Eindsprint naar het diploma
Voor teja is
lichaam stukje
natuurgebied
Miï- éa
-
Tweede Maasvlakte
moet Rotterdam
aan de top houden
Besteden opbrengst
Zambia-actie kost
de nodige moeite
®3GMïgfëg
Hydro Agri start
fabriek op
Doe mee
en win
fantastische
prijzen!
Achttien examenkandidaten vormen PZC Examenklas 2001
Personeel
kerncentrale
Doel staakt
kunst cultuur
Het is weer examentij d. In
het voortgezet onderwijs
doen er meer dan vijfdui
zend Zeeuwse scholieren
aan mee. Volgende week
woensdag valt het start
schot voor de kandidaten
uit vwo en havo. De maan
dag daarop volgt de mavo.
In het vbo, waar ook prak
tijkopdrachten worden
uitgevoerd, zijn de exa
mens al begonnen. Giste
ren begonnen ze daar met
de eerste schriftelijke
examens op b-niveau. De
PZC volgt de examens van
dag tot dag. Dat gebeurt
aan de hand van een spe
ciaal geformeerde 'klas'
waarin alle schooltypen
zijn vertegenwoordigd.
Achttien leerlingen, af
komstig van scholen uit
Goes, Oostburg, Middel
burg, Hulst en Zierikzee
doen er aan mee. Behalve
in de krant, zijn hun we
derwaardigheden ook op
www.pzc.nl te vinden.
Vandaag een eerste ken
nismaking.
door Harmen van der Werf
DEN HAAG - Het kabinet heeft
gisteren besloten in de Noord
zee ruimte te reserveren voor
een Tweede Maasvlakte van
netto duizend hectare. Rotter
dam moet met deze uitbreiding
erin slagen de belangrijkste Eu
ropese containerhaven te blij
ven, bereikbaar voor de grootste
schepen.
De Tweede Maasvlakte komt in
het verlengde van de huidige
Eerste Maasvlakte. Het terrein
wordt fasegewijs aangelegd.
Twee keer vijfhonderd hectare
of vijf keer tweehonderd hecta
re, afhankelijk van de vraag.
Minister Netelenbos van Ver
keer en Waterstaat schat de kos
ten op zes tot zeven miljard gul
den. Dat geld moet van Rijk en
bedrijfsleven komen.
Om de leefbaarheid in het Rijn
mondgebied te vergroten, wordt
tegelijkertijd 750 hectare vrij
gemaakt voor natuur en recrea
tie, ten zuiden en ten noorden
van Rotterdam.
Natuur
Ter compensatie van de Tweede
Maasvlakte wordt ook natuur
gerealiseerd en/of beschermd in
aangrenzende duingebieden en
direct voor de kust. Er wordt ge
dacht aan de aanleg van een 100
hectare groot duinlandschap
voor de Brouwersdam, tussen de
Kop van Schouwen en Goeree.
In de Voordelta, voor de Zuid-
Hollandse en Zeeuwse eilanden
tot de kop van Walcheren, is een
zeereservaat gepland. De om
vang daarvan is nog onbekend.
Er is een zoekgebied aangewe
zen dat zich uitstrekt van Voor-
ne-Putten tot Westkapelle.
De grootte van het zeereservaat
hangt af 'wat er te compenseren
valt', aldus Netelenbos. Zij liet
zich niet uit over de gevolgen
voor recreatie en visserij. „Wij
zullen over die details nog flink
moeten praten."
Vis
Het Productschap Vis heeft zich
in een brief al fel gekant tegen
een visverbod. Het kabinetsbe
sluit wordt maatschappelijk
breed gedragen, van werkge
versorganisatie VNO/NCW tot
en met natuur- en milieu-orga
nisaties. Die waren verenigd in
een apart overleg. De visserij zat
daar niet bij. Netelenbos tilde
niet zo zwaar aan het verlies van
visgrond. „Op die grote Noord
zee lijkt mij 1.000 hectare niet
zoveel."
