Oorlog voeren is ook terrorisme PZC PZC Minister Netelenbos ziet ook haar laatste project stranden Houdbaarheid raad Rotterdam onvoorspelbaar Puttense moordzaak nadert ontknoping PZC 2 Huidige geweldscrisis terug te voeren tot de koloniale tijd te gast 24 april 1952 rlinorlori OQ -90 woensdag 24 april 2002 De oproep van president Bush tot een 'nieuwe oorlog' bleek een vrijbrief voor premier Sharon van Israël om zijn 'terroris ten' aan te pakken. Heeft het dan eigenlijk nog enige zin je be zig te houden met vredesvraagstukken? Met vrede en geweld loosheid? Laat staan te wijzen op de kwalijke gevolgen van het militaire geweld? Te gemakkelijk word je volgens Rein Heijne een watje genoemd en vervolgens genegeerd. Het pro bleem daarbij is vaak dat je je uitspreekt over mogelijke ge volgen op langere termijn en dat is voorbij de horizon van veel mensen, ook politici en journalisten. m.fïs m door Rein Heijne De polemoloog Johan Nie zing wees tijdens een inter nationale vredesconferentie in 1983 al op de gevaarlijke dyna miek achter het bewapenings- denken. Het was toen nog de pe riode van de Koude Oorlog en de bewapeningswedloop. 'Niezing concludeerde dat 'als we er niet in slagen om de bewapenings- dynamiek onder controle te krijgen ons een toekomst rest waarin wij overgeleverd zullen zijn aan vormen van irrationali teit waarmee vergeleken die van de holenmens, de Middeleeu wen, de inquisitie, zelfs het fas cisme, slechts milde varianten zullen lijken'. Het is onmogelijk in het 'hier en nunog iets te doen aan de histo rische oorzaken van internatio nale conflicten. Ook is het lastig en complex iets aan de oorzaken van eigentijdse conflictsituaties te doen. Maar dergelijke voe dingsbodems bieden wel aan grijpingspunten voor verande ringen, mits er een duidelijke politieke wil aanwezig is. Een politiek die veel meer dan tot op heden gericht zou moeten zijn op het voorkomen van geweld. Preventie vereist echter visie, anticiperend vermogen en crea tief denken. Daar zijn moed, ge duld en doorzettingsvermogen voor nodig. Helaas, met direct daadkrach tig optreden kunnen politici veel beter scoren. Niets doen is voor hen geen optie. Het ironi sche daarbij is dat de media pas belangstelling tonen als er wat Het is een vervelende vraag voor Leefbaar Rot terdam, CDA en VVD nu de politieke samenwer king in de Rotterdamse gemeenteraad net offici eel gestalie heeft gekre gen. Maar toch is het rele vant hem te stellen: hoe lang zal dit college van B en W het uithouden? De volle vier jaar? door Jan Booister Prof. Rinus van Schendelen, de man die met de oliespuit in de hand de weg bereidde voor de samenwerking, durft geen garantie te geven. „Dat is niet te voorspellen," zegt de hoogle raar. Toch is hij hoopvol. „Ik denk dat er een goede kans is dat dit college de vier jaar uitzit." De vraag is relevant, omdat er over de samenwerking een paar kritische vragen kunnen wor den gesteld. Feit blijft dat eer der het verstand dan het hart de coalitie mogelijk maakt. Want CD A-lijsttrekker Sjaak van der Tak heeft voor de verkiezingen geroepen dat hij niet met Leef baar Rotterdam wil samenwer ken, omdat Pim Fortuyn te om streden uitspraken doet en de nieuwe politieke club te insta biel is. Eerste man Nico Jans- j sens van de WD heeft Fortuyn verweten haat te zaaien in de stad. Verstandshuwelijk Bovendien was de eerste voor- tkeur van het CDA om de PvdA bij het college te betrekken en de VVD daar buiten te houden. Er is dus eerder sprake van een ver standshuwelijk dan van pure liefde. Van der Tak en Janssens belij den met