Voor
gehouden stuk grond (5); 8.
Hulpmiddel van een moorde
naar (4).
Oplossingen van zaterdag:
Kruiswoordraadsel:
HORIZONTAAL: 1. Dok; 5. Eli; 7. monocle;
10. op; 12. hik; 14. ta; 15. Lido; 17. reet; 19.
Ur; 20. ac; 21. nood; 23. auto; 25. en; 26.
eik; 28. dn; 31. maretak; 33. dal; 34. hoe
VERTICAAL: 2. Om; 3. kou; 4. Loki; 5. elf;
6. le; 8. kolonel;'9. matrone; 11. pi; 12.
horde; 13. kraak; 14. te; 16. duo; 18. ecu;
22. on; 24. td; 27. idem; 29. ral; 30. bah; 31.
ma; 32. ko.
Doorloper:
rommelonthaal
opaalereronde
mus tangverder
essentieedele
ovatieenteren
satinetmissie
trantcourtage
rennersnauwen
ongeruststand
Toonder Studio's
Tom Poes stond alleen in de hal toen de commissaris en de
markies binnentraden. „Verontschuldig mijn onaange
diend bezoek", sprak de edelman met zwakke stem. „Ik
voel echter een vapeur aankomen... Een glaasje water is al
les wat ik vraag." „U bent precies op tijd", zei Tom Poes.
„Want Joost is bezig met de maaltijd, geloof ik." Nu, dat
was zo. Heer Ollie ontving zijn onverwachte gasten recht
hartelijk, en al spoedig kwam de heer De Canteclaer aan de
welvoorziene tafel weer op krachten.
„Kijk, dat vind ik nu prettig", zei heer Bommel na de twee
de gang. „Gastvrijheid in een voorvaderlijk slot, dat is toch
maar je ware! Die hele geschiedenis over erfpacht was ge
woon maar het misverstand van een bejaarde dame, die
haar manieren niet kende en die mij in stilte veel leed be
rokkend heeft. Stel je voor! Ik heb haar mijn talent als
gastheer aangeboden." „Dat was mooi van je, amice", zei
de markies minzaam. „Ach ja", hernam heer Bommel. „Ik
ben te bescheiden om daar lang bij stil te staan. Het is alle
maal een kwestie van talent, dacht ik. Totdat Tom Poes mij
erop attent maakte, dat het om een muntstuk ging. Daarom
stel ik voor nu een dronk uit te brengen op..." „Op Kwe-
tal!", zei Tom Poes.
door Bill Watterson
Hans Belterman
De roereieren, waaraan kervel wordt
toegevoegd, worden bereid op een
wijze waarop de in Engeland inmiddels le
gendarisch geworden Elizabeth David een
octrooi meende te hebben. Ik zou het haar
graag hebben gegund want de roereieren
met kervel zoals zij ze met dagverse eieren
bereidde zijn niette overtreffen. Elizabeth
David die in de vorige eeuw de Engelse
keuken een Europees gezicht heeft gege
ven overleed enkele jaren geleden. Zij
leeft, net zo als een van haar beroemde
voorgangsters mrs. Beeton, voort in haar
kookboeken die met grote regelmaat wor
den herdrukt.
Lunch-of brunchgerecht voor 4 personen:
7 - 8 (dag)verse eieren; 75 gram boter;
zout; witte peper uit de molen; 3 - 4 eetl.
slagroom; 2 eetl. fijngehakte kervel.
Plaats een bolzeef op een grote kom. Breek
de eieren op de rand van de zeef en laat het
eierstruif op de zeef glijden. Druk de dooi
ers met de bolle kant van een houten lepel
voorzichtig stuk. Laat alles door de zeef lo
pen. Klop of roer de massa beslist niet op.
Laat alles een half uurtje staan.
Beboter de wand en bodem van een hitte
bestendige kom. Gebruik er 15 gram boter
voor. Plaats de kom in een pan waarin wa
ter tegen de kook aan wordt gehouden.
Doe de eieren over in de kom en voeg wat
zouten pepertoe.
Roer met een houten spatel de eieren
voorzichtig door. Blijf daarna roeren én
omscheppen met de spatel, Maak de ge
stolde eieren van wand en bodem los.
Voeg wanneer de massa een vastere vorm
aanneemt de rest van de in acht stukjes
verdeelde boter toe. Neem de kom uit het
heetwaterbad zodra de eieren een min of
meer samenhangend geheel vormen. Blijf
echter doorgaan met het roeren en om
scheppen. Voeg slagroom en de helft van
de kervel toe.
Presentatie: verdeel de roereieren over
licht voorverwarmde een-persoons kom
metjes. Bestrooi de roereieren met de rest
van de kervel.
Geef er sneetjes licht geroosterd witbrood
en/of crackers bij. Zet een schaaltje met
boter(balletjes) op tafel.
Tip: ik ben ervan overtuigd dat de roerei
eren het beste smaken wanneer er niet
alleen dagverse eieren voor worden ge
bruikt maar als de boter ook vers én licht-
gezouten is.
In grote delen van Rusland is het vandaag mooi weer. De oor
zaak hiervan is een hogedrukgebied waarvan de kern ongeveer
boven Moskou ligt. In het zuiden van Europa is het daarentegen
zeer onbestendig door toedoen van een aantal storingen.
Een bevindt zich in Midden-Europa, Hier regent het vandaag
flink in onder meer Polen, delen van de Alpen en Duitsland. Ook
verder zuidwaarts op de Balearen, Corsica en Sardinië is het bar
en boos met veel regen, Het oosten van Griekenland en de hele
zuidelijk helft van Turkije hebben temperaturen boven 25 graden
bij veel zon. De Britse eilanden blijven droog met af en toe zon.