Met de Tweede Maasvlakte mikt
het kabinet vooral op de grote
containervaart, op schepen van
de toekomst die wereldwijd
slechts enkele havens (kunnen)
aandoen. Die positie is, volgens
Netelenbos, weggelegd voor
Rotterdam vanwege de goede
achterlandverbindingen,
Maersk
De grootste rederij ter wereld,
het Deense Maersk Sealand|
heeft bijvoorbeeld al laten we
ten een container-terminal te
willen gaan exploiteren op de
Tweede Maasvlakte. De rederij
denkt in 2006 uit zijn jasje te
zi j n gegroeid op de Eerste Maas
vlakte.
Netelenbos zette de ontwikke
ling in Rotterdam niet af tegen
die in Vlissingen, Terneuzen en
Antwerpen. Samenwerking is
noodzaak,stel de zij. Wat betreft
een containerterminal in Vlis-
singen-Oost, zei zij in relatie tot
de Tweede Maasvlakte: „Vlis
singen zal zich op een gespecia
liseerde markt richten, waarbij
men goed moet letten op de ach
terlandverbindingen. De
hoofdstroom naar het Ruhrge-
bied loopt uiteindelijk via de
Betuweroute."
Om aan te geven dat de samen
werking tussen de havens in
Zuidwest-Nederland en met
Antwerpen een andere richting
ingaat, wees Netelenbos erop
dat het Gemeentelijk Havenbe
drijf Rotterdam bij de contai
nerterminal in Vlissingen
betrokken is. Evenals de Ant
werpse firma Hessenatie.
Gedeputeerde en voorzitter van
Zeeland Seaports D. Bruinooge
ziet dat ook zo. Hij juicht de ka
binetsbeslissing van harte toe.
In een Tweede Maasvlakte ziet
hij geen bedreiging voor 'zijn'
terminal. „Die is al bezet als de
aanleg van de Maasvlakte be
gint." Het kabinetsbesluit gaat
tot 27 juli de inspraak in. Voor
mei 2002, moet de besluitvor
mingsprocedure afgerond zijn
door Mieke van der Jagt
NIEUWDORP - Offertes vra
gen, prijzen vergelijken, contact
onderhouden met Zambia en
ondertussen proberen meer
geld, meer gebruikt gereed
schap en meer leermiddelen bij
elkaar te sprokkelen. A. de Kok
uit Lewedorp en A. van Liere uit
Nieuwdorp hebben het er erg
druk mee. De zwagers namen
een paar maanden geleden het
initiatief voor een benefietcon-
cex-t om fondsen te werven voor
hun actie: Zeeland helpt Zam
bia.
Inmiddels is 16.000 gulden be
schikbaar, maar dat geld moet
goed en verantwoord worden
besteed en dat vergt nogal wat
nazorg van de twee vrijwilli
gers. Van Liere, garagehouder
in Nieuwdorp, werkte in de ja
ren tachtig drie jaar bij ,een
landbouwschool in Zambia. Die
school ontbrak het toen al aan
alles, want de gemeenschap
waarin die staat, is opgezet door
de kerk en niet door de regering.
„De meest elementaire dingen
ontbreken er; het is ontzettend
moeilijk om dan nog een onder
wijsprogramma te maken. Daar
komt bij dat op deze school ook
moeilijk lerende kinderen wor
den onderwezen. Op regerings-
scholen kunnen alleen rijke bol
lebozen terecht." Van Liere
heeft het contact met de school
nooit verbroken en vond zijn
zwager De Kok aan zijn zijde
toen hij de werkgroep Zeeland
helpt Zambia opzette.
Het benefietconcert, waarbij
ook muziekworkshops werden
gehouden, werd ondersteund
door de Wilde Ganzen, de orga
nisatie die bij de school een wa
terproject opzet. Wat de werk
groep verdiende met sponsors,
entreegelden en giften, zou door
de Wilde Ganzen bijna worden
verdubbeld. „Dat is gebeurd.