woorden dat ze graag in zee gaan met Leefbaar Rotter dam, maar de lichaamstaal van de twee politici vertelt wat an ders. Die zegt: we doen mee, want er is nu geen alternatief. Het nieuwe college heeft nog een grote handicap: er zitten veel onervaren politieke be stuurders in. Van der Tak en Janssens weten hoe de zaken in het Rotterdamse stadhuis wer ken, maar de nieuwkomers Bol- sius en Hulman doen dat nog. gebeurt. Dan springen zij er bo venop, gaan uitvergroten en op jagen. Weinigen staan stil bi] de paradox van de militaire vre desmissie. Wanneer het leed is geleden en de rook opgetrokken, dan zijn er NIOD-rapporten en parlementaire enquêtes nodig om het failliet van de politieke besluitvorming en het militaire optreden aan te tonen. Als cyni sche mosterd na een bittere maaltijd. In zijn boek Blowback: Costs and consequences of American Empire heeft Chalmers Johnson het over de onbedoelde oogst van de Amerikaanse buiten landse politiek. Die werd ge kenmerkt door een toenemende militaire macht, ondersteund door clandestiene CIA-opera- ties en het aan de macht helpen van dictatoriale regimes. Na vrant is, in het licht van de aan slagen van 11 september 2001, dat de VS zorgden voor de vor ming van een internationale brigade van moslimfanaten. Met de opdracht de Sovjetunie uit Afghanistan te verdrijven en daarmee de val van het commu nisme te bespoedigen. De aan voerder van die brigade heette Osama bin Laden. Met de aanslagen worden we ge confronteerd met de gevolgen van die politiek. Wanneer we nog verder terug gaan in de ge schiedenis kan zelfs de westerse koloniale politiek als bron van oorzaken aangewezen worden. De Amerikaanse schrijfster Ka ren Armstrong heeft hierop gewezen in haar essay De isla mitische verbittering„De Eu ropese koloniale mogendheden zijn grotendeels verantwoorde lijk voor de huidige crisis." De aanslagen in New York en Israëlische legervoertuigen patrouilleren in de omgeving van het kantoor van Jasser Arafat in Ramallah. De oproep van president Bush tot een nieuwe oorlog gaf premier Sharon van Israël een vrijbrief tegen 'zijn' terroristen, constateert humanist ltein Heijne. foto Mike Nelson/EPA Washington worden terecht als terreur bestempeld. Maar met het uitroepen van een wereld wijde 'oorlog tegen het terroris me' rijzen direct problemen bij het onderscheid maken tussen 'gerechtvaardigde oorlog' en 'misdadige terreur'. Want wie zijn de goeden en wie de slech ten? Is terreur het voeren van een niet-conventionele oorlog, zoals de CIA die jarenlang in Latijns-Amerika heeft gevoerd? In de Volkskrant van 28 decem ber 2001 gaat Hylke Tromp uit van de definitie die door de Bin nenlandse Veiligheidsdienst (BVD) gehanteerd wordt: „Ter rorisme is het plegen van of dreigen met op mensenlevens gericht geweld, met als doel maatschappelijke veranderin gen te bewerkstelligen of poli tieke besluitvorming te beïn vloeden." Tromp stelt dat staten die oorlog voeren niet anders doen. „Het gaat erom zoveel mogelijk men sen om te brengen. Massamoord is beslissend." Ook de Ameri kaanse filosoof Noam Chomsky heeft zich over het staatsterro- risme, met name dat door de VS, in die zin uitgelaten. Hij verwijt de westerse landen het meten met twee maten bij het bestrij den van het terrorisme. Na de Koude Oorlog is het Pen tagon gewoon doorgegaan met de bewapeningswedloop. In middels nemen de VS met hun trouwste bondgenoten ruim tachtig procent van de wereld wijde bewapeningsuitgaven voor hun rekening. Om de kost prijs van de eigen bewapening te verlagen, worden wapens wereldwijd geëxporteerd. Het merendeel daarvan gaat naar landen die democratie en men senrechten aan hun laars lap pen. Alternatief „Terreur is per definitie het wa pen van de onmachtigen," vol gens Benjamin Barber, auteur van Jihadvs McWorld, in een in terview met De Groene Amster dammer. Volgens Barber zijn het verloederende onderwijs, de steeds stompzinniger wordende televisieprogramma's en het uithollen van de overheid ver ontrustende tekenen des tijds. Hij bepleit meer internationa le samenwerking en het expor teren van democratie en burger schap. Er moet een demo cratisch alternatief worden ge boden voor de ondemocrati sche, kapitalistische McWorld. Barber's hoop is gevestigd op het onderwijs dat is gericht op een 'aristocratie van iedereen'. Op die manier kan het bij dragen aan het democratisch ideaal van de vorming tot burgerschap. GPD Rein Heijne is landelijk voorzit ter van het Humanistisch Vre desberaad, dat is gelieerd aan het Humanistisch Verbond maar net en de drie wethouders van Leefbaar Rotterdam heb ben er helemaal geen kaas van gegeten. Dat maakt de basis wankel. Interessant Meer dan gebruikelijk zullen de Leefbaar Rotterdam-wethou ders afhankelijk zijn van het ambtelijk apparaat. Het wordt interessant in de gaten te hou den hoe zich de verhouding tus sen wethouders en ambtenaren de eerste maanden ontwikkelt, ook gezien de badinerende uit spraken van Fortuyn over over heidsdienaren. De confessionelen en liberalen lijken bovendien niet de na tuurlijke partners van Leef baai- Rotterdam, want CDA en WD zijn over het geheel genomen behoudende partijen. De club van Pim Fortuyn wil vooral nieuw elan uitstralen, zaken an ders aanpakken, een frisse wind door bestuurlijk Rotterdam la ten waaien. Voor dat soort ver nieuwingen zou je eerder sa menwerking met de PvdA, D66 of GroenLinks verwachten, maar dat is uitgesloten. Hetgeen verklaarbaar is, gezien de op stelling en uitlatingen van de sociaal-democraten richting Pim Fortuyn. Leefbaar Rotterdam betreedt de raadzaal op het moment dat het dualisme in de lokale poli tiek wordt ingevoerd. Prof. Van Schendelen ziet daar weer risi co's in, en ook dat is terecht. Meer dan gebruikelijk krijgen de partijen in de raad de gele genheid hun vertegenwoordi gers in het college te bekritise ren. En meer dan voor andere partijen geldt dat Leefbaar Rot terdam zich de komende vier jaar moet waarmaken. De kie zers zullen met Pim Fortuyn en de zijnen bij de volgende raads verkiezingen keihard afrekenen als alle luidkeels verkondigde beloften niet zijn waargemaakt. Sterker nog, Leefbaar Rotter dam zal wethouder Rabella de Faria over een j aar de deur moe ten wijzen als, en we citeren Fortuyn, de noord-zuidmetro lijn nog onveilig is, de West- Kruiskade niet zonder risico's kan worden betreden en de straatroven niet 'substantieel' zullen zijn teruggedrongen. Het worden nog vier boeiende jaren. GPD door Koos van Wees Ze moet het zich ongetwij feld fraaier hebben voor gesteld. Tineke Netelenbos neemt afscheid als minister van Verkeer en Waterstaat met een beoordelingslijst die wordt ontsierd door tal van onvoltooide of uiteindelijk te ruggetrokken projecten. Zelfs haar laatste project, de functie van Commissaris van de Ko ningin in Noord-Holland, is op een mislukking uitgelopen. Het laatste jaar maakte Nete lenbos de indruk moegestre den te zijn. De voortdurende aanvallen van vooral WD en CDA, maar ook van haar eigen PvdA-partijgenoten, dreven haar af en toe zichtbaar tot wanhoop. Na afloop van weer zo'n doodvermoeiend debat verzuchtte ze cynisch op de vraag of ze weer minister wil de worden: „Met dit soort de batten?" Het bleek ook uit haar uitspra ken de laatste tijd. De kritiek op haar functioneren werd Freudiaans verklaard. „Ze zien mij als een castrator, daar zijn hele mythologieën over geschreven", zei ze over de weerstand die ze opwekte. En alsof dat al niet genoeg was, veegde ze de vloer aan met haar voorganger Jorritsma ('de problemen waren wel heel groot geworden'), haar opvol ger op Onderwijs, Karin Adel- mund ('alles is gericht op kortetermijnresultaat') en de politiek in het algemeen ('de laatste tijd hebben we veel bange politici, die op basis van polls hun stemgedrag be palen'). Gerucht Dat waren woorden die in het Den Haag-van-de-lange-te- nen alleen worden geuit door mensen die hun afscheid al ge pland hebben. Allang ging het gerucht dat het kabinet met de vervulling van de Noord-Hol landse vacature voor Commis saris der koningin wachtte tot haar ambtstermijn zou zijn af gelopen. Het leek ook alsof de functie haar op het lijf was ge schreven: vrouw, PvdA'er, rui me bestuurlijke ervaring, een geboren en getogen Noord- Hollandse. Maar Netelenbos Archieffoto van minister Netelenbos (Verkeer) in de Tweede Beneluxtunnel. foto Ed Oudenaarden/ANP hield de kaken op elkaar. „Ik ben minister en ministers sol liciteren niet." Hetgeen betekende dat ze was gevraagd voor de functie, die nu desondanks toch naar een ander gaat. Het moet een bit tere pil zijn. Tineke mag 'ge woon' verder als Kamerlid, want minister wordt ze waar schijnlijk sowieso niet meer, als ze het al zou willen. In de opiniepeilingen wordt ze stee vast genoemd als minst popu laire bewindsvrouwe. In Den Haag zal Tineke Nete lenbos worden herinnerd als de minister die als een raket van start ging, maar als een boemeltje eindigde. Zo droeg ze het ontmoedigingsbeleid voor autogebruik ten grave toen ze bij de presentatie van haar Nationaal Verkeers- en Vervoersplan de gedenkwaar dige woorden 'Mobiliteit is fun' sprak. Het werd onmid dellijk vertaald als 'Automo biliteit is fun', waarmee ze de hele milieubeweging tegen zich in het harnas joeg. De ver gezichten die ze in dat plan schilderde kregen een even hard onthaal van de autolobby en de politieke vertegenwoor digers daarvan, WD en CDA. Want het was niet goed of het deugde niet. In eendrachtige samenwerking hielpen ze al haar voornemens om zeep, van tolpoorten tot doorstroomrou- tes, alles onder het motto dat de automobilist ook geen cent extra mag betalen voor zijn weggebruik. En betwijfeld mag worden of de kilometer heffing, de liefdesbaby die ge boren werd toen de tolpoorten het loodje legden, het ooit wél zal halen. Zeggenschap Op andere terreinen kreeg Ne telenbos eveneens forse kri tiek te verwerken. Zo werd haar verweten te lang te heb ben gewacht met ingrijpen bij de NS. De wetgeving die de staat weer meer zeggenschap moet geven bij de spoorver- voerder komt trouwens pas deze week in de Kamer. Ook een beetje laat, mokten haar critici. De kritiek kwam niet altijd van haar politieke tegenstan ders. Haar wens om Schiphol te privatiseren werd nog on langs doorkruist door een te genstribbelende PvdA-frac- tic. En de vorig jaar voortijdig vertrokken PvdA-woordvoer- der Rob van Gijzel stak zijn ongenoegen over haar aanpak van spoor en weg niet onder stoelen of banken. Hetgeen ze ook al weer pesterig verklaar de met: „Kreeg de PvdA een keer Verkeer en Waterstaat, werd er een vrouw uit het on derwijs minister! Saai was het daarmee nooit met 'Turbo Tineke'. Maar tot veel resultaat leidde het niet. Wat vooral overblijft zijn de vergezichten: lightrail, een Rondje Randstad, filevrije stroken, kilometerheffing. „Het is het lot van een minister van Verkeer en Waterstaat dat pas jaren na haar aftreden de resultaten zichtbaar worden", evalueerde ze onlangs in de Kamer. De vraag is natuur lijk óf die resultaten wel ko men. GPD door Peter Elberse Zelden is zo reikhalzend uitgekeken naar een uit spraak als die van het ge rechtshof Leeuwarden in de zogenoemde Puttense moordzaak. Vandaag is het zo ver. Dan velt het hof zijn oordeel over schuld of on schuld van de twee hoofdrol spelers, Herman Du Bois en Wilco Viets. Het hof in Arnhem veroor deelde het tweetal in 1995 in hoger beroep tot elk tien jaar cel. Eerder had de rechtbank in Zutphen hen al schuldig bevonden en straffen opge legd. Volgens velen zijn die twee uitspx-aken synoniem geworden aan 'de gerechte lijke dwaling van de eeuw'. De Hoge Raad gaf het Leeu warder hof voi-ig jaar op dracht de zaak te herzien. Op 9 januari 1994 werd de 23-jarige Christel Ambrosi- us dood gevonden in het huis van haar oma. aan de i"and van Putten. De verdenking viel op de zwagers Du Bois en Viets, met hun schoonvader Geirit Schuchard en diens 'huisvriend' Willem Bettink als mogelijke medeplichti gen. De laatste twee waren de belangrijkste (oog-)getui- gen. Zij verklaax-den door een raam van de Puttense boswo- ning te hebben gezien hoe Du Bois en Viets Ambx*osius ver krachtten en doodden. In het vooronderzoek legden de twee verdachten beken nende verklaringen af. Voor justitie was de zaak daarmee min of meer rond. Dat Viets, Du Bois en Schuchard later terugkwamen op him verkla ringen, kon de Zutphense en Arnhemse veroordelingen niet vooi-komen. Willem Bet- tink biechtte in een later sta dium tegenover journalist Peter R. de Vries op dat zijn belastende verklaxïngen niet klopten. Bettink herhaalde deze pii'ouette onder ede voor het hof in Leeuwarden. Het Openbaar Ministerie (OM) beschuldigde hem daarop van meineed, wat er toe leidde dat de getuige an dermaal 180 graden draaide: zijn beschuldigende verkla ringen kloppen dus wèl. Het is de vraag hoe de Leeu warder x-aadsheren dit ver warrende gedrag van de be trokkenen zullen wegen. Minstens zo interessant zal hun visie zijn op de betekenis van de spermadruppel op een bovenbeen van het slachtof fer. DNA-proeven hebben uitgewezen dat deze niet van Du Bois of Viets is. Dat feit leidde tot de sleep theorie: het sperma zou afkomstig zijn van een eerder, vrijwillig seksueel contact en door de verkrachter uit haar lichaam zijn gesleept. Gynaecoloog T. Eskes, be denker van de theorie, trok deze jaren later weer in, om dat hij naar eigen zeggen on voldoende geïnformeerd was over voor hem relevante fei ten uit het Puttense dossier. Maar het OM heeft Eskes niet nodig om de sleeptheorie overeind te houden. Dat bleek uit het requisitoir van de Leeuwarder advocaat-ge- nex-aal J. van der Neut, twee weken geleden. Hij haalde andere deskundigen aan die het sleepscenario voor zeer wel mogelijk houden. Volgens Van der Neut zijn Du Bois en Viets destijds terecht vex'oordeeld. De bewex-ingen van de verooxxleelden over polltiedruk wees hij van de hand. De bekentenissen kwamen kort na de arrestatie van de 'Twee van Putten' op tafel, benadrukte Van der Neut. In het herzieningsproces werden Du Bois en Viets ver dedigd door advocaat Knoops en diens echtgenote. Volgens hem hebben zijn cli ënten de schijn tegen en is hen in de eerdere processen het voordeel van de twijfel onthouden. Als het hof in Leeuwarden hen vrijspreekt, kan het steekspel over de hoogte van de schadevergoe ding beginnen. Ook begint dan mogelijk een nieuw on derzoek naar de werkelijke dader(s). ANP FOTOGRAAF - Een bezoek van koningin Juliana aan Ot tawa trok zoveel publiek dat persfotografen geen kans za gen een foto te maken. Een kleine fotograaf kreeg hulp uit onverwachte hoek: een forse man wilde hem wel op zijn schouders nemen. Toen Juli ana veil;rok, haastte de grote man zich om in de auto te stap pen. De fotograaf bleek op de schoudei's te hebben gezeten van de Nedei'landse ambassa deur in Ottawa. HITLER IN DUIKBOOT"? - Duikers die een in 1945 bij het Deense eiland Funen gebom bardeerde Duitse onderzeeëer I onderzoeken, Hebben een "deel van een rok gevondenMen be schouwt dit als bewijs dat er een vrouw aan boord was. Vo rige week werd al ontdekt dat torpedobuizen gevuld waren met voedsel. Dit sterkt het ver moeden dat hoge nazi's, waar onder wellicht Plitler, pro beerden te vluchten. UNIFORM - Middelburgse melkboeren zullen een speci aal voor hen gemaakt uniform gaan dragen. Dit bestaat uit een kaki jas en broek met bij passend ovex'hemd en een don kergroene das. Middelburg is de eerste Zeeuwse gemeente met dit uniform. Uitgever: J. C Boersema Internet: www.pzc nl Internetredactie: Postbus 18 4380 AA Vlissingen E-mail: web@pzc nl Hoofdredactie: A. L Oosthoek D. Bosscher (adjunct) A. L. Kroon (adjunct) Centrale redactie: Oostsouburgseweg 10 Postbus 18 4380 AA Vlissingen Tel (0118)484000 Fax. (0118)470102 E-mail. redactie@pzc nl Vlissingen: Postbus 18 4380 AA Vlissingen Tel. (0118) 484000 Fax. (0118)470102 E-mail redwalch@pzc.nl Goes: Voorstad 22 Postbus 31 4460 AA Goes Tel. (0113) 273000 Fax. (0113) 273030 E-mail redgoes@pzc.nl Terneuzen: Willem Alexanderlaan 45 Postbus 145 4530 AC Terneuzen Tel (0115)645769 Fax (0115)645741 E-mail. rediern@pzc nl Hulst: Baudeloo 16 Postbus 62 4560 AB Hulst Tel. (0114) 372776 Fax (0114)372771 E-mail redhulst@pzc nl Zierikzee: Grachtweg 23a Postbus 80 4300 AB Zierikzee Tel. (0111) 454647 Fax (0111)454657 E-mall. redzzee@pzc.nl Opening kantoren: Maandag t/m vrijdag van 8.00 tot 17.00 uur Zierikzee, Goes en Hulst 8 30-17 00 uur Zaterdags in Vlissingen van 8.00 tot 10.30 uur Auteursrechten voorbehouden Uiigevenj Provinciale Zeeuwse Courant BV is een onderdeel van hel Wegener-concem De door u aan ons verstrekte gegevens hebben wij opgenomen in een bestand dat wordt gebruikt voor onze (abonnementenadministratie en om u te (laten) informeren over voor u relevante diensten en ptc- J jj iaatschappi|envr~ s geen pri|S stelt e. Postbus 18. -1380 AA Vlissingen Behoort tot UJGQGTlSr Bezorgklachten: 0800-0231231 op maandag t/m vrijdag gedurende de openingstijden; zaterdags tot 13 30 uur. Overlijdensadvertenties: maandag t/m vrijdag tijdens kantooruren zondag: van 16.00 tot 18 00 uur Tel. (0118)484000 Fax (0118)470100. Abonnementen (bij acceptgirobetaling geldt een toeslag van /,--) per maand: 19,25 per kwartaal' 52,-- periaar- 198,-- Voor toezending per post geldt een toeslag E-mail: abo@pzc nl Beëindiging van abonnementen uitsluitend schriftelijk, 1 maand voor het einde van de betaalperiode. Losse nummers per stuk maandag t/m vrijdag zaterdag. 1.50 Alle bedragen zijn inclusief 6% BTW Bankrelaties ABN AMR047 70.65.597 Postbank 35 93.00 Advertenties Alle advertentieopdrachten worden uitgevoerd onder toepassing van de algemene voorwaarden van Uitgeverij PZC BV alsmede de regelen voor het advertentiewezen. Tarieven kunnen tijdens kantooruren worden opgevraagd bij de advertentieorderaldeling Tel'0118-484321

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 2002 | | pagina 2