Evgeni Svetlanov tijdens een repetitie eind februari in het Bolsjoi-theater in Moskou. foto AP
singsvermogen, de tact en de
gretigheid. Maar de weinige
buitenlandse orkesten waarmee
hij werkte kwamen al snel onder
de indruk van zijn kennis en
overwicht. Zoals het Residentie
Orkest, dat in oktober 1991 on
der zijn leiding onder meer
Tsjaikovski's 'Romeo en Julia'
speelde.
Hoger niveau
Het gebeurde in een voor het or
kest moeilijke periode. De musi
ci hadden hun chefdirigent
Hans Vonk na langdurige con
flicten zien vertrekken en waren
ook in andere opzichten uit het
lood geslagenHet orkest voelde
zich door Svetlanov opgetild
naar een hoger niveau en was
blij hem als chef te kunnen bin
nenhalen.
Niet aan alle verwachtingen is
voldaan. Zo is van de beoogde
cd-producties en buitenlandse
tournees weinig terechtgeko
men. De cd-markt stortte in en
tournees maakte Svetlanov lie
ver met zijn Moskouse orkest,
dat het daarmee verdiende geld
hard nodig had. Bovendien ma
nifesteerde de in menig opzicht
ouderwetse smaak van de Maes
tro zich in logge Bach- en Mo-
zart-uitvoeringen, waarmee het
Residentie Orkest halverwege
de jaren negentig in het Neder
landse muziekleven een vreemd
figuur sloeg.
Net als een deel van het publiek
had het orkest het daar wel eens
moeilijk mee. Dankzij Svet-
lanovs volstrekte artistieke in
tegriteit en toewijding echter
ontstond behalve groot respect
geleidelijk ook een gevoel van
verbondenheid, dat zich uitte in
tal van memorabele uitvoerin
gen: Beethovens Derde, Bruck-
ners Achtste, Tsjaikovski's Vijf
de, Skrjabins Tweede en Derde,
enkele zelden gespeelde symfo
nieën van Glazoenov, Tanejev
en Ljapoenov enzovoort. Dat de
musici voor hun chefdirigent
door het vuur gingen, heeft ook
het publiek ten volle kunnen er
varen.
Tegelijkertijd leek dertig kilo
meter zuidwaarts een andere
Russische dirigent, Valeri Gerg-
jev, te willen demonstreren dat
musiceren niet meer mogelijk is
zonder intercontinentale vluch
ten, festivalkoorts en ander
haastwerk. Svetlanov en het
Residentie Orkest concentreer
den zich in de tien jaar die ze
op onregelmatige tijden met el
kaar hebben doorgebracht uit
sluitend op de muziek. Het re
sultaat is niet gering. De serene
melodieën van het Lento uit de
Derde symfonie van Skrjabin
zullen nog lang doorklinken.
Evgeni Svetlanov was een wa
re vader voor het orkest en een
ware dienaar van de muzen.
GPD
en onze ik laat
oorlog dan? alle aan"
ik dacht dat titgingen
ik uit de club vallen! te
uasgketm hag terug-
V kohen!
hobbes, daar is ilse!
ze staat precies onder
ons! dit 15 de kans van
ons leven! pak de tas
het rotte appels die
we hebben verzaheld!
snelsnel
ilse, niet
bewegen,
goed? blitf
5taan waar
te bent.
eerst wel Zw HET
prononev MAAR' GEEF i
ME DE ROTTE
jA APPELS' i
rotte
appels?
tegen wie
praat
te?
Zon
maandag
O onder 21.15
dinsdag
op 6.06
Maan
maandag
3 onder 14.30
dinsdag
op 4.53
Vooruitzichten
wind
Er lijkt in Zeeland een weersverbete- Door: Johan Reutei
ring op stapel te staan. De kans op
regen neemt af. Ook komt er meer ruimte voor de zon en hier profi
teert de temperatuur van. Want iedere dag klimt het kwik een
graëdje omhoog, naar circa 19 graden op woensdag en donderdag.
Vandaag begint de dag nog niet best, want in de ochtend valt er
nog (lichte) regen. Aan het einde van de ochtend is het regenge-
bied naar het zuidwesten weggetrokken en wordt het droog. De
zon komt er wat later ook bij en dan hebben we een mix van wol
ken en zon. De atmosfeer is wel vochtig, waardoor geen mooie
blauwe luchten voorkomen. Door dat vocht is ook het zicht maar
matig. Misschien wordt dat later in de week beter, als de lucht
steeds droger wordt door aanvoer vanuit het noordoosten. Het
wordt vandaag ongeveer 15 graden met een matige nog zuidoos
tenwind. Die 15 graden is overigens normaal voor de eerste week
van mei. Morgen draait de wind naar noordoost en kan het bij ons
al een paar graden warmer worden, want de aangevoerde lucht is
zacht. Woensdag wordt een
vergelijkbare dag, maar de
zon schijnt dan langer en de Vriendelijker "TT
temperatuur loopt op tot 18 yf 0 2 "JF
graden. Bovendien trekt de
noordoostenwind aan van
kracht 3 tot windkracht 4.
In de nacht naar donderdag
blijft het zacht, want het kwik
daalt maar tot circa 11 gra
den. Overdag wordt het
wederom 18 graden, maar de
lucht op enige hoogte wordt CD3S r-
onstabieler. Voor onze regio
zal dat alleen meer bewol- I fjÉ|B
king betekenen. De zon wordt
vaker belemmerd, waardoor :Z03 - 4.8
deze minder uren kan schij- "Sdenacht
nen, maar voor de tempera- verwachting voor i ZO 2
tuur maakt dat dus niet uit. mandag s mei mm