Een belangrijke doelstelling, de
aanschaf van kippen voor trai
ning in de pluimveeteelt en als
bron van inkomsten voor de ge
meenschap, kunnen we makke
lijk bereiken. De kippen kunnen
we in Lusaka kopen maar we
zoeken betrouwbaar materiaal
tegen de beste prijs", vertelt De
Kok.
Intussen proberen de zwagers
bij tal van organisaties, kerken
en scholen steun te krijgen voor
hun actie, in welke vorm dan
ook. Van Liere: „We vonden een
leraar van de pluimveeschool in
Bameveld bereid de school op
een studiereis aan te doen. Hij
regelde dat een docent in Barne-
veld een cursus kan komen
doen. Ook proberen we een uit
wisseling tussen scholen hier, en
de school in Zambia op te zetten
en te verstevigen. En natuurlijk
blijft de inzamelingsactie voor
gebruikt gereedschap lopen
Wie gereedschap heeft voor het
onderhoud van landbouwma
chines, auto's of voor ander
handwerk, kan dat altijd bij mij
in de garage afgeven."
Binnenkort ruilt Van Liere een
auto indie helemaal vol met ge
reedschap naar Zambia zal
worden verscheept. „We moeten
dan wel het geld voor de ver
scheping nog bijeen zien te krij
gen, maar we doen ons best op
alle fronten. Vanuit Zambia is al
de vraag gekomen hoe vaak je
zo'n benefietconcert kunt hou
den. Die zijn zo blij met die spul
len en ze hebben nog zoveel
nodig. Na die auto gaan we ac
tievoeren voor een zonnebloem
pers. Dan kunnen ze him eigen
olie persen en ook die van de
boeren uit de omtrek." De Kok.
het zijn maar hele kleine duw
tjes, goedkope voorzieningen,
die kunnen maken dat de ge
meenschap zichzelf kan bedrui
pen."
SLUISKIL - Hydro Agri in
Sluiskil begint vanavond met
het opstarten van de ammoni-
akfabriek Reforming D. Vol
gens het bedrijf kan hierbij ge
luidshinder ontstaan omdat er
stoom en procesgassen ontsnap
pen. Hydro Agri verwacht dat
de fabriek dinsdag 15 mei weer
normaal zal draaien.
Advertentie
zie elders in deze krant
zaterdag 12 mei 2001
door Henk Postma
VLISSINGEN - Voor veel scho
lieren is het examen slechts een
formaliteit. Op school bouwden
ze met hun profielwerkstukken,
tentamens en toetsen al zo'n
fraaie cijferlijst op dat het ge
woonweg niet meer mis kan
gaan.
Neem Kim Koper, de vwo-scho-
lier van de Middelburgse scho
lengemeenschap Nehalennia.
Met een 10 voor Engels, en voor
de andere vakken gemiddeld
een 8, kan ze bijna slapend haar
diploma halen. Haar vliegticket
naar de USA, waar ze Latijn en
archeologie wil gaan studeren,
kan nu al worden afgehaald.
Dat ligt wat anders voor Marijn
van Kralingen uit Dreischor. De
vwo'er van scholengemeen
schap Pieter Zeeman in Zierik
zee kijkt tegen drie dikke onvol
doendes aan. Met Engels,
natuurkunde en scheikunde is
het dit jaar goed mis gegaan.
Met de andere vakken erbij
staat hij gemiddeld zo'n 55Het
DOEL- Duizenden werknemers
van het Belgische nutsbedrijf
Electrabel hebben donderdag
en vrijdag het werk neergelegd.
Ook de werknemers van de
kerncentrales in Doel staakten.
Bij Electrabel moeten honder
den banen verdwijnen vanwege
een inkrimping. De vakbonden
gaan daarmee niet akkoord. Ze
vrezen een toename van de
werkdruk.
Stakerspiketten blokkeren
sinds donderdagmorgen de
toegang tot alle Electrabel-ves
tigingen. Ze hielden een natio
nale betoging in Brussel.
Woordvoerder M. Roedolf van
één van de vakbonden: „We pik
ken het niet dat Electrabel op
personeel bezuinigt terwijl het
bedrijf milj aren winsten boekt.
De geplande reorganisatie komt
alleen de aandeelhouders ten
goede."
De kritiek op het functioneren
van het personeel bij de kern
centrales in Doel speelt al lan
ger. Roedolf: „We stellen vast
dat het personeel in steeds klei
nere groepen per taak wordt
verdeeld. We vrezen dat deze
aanpak het op den duur gemak
kelijk maakt bepaalde op
drachten uit te besteden aan
derden in plaats van ze door sta
tutair personeel te laten uitvoe
ren. Dat komt Electrabel wel
goedkoper uit", zegt W. Die-
rickx van de vakbond ACV.
De kaderleden van de bonden
staken niet mee. Zij zorgen er
voor dat de kerncentrales nor
maal kunnen blijven draaien.
Daardoor komt de elctriciteits-
productie niet in het gedrang.
„Zolang alles normaal verloopt,
heeft onze actie geen invloed op
de productie Ik hou echter mijn
hart vast voor de veiligheid
wanneer er iets fout loopt", zegt
Roedolf.
Behalve in Doel zijn ook stakin
gen uitgebroken bij andere
energiecentrales in Vlaanderen.
De regio Antwerpen lag, vol
gens secretaris R. Prins van de
Federatie Electriciteit en Gas
van een van de vakbonden vrij
dag volledig plat. In alle distri
butiecentra en in de afdeling
Transport werd niet gewerkt.
Donderdag al betoogden dui
zenden werknemers van Elec
trabel voor het hoofdkantoor
van het energiebedrijf in Brus
sel. Ze protesteerden onder
meer tegen tegen het verbreken
van de onderhandelingen tus
sen de bonden en directie over
een plan dat Electrabel moet
klaarstomen voor de liberalise
ring van de energiemarkt.
door Jan Dirk van Scheyen
MIDDELBURG - Kunstenaar
teja van hoften uit Burgh-
Haamstede schrijft haar naam
met kleine letters. Zij is zo ge
fascineerd door de natuur in al
haar verschijningsvormen, dat
zij zichzelf ook als een stukje
natuur ziet. „Ik ben een natuur
gebied en daar voel ik me prettig
bij", zegt ze. „Daarom schrijf ik
mijn naam niet met een hoofd
letter. Want bloem en boom
schrijf je ook niet met een
hoofdletter. Ik voel me niet meer
dan een bloem of een boom."
Van hoftens vereenzelviging
met de natuur heeft ook te ma
ken met relativering. „Wij men
sen denken te veel na", zegt ze.
„Wanneer je een lange wande
ling in de natuur maakt - wat ik
heel graag doe - dan leer je te re
lativeren dan besef j e dat wij als
mens en als stukje natuur maar
heel kort hier op aarde bestaan.
Dat doet je de betrekkelijkheid
van de dingen inzien."
Op dit moment zijn van teja van
hoften twee tentoonstellingen
te zien in Middelburg: in de
Zeeuwse Bibliotheek en in ate
liercomplex ghl aan de Graven
straat. Óp beide tentoonstellin
gen lopen mens en natuur in
elkaar over. De grens tussen li
chaam en landschap vervaagt.
Van hoften toont bijvoorbeeld
in de Zeeuwse Bibliotheek
blinddrukken (een grafische
techniek) waarop afdrukken
van planten zijn te zien die
evengoed luchtwegen in het
menselijk organisme kunnen
voorstellen. De gaten in het
landschap van IJsland waaruit
gassen opborrelen uit het bin
nenste van de aarde, vergelijkt
ze (in een reeks foto's) met een
menselijke kringspier waaraan
een wind ontsnapt. En een geëx
poseerde boomstam is voor haar
tevens een ruggengraat - en een
bron van energie.
Kunstenaresse teja van hoften tussen haar werk: '„Bepaalt de wereld mij of ben ik de wereld?"
foto Dirk-Jan Gjeltema
Ook haar eigen lichaam betrekt
van hoften in haar kunst. Giste
ren bij de opening van haar ex
positie in de Zeeuwse Biblio
theek werd van van hoften het
boek oevers gepresenteerd,
waarin afbeeldingen staan van
objecten die de kunstenaar
maakte door porseleinklei met
kracht tegen delen van haar li
chaam te persen. Hierdoor ont
stonden vormen met aan de ene
kant de afdruk van haar li
chaam en aan de andere kant die
van haar handen. Eerder paste
ze voor het boek de horizon,
mijn huid een vergelijkbaar
procédé toe, zij vormde met
haar lichaam holtes, die zij liet
vullen met gips. De plooien en
structuren van haar lichaam
maakten afdrukken in het gips.
Beide boeken van van hoften
zijn een lofzang op het lichaam
en op de grillige natuur. Ze to
nen ons organische vormen die
tegelijk een landschappelijke
kwaliteit bezitten. Van hoften
ziet de boeken zelf als 'een topo
grafie vanmijn lichaam', een to
pografie overigens die nog lang
niet ten einde is, want teja van
hoften is van plan nog een hele
reeks boeken uit te brengen
waarin zij haar lichaam steeds
op een andere manier op een
kunstzinnige manier in kaart
brengt.
Stroomgebied
De vraag die zij zich daarbij
steeds opnieuw stelt is: 'Bepaalt
de wereld mij of ben ik de we
reld?' Of, in andere woorden:
leef ik in een stroomgebied of is
mijn lichaam het stroomgebied?
Op de twee tentoonstellingen in
Middelburg zijn ook nog bron
zen sculpturen, keramiek en
porselein van van hoften te zien
Al dit werk spreekt een vormen
taal die tegelijk vertrouwd is -
door het organische lijnenspel -
en verrassend - door de fantasie
van de maakster.
Als de bezoeker van de tentoon
stelling net zoveel fantasie heeft
als van hoften, kan die in dit
werk baby's herkennen, diep-
zeedieren en luchtbellen die het
gevolg zijn van opborrelingen in
de krochten van de aarde. En
nog veel meer. teja van hoften
geeft op dinsdag 22 mei een dia
lezing over haar werk. Ook voor
stadsmensen.
Tentoonstellingen van teja van hof
ten: 'een lichaam als landschap' in
ghl, Gravenstraat 63, Middelburg
(open do, vr 13 -17 uur, zal2-17uur
en op afspraak) en 'een landschap
als lichaam' in de Zeeuwse Biblio
theek, Middelburg (open ma
17.30-21 uur, di t/m vr 10-21 uur, za
10-13 uur). Beide tentoonstellingen
lopen t/m 9 juni.
Dinsdag 22 mei geeft teja van hoften
een dialezing over haar werk in de
Zeeuwse Bibliotheek (20.00 uur).
se regio's. Aan de hand van hun
ervaringen doet de PZC dage
lijks verslag van de eindsprint
naar het diploma.
Dat Marijn alles behalve com
fortabel aan de examens begint,
wil hij niet op z'n school steken.
„Het ligt in de eerste plaats aan
mezelf. Maar het is wel zo dat ik
niet de extra begeleiding heb
gekregen waarom ik had ge
vraagd Volgens hem heeft dat te
maken met de invoering van het
studiehuis: de vernieuwing die
er op is gericht scholieren zelf
standiger en vakoverschrijdend
te laten studeren. „Dat vraagt
zoveel aandacht van de docen
ten, dat ze aan veel andere din
gen niet meer toe komen."
Overigens loopt de Zierikzeese
scholengemeenschap Pieter
Zeeman, hoewel al decennia
lang één van de meest vernieu
wende scholen in het land, niet
voorop met de invoering van het
studiehuis. De vwo'ers doen er
nog het examen oude stijl, zoals
ook het geval is op driekwart
van de andere scholen. Van de
zes vwo'ers in onze examenklas
doen er vier examen oude stijl:
naast Marijn zijn dat zijn
schoolgenoot Arnold Steutel uit
Brouwershaven, en twee kandi
daten van het Zwin College in
Oostburg: Erica ten Hove uit
Sint Margriete in België en Jur-
Voor de meeste scholieren is het examen een oefening in theorie. Niet voor vbo'ers. Zij hebben ook beroepsgerichte vakken op het program
ma staan. In het Reynaert College te Hulst zijn de examens daarvoor al in volle gang. Voor Robin Sjerp en Bianca Helmich betekent dat het
uitvoeren van praktijkopdrachten in respectievelijk de elektrotechniek en de verzorging. foto Charles Strijd
gen Provo uit Sluis. De nieuwe
stijl vwo'ers worden vertegen
woordigd door Kim Koper en
Rieks Soepenberg van de Mid
delburgse scholengemeenschap
Nehalennia.
Havo
De bovenbouw van de havo is
dit jaar al overal studiehuis.
Dus doen nu alle vrijwel alle
havo-kandidaten examen vol
gens de nieuwe studiehuis-nor
men. Dat wil zeggen dat van hen
wat meer inzicht, en wat minder
feitenkennis wordt verwacht.
De praktijk leerde vorig jaar dat
die nieuwe examens eerder ge
makkelijker dan moeilijker
zijn. Daar staat tegenover dat
het programma op school de af
gelopen jaren aanzienlijk
zwaarder was. Er bleven vorig
jaar heel wat meer havo-leerlin
gen in de vierde klas zitten dan
normaal, waardoor er nu zicht
baar minder havo-leerlingen
examen doen. Maar het zijn er
nog genoeg om er zes van in onze
examenklas op te nemen: van
Pieter Zeeman zijn dat Ilona
van den Ouden en Karolien
Roon uit Zierikzee. Het Buijs
Ballot College in Goes vaardigt
vier havo-kandidaten af: Jolijn
de Boevere en Richard van Liere
uit Goes, en Sander Geldof en
Mathijs Mol uit Heinkenszand.
Mavo/vbo
Hoewel de vernieuwingen ook
mavo en vbo niet onberoerd la
ten (beide schooltypen zijn in
middels zelfs samengevoegd tot
vmbo), wordt er dit jaar, en ook
volgend jaar, nog op de ouder
wetse manier examen gedaan.
De mavo-kandidaten hebben
nog een weekje rust. Die begin
nen pas maandag over een week
aan de eindtoetsen. In ons klasje
worden ze vertegenwoordigd
door de Nehalennia-leerlingen
Tim Lagas uit Middelburg, Mu-
riël Lawerman uit Middelburg,
en Patrieck Wattel uit Oostka-
pelle. De vbo'ers doen voor een
deel ook mavo-examen. Daar
naast zijn ze nu al druk in de
weer met examens in beroeps
gerichte vakken. In de PZC-klas
worden ze vertegenwoordigd
door drie leerlingen van het
Reynaert College, Piet van Looi]
uit Hulst, Bianca Helmich uit
Lamswaarde, en Robin Sjerp uit
Hulst. Voor hen beginnen maan
dag de b-examens. Maar ze mik
ken op het hogere mavo-niveau,
wat betekent dat ze een weekje
warm kunnen draaien alvorens
het 'echte werk' begint.
spant er dus om. Eerder haalde
hij al wel z'n havo-diploma.
Maar daar heeft hij nu niet veel
aan. Want Marijn wil per se
paardenchirurg worden. En
daarvoor moet je het vwo-pa-
piertje hebben. Anders kan je
beslist geen diergeneeskunde
gaan studeren.
Marijn maakt, net als Middel
burgs Amerika-fanate Kim,
deel uit van de PZC-examen-
klas, een zo representatief mo
gelijke selectie van Zeeuwse
scholieren die de komende we
ken examen doen. Er zitten
achttien kandidaten in, afkom
stig uit scholen van alle Zeeuw